Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi TÜRKİYE 10. ENERJİ KONGRESİ
ELEKTRİK SEKTÖRÜ YENİDEN YAPILANDIRILAN ÜLKELERDE DÜZENLEME KURULLARININ YAPILARI İLE YETKİLERİNİN
KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ
Dr. Bülent ORAL1
Doç. Dr. Nazif Hülâgü SOHTAOĞLU2 Prof. Dr. İrfan GÜNEY1
1Marmara Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi,
2İstanbul Teknik Üniversitesi Elektrik-Elektronik Fakültesi,
ÖZET
Elektrik enerjisi sektörünü yeniden yapılandırılan ülkelerde, piyasayı düzenleyen, gelişimini sağlayan ve denetleyen bir kuruma ihtiyaç duyulmaktadır. Düzenleme kurulları ve/veya kurumları, elektrik sektörü reformuna karşı oluşacak yeni olguların algılanması, tanımlanması, düzenlenmesi ve yönlendirilmesi görevini yerine getirmek üzere oluşturulmuş birimlerdir.
Bu çalışmada; düzenleme kurullarının nasıl olması gerektiği, oluşum durumları ve yapıları hakkında bilgiler verilmiştir. Ayrıca yeniden yapılanma hareketinin yaşandığı ülkelerdeki düzenleme kurullarının mevcut durumları ayrıntılı olarak incelenmiştir. Çalışmada, kurumsal yapı ile yetkilerin kapsamı ve işleyişi, karşılaştırmalı olarak irdelenmiştir.
1. GİRİŞ
Düzenleme kurulları ve kurumları, kamunun özelleştirmeler sonucu birçok sektörde üretimden çekilmesi, özellikle altyapı ve finans sektörleri gibi piyasa kurallarının hüküm sürmeye başladığı sektörlerde iktisadi faaliyetlerin düzenlenmesi gereğince ortaya çıkan yapılar olmuştur. Düzenleme kurumları işlevi ile yükümlü ülkelerin gündemlerine yoğun olarak 1990’lı yılların başından itibaren girmeye başlamıştır.
Kamu yönetimini iyileştirme ihtiyacı duyan ülkeler için düzenleme kurumları, geleneksel bürokratik yapılardan farklı olarak, kamu hiyerarşisi dışında yer almakta ve kararlarında genelde yürütmeden bağımsız olarak verebilmektedir.
1970’li yılların sonundan itibaren hakim olan serbest piyasa ekonomisi, daha önceleri doğal tekel olarak kabul edilen ve genelde kamu mülkiyeti altında bulunan sektörleri de etkilemiş, potansiyel olarak kısmen veya tamamen rekabetçi bir niteliğe kavuşmasını sağlamıştır.
1980’li ve 1990’lı yıllar, elektrik enerjisi sektöründe reform hareketlerinin başladığı ve elektrik enerjisi sektöründe yeniden yapılanmaya yönelik girişimlerin hız kazandığı dönemdir.
1980’li yıllarda Güney Amerika’da Şili’de başlayan ve hızla Avustralya, İngiltere ve İskandinav ülkelerini kapsayan elektrik sektöründeki reform hareketleri, 1990’lı yılların ikinci yarısında tüm Avrupa’yı sarmıştır.
Günümüzde küreselleşmenin etkisi ile tüm Dünyayı saran elektrik sektöründeki yeniden yapılanma hareketi, sektör içerisindeki yapılarda değişimler getirmiştir.
Ülkeler, yeniden yapılanma hareketi içerisinde elektrik sektörlerinde öncelikle geleneksel yapıdaki üretim-iletim-dağıtım faaliyetlerini dikey yapıda ayrıştırmaktadır. Bu ayrışım sonrasında sektörde üretim, iletim, toptan ticaret, dağıtım, perakende satış olmak üzere farklı faaliyet alanları oluşturulmaktadır.
Böylece sektörün rekabete açılması sağlanabilmektedir.
Yeniden yapılanma hareketi sonrası ülkelerde dikey ayrışıma paralel olarak, ilgili kamu kurumlarında özelleştirmeye gidilebilmektedir. Bu çalışmada, yeniden yapılanma hareketi sonrası yeni yapı içerisinde oluşturulan düzenleme kurumları ele alınmaktadır.
2. Elektrik Sektöründe Düzenleme Kurullarının Tanımları ve Oluşumları Reform hareketlerinin öncesinde, bir çok ülke de elektrik sektörünün işleyişi için gerekli olan düzenlemeler, hükümetler ve ilgili bakanlık sorumluluğunda yapılmıştır. Elektrik sektörünün yeniden düzenlemesi ve yapılanması düşüncesi, düzenleyici mekanizmanın da yeniden gözden geçirilmesine neden olmuştur.
Böylece yeniden yapılanma hareketi içerisinde elektrik sektörün işleyişi ve devamı için düzenleme kurumlara özel bir ihtiyaç duyulmuştur[1].
Düzenleme kurumlarının, elektrik sektörü reformuna karşı oluşacak yeni durumların tanımlanması, bunları düzenlenmesi ve sisteme uyarlanması görevini yerine getirmek üzere oluşturulması gerekmiştir. Elektrik sektörünün yeniden yapılanması hareketi içerisinde düzenleme kurumunun başarısı için[2];
• Yönteminin, rekabet için piyasa alanını güçlendirecek şekilde açık ve tarafsız olması gerekmektedir.
• Yapılan düzenlemelerle, elektrik enerjisi sektöründe rekabet koşullarının yaratılmasını sağlamalıdır.
• Sektörde rekabetçi piyasanın gelişimine karşı oluşacak, siyasi direnç ve yapısal engellere karşı, düzenleme kurumu, rekabetçi yapının gelişimine olumlu yönde katkı yapmalıdır .
• Elektrik piyasalarında olumlu açıdan devamlılık sağlanmalı ve en azından piyasanın karşılaşabileceği sorunları önceden tahmin edecek bir yapı oluşturulmalıdır.
Elektrik sektörünü düzenleyecek kurul ve/veya kurumun yapısı için dört farklı tipi tanımlanmaktadır[3]:
• Belli bir zaman için atanan bağımsız düzenleyici,
• İlgili bakanlığın bir bölümüne entegre edilen düzenleyici,
• İlk iki maddede ifade edilen modellerin arasında olan, ikinci maddeye göre daha yetkili, fakat genelde siyasi otoritenin bir kurumu ile ilişkisi olan düzenleyici,
• Düzenleme işleyişinin, genel rekabet otoritesi tarafından gerçekleşmesi.
Rekabet otoritesi ile bağımsız düzenleyici arasındaki ana yaklaşım farkı; rekabet otoritesinin geniş bir alana, örneğin rekabetçi yapının olduğu tüm alanlardaki rekabetin işleyişi kontrol etmesi söz konusu iken, bağımsız düzenleyici, sadece elektrik sektörü veya ilgili birkaç sektör üzerine düzenleme yapmaktadır. Bununla beraber bazı ülkelerde elektrik sektörünün düzenlemesi görevi, bir bakanlığa bırakılmaktadır. Bu işlev bakanlık içerisinde, sektör için belirli sorumluluk taşıyan hükümetin yetkili biriminin bir kısmıdır. Genelde elektrik konusunda bakanlık sorumluluğu, sanayi veya ekonomi bakanlığına bırakıldığı gibi, ayrı bir birim olan enerji bakanlığına da bırakılmaktadır. Bu kurumlar, genelde kendilerine ait ayrı bir bütçe ve özerk bir yönetim ile işlemektedir. Ayrışma yasal bir yapı altında olabilir, fakat bu yapı bir bakanlık koordinasyonu altındadır [4].
Bağımsız düzenleme kurumları, sektörün işleyişini düzenlemek için yetki verilen bağımsız düzenleme kurullarının kurumsal kişiliğidir. Sadece danışma ve tavsiye işlevinin dışında önemli sorumluluklar yüklenirler. Düzenleme faaliyetlerini diğer kamu varlıkları ile özellikle de ilgili bakanlıkla paylaşmaktadır. Bununla beraber kısa dönemli siyasi etkilerden ve daha geniş kapsamlı baskılardan kendini izole etmesi en önemli durum olarak ortaya çıkmaktadır
Düzenleme kurumları adli veya yarı adli güçlere sahiplerdir. Düzenlemelere uymayanlara para cezası vb. cezalar düzenleyebilmekte, ayrıca sektör oyuncuları arasındaki uyuşmazlıklarda hakem olarak görev yapabilmektedirler.
Düzenleme kurulları ile ilgili bakanlıkların çalışma ve sorumluluk alanları, genel anlamda teorik olarak belirlenmiştir. Politika yapmak, genel yapı ve kuralları hazırlamak ilgili bakanlığın yetkisindedir. Bu kuralların gerçekleştirilmesi ise, düzenleyici kurumun sorumluluğundadır. Fakat politika ve düzenleme arasındaki sınırların birbirine yakınlığı, zaman zaman kurumlar arasında sorunlara yol açabilmektedir.
Bağımsız tavsiye kurumları bazı ülkelerde mevcut olan bir yapıdır. Bakanlıktan bağımsızdır ve özerk olarak işlemektedir. Düzenleme konusunda karar verme güçlerine sahip değillerdir, fakat düzenleme akışında geniş değişimde tavsiyeci rolünü yerine getirmektedirler.
Rekabetçi otoriteler, yürütülen rekabet kanununun gereklerini yerine getiren kurumlardır. Rekabetçi otoriteler iki fonksiyona sahiptir. Birincisi, egemen bir durumun suistimali, gizli anlaşmalar ile diğer rekabet karşıtı davranışları yasaklama uygulaması, yani rekabetin korunması ve ihlallere müdahale aşamasıdır. İkincisi ise, rekabeti zararlı hale getirecek kazançlar ve bir şirketin diğer bir şirketle birleşmesini engelleme uygulaması, yani bir anlamda pazara önceden müdahale etmektir.
Tablo1. Düzenleme kurumlarının görev, yetki ve sorumlulukları İşlevi Tanımlama Görev, Yetki ve Sorumlulukları
Hedefler
Biri veya birkaçı arasında:
Müşterileri korumak,
Yatırımcıları korumak,
Ekonomik verimlilik,
Rekabeti savunma.
Yargılama
Tek veya eklenenler düzenleme güçleri:
Birleşme,
Rekabet kanunu,
Giriş, yatırım ve özelleştirme politikası
Kurul
Sektörün kapsamı Bir veya çoklu sektör
Karar verme yapısı
Tek düzenleyici ve komisyon,
Komisyon üyelerinin sayısı, Belirlenen veya
belirlenmeyen dönemleri.
Düzenleyicilerin atanması
Hükümet veya Parlamento tarafından yapılması,
Sorumlu kimsenin izniyle veya değil,
Profesyonel iş yetenek kriterine göre veya değil.
Yönetim
Bağımsızlığın korunması
Geri alınmaz kararlar,
Kararlar sırasında ve sonrasında ilgilinin uyuşmazlıklara engel olması,
Mali Özerklik.
Düzenleme
Faaliyetleri Fonksiyonları
Biri veya birkaçı arasında:
Tekellerin düzenlenmesi,
Son Kullanıcı tarifesi,
Standartlar,
Denetleme,
Uyuşmazlıkların çözümü,
Hükümete tavsiye rolü.
İşleyiş ve destekler
İşleyiş üzerine:
Kural yapma,
Sorumlular arasında görüşme,
Denetleme ve iyleştirici faaliyetler,
Şeffaflığı artırmak için kurallara karar verme.
Diğer otoriteler ile koordinasyon
Danışma ve başvuru için resmi ve resmi olmayan mekanizmalar.
Sermaye
Belli bir amaç için ayrılan para veya değil,
Sektörden veya devlet bütçesinden,
Ölçü,
Yatay zamanın sürekliliği.
İnsan Kaynakları
Piyasa seviyesinde maaş, Yetenekli ve özel personel, Harici Kaynakların Kullanımı.
Kaynaklar, Yönetim ve
Harici Kontrol
Rapor ve Hesap Bilançosu
Parlamentoya ve ilgili bakanlıklara rapor,
Dışarıya hesap bilançosu.
Geçiş akışları
Stratejinin Başlaması
Reform öncesi ve sonrası zaman sürecinin oluşması.
Başlangıçta sektör veya bakanlıktan ikincil mevzuat izni alma veya almama.
Düzenleme kurumunun bağımsızlık seviyesi etkileyen faktörler içerisinde[3]:
• Düzenleme kurulu ofisinin ilgili bakanlıktan fiziksel olarak bağımsız olması,
• Düzenleme kurumunun kendi personelini oluşturması gerekliliği,
• Düzenleme kurul üyelerinin, sayıları ve görev sürelerinin önceden belirlenmesi ve görev süresi içerisinde çeşitli baskılarla uzaklaştırılmasının engellenmesi,
• Düzenleme kurulları üyelerinin, otorite tarafından atanması yer almaktadır.
Düzenleme otoriteleri farklı yollar ile oluşturulmaktadır. Oluşum sırasında bir çok seçenek rol almaktadır. Tablo1’de düzenleme kurumlarının görev, yetki ve sorumlulukları belirtilmiştir[4].
3. Ülkeler Ayrımında Düzenleme Kurullarının Yapıları, Görev, Yetki ve Sorumlulukları
Elektrik sektörü yeniden yapılanan ülkelerin yeniden yapılanma sürecinde ortaya koydukları yeni yapı, ülkelerin mevcut durumları ve şartları içerisinde farklılıklar oluşturmaktadır. Bunlar, ülkelerin siyasi, ekonomik, kültürel ve coğrafi farklılıklarından kaynaklanmaktadır. Elektrik sektörünü yeniden yapılandıran ülkelerde, sektörün işleyişini düzenleme yetkisine sahip kurumların, düzenleme yetkileri, yapıları ve oluşumlarında önemli farklılıklar gözlenmektedir.
Tablo 2’de elektrik sektörü yeniden yapılanan ülkelerdeki, sektörle ilişkili olan siyasi otorite birimi ve düzenleme kurumu, ülke yönetim yapısı içerisinde verilmiştir. Burada görüleceği üzere, ülke yönetiminin, merkezi veya federal yapıda olması, elektrik sektörünün düzenlemesinde bölgesel kurullar oluşturabilmektedir.
Ülkeler, elektrik sektörlerini yeniden yapılandırırken, çeşitli kurumlarda sistemin daha iyi işlemesi ve ilerlemesi için yetkiler vermektedir. Yetkilendirmenin düzeyi ve kurumlara dağılımı ülkeler arasında farklılıklar göstermektedir. Sektörün yeni yapısında siyasi otoritenin sektörle olan ilişkisi ilgili bir bakanlık aracılığı ile olmaktadır. Bununla beraber yapıda, genelde düzenleyici rolü üstlenen bir kurul ve bu kurul ile ilişkili bir kurum bulunmaktadır.
Elektrik sektörünü düzenleyen bir kurulun olmadığı ve bu işlevin bakanlık ile genel yapıdaki diğer kurullar aracılığı ile yürütüldüğü ülkeler bulunmaktadır. 2005’de, sektörle ilgili bir düzenleme kurulunun bulunmadığı Almanya’da, AB direktifleri sonucunda bir bağımsız düzenleme kurulu oluşturulmuştur. Ülkelerde düzenleyici rolü üstlenen kurulun hükümet ile olan ilişki düzeyi ülkelere göre farklılıklar içermektedir. Düzenleyici kurulun bağımlılık düzeyi;
• Bağımsız Düzenleyici Kurullar,
• İlgili Bakanlıkla ilişkili Düzenleyici Kurullar,
• Bakanlık ve Bağımsız Düzenleyici Danışma (Tavsiye) Kurulları, şeklinde ilişkiler olarak ifade edilebilir. Düzenleme yetkisinin kurumlara paylaşımı ve düzenleyicinin bağımlılık düzeyi ülkeler ayrımında Tablo 2.a ve Tablo 2.b‘de verilmiştir[4-8].
Tablo 2.a. Ülkelerde elektrik sektörünü düzenleme yetkisine sahip kurumlar
Ülkeler Düzenleme Yetkisi
Sanayi, Bilim ve Kaynaklar Bakanlığı Eyalet Yönetimleri Avustralya
Federal Seviye
ACCC (Düzenleyici)
Bağımsız Düzenleyici Kurul Eyalet Seviyesi
Düzenleyici Kurullar
Enerji Müsteşarlığı
Arjantin ENRE
(Düzenleyici) Bağımsız Düzenleyici Kurul Ekonomi Bakanlığı
SEC (Denetim Birimi) Şili
CNE
(Düzenleyici) Bağımsız Düzenleyici Kurul Ekonomi ve Çalışma Bakanlığı
Avusturya ECC
(Düzenleyici) Bağımsız Düzenleyici Kurul Ekonomi Bakanlığı
Almanya Federal Seviye
BNA (Düzenleyici)
Bağımsız
Düzenleyici Kurul Eyalet Seviyesi Eyalet Yönetimleri
Ekonomi İşleri Bakanlığı Belçika
Federal Seviye
CREG
(Düzenleyici) Bağımsız Tavsiye Kurulu (Bakanlığa)
Eyalet Seviyesi
Bölgesel Düzenleyici
Otoriteler Enerji ve Çevre Bakanlığı
Danimarka ESB
(Düzenleyici) Bağımsız Düzenleyici Kurul Sanayi ve Ticaret Bakanlığı
Finlandiya EMA
(Düzenleyici) Bakanlık Kurulu Ekonomi ve Maliye Bakanlığı Enerji Müsteşarlığı
Fransa CRE
(Düzenleyici) Bağımsız Düzenleyici Kurul
Tablo 2.b. Ülkelerde elektrik sektörünü düzenleme yetkisine sahip kurumlar
Ülkeler Düzenleme Yetkisi
Ekonomi İşleri Bakanlığı
Hollanda DTE
(Düzenleyici) Bakanlık Kurulu Sanayi ve Ticaret Bakanlığı OFGEM
(Düzenleyici) Bağımsız Düzenleyici Kurul İngiltere
Gaz ve Elektrik Tüketicileri Konseyi Kamu Yatırım Bakanlığı
İrlanda CER
(Düzenleyici) Bağımsız Düzenleyici Kurul Ekonomi Bakanlığı
İspanya
CNE (Düzenleyici) Bağımsız Tavsiye Kurulu (Bakanlığa) Sanayi ve Çalışma Bakanlığı NEA (Ulusal Enerji Yönetimi) İsveç
NSA
(Düzenleyici) Bakanlık Kurulu Sanayi Bakanlığı İtalya
AEEG
(Düzenleyici) Bağımsız Düzenleyici Kurul Ekonomi İşleri Bakanlığı
Portekiz ERSE
(Düzenleyici) Bağımsız Düzenleyici Kurul
Kalkınma Bakanlığı
Yunanistan RAE
(Düzenleyici) Bağımsız Tavsiye Kurulu (Bakanlığa) Enerji ve Petrol Bakanlığı
Norveç NVE
(Düzenleyici) Bakanlık Kurulu
Oluşturulan düzenleme kurulları, yalnızca elektrik sektörüne yönelik faaliyet gösterebildiği gibi, gaz ve/veya petrol sektörleri ile haberleşme, ulaştırma gibi diğer sektörlerle de ilişkili olabilmektedirler.
Tablo 3’de ülkelerin elektrik sektörünü düzenleyen kurulların yapısı, üye sayısı, üyelerin görevde bulunma süreleri, finansman kaynakları ve yerine getirdikleri fonksiyonlar ile birlikte sunulmuştur[4-7].
Düzenleme kurulların üye sayısı genellikle tek sayıdadır, üyeler belli bir süre için ( dört ile yedi yıl arasında) bu görevlere atanmaktadır. Sürelerinin sona ermesinden sonra üyelerin yeniden atanmaları yönünde, ülkelerde farklı yaklaşımlar söz konusudur. İtalya ve Fransa’da yeniden atama yapılmazken, İspanya, İrlanda ve Yunanistan gibi ülkelerde bir kere daha atama mümkün olabilmektedir. Diğer bir çok ülkede ise, yeniden atanmada bir sınırlama konmamıştır.
Düzenleme kurulu üyelerinin görevden alınması konusunda yapı içerisinde bağımsız hareket edebilmeleri için zorluklar oluşturulmaktadır. Bununla beraber üyelerin atanmaları ve ayrılmaları sonrasında sektörle olan çalışmalarına da kısıtlamalar getirilmektedir.
Düzenleme kurulu ve oluşturulan düzenleme kurumunun finansmanı, genelde piyasa işleyişinden alınan gelirlere karşılanmaktadır. Bu anlamda, kurulun mali bağımsızlığı sağlanmaktadır.
Düzenleme kurullarının ana fonksiyonu, genelde sektörü gözetmek, piyasa katılmak isteyen oyunculara lisans vermek, şebeke düzenlemesi yapmak, tarifeleri belirlemek veya onaylamaktır. Ülkeler bazında düzenleme kurulunun yapısına bağlı olarak, farklı görev ve yetkiler de verilebilmektedir.
Tablo 3. Ülkelerin Elektrik Sektörünü Düzenleyen Kurullar Hakkındaki Bilgiler.
Ülkeler Alanı
Üye sayısı Süresi Yeniden atanması
Kurulun finansmanı Ana fonksiyonu
Avustralya Enerji, Haberleşme,
Havaalanı 7 5 Evet Hazine bütçesinden Şebeke düzenlemesi, toplam piyasa kuralları ve tekelcilik
karşıtlığı.
Arjantin Elektrik 5 5 - Şirketlerden alınan
ücretler Sektörü gözetmek, normları belirlemek ve lisans vermek
Avusturya Elektrik 3 4 - Şebeke
kullanıcılarından toplananlar
Piyasayı izlemek, denetlemeler ve kullanım
bedellerini belirlemek.
Belçika Elektrik, Gaz 6 6 Evet İletim tarifelerinin
üzerinden alınanlar Bakanlığa tavsiye, denetleme ve hakem olma
Danimarka Elektrik, Gaz 7 4 Evet Düzenlenen şirketlerden toplananlar
Şebeke tarifeleri ve son kullanıcılara tarife denetimi
Finlandiya Elektrik 1 Y
ok Evet Şebeke aktiviteleri üzerinden alınanlar
Şebeke fiyatlarını düzenlemek ve aktivitelere
lisans vermek.
Fransa Elektrik 6 6 Hayır Genel bütçeden Şebeke düzenlemesi
Hollanda Elektrik 1 Y
ok Evet Genel bütçe ve
şirketlerin katkısı Şebeke düzenlemesi
İngiltere Elektrik, Gaz 11 5 Evet Düzenlenen şirketler
alınanlar Lisans vermek ve denetlemek.
İrlanda Elektrik 3 7 Evet (Bir kere)
Şirketler tarafından
ödenenler Şebeke düzenlemesi ve Lisans vermek İspanya Elektrik, Gaz,
Petrol 9 6 Evet (Bir kere)
Tüketiciye eklenen meblağ
Birleşmeleri onaylamak, iletim ve dağıtım şirketlerinin
kazançları
İsveç Elektrik 1 Y
ok Evet Şebeke aktiviteleri
üzerinden alınanlar Şebeke fiyatlarının düzenlemesi İtalya
Elektrik, Gaz 3 7 Hayır Kurumlardan alınan
vergiler Son kullanıcı tarifeleri ve şebeke düzenlemesi
Portekiz Elektrik, Gaz 3 5 Evet İletim tarifesi
üzerinden alınanlar Son kullanıcı tarifeleri
Yunanistan Elektrik, Gaz 5 5 Evet (Bir kere)
Tüketicilerden elde edilenler
Bakanlığa tavsiye, denetleme ve son kullanıcı
tarifeleri
Norveç Enerji ve Su Kaynakları 1 Y
ok Evet Şebeke aktiviteleri
üzerinden alınanlar Şebeke düzenlemesi ve Lisans vermek
4. Sonuç ve Değerlendirme
Elektrik enerjisi sektörü yeniden yapılandırılan ülkelerde, piyasayı düzenleyen, gelişimini sağlayan ve denetleyen bir kuruma ihtiyaç duyulmaktadır.
Düzenleme kurulları ve/veya kurumları, elektrik sektörü reformuna karşı oluşacak yeni olguların algılanması, tanımlanması, düzenlenmesi ve yönlendirilmesi görevini yerine getirmek üzere oluşturulmuş birimlerdir. Düzenleme kurulları ülkelerin idari yapılarından (eyalet veya bölgesel ayrımlarından) dolayı farklı olabilmektedir. Örneğin Avustralya, Almanya ve Belçika gibi ülkelerde iki seviyede (federal ve eyalet olmak üzere) işleyiş vardır. Buna karşın bir çok ülkede, merkezi yönetim içerisinde tek seviyeli işleyiş mevcuttur. Bu işleyişte genelde siyasi otorite ile ilişki kuran, konu ile ilgili bir bakanlığın yapıda mutlaka var olduğu görülmektedir.
İlgili bakanlık, genellikle elektrik enerjisine yönelik ana politikaların belirlenmesinde ağırlık sahiptir. Düzenleme yetkisinin paylaşımında, ilgili bakanlık ve düzenleme kurulu arasındaki ilişki, ülkelere göre önemli farklılıklar göstermektedir. Yapı içerisinde ilgili bakanlık ile ilişkili bir kurul olabildiği gibi, bağımsız bir düzenleyici kurulun da yer alması söz konusudur. Düzenleme kurulu ve/veya kurumlarının sektör içerisinde gerçekleştirecekleri görevler açısından bağımsızlığını sağlamak, siyasi otorite ile olan ilişkisini olabildiğince azaltmak, ancak mali özerklikle mümkün olabilir. Buna karşın ülkelerin kendilerine özgü koşulları gözlenebilmektedir.
KAYNAKLAR
[1] International Energy Agency: “Electricity Market Reform”, IEA, Paris, (1999).
[2] International Energy Agency: “Competition in Electricity Markets”, IEA, Paris, (2001).
[3] European Commission The Meda Programme: “Regulating The Electricity Markets”, Euro Mediterranean Energy Policy Tranining Network, Athens, (2002).
[4] International Energy Agency: “Regulatory Institutions in Liberalised Electricity Markets”, IEA, Paris, (2001).
[5] Ocana, C.: “Trends in The Management of Regulatıon”, IEA Working Paper, Paris, September (2002).
[6] Commission of The European Communities: “ First Benchmarking Report on The Implementation of the Internal Electricity and Gas Market”, Commission Staff Working Paper, SEC(2001)1957, Brussels, 3 December (2001).
[7] Pollitt, M.: ” Electricity Reform in Chile and Argentina: Lessons for
Developing Countries”,
http://www.econ.cam.ac.uk/electricity/people/pollitt/index.htm, (Erişim Tarihi:25 Aralık 2003).
[8] Commission of The European Communities: “Report on progress in creating the internal gas and electricity market”, SEC(2005) 1448, Brussels, 15 September (2005).
