İŞ GÜVENLİĞİ VE ERGONOMİ

İŞ GÜVENLİĞİ VE ERGONOMİ

ERGONOMİ

 Ergonomi; insanın fiziksel ve psikolojik özelliklerini inceleyerek insanın makine ve çevre ile olan uyumunu doğal ve teknik olarak araştırma ve geliştirme çalışmaları topluluğudur.

 Yunanca'da Ergo iş,

 nomos ise yasa anlamına gelmektedir.

 Fizyoloji, psikoloji, antropoloji, tıp ve mühendislik alanlarının bir karışımı olan yeni bir bilimsel ünitedir.

 İnsanın davranışsal ve biyolojik özelliklerini inceleyerek bunlara uygun yaşama ve çalışma ortamları yaratmayı amaçlayan bir bilim dalıdır.

Ergonomi esas itibariyle işyerinin çalışana uydurulmasıdır. Ne kadar çok uyum sağlanırsa o kadar çok güvenlik ve çalışanın etkinliği sağlanır.

Ergonomi; ürünleri, görevleri ve çevreyi çalışanlara uyumlandırarak kalite, verimlilik ve performansın önündeki bariyerleri kaldırır.

ERGONOMİNİN AMACI

 Çalışanların etkinliğini arttırmak

 Gereksiz ve aşırı zorlamalardan kaçınmak

 Organizmanın zarar görmesini önlenmek

 Lüzumsuz aktiviteleri önlemek

Mobilya, el araçları ekipmanlar, işin gereklilikleri ve işyeri çevresi ile insan ölçüleri, yetenekleri, kısıtlılıkları ve beklentileri arasında gerekli UYUMU sağlamaktır.

Amaç,

Kaza ve yaralanmaları önlemek, yorgunluğu ve insan vücudunun aşırı kullanımını, işe devamsızlığı, zaman kaybını, kaza ve rahatsızlıklara bağlı tazminatları en alt düzeye indirmek, verimliliği, kaliteyi, güvenliği, konforu ve üretkenliği en üst düzeye çıkarmaktır.

Ergonominin Konuları

❖ Gürültü, aydınlatma, ısı, titreşim, çalışma alanının dizaynı, el aletleri dizaynı, makine dizaynı, sandalye dizaynı, ayakkabı dizaynı ve iş dizaynı, mesai saatleri, vardiya, mola saatleri, yemek rejimi vb.

ERGONOMİK RİSK FAKTÖRLERİ

Kişisel Faktörler

 İnsanın özellikleri

 İnsanın becerileri

İşyeri Faktörleri

 Fiziksel faktörler

 Çevresel faktörler

 Psikolojik faktörler

İNSANIN ÖZELLİKLERİ

 Yaşı

 Cinsiyeti

 Boyu

 Kas kütlesi

İNSANIN BECERİLERİ

 Görme

 Duyma

 Tahammül

 Hızlılık

 Kavrama kabiliyeti

FİZİKSEL FAKTÖRLER

İşten kaynaklanan etkiler

• İşyeri yerleşim planı

• Tekrarlayan işler

• İş sırasında gereken ekipmanların yerleşimi

• Uygunsuz duruş gerektiren işler

• Statik duruş gerektiren işler

ÇEVRESEL FAKTÖRLER

Çalışma ortamından kaynaklanan etkiler

• Gürültü

• Sıcaklık, nem ve hava akımı

• Aydınlatması

• Titreşim

• Kimyasallar

PSİKOLOJİK FAKTÖRLER

Çalışan kaynaklı etkiler

• Uyuşmazlıklar (şaşırma, yanılma, unutkanlık)

• Üzüntüler

• Ailevi sorunlar

• Meslek sorunları

• Ekonomik zorluklar

• Güvensizlik

• Sınırlı kariyer

• İşyerinde negatif sosyal iletişim

• Grup içerisinde çalışma baskısı

ERGONOMİK TASARIMDAN BEKLENTİLER

 Kullanım kolaylığı,

 Kullanıcıya uygunluk,

 Rahatlık,

 Sağlık ve güvenlik,

 Performansı arttırması

İskelet kas sistemi rahatsızlıklarında riskin en fazla olduğu işler şunlardır:

İmalat sektörü ,

Hizmet ve temizlik işleri, Sağlık bakım işleri ,

Uzun yol sürücülüğü, Sporcular, diş hekimleri.

Ofis çalışanları ve bilgisayar kullanan meslek grupları da risk altındadır.

14

ERGONOMİ

Masa ve Bilgisayar Başında Uzun Süre Çalışanlarda Gün Sonunda Boyun, Omuz, El Bileği, Sırt Bölgesinde Ağrı, Hareket Kısıtlılığı ve Uyuşma Gibi Yakınmalar Sıktır.

İş başarısını ve yaşam kalitesini de düşüren bu durum bazı temel ERGONOMİK ÖNLEMLER İLE ENGELLENEBİLİR.

ERGONOMİ

❖Çalışma alanının iyi düzenlenmiş olması,

❖Masa ve sandalyelerin kişiye özel ayarlarının yapılması,

ERGONOMİK ÖNLEMLER

❖Monitör, klavye ve farenin kişiye uygun düzenlenmesi,

17

❖Aydınlatmanın sağlanması ve uygun ışık kaynağının

seçilmesi,

❖Oturma ve ayakta durma sırasında vücudun uygun duruş şeklinin (postür) sağlanması.

ERGONOMİK ÖNLEMLER

18

ERGONOMİK ÖNLEMLER

❖Ofis egzersizleri

❖Bel ağrılarına karşı koruyucu ergonomi ilkeleri

Ofis düzeninde yapılan hatalar;

Hata: Ofis ortamındaki havanın kuruması nedeniyle oluşan çok kuru hava.

Sonuç: Akciğer rahatsızlıkları, bronşit, soğuk algınlığı ve nezlenin artması, göz ve deri

hastalıkları, göz kuruluğu, deri döküntüleri, alerjik duyarlılığın artması.

19

ERGONOMİ

İşyerinde olması gereken havanın ısı ve nem oranı

❖Hava ısısı:(Hafif fiziksel iş:18.3 °C, büro işleri: 19.4 °C-22.8°C , ağır endüstriyel iş:

12.8°C-15.6°C),

❖ Nem oranı %70 olmalı,

❖ Oda her gün mutlaka havalandırılmalı.

20

ERGONOMİ

Sonuç: Bilgisayar monitörlerinden yayılan

negatif yüklü partiküller, insan bedeninde ve gözlerde negatif elektrik yükü oluşturarak

havadaki pozitif yüklü toz parçacıklarını çekip gözlerde konjonktivite neden olur.

21

ERGONOMİ

Ofis düzeninde yapılan hatalar;

Hata: Bilgisayar karşısında

geçirilen sürenin uzun olması.

Ofis düzeninde yapılan hatalar;

Hata: Çalışma alanının önünde ışık kaynağı (pencere, lamba, yansıtıcı vs.) oluşu.

Sonuç: Ekran kullanıma uygun olsa bile çalışma alanı yanlış aydınlatıldığı için,

kamaşma ve göz rahatsızlıkları, baş ağrısı.

22

ERGONOMİ

Ofis düzeninde yapılan hatalar;

Hata: Ekranın (monitörün) yerinin yanlış

olması, çalışan kişinin bakış açısında ya da arkasında pencere olması nedeniyle oluşan yansıma.

Sonuç: Ciddi zihinsel ve algısal yüklenme ve göz yorgunluğu.

23

ERGONOMİ

Ofis düzeninde yapılan hatalar;

Hata: Ekran kalitesinde düşüklük, bozuk renkler, titreme ve yansıma.

Sonuç: Gözlerde oluşan aşırı yüklenme, varolan göz rahatsızlıklarının (Miyop, astigmat gibi) derecesinin artması, konsantrasyonda güçlük.

24

ERGONOMİ