Kardiyopulmoner Egzersiz
Testlerinde Terminolojik Kaos
Say›n EditörAnadolu Kardiyoloji Dergisinin Aral›k 2003 say›-s›nda Terzi ve ark. (1) ‘Kalp Yetersizli¤inde Bisoprolol Tedavi Etkinli¤inin Kardiyopulmoner Egzersiz Testi ile De¤erlendirilmesi’ bafll›kl› çal›flmas›n› ilgiyle okudum. Ergospirometrik testler; kalp-dolafl›m, solunum ve ha-reket sistemlerinin ayn› anda cevaplar›n› ortaya ç›ka-r›r. Fakat bu testlerin merkezinde yer alan kardiyovas-küler cevap, ölçülen oksijen tüketim de¤erlerine kar-fl›l›k gelen kalp h›z› de¤iflikliklerine göre de¤erlendiri-lir. Kardiyopulmoner egzersiz testleri sa¤l›kl› bireyler-de ve hastalarda yayg›n uygulama alanlar›na sahiptir. Bu testler, fiziksel kondüsyonun de¤erlendirilmesin-de, hastal›klar›n tan›s›nda, kardiyopulmoner rehabili-tasyon amac›yla egzersiz reçete edilmesinde, çeflitli kalp ve akci¤er hastal›klar›nda prognozu ve tedavinin takibinde klinik uygulamada giderek daha fazla kulla-n›m alan› bulmaktad›r.
Bununla birlikte, kardiyopulmoner egzersiz testle-rin yorumlanmas›nda kullan›lan terimler ve bunlar›n tan›mlanmas› zaman zaman kar›fl›kl›klara yol açabil-mektedir. Bu güçlüklerden en s›kl›kla gözlemleneni, egzersiz esnas›nda ölçülen oksijen tüketiminin tan›m-lanmas›nda kullan›lan maksimal oksijen tüketimi, maksimum oksijen tüketimi ile pik oksijen tüketimi-nin kullan›m› ve tan›mlanmas›nda yaflanmaktad›r (2). Maksimal oksijen tüketimi; yafl, cinsiyet, vücut öl-çüsü, egzersiz tipine ba¤l› olarak kifli için özel olarak elde edilebilen en yüksek oksijen al›m de¤eridir. Mak-simum oksijen tüketimi, özgün bir egzersiz protokol-le uygulanan kademeli egzersiz testi s›ras›nda ölçüprotokol-len en yüksek oksijen al›m› olarak tan›mlanmaktad›r. Bu de¤er, egzersiz testi s›ras›nda dene¤in tükenme nok-tas›na ulafl›m›yla tespit edilmektedir (2,3). Tükenme noktas› olarak; oksijen al›m art›fl›n›n olmamas›, yafla göre belirlenmifl hedef kalp h›z›na ulafl›lmas› ve solu-num oran›nda belirgin olarak artt›¤› seviye olarak be-lirlenmektedir (4).
Bununla beraber, spesifik egzersiz yap›lan bir fla-h›sta, ölçülen en yüksek oksijen de¤eri, kullan›labilir en yüksek oksijen de¤eri olmayabilir. Yükü kademeli
olarak artan egzersiz s›ras›nda zamana göre ölçülen oksijen tüketim de¤erinin platoya ulaflm›fl oldu¤u se-viye gerçek maksimum oksijen tüketimi de¤erini ve-rir. Maksimum oksijen tüketim de¤eri bulunurken, yükü gittikçe artan egzersizin son 30 saniyesi içinde kaydedilen oksijen al›m› de¤erinin belirlenmesi, s›kl›k-la ve kos›kl›k-layca baflvurus›kl›k-labilen yöntemlerden birisidir.
Pik oksijen tüketimi ise, spesifik bir egzersiz testin-de tükenme noktas›na ulafl›lmam›fl olsa bile, o test s›-ras›nda elde edilen en yüksek oksijen tüketimini ifade etmektedir (2,5).
Bütün bunlar›n d›fl›nda, oksijen al›m› ve oksijen kullan›m› da kar›fl›kl›klara yol açabilen terimlerdendir. Oksijen al›m›, sabit ortam koflullar›n›n olmad›¤› oksi-jen gaz analizleriyle elde edilen de¤eri ifade etmek için kullan›lan bir terimdir. Oksijen kullan›m› ise hüc-relerdeki metabolik ifllemler s›ras›nda kullan›lan oksi-jen miktar›n› ifade eder.
Klinik pratikte, bu farkl› tan›mlamalara ra¤men efl anlaml› olarak kabul edilebilen bu terimler, çal›flmada kullan›lan yönteme en uygun olan›n›n makalelerde kullan›lmas›n›n daha do¤ru olaca¤› kan›s›nday›m.
Dr.Erdem Kafl›kc›o¤lu
‹stanbul T›p Fakültesi
Spor Hekimli¤i Anabilim Dal›,
‹stanbul
Kaynaklar
1. Terzi S, Dayi SU, Akbulut T, ve ark. Kalp yetersizli¤in-de bisoprolol tedavi etkinli¤inin kardiyopulmoner eg-zersiz testi ile de¤erlendirilmesi. Anadolu Kardiyol Derg 2003;3:313-8.
2. Kasikcioglu E. Egzersiz testlerinde terimler, semboller, tan›mlar. In: Kayserilioglu A, Cavusoglu H, editors. Eg-zersiz Testleri ve Yorumu. Istanbul: Yuce Yay›nlar›; 2003. p.204-11.
3. Kasikcioglu E, Oflaz H, Akhan H, Kayserilioglu A, Um-man B, Bugra Z. Aortic distensibility in endurance ath-letes. Acta Cardiologica 2003;58: 243-4.
4. Wasserman K, Hansen JE, Sue DY, Whipp BJ, Casaburi R. Principles of exercise testing and interpretation. 2nd ed. Philadelphia: Williams&Wilkins;1994. p.53-65. 5. Kasikcioglu E, Kayserilioglu A, Yildiz S, Akhan H, Cuhadaroglu C. QT dispersion in soccer players during exercise testing. Int J Sports Med 2004, (in press).
ED‹TÖRE MEKTUP
LETTER TO THE EDITOR
Anadolu Kardiyoloji Dergisi
Anadolu Kardiyol Derg, Cilt: 4, Say›: 2, Haziran 2004 Anatol J Cardiol, Vol: 4, No: 2, June 2004Anadolu Kardiyoloji Dergisi
Anadolu Kardiyol Derg, Cilt: 4, Say›: 2, Haziran 2004
Anatol J Cardiol, Vol: 4, No: 2, June 2004 T h e A n a t o l i a n J o u r n a l o f C a r d i o l o g y
190
Yazar›n Yan›t›
Kalp Yetersizli¤inde Bisoprolol Tedavi
Etkinli¤inin Kardiyopulmoner
Egzersiz Testi ile De¤erlendirilmesi
Say›n EditörKronik kalp yetersizlikli (KKY) hastalarda, efor k›-s›tl›l›¤› hastal›¤›n fliddetini gösteren en önemli bulgu-lardan biridir. Fakat semptom ile fonksiyonel kapasi-te aras›nda kuvvetli korelasyon bulunmamaktad›r. Bu nedenle fonksiyonel kapasitenin belirlenmesinde da-ha objektif ölçümlerin kullan›lmas› gerekmektedir. Bu aç›dan kardiyopulmonar egzersiz testi, fonksiyonel kapasitenin belirlenmesinde objektif ölçümlere daya-nan standart metod olarak kabul edilmifltir. Kronik kalp yetersizli¤inde oksijen tüketim de¤eri efor s›ra-s›nda ulafl›lan ifl yükü ve egzersiz süresine göre daha kullan›fll›d›r ve di¤er parametrelere oranla prognoz ile daha kuvvetli korelasyon göstermektedir (1).
Maksimal oksijen tüketimi; egzersiz s›ras›nda ula-fl›labilen en yüksek oksijen tüketim de¤eridir. Bu de-¤er maksimal kardiyak output, egzersiz kaslar›n›n ok-sijen ekstraksiyon kapasitesi ve ventilasyon kapasite-sine ba¤l›d›r. Kademeli olarak artan egzersiz testi s›-ras›nda oksijen tüketim de¤erinin platoya ulaflt›¤› se-viye maksimal oksijen tüketim de¤eri olarak tan›mla-n›r. ‹fl yükünde artma olmas›na karfl›n oksijen tüketim de¤erinde artma olmamaktad›r. Her insan için, yafl, cinsiyet ve fizik kondisyonuna ba¤l› olarak ulaflabildi-¤i en yüksek oksijen tüketim de¤eri vard›r. Maksimal oksijen tüketim de¤eri ile pik (maksimum ) oksijen tü-ketim de¤eri eflit olmayabilir (2). Normal insanlarda
kademeli olarak artan egzersiz test s›ras›nda oksijen tüketim de¤eri plato noktas›na gelmese bile test so-nunda ulafl›lan pik oksijen tüketim de¤eri maksimal oksijen tüketim de¤erine yak›nd›r. Fakat KKY’de, yor-gunluk ve nefes darl›¤› nedeniyle testin erken sonlan-mas› nedeniyle maksimal oksijen tüketim de¤erine ulafl›lamaz.
Pik oksijen tüketim de¤eri; egzersiz testinde ula-fl›lan en yüksek oksijen tüketim seviyesi olarak tan›m-lan›r (10). Bu de¤er, KKY hastalar›n fonksiyonel kapa-sitelerinin belirlenmesinde, prognoz ve tedavi etkinli-¤inin de¤erlendirilmesinde standart metod olarak kullan›lmaktad›r. Bu nedenle çal›flmam›zda, fonksiyo-nel kapasiteyi ve bisoprolol tedavi etkinli¤ini pik oksi-jen tüketim seviyesini ölçerek de¤erlendirdik.
Dr. Sait Terzi
Emniyet Mah.
Yaflardo¤u Sok.No:3/1.
Üsküdar-‹stanbul
Kaynaklar
1. Mancini DM, Eisen H, Kusmaul W, Mull R, Edmunds LH, Wilson JR. Value of peak exrercise oxygen con-sumption for optimal timing of cardiac transplantation in ambulatory patients with heart failure. Circulation 1991;83: 778-86.
2. Wasserman K, Hansen JE, Sue DY, Whipp BJ, Casabu-ri R: PCasabu-rinciples of exercise testing and interpretation. Pennsylvania: Lea & Febiger; 1994. p. 53-111. 3. Osada N, Chaitman BR, Miller LW, Y›p D, Cishec MB,