©Doç.Dr.Fırat AKÇA 2

(1)

(2)

Akut olarak

 Yağ metabolizmasını

 Enerji harcamasını

 Yağ emilimini azaltan  Vücut ağırlığını azaltan

 Egzersiz süresince yağ oksidasyonunu artıran

 Yağ metabolizmasını destekleyen

 Uzun süreli adaptasyonlara sebep olan

(3)

(4)

 Cafein  Karnitin  Yeşil çay

 Konjuge linoleik asit  Forskolin

 Chromium

 Kelp (yosun)

(5)

 Kelime anlamı et olan

 Latince carno ya da carnis

 İlk olarak Gulewitsch, Krimberg ve Kutscher

tarafından 1905te bulunmuştur.

 İlk olarak kas fonksiyonları ile ilgili olduğu

düşünülmüştür.

(6)

(7)

Gulewitsch ve Krimberg’e göre

 3-hydroxy-4-N-trimethyl-aminobutyric acid

(C7H15NO3)

 1927 Tomita and Sendju tarafından onaylandı.

 1962 düzenleme önerildi

 1997 kesinleşti.

 Son hali

L- ya da R- 3-hydroxy-4-N,N,N

trimethylamino-butyrate

dir.

(8)

 Aktifleştirilmiş uzun zincirli yağ asitleri

 Sitoplazmadan mitokondriye hareket



Gerekli

birkaç enzim için

 Karnitin, kofaktör görevi yapar.  Yağ asitlerinin yer değiştirmesi



İskelet

kaslarında beta oksidasyonu ile ATP

(9)

©Doç.Dr.Fırat AKÇA

Achten J, Gleeson M, Jeukendrup AE. Determination of the exercise intensity that elicits maximal fat oxidation. Med Sci Sports Exerc. 34(1):92-7, 2002.

(10)

(11)

Achten J, Gleeson M, Jeukendrup AE. Determination of the exercise intensity that elicits maximal fat oxidation. Med Sci Sports Exerc. 34(1):92-7, 2002.

(12)

(13)

(14)

 .

Karnitin

(15)

D CARNITINE L CARNITINE

 D karnitin fizyolojik olarak

(16)

 Karnitin eksikliği olan kişilerde;

karnitin desteği tedavi aracı

 Tipik bir Amerikan diyetinde yaklaşık 100-300

mg

Temel kaynağı:

Kırmızı et

Mandıra ürünleri

Sebzeler çok az L karnitin içerir.

(17)

 L-karnitin’in insanlardaki biyosentezinin

düzeyi 0,16 mg/ kg ile 0,48 mg/ kg vücut ağırlığı/ gün arasında değişmektedir.

 Böylece, 70 kg olan bir insanda günde 11-34

mg/L-karnitin sentezlenebilir.

(18)

Yapılan bir çalışmada Ağız yoluyla

 Günlük 1.6 g dozda destek olarak alınan L-karnitin

Biyoyararlılığının %5-18 arasında olduğu saptanmış Buna karşın

(19)

KARNİTİN EKSİKLİĞİ

Nüfusun çoğunluğunun karnitin alımı yeterlidir.

Karnitinin azalması

 Karnitinin hücre içi veya hücre dışı

taşınmasının zayıflaması

 Böbreklerin karnitin tutumu gibi bazı

metabolik bozukluklar

Bu anormallikler

 Temel karnitin eksikliği  Kas yorgunluğu

 Kramplar  Hipotona

 Atrofi ile ilgilidir.

(20)

 Karnitin uzun zincirli yağ asitlerini

mitokondriye gönderir.

 Ne kadar karnitin, o kadar yağ asitlerinin

kullanımı

 Pürüvat dehidrogenez kompleksi (PDC) aktif

hale gelir-AsetilCoa

(21)

 Karnitin ilgili çalışmalara bakıldığında;

X Normal düzeyde

 Karnitin eksikliği görüldüğü durumlarda

(22)

Birçok çalışma

Kan ya da plazma karnitin seviyesi Kas karnitin oranı daha önemlidir.

Kas karnitin oranıyla ilgili çalışmalar ek besin olarak kullanılıp kullanılmayacağı

(23)

Akut egzersizler

Kronik egzersizlerin iskeletleridir.

Karnitinle ilgili çalışmalarda sıklıkla kullanılır.

Kronik dayanıklılık egzersizleri

Dayanıklılığı ve performansı geliştirmek için iskelet kaslarında değişikliğe sebep olurlar.

Kapiller yoğunluğu

Enzim konsantrasyonunda artış

Mitokondri sayı ve büyüklüğünde artış

Yağ asitlerinin yakıt olarak kullanılabilme düzeyi Kan, kas ve üriner sistemdeki toplam karnitin miktarı ile ilgili olabilir.

(24)

 Akut egzersiz ya da kronik egzersiz toplam

karnitin miktarında etkisiz görünse de dışarıdan ek olarak alınan karnitinin

performansı artırabileceği düşünülmektedir.

 L karnitin yararları kesin bilinmemesine

rağmen fazla alındığı durumlarda bile

zehirleyici etki veya herhangi bir yan etkisi olmayan bir ergojenik yardımcıdır.

(25)

(26)

Araştırma Grubu

 17-19 yaş

 Ankaragücü Spor kulübünde profesyonel

futbolcu

 Aynı takımda 6 sene oynayan

 Haftada 5 gün (1’i maç) antrenman yapan

(27)

26 kişi

12 - 3g L karnitin 14 - 4g L karnitin

Koşu 8 km/s hızla başlatıldı ve 10 km/s e kadar çıktı

Her 3 dk bir 1 km/s hız artırıldı. Tükenene kadar devam etti.

1 hafta sonra placebo uygulaması yapıldı.

(28)

(29)

(30)

(31)

(32)

(33)

(34)

 12 hafif kilolu denek  7 kadın 5 erkek

 BMI 24-27 kg/m2

 En az 1 aydır kilo değişimi gözlenmeyen  Tedavi görmeyen ve mide bağırsakla ilgili

(35)

 Bütün denekler bireysel diyet uygulamasına

katıldılar

 Saat 8:00-12:00 ve 18:00 da

 10 gün boyunca CHO%57, yağ%30, protein%13

 Deneklerin vücut ağırlıkları belirlenmiştir.

 Ölçüm ilk gün ve 10. Gün 1 gece açlık sonrası

saat sabah 6:30 da alınmıştır.

 İdrar örnekleri alınmıştır.

 Daha sonra günde 3 defa öğünlerine ek 1.5

gram L karnitin eklenmiştir.

(36)

(37)

(38)

(39)

(40)

 L karnitinin yağ yakımı ve performansa ilişkin

etkileri kesin olarak belirtilememiştir.

 Bu eksiklik kullanımı konusunda

belirsizliklerin devam etmesini sağlamaktadır.

 Yağ yakımı amaçlanıyorsa etkileri

(41)

(42)

 Konjuge linoleik asit omega-6 esansiyel yağ

asidi olan linoleik asit (LA)’in geometrik ve pozisyonel izomerini kapsar.

 1987’de KLA’nın antikanserojen etkisi

tesadüfen bulunmuştur.

 Bu tarihten itibaren sağlığa etkileri detaylı

(43)

 Yiyeceklerde sıklıkla bulunan izomeri cis-9

ve trans-11 c9 t11 dir. Satılan ürünlerde ise c9t11 ile t10c12 izomerleri eşit miktarda

bulunur.

(44)

 Bu yağ asidinin en önemli kaynağı geviş

getiren hayvanların süt ve süt ürünleridir.

 Sığır ve kuzu İşkembesinde biohidrojenasyon

ile oluşur. Bu yüzden et ve süt ürünlerinde bulunur.

 İnek sütü türevleri KLA içeriği açısından

(45)

(46)

 İnsanda ana kaynağı diyettir.

 İnsan diyetinde en yaygın KLA izomer 9-cis,11-trans

dır.

 İnsanda en fazla yağ ve akciğer dokularında birikir.  Alınması gereken miktarla ilgili çalışmalar azdır.

 Günlük Kadınlar için 151 mg/gün %60’ı süt

ürünlerinden Erkekler için 212 mg/gün %37’si et

ürünlerinden

(47)

 Enerji ve besin alımını düşürmesi  Lipogenezi azaltması

OBEZİTE

 Enerji harcamasını, lipolizi ve yağ oksidasyonunu

artırması

(48)

 Vücut yağ miktarını azaltır.

 Artmış İnsülin direncini azaltır.  Antikanserojenik etki yapar.

 İmmüniteyi güçlendirir.  İnflamasyonu azaltır.  Kan lipidlerini düşürür.

(49)

 İlk kez 1997 yılında Park ve ark. ratlarda

diyete % 0.05 oranında ilave edilen KLA’nın vücut yağını % 60 azalttığını

belirlemişlerdir.

 Yağ kütlesi ve yağsız kütledeki bu istendik

değişimler sebebiyle dikkatleri üzerine çekmiştir ve ergojenik yardımcı olarak kullanılabileceği düşünülmektedir.

(50)

KLA kullanımının insanlar üzerindeki biyolojik etkilerini gösterilebilmesi için günlük

(51)

 KLA’nın kas kütlesinde pozitif etkiye sahip

olabileceği düşünülmektedir.

 KLA kullanımının kas büyüklüğü ve kuvveti ile

ilişkisi ilk olarak 1997 de placebo kontrollü bir çalışma ile yapılmıştır.

 24 yeni başlayan vücut geliştirici 6 hafta

boyunca egzersizleriyle birlikte günlük 7,2 g KLA ya da placebo olarak sebze yağı aldılar.

(52)

KLA KULLANAN PLACEBO  Kol çevresi 7175+/-978  7562+/-1000 mm2  vücut kütlesi 77.6+/-11.8 79.0+/-12 kg  Kuvvet ölçümde leg press 263.6+/-63.0  335+/-75 kg  Kol çevresi 7777+/-1532  7819+/-1516 mm2  vücut kütlesi 77.8+/-11.9 kg  77.8+/-11.8 kg  Kuvvet ölçümde leg press

271.5+/-62.9 kg  306.8+/-70.2 kg

(53)

(54)

 Sağlıklı 18-60 yaş arası  BKİ>25 kgm2

 Sigara içmeyen

(55)

 3 işlem yapılmıştır.  1) Günlük 3.5 g aspir yağı  2) Günlük 3.5 g t10, c12 ve c9, t11 KLA yağı  3) Günlük 3.5g c9, t11 KLA yağı  Vücut ağırlığı  Vücut kompozisyonu  Kan örneği

 Plazma lipid ve lipoproteinler  İnsülin hassasiyeti

 İnflamatuvar belirteçler

(56)

 Sonuç olarak, KLA kullanımının herhangi bir

yan etkisi bulunmamasına karşın,

 Egzersiz sırasında yağ asidi oksidasyonunu

anlamlı derecede etkilemediği

 Kan Lipid profili üzerinde anlamlı etkisi

bulunmadığı

(57)

(58)

 55 sağlıklı

 Sigara içmeyen obez (BKİ 30-35kg/m2)

 18-50 yaşarası

 Kronik hastalığı olmayan

 Kanser geçmişi olmayan

 Kardiyovasküler rahatsızlığı olmayan  Besin alerjisi olmayan

 2 ay öncesine kadar KLA diyeti uygulamayan

 Hamile olmayan

(59)

 3 gruba ayrıldılar

 1 grup aspir 8g yağı (placebo) 2 kutu placebo hapları  2 grup 3.2g günlük KLA,1 kutu placebo 1 kutu 3.2g

KLA

 3 grup 6.4g günlük KLA , 2 kutu 6.4 g KLA

12 hafta boyunca

Normal egzersiz ve diyetlerine devam ettiler.

Dinlenim metabolizma hızları ve vücut kompozisyonları ölçümü yapıldı.

Dexa

İndirekt yöntem

İlk hafta 6.hafta ve son hafta ölçüm alındı.

(60)

(61)

(62)

(63)

 40 erkek katıldı

 33 denekten veri alınabildi  Yaşları=21.6± 2.8 yıl

 Boyları= 179.5 ±6.0 cm

 Vücut Kütlesi= 66.5 ±9.6 kg

 5 denek tamamlamadı

 Haftada 4 saatten fazla aerobik egzersiz

yapmayan denek grubu

(64)

 Haftada 2 gün

 maks VO2 ‘nin %50’si ile  Bisiklet egzersizi yapıldı

(65)

Yorgunluk eşiğindeki fiziksel iş kapasitesi

KLA grubunda egzersiz ve sonrası anlamlı değişti. 10 denekte %12-39 arttığı görülmüştür. (p = 0.003)

 PLA grubunda ise 7 denekte %12-39 artış

görülmüştür.

 Egzersiz öncesi ve sonrası mekik ve durarak uzun

atlama değerlerinde anlamlı değişiklik olmamıştır.

(66)

(67)

 KLA’nın ergojenik yardımcı olarak kullanılabilirliği

ile ilgili fikir birliği yoktur.

 Yapılan bazı çalışmalarda;

Kas kütlesini etkileyebileceği

Yorgunluk eşiğindeki fiziksel iş kapasitesini artırabileceği bulunurken, bazı çalışmalar anlamlı etkiler bulmamışlardır.

KLA kullanmak isteyen bireylerin yaptıkları

egzersizin süresini ve kullanacakları KLA miktarını bireysel özelliklerine dikkat ederek belirlemeleri önerilmektedir.