ARKEOLOJİDE KÜÇÜK BULUNTU ÇİZİMİ

(1)

ARKEOLOJİDE   KÜÇÜK BULUNTU ÇİZİMİ

DR. MELİS UZDURUM

Pueblo woman pottery, https://artworksbyjulia.com/

(2)

BEZEMELERİN ÇİZİMİ — BEZEMELİ TÜM KAPLAR

➤ Kırık parçalar yapıştırılıp birleştirildiyse, kabın yüzeyi çizilirken kırık hatlar da çizilir.

kaynak: samothrace.emory.edu 2

kaynak:

nautarch.tamu.edu

(3)

➤ Eksik parçalar varsa ve bu kısımlar alçı ile tümlendiyse çizimde bu alanlar boş bırakılır.

3

BEZEMELERİN ÇİZİMİ — BEZEMELİ TÜM KAPLAR

kaynak: muzeum.szczecin.pl kaynak: nautarch.tamu.edu

(4)

➤ Kabın üzerinde tekrar etmeyen bezeme varsa ve kabın tüm yüzeyinin çizilmesi

gerekiyorsa kabın görünümü çizilir ve kesit yarım olarak kabın kenarına çizilir.

4

BEZEMELERİN ÇİZİMİ — BEZEMELİ TÜM KAPLAR

Matuzeviciute, 2014

Drawing by S. Telishenko.

(5)

➤ Kesit çizilir.

➤ Kesitin sağ ya da sol tarafına parçanın dış hattı ve görünüşü

çizilir.

➤ Parçanın hem içine hem dışında bezeme varsa ikisi de kesitin iki yanına çizilir.

➤ Parçanın üzerindeki kırık yerler çizilirken ya boş bırakılır ya da düzensiz çizgiler ile

doldurulur. ₅

BEZEMELERİN ÇİZİMİ — BEZEMELİ GÖVDE PARÇALARI

Dönmez, 2000

(6)

Collett, 2012

6

(7)

7

BEZEME ÇEŞİTLERİ — ÇİZİ VE KAZI BEZEME

kaynak: nautarch.tamu.edu Kuş, 2013

(8)

8

BEZEME ÇEŞİTLERİ — ÇİZİ VE KAZI BEZEME

Kuş, 2013

(9)

9

BEZEME ÇEŞİTLERİ — ÇİZİ VE KAZI BEZEME

Kuş, 2013

(10)

Deverel Rimbury kaynak: peterborougharchaeology

10

(11)

BEZEME ÇEŞİTLERİ — BOYA BEZEME

Özbudak, 2016

Gelveri Karayipler

Kaynak: latinamericanstudies

11

(12)

BEZEME ÇEŞİTLERİ — BOYA BEZEME

Türkoğlu, 2020 ¹²

(13)

BEZEME ÇEŞİTLERİ — BOYA BEZEME

Kaynak: arkeopolis ¹³

(14)

BEZEME ÇEŞİTLERİ — BOYA BEZEME

Yannis Nakas.

Souza-Dias, 2018 ¹⁴

Siyah figürlü

(15)

BEZEME ÇEŞİTLERİ — BOYA BEZEME

Souza-Dias, 2018

Yannis Nakas.

15

Kırmızı figürlü

(16)

BEZEME ÇEŞİTLERİ — OLUK BEZEME

Kuş, 2013

16

(17)

BEZEME ÇEŞİTLERİ — OLUK BEZEME

Kuş, 2013

- Oluk sınırları keskin çizgiler şeklinde olmamalı

- Oluk sınırları çizgisiz, gölgeleme halinde yapılmalı

- Her bir oluk hatta için gölgeler giderek azaltılarak tamamlanmalı

17

(18)

BEZEME ÇEŞİTLERİ — KABARTMA BEZEME

Özbudak, 2016

Gelveri örneği

- Kabın yüzeyinde çeşitli boyut ve şekillerde yapıştırılan kil parçaları ile yapılır.

- Şerit şeklinde ya da tek bir noktaya yapıştırma halinde

- Kabartmanın üç boyutlu hali gölgeleme ile verilir

18

(19)

BEZEME ÇEŞİTLERİ — KABARTMA BEZEME

Metin, 2015

- Kalıpla yapılan kabartma bezeme

- Megara kaseleri

- Tüm dış yüzey bezeme ile kaplı olduğundan yüzeyin açılarak çizilmesi gerekir.

- Bezeme tekrar ediyorsa yarım görünüş olarak çizilebilir.

19

(20)

BEZEME ÇEŞİTLERİ — TARAK BASKI / IMPRESSO BEZEME

- Kil henüz yaş iken tırnak ucu, saz ya da kemik ucu, deniz kabuğu gibi malzemelerle yapılır.

Güldoğan, 2008 ²⁰

(21)

BEZEME ÇEŞİTLERİ — TARAK BASKI / IMPRESSO BEZEME

- Tekli rocker bezemeli

Güldoğan, 2008

- Damla bezemeli

- Tırnak baskı

21

(22)

BEZEME ÇEŞİTLERİ — PARMAK BASKI

Kuş, 2013

22

(23)

HASIR İZLİ ÇANAK ÇÖMLEK

Kuş, 2013 ₂₃

(24)

MÜHÜR BASKI VE YAZILAR

- 1:1 ölçekte gösterilemiyorsa baskının olduğu kısım istenilen oranda büyütülerek çizilebilir.

- 2:1 ölçeğinde çizmek en yaygın yöntemdir.

- Ölçüler mutlaka çizimin yanına yazılmalıdır.

Collett, 2012

24

(25)

EKLENTİLER — KULP

- Kabın tek kulbu varsa kulp sağ tarafa çizilir,

- Kulp üzerinde bezeme varsa görünüşü ile çizilir,

- Kabın iki kulbu varsa sağ tarafta kesit, sol tarafta görünüş olarak gösterilir,

- Akıtacak kısmı varsa çizimin sol tarafına getirilir,

- Kabın ikiden fazla kulbu varsa kulpların konumunu göstermek için kabın üstten görünümü de

çizilmelidir. Collett, 2012

25

(26)

EKLENTİLER — KULP

- Kabın ikiden fazla kulbu varsa kulpların konumunu göstermek için kabın üstten görünümü de çizilmelidir.

Collett, 2012

26

(27)

EKLENTİLER — KULP

Collett, 2012 27

(28)

EKLENTİLER — KULP

Collett, 2012 ₂₈

(29)

EKLENTİLER — KULP KESİTİNİN ÇİZİLMESİ

Collett, 2012

- Kesit kulbu dik kesen hatla alınmalı.

- A-B arası kumpasla ölçülür,

kesit çizgisinin yakınına iki ucu bastırılarak işaretlenir.

- C-D arası ölçülür, işaretlenir.

- Noktalar birleştirilir.

- Kulbun girintisi çıkıntısı varsa profil tarağı ile hat ortaya

çıkartılır.

A

B A

B C

D

29

(30)

EKLENTİLER — TUTAMAKLAR VE MEMECİKLER

- büyük olanlar tutamak, küçük olanlar memecik

- tutamaklar: işlevsel + süsleme

- memecikler: süsleme

- kulplarla aynı prensipte çizilirler

Dönmez, tb ³⁰

(31)

EKLENTİLER — DİP ÇİZİMİ

- Aydınger kullanılarak dip yayı ortaya çıkartılır,

- Aydınger çap kağıdına konularak dip çapı bulunur,

- Kağıdın alt kısmına çap çizgisi çizilir

- Çizginin tam ortasından dik bir çizgi,

- Bir tarafa kesit, diğer tarafa profil çizgisi..

Türkoğlu, 2020 ³¹

(32)

EKLENTİLER — AYAK ÇİZİMİ

Türkoğlu, 2020’den alınmıştır. 32

(33)

YAPIM TEKNOLOJİSİNİ GÖSTEREN AYRINTILARIN ÇİZİLMESİ

Elde açma

Kangal yöntemi

Kalıpta biçimlendirme Çark yapımı

Avanos

33

(34)

KİLDEN YAPILMIŞ KÜÇÜK BULUNTULARIN ÇİZİMİ

34

(35)

FİGÜRİN

Kathryn Killackey

35

(36)

AĞIRŞAK

Kaynak: finds.org.uk

36

(37)

TEZGAH AĞIRLIĞI

Kaynak: traj.openlibhums

37

(38)

KİL BİLEZİK

Türkoğlu, 2020’den

alınmıştır. ₃₈

(39)

ÇİNİ BENZERİ DÜZ YÜZEYLİ BULUNTULAR

Türkoğlu, 2020’den alınmıştır. ³⁹

(40)

OKUMA

40