TÜRK BORÇLAR KANUNU ÖZEL HÜKÜMLER. Müş. Haz.Av. Elif Sibel ERDOĞAN

TÜRK

BORÇLAR KANUNU

ÖZEL HÜKÜMLER

Müş. Haz.Av. Elif Sibel ERDOĞAN

6098 Sayılı Türk Borçlar

Kanununun (TBK) Düzenlediği Sözleşmeler

Satış Sözleşmesi

Mal Değişim(Trampa)Sözleşmesi Bağışlama Sözleşmesi

Kira Sözleşmesi

Ödünç(Karz) Sözleşmesi

Finansal Kiralama Sözleşmesi(Leasing Sözleşmesi)

6098 Sayılı TBK’da Düzenlenen Sözleşmeler

İŞ GÖRME SÖZLEŞMELERİ

Hizmet Sözleşmesi

Pazarlamacılık Sözleşmesi Evde Hizmet Sözleşmesi Eser Sözleşmesi

Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesi Yayım(Neşir) Sözleşmesi

Vekalet Sözleşmesi

6098 Sayılı TBK’da Düzenlenen Sözleşmeler

TEMİNAT SÖZLEŞMELERİ

Kefalet Sözleşmesi Garanti Sözleşmesi

SONUCU TESADÜFE BAĞLI SÖZLEŞMELER

Kumar ve Bahis

Ömür Boyu Gelir ve Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmeleri

SAKLAMA(VEDİA) SÖZLEŞMESİ ORTAKLIK SÖZLEŞMELERİ

Adi Ortaklık Sözleşmesi

SÖZLEŞMELER

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu kapsamında ihale yapılarak imzalanan sözleşmeler;

Kira, Trampa, Satış sözleşmeleri vs.

-Gelir elde edilmesini sağlayan işler-

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında ihale yapılarak imzalanan sözleşmeler;

Mal alımı, Hizmet alımı, Yapım (eser) söz. vs.

-Harcama yapılmasını gerektiren işler-

SATIŞ SÖZLEŞMELERİ (m.207)

TBK’da, “Satım” kelimesi yerine “Satış”

ifadesi, “Semen- Ücret” kelimesi yerine

“Bedel” ifadesi kullanılmıştır.

Satış Sözleşmesi, satılanın zilyetlik ve mülkiyetini alıcıya devretme, alıcının ise buna karşılık bir bedel ödeme borcunu üstlendiği sözleşmedir.

Aksi kararlaştırılmadığı sürece satıcı ve alıcı borçlarını aynı anda ifa etmekle yükümlüdürler.

SATIŞ SÖZLEŞMELERİ

TAŞINIR SATIŞI: Türk Medeni Kanunu uyarınca taşınmaz sayılanlar dışında kalan ve diğer kanunlarda taşınır olarak belirtilen şeylerin satışıdır. (m.209)

Ürünler, bir yapının yıkıntıları ve taş ocağından çıkarılacak taşlar gibi mülkiyeti devredilecek bütünleyici parçaların satışı.

Yarar ve Hasar; Taşınır satışlarında zilyetliğin devrine kadar satıcıya aittir.

TAŞINIR SATIŞI

AYIPTAN SORUMLULUK;

Sözleşmenin kurulduğu sırada alıcı tarafından bilinen ayıplardan, satıcı sorumlu değildir.

Alıcı, satılanı gözden geçirmeyi ve bildirimde bulunmayı ihmal etmiş ise satılanı kabul etmiş sayılır.

Olağan gözden geçirmeyle farkedilemeyecek bir ayıp olması halinde ise alıcı satılanı kabul etmiş sayılmaz.

Satıcı, satılanı ayıplı olarak devretmekte ağır kusurlu (hile ile gizlenmiş) ise, ayıptan sorumluluğu kaldıran veya sınırlayan her anlaşma hükümsüzdür. (m.221)

TAŞINIR SATIŞI

SATICININ, SATILANIN AYIPLARINDAN SORUMLU OLDUĞU HALLERDE ALICININ SEÇİMLİK HAKLARI (m.227)

Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme.

Satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinde indirim isteme.

Aşırı bir masrafı gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme.

İmkân varsa, satılanın ayıpsız bir benzeri ile değiştirilmesini isteme.

Alıcının genel hükümlere göre tazminat isteme hakkı saklıdır.

TAŞINIR SATIŞI

ZAMANAŞIMI (m.231)

Satıcı daha uzun bir süre için üstlenmiş olmadıkça, ayıba ilişkin her türlü dava, taşınırdaki ayıp daha sonra ortaya çıksa bile, satılanın alıcıya devrinden başlayarak 2 yıl geçmekle zamanaşımına uğrar.

Satıcı, taşınırı ayıplı olarak

devretmekte ağır kusurlu ise 2 yıllık

zamanaşımı süresinden yararlanamaz.

TAŞINMAZ SATIŞI (m.237)

TAŞINMAZ SATIŞI; Kanun da tanımlanmamıştır.

TMK 704. maddesine göre taşınmaz mülkiyetinin konusu;

Arazi,

Tapu kütüğünde ayrı sayfaya kaydedilen bağımsız ve sürekli haklar,

Kat mülkiyeti kütüğüne kayıtlı bağımsız bölümlerden oluşur.

TAŞINMAZ SATIŞI

Yarar ve Hasar; Taşınmaz satışında, tescil anına kadar satıcıya aittir.

Ancak, taşınmazın teslim alınması için sözleşmeyle bir süre belirlenmişse, onun yarar ve hasarı, alıcıya teslimle geçer.

(m. 245)

Taşınır satışına ilişkin kurallar, kıyas yoluyla taşınmaz satışında da uygulanır.

(m. 246)

TAŞINMAZ SATIŞI

ZAMANAŞIMI (m.244)

Bir yapının ayıplı olmasından doğan davalar, mülkiyetin geçmesinden başlayarak 5 yılın ve satıcının ağır kusuru varsa 20 yılın geçmesiyle zamanaşımına uğrar. (m. 244)

Ağır Kusur halinde getirilen 20 yıllık zamanaşımı süresi yeni bir düzenlemedir.

SATIŞ İLİŞKİSİ DOĞURAN HAKLAR

ÖNALIM (ŞUFA)

GERİ ALIM (VEFA) ALIM (İŞTİRA)

ŞEKİL ŞARTI:

“GERİ ALIM” ve “ALIM” SÖZLEŞMELERİ RESMİ ŞEKİLDE DÜZENLENMELİDİR.

ÖNALIM SÖZLEŞMESİ YAZILI ŞEKİLDE YAPILMALIDIR. (m.237)

SATIŞ İLİŞKİSİ DOĞURAN HAKLAR

Önalım, geri alım ve alım hakları en çok 10 yıllık süre için kararlaştırılabilir.

(TBK’da süre belirlenmiştir.)

Ve kanunlarda belirlenen süreyle tapuya şerh edilebilir. (m.238)

Aksine sözleşme olmadıkça, bu haklar devredilemez ancak miras yoluyla geçer.

MAL DEĞİŞİM (TRAMPA) SÖZLEŞMESİ (m. 282-284)

Taraflardan birinin, diğer tarafa bir veya birden çok şeyin zilyetlik ve mülkiyetini, diğer tarafın da karşı edim olarak başka bir veya birden çok şeyin zilyetlik ve mülkiyetini devretmeyi üstlendiği sözleşmedir.

Satış sözleşmesine ilişkin hükümler, bu sözleşmeye de uygulanır.

Satış sözleşmesinin zapt ve ayıptan sorumluluğa ilişkin hükümleri uygun düştüğü ölçüde bu sözleşmeye de uygulanacağı düzenlenmiştir.

BAĞIŞLAMA SÖZLEŞMESİ (m.285)

Hazineye yapılacak şartlı veya şartsız, mükellefiyetli ya da mükellefiyetsiz bağış işlemleriyle ilgili olarak bir takım ihtilaflar ortaya çıkabilir.

Bağışlayanın, sağlararası sonuç doğurmak üzere, malvarlığından karşılıksız olarak bir kazandırma yapmayı üstlendiği sözleşmedir.

Kanun maddesinde geçen “karşılıksız kazandırma” ifadesi yenidir.

BAĞIŞLAMA SÖZLEŞMESİ

Taşınır bağışlama, elden bağışlamanın konusunu oluşturur.

Taşınmaz bağışlaması, resmi şekle tabidir.

Bağışlamanın bir koşula bağlı olarak yapılması halinde koşullu bağışlama (m.290),

Bağışlamaya yükleme konulması halinde ise yüklemeli (mükellefiyetli) bağışlama söz konusu olur. (m. 291)

Koşullu ve yüklemeli bağışlamanın hangi hallerde geri alınabileceği 293. maddede düzenlenmiştir.

BAĞIŞLAMA SÖZLEŞMESİ

HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE

Bağışlayan, bağışlamasını geri alma hakkını veren sebebi öğrendiği günden başlayarak bir yıl içinde bağışlamasını geri alabilir.(m.297)

KİRA SÖZLEŞMESİ (m.299-378)

Hazine’nin özel mülkiyetindeki ve Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmazların kiraya verilme görev ve yetkisi 178 sayılı KHK uyarınca Bakanlığımıza ait olduğundan ortaya çıkabilecek ihtilafların çözümü için kiraya ilişkin hükümler önem taşımaktadır.

KİRA SÖZLEŞMESİ

Kira Sözleşmeleri 3 grupta düzenlenmiştir.

Genel Hükümler (m.299-338)

Konut ve Çatılı İşyeri Kiraları (m.339-356) (Mülga 6570 sayılı Gayrimenkul Kiraları

Hakkında Kanun)

Ürün Kirası (m.357-378)

KİRA SÖZLEŞMESİ

6217 sayılı Kanunun Geçici 2. Maddesine göre Kiracının;

-Türk Ticaret Kanununda tacir,

-Özel hukuk ve kamu tüzel kişileri olduğu, işyeri kiralarında;

TBK’nın 323, 325, 331, 340, 342, 343, 344, 346 ve 354. maddeleri 1/7/2012 tarihinden itibaren 8 yıl süreyle uygulanmaz.

Bu halde, sözleşme serbestisi gereği kira sözleşmesi hükümleri tatbik olunur.

Kira sözleşmelerinde hüküm olmayan hallerde mülga Borçlar Kanunu hükümleri uygulanır.

KİRA SÖZLEŞMESİ

KİRA SÖZLEŞMESİ: Kiraya verenin bir şeyin kullanılmasını veya kullanmayla birlikte ondan yararlanmasını kiracıya bırakmayı, kiracının da buna karşılık kira bedelini ödemeyi üstlendiği sözleşmedir. (m.299)

Kanunda, “Kiralayan” kavramı yerine

“Kiraya Veren” kavramı kullanılmıştır.

KİRA SÖZLEŞMESİ

Tam iki tarafa borç yükleyen sözleşmedir.

Kira sözleşmesi, belirli ve belirli olmayan bir süre için yapılabilir. (m.300)

Kararlaştırılan sürenin geçmesiyle herhangi bir bildirim olmaksızın sona eren kira sözleşmesi belirli süreli olup, diğer kira sözleşmeleri ise belirsiz sürelidir.

KİRA SÖZLEŞMESİ

Kiracının, kira bedelini ödemekle yükümlü olduğu Kanun da açıkça düzenlenmiştir. (m.313)

KİRACININ TEMERRÜDÜ (m.315)

Kiracı, muaccel olan kira bedelini ödemezse;

Kiraya veren, öncelikle kiracıya yazılı süre vermelidir.

Bu süre içinde borç ifa edilmez ise sözleşmenin feshedileceğini bildirilebilir.

Bu süre en az 10 gün olmalıdır.

Eğer kiralanan, konut veya çatılı işyeri ise süre en az 30 gündür.

KİRA SÖZLEŞMESİ

Belirsiz süreli taşınmaz kira sözleşmelerinin feshi için; altı aylık kira döneminin sonu için, üç aylık fesih bildirim süresine uyulması gerekmektedir. (m.329)

Taşınırlarda ise, üç gün önceden yapılacak fesih bildirimiyle her zaman sözleşme feshedilebilir. (m.330)

KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KİRALARI (m.339)

6570 sayılı Gayrimenkul Kiraları Hakkında Kanun yürürlükten kaldırılmış ve TBK’ya dahil edilmiştir.

Ancak, 6570 sayılı Kanun Belediye teşkilatı bulunan yerlerle, iskele, liman ve istasyonlardaki gayrimenkulleri(musakkaf ) kapsamaktaydı.

TBK’da ise, Belediye teşkilatı, iskele, liman gibi ifadeler kullanılmamıştır.

“Taşınmazı” temel alan bir düzenleme yapılmıştır.

KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KİRALARI (m.339)

339. maddenin 2. fıkrasında, KAMU KURUM VE KURULUŞLARININ, HANGİ USUL VE ESASLAR İÇİNDE OLURSA OLSUN YAPTIKLARI BÜTÜN KİRA SÖZLEŞMELERİNE DE BU HÜKÜMLERİN UYGULANACAĞI BELİRTİLMİŞTİR.

Hazine taşınmazlarının kiralanması 2886 sayılı Devlet İhale Kanuna göre yapılmaktadır.

2886 sayılı Kanunun 74. maddesine istinaden çıkarılan “Devlete Ait Taşınmaz Mal Satış, Trampa, Kiraya Verme, Mülkiyetin Gayri Ayni Hak Tesis, Ecrimisil ve Tahliye Yönetmeliği” mevcuttur.

KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KİRALARI (m.339)

Mülga 6570 sayılı Kanunun 14. maddesinde, 2490 sayılı Artırma, Eksiltme ve İhale Kanuna tabi olarak kiraya verilen gayrimenkuller hakkında da 6570 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanacağına dair düzenleme yer almaktaydı.

Şimdi ise TBK’nın 339. maddesinde, kamu kurum ve kuruluşlarının yapmış olduğu kira sözleşmelerine de bu hükümlerinin uygulanacağı dair düzenlenme yapılmıştır.

KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KİRALARI

Kira sözleşmelerinde; kira bedelinin belirlenmesi dışında, kiracı aleyhine değişiklik yapılamaz.

(m. 343)

Bu maddenin yürürlüğü 8 YIL ertelenmiştir.

Kiracıya, kira bedeli ve yan giderler dışında başka bir ödeme yükümlülüğü getirilemez.

Özellikle, Kira bedelinin zamanında ödenmemesi halinde ceza koşulu ödeneceğine veya sonraki kira bedellerinin muaccel olacağına ilişkin anlaşmalar geçersizdir. (m.346)

Bu maddenin yürürlüğü 8 YIL ertelenmiştir.

KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KİRALARI

KİRA BEDELİNİN BELİRLENMESİ (m. 344)

818 ve 6570 SAYILI KANUNDA YER ALMAYAN YENİ BİR MADDEDİR.

YARGITAY UYGULAMASIYLA PARALEL YÖNLERİ VARDIR.

Bu maddenin yürürlüğü 8 YIL ertelenmiştir.

KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KİRALARI

Yenilenen kira döneminde uygulanacak kira bedeline ilişkin taraflar arasında anlaşma mevcut ise;

BU ANLAŞMA; Bir önceki kira yılının ÜFE artış oranını geçmemek koşuluyla geçerlidir.

Bu kural bir yıldan daha uzun süreli kira sözleşmelerinde de uygulanır.

KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KİRALARI

Yenilenen kira döneminde uygulanacak kira bedeline ilişkin taraflar arasında anlaşma mevcut değilse;

HAKİM TARAFINDAN

ÜFE artış oranını geçmemek koşuluyla,

Kiralananın durumu göz önünde bulundurularak, hakkaniyete göre kira bedeli belirlenir.

KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KİRALARI

Beş yıldan uzun süreli veya beş yıldan sonra yenilenen kira sözleşmelerinde ve bundan sonraki her beş yılın sonunda yeni kira yılında uygulanacak kira bedeli konusunda taraflarca bir anlaşma yapılıp yapılmadığına bakılmaz.

Bu durumda, HAKİM tarafından;

ÜFE artış oranı,

Kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri gözetilerek,

Hakkaniyete uygun biçimde kira bedeli belirlenir.

KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KİRALARI

Sözleşmede kira bedeli yabancı para olarak kararlaştırılmışsa, beş yıl geçmedikçe kira bedelinde değişiklik yapılamaz.

Ancak, Aşırı İfa Güçlüğü başlıklı 138. madde hükmü saklıdır.

138. maddede öngörülen, hakimden sözleşmenin yeni koşullara göre uyarlanmasını isteme hakkı ve diğer hakları saklı tutulmuştur.

KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KİRALARI

TARAFLAR YENİLENEN KİRA DÖNEMİNE İLİŞKİN YENİ KİRA BEDELİNDE ANLAŞMA SAĞLAYAMAZLARSA KİRA TESPİT

DAVASI AÇMA ZORUNLULUĞU

DOĞACAKTIR.

KİRA TESPİT DAVASI HER ZAMAN AÇILABİLİR. (m. 345)

KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KİRALARI

Ancak, mahkemenin tespit edeceği kira bedelinin

yeni kira döneminde geçerli olabilmesi için;

Kira tespit davasının,yeni kira döneminin başlangacından en geç 30 gün önce açılması veya,

Aynı süreye uyarak kira bedelinin arttırılacağının yazılı olarak kiracıya bildirilmesi gerekmektedir.

Eğer sözleşmede, yeni kira döneminde, kiranın arttırılacağına dair hüküm varsa 30 günlük süreye uyulması zorunlu değildir.

KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KİRALARI

Kira sözleşmesinde;

Kira bedelinin arttırılacağına dair hüküm yoksa, 30 günlük süre,

Veya yazılı bildirim koşuluna uyulmadan dava açılmışsa;

O zaman tespit edilen kira bedeli bir sonraki kira yılı için geçerli olacaktır.

KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KİRALARI

KİRA SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ

Bildirim Yoluyla Sona Erme (m.347):

Belirli süreli kira sözleşmelerinde, kiracının en az 15 gün önceden fesih bildiriminde bulunması gerekmektedir.

Kiraya veren, sözleşme süresinin bitimine dayanarak sözleşmeyi sona erdiremez. Ancak 10 yıllık uzama süresi sonunda üç aylık bildirim süresine uyularak herhangi bir sebep gösterilmeksizin sözleşme sona erdirilebilir.

Belirsiz süreli kira sözleşmesinde, kiracı her zaman, kiraya veren ise kiranın başlangıcından on yıl geçtikten sonra genel hükümlere göre fesih bildirimiyle sözleşmeyi sona erdirebilir.

KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KİRALARI

Tahliye Davası Yoluyla Sona Erme:

Kiraya Verenden Kaynaklanan Tahliye Sebepleri;

Gereksinim, yeniden inşa ve imar nedeniyle tahliye Yeni malikin gereksinimi nedeniyle tahliye

Kiracıdan Kaynaklanan Tahliye Sebepleri^;

Yazılı tahliye taahhüdü sebebiyle tahliye İki haklı ihtar sebebiyle tahliye

Kiracının veya eşinin oturmaya elverişli konutunun varlığı sebebiyle tahliye

Dava yoluyla kira sözleşmesinin sona erdirilmesine ilişkin hükümler, kiracı aleyhine değiştirilemez.(m.354)

Maddenin yürürlüğü 8 YIL ertelenmiştir.

ÜRÜN KİRASI (m. 357-378)

Ürün veren bir şeyin veya hakkın kullanılmasını ve ürünlerin devşirilmesinin bedel karşılığında kiracıya bırakılmasıdır.

Ürün kirasına ilişkin özel hüküm bulunmadıkça, kira sözleşmesine ilişkin genel hükümler uygulanır.(m.358)

ÜRÜN KİRASI

Kiracının, kira parasını ödemede temerrüde düşmesi halinde;

Kiracıya, yazılı olarak en az 60 günlük süre verilerek sözleşme feshedilebilir.(m.362)

ÜRÜN KİRASI

Ürün Kira Sözleşmesinin Sona Ermesi;

Sözleşme taraflarının sözleşme hükümlerine aykırı hareket etmesi nedeniyle sona erme

Belirli süreli ürün kira sözleşmesinde, sürenin sona ermesi nedeniyle

Belirsiz süreli kira sözleşmesinde, fesih ile sona erme

(en az 6 aylık fesih ihbar süresine riayet etmek koşuluyla)

HİZMET SÖZLEŞMELERİ (m.393-469)

Hizmet Sözleşmeleri 3 ayrımda düzenlenmiştir;

Genel Hizmet Sözleşmesi (m. 393-447) Pazarlamacılık Sözleşmesi (m. 448-460) Evde Hizmet Sözleşmesi (m. 461-469)

HİZMET SÖZLEŞMESİ

Genel Hizmet Sözleşmesi: İşçinin, işverene bağımlı olarak belirli veya belirli olmayan süreyle işgörmeyi ve işverenin de ücret ödemeyi üstlendiği sözleşmedir. (m.393)

393/2. madde de, kısmi süreli ama düzenli olarak işyerinde çalışan işçiler ile işveren arasında yapılan hizmet sözleşmesi tanımlanmıştır.(part-time çalışma)

HİZMET SÖZLEŞMELERİ

İŞÇİNİN BORÇLARI

Bizzat Çalışma Borcu (m.395)

Özen ve Sadakat Borcu (m.396)

Teslim ve Hesap Verme Borcu (m.397) Fazla Çalışma Borcu (m.398)

(fazla çalışma ücreti m.402’de düzenlenmiş olup yeni bir düzenlemedir.)

Düzenlemelere ve Talimatlara Uyma Borcudur. (m.399)

HİZMET SÖZLEŞMELERİ

İŞVERENİN ÜCRET ÖDEME BORCU (m.401) Sözleşmede belirtilen miktarı,

Sözleşmede hüküm yoksa asgari ücretten az olmamak üzere emsal ücreti ödemekle yükümlüdür.

İŞÇİ ÜCRETİNİN KORUNMASI

İşveren, işçiden olan alacağı ile ücret borcunu işçinin rızası olmadan takas edemez.(m.407)

Ücretin işveren lehine kullanılacağına dair anlaşmalar geçersizdir. (m.407/son)

İşçinin ücret alacağının dörtte birinden fazlası haczedilemez, devredilemez ve rehnedilemez. (m. 410) Hizmet sözleşmelerine sadece işçi aleyhine konulan ceza koşulu geçersizdir. (m.420)

HİZMET SÖZLEŞMELERİ

Hizmet Sözleşmesinin Sona Ermesi

Belirli Süreli Hizmet Sözleşmelerinde Sona Erme.

Belirsiz Süreli Hizmet Sözleşmelerinin Fesih Suretiyle Sona Erme.

Fesih hakkının kötüye kullanılmasına karşı işçi korunmuştur. m. 434 önemli bir düzenleme getirmiştir.

Eğer işveren fesih hakkını kötüye kullanmış ise fesih bildirim süresine ait ücretin 3 katı kadar tazminat ödemekle yükümlü olacaktır.

İşçinin haksız olarak işe başlamaması veya işi bırakması halinde işverenin sahip olduğu tazminat isteme hakkı ise m.439’da düzenlenmiştir.

ESER SÖZLEŞMESİ (m.470- 486)

Yüklenicinin bir eser meydana getirmeyi, iş sahibinin de bunun karşılığında bir bedel ödemeyi üstlendiği sözleşmedir.

Mülga Kanunda “bir şeyi imal etme” şeklinde tanımlanmıştır.

“Müteahhit” ifadesi yerine “Yüklenici” ifadesi kullanılmıştır.

Yüklenici,üstlendiği edimi sadakat ve özenle yerine getirmesi gerekmektedir. (m.471)

Mülga Kanunda, yüklenicinin özen sorumluluğu işçinin hizmet akdindeki sorumluluğuna tabi idi. Şimdi ise benzer işleri üstlenen basiretli bir yüklenicinin göstermesi gereken mesleki ve teknik kurallara uygun davranışı esas alınmıştır.(m.471/2)

ESER SÖZLEŞMESİ

İşe Başlama ve Yürütme (m.473);

Yüklenici esere başlamakta gecikirse,

Sözleşmeye aykırı olarak yüklenici iş faaliyetlerini yavaşlatıyor veya erteliyorsa,

Yüklenicinin eseri zamanında

tamamlayamayacağı anlaşıyorsa,

İş sahibi, sözleşmeden dönebilecektir.

ESER SÖZLEŞMESİ

YÜKLENİCİNİN AYIPTAN SORUMLULUĞU;

İşsahibinin, yükleniciyi ayıptan sorumlu tutabilmesi için;

Eserin tesliminden sonra, usulüne göre eseri gözden geçirmesi,

Ve ayıpları varsa bildirim külfetine uyması gerekmektedir. (m.474)

Yüklenici ya da işsahibi, eserin bilirkişi tarafından gözden geçirilmesini ve rapor düzenlenmesini isteyebilir.

ESER SÖZLEŞMESİ

ESERDEKİ AYIP NEDENİYLE İŞSAHİBİNİN SEÇİMLİK HAKLARI (m.475):

İşsahibinin kullanamayacağı veya hakkaniyet gereği kabule zorlanamayacağı ölçüde ayıplı ya da sözleşme hükümlerine aykırı ise sözleşmeden dönme,

(Mülga Kanunda Kabulden İmtina ifadesi kullanılmıştır.)

Eser, işsahibinin taşınmazı üzerinde yapılmış olup, sökülüp kaldırılması aşırı zarar doğuracaksa işsahibi, sözleşmeden dönme hakkını kullanamaz.

ESER SÖZLEŞMESİ

Ayıp oranında bedelden indirim istenilmesi,

Aşırı bir masrafı gerektirmediği takdirde, bütün masrafları yükleniciye ait olmak üzere, eserin ücretsiz onarılmasının istenilmesi,

Ayrıca, iş sahibinin genel hükümlere göre tazminat isteme hakkı saklıdır.

(Mülga Kanun m. 360’da müteahhidin taksiri halinde zarar ve ziyanın istenebileceği düzenlenmiştir. )

ESER SÖZLEŞMESİ

ESERİN KABULÜ (m. 477)

Eserin açıkça veya örtülü olarak kabulünden

sonra, yüklenici her türlü sorumluluktan kurtulur.

Ancak, işsahibinden, kasten gizlenen ve usulüne göre gözden geçirilme sırasında fark edilmeyecek ayıplar (gizli ayıp) için yüklenicinin sorumluluğu

devam edecektir.

İşsahibi, gözden geçirmeyi ve bildirimde bulunmayı ihmal ederse, eseri kabul etmiş sayılır.

Eğer ayıp sonradan ortaya çıkarsa, iş sahibi

gecikmeksizin durumu yükleniciye bildirmelidir.

Aksi takdirde eseri kabul etmiş sayılır.

ESER SÖZLEŞMESİ

Yüklenici ayıplı eser meydana getirmişse bu nedenle açılacak davalar, teslim tarihinden başlayarak

Taşınmaz yapılar dışındaki eserlerde 2 yıl, Taşınmaz yapılarda 5 yıl,

Yüklenicinin ağır kusuru varsa, ayıplı eserin niteliğine bakılmaksızın 20 yılın,

geçmesiyle zamanaşımın uğrar.

ESER SÖZLEŞMESİ

İşsahibinin Bedel Ödeme Borcu (m.479):

İşsahibinin bedel ödeme borcu, eserin teslim anında muaccel hale gelecektir.

Eserin parça parça teslim edilmesi kararlaştırılmış ve bedel parçalara göre belirlenmişse, her parçanın teslim anında bedeli muaccel olacaktır.(m. 479)

Yüklenicinin ücret alacağı, muaccel olduğu günden itibaren 5 yıl geçmekle zamanaşımına uğrar. (m. 147)

ESER SÖZLEŞMESİ

SÖZLEŞMENİN SONA ERMESİ:

Yaklaşık Bedelin Aşılması (m.482)

İşsahibinin kusuru yoksa eser henüz tamamlanmadan veya tamamlandıktan sonra sözleşmeden dönme.

(Mülga Kanun da fesih ifadesi kullanılmıştır.)

Eser işsahibinin taşınmazı üzerinde yapılıyorsa, bedelden indirim isteme, eser tamamlanmamış ise tamamlanan kısım için uygun bir bedel isteyerek sözleşmenin feshedilmesi suretiyle sona erme.

ESER SÖZLEŞMESİ

Eserin Yok Olması (m.483)

Tazminat Karşılığı Fesih (m.484)

İşsahibi Yüzünden İfanın İmkansızlaşması (m.485)

Yüklenicinin Ölümü ve Yeteneğini Kaybetmesi. (m.486)

TEŞEKKÜR EDERİM…