N
atal Projesi, Microsoft’un Xbox 360 oyun konsolu için geliştirmekte olduğu, kulla-nıcıların hiç bir kumanda veya Ninten-do Wii’de olduğu gibi bir kontrol çubuğu kullanma-dan oyunları oynayabilmesini sağlayan sistemin adı. Natal’la oyun oynarken oyuncunun vücudunu ve se-sini kullanması yeterli. Örneğin, araba yarışı oynar-ken, kullanıcının tek yapması gereken elini hayali bir direksiyonu tutuyormuş gibi yapmak. Ya da bir de-dektiflik oyununda oyuncu, sadece verdiği sesli ko-mutlarla oyundaki karakterin istediği yöne gitmesi-ni ve araştırmasını istediği yerlere bakmasını sağlaya-bilir. Peki Natal tüm bunları nasıl yapıyor? Yani karşı-sındakini nasıl görüyor, duyuyor ve algılıyor?Natal’da kızılaltı ışık yayan projektörle birleştiril-miş siyah-beyaz CMOS algılayıcıdan oluşan bir de-rinlik algılayıcı bulunuyor. Bu dede-rinlik algılayıcı sa-yesinde Natal, noktalardan oluşan üç boyutlu görün-tü elde edebiliyor. Fakat Natal bu üç boyutlu nokta-ların ne olduğuna nasıl karar veriyor? Bu noktada yazılım işe dahil oluyor. Natal öncelikle görüntüle-ri analiz edip, basit insan şekli arıyor ve kafa, gövde, dirsek ve diz gibi insan vücudunun 30 ana parçası-nı taparçası-nımlamaya çalışıyor. Tabii bunu yapabilecek bir programın yazılması kolay bir iş değil, insan vücu-dunun olası tüm şekillerinin tek tek kodlarının ya-zılması çok zor ve çok uğraş gerektiriyor. Bunun ye-rine Microsoft, Natal’ı programlarken yapay zekânın gelişen bir dalı olan otomatik öğrenmeyi kullanıyor. Buradaki otomatik öğrenmede, bilgisayara milyon-larca insan görüntüsü veri olarak veriliyor ve bilgisa-yar verileri karşılaştırarak insan vücudunu nasıl
an-layacağını kendisi öğreniyor. Bu yöntem sayesinde yazılımcılar insan vücudunun yapabileceği tüm ha-reketlerin tek tek kodlarının yazılması işinden kur-tulmuş oluyorlar.
Microsoft şu anda piyasaya sürülecek olan Natal’ın beynini geliştirmeye devam ediyor. Bunu birçok değişik pozda insan resimleri elde edip, bu ve-rileri Natal’ın öğrenen beyni olan çok sayıda bilgisa-yarın birbirine bağlanmasından oluşan süper bilgi-sayarda işleyerek yapıyorlar. Burada yapılan veri top-lama işi oldukça fazla emek gerektiriyor. İlk olarak çalışanlar dünyanın birçok yerinde evlerde, insan-ların farklı pozlarda fotoğrafinsan-larını çekiyorlar. Fakat bu resimler kendi başına bilgisayara resimdeki insa-nın eklemlerinin nerede olduğunu söylemiyor. Do-layısıyla yazılımcıların bu verileri bilgisayardan ön-ce elle işleyip, tüm resimlerdeki vücut parçalarını tek tek işaretleyen kodları yazmaları gerekiyor. Bunun yanında veri toplamak için kendi hareket yakalama stüdyolarını da kullanıyorlar. Sistem, vücudun belli noktalarına yerleştirilen algılayıcıları kullandığı için, yazılımcılar benzer verileri kod yazmaları gerekme-den bu laboratuvardan elde edebiliyorlar.
Tüm bu işaretli resimler onlarca terabyte ve-ri oluşturuyor. Süper bilgisayar bu veve-rilerle beslene-rek, insan vücuduyla ilgili olasılıklar ve istatistikler oluşturuyor. Tüm öğrenme işi bittiğinde, öğrendiği istatistikler ve olasılıklar Natal’ın içerisine aktarılı-yor. Natal’ın ilk versiyonlarından biri tanıtım için fu-arlarda boy göstermeye başladı bile ancak daha has-sas ve hatasız versiyonları yakın zamanda satılmaya başlanacak.
Microsoft’un ilk olarak geçen yılın başında duyurduğu, neler yapabileceği ve nasıl yapacağı merak edilen
“Natal Projesi”yle ilgili detaylar geçtiğimiz ocak ayında gerçekleşen
Uluslararası Tüketici Elektroniği Fuarı CES 2010’ da biraz daha gün yüzüne çıktı.
Oyununuzu
Kumandasız Oynayın!
Burak Kale
Uzman Yardımcısı,
TÜBİTAK Popüler Bilim Yayınları
Peki Natal, Öğrendiği
Bu Bilgileri Nasıl Kullanıyor?
Natal ilk olarak kamerası aracılığıyla kar-şısını tarayarak etrafındaki cisimlerin uzak-lıklarını hesaplar ve etrafının üç boyutlu gö-rüntüsünü oluşturur, sonra bu noktalardan oluşan üç boyutlu görüntüde en basit in-san şeklini arar. Daha sonra, bulduğu inin-san şekli üzerine basit bir iskelet sistemi yerleş-tirir. Sonra Natal, gördüğü insanın neresi-nin hangi organı olduğunu tahmin etmeye başlar. Tüm bu tahminler Natal’ın öğrenen beyninde edindiği deneyimlere göre yapılır. Daha önce gördüğü insan vücudu şekille-ri ve şu an karşısında olan pozun benzerlik-lerine bağlı olarak, Natal çok ya da az emin olarak tahminini yapar. Sonra, gördüğü vü-cuda uyabileceğini düşündüğü tüm iskelet
olasılıklarını karşılaştırdıktan sonra, gene deneyimlerine ve yazılımcıların ekledikle-ri bazı vücut kinematiği ölçütleekledikle-rine göre en uygun olanını seçer.
Natal yeterli sayıda vücut parçası hak-kında yaptığı tahminlerde belli bir kesinli-ğe ulaştığında, o iskelete ve daha önce el-de ettiği üç boyutlu görsele göre, üç boyut-lu bir “avatar” (gördüğü kişinin vücudunun sanal ortamdaki karşılığı) oluşturur. Oyu-nun içeriğine göre avatar kullanıcının te-nine, saçına ve kıyafetine sahip olabileceği gibi, başka birinin hatta başka bir canlının görüntüsüne bile sahip olabilir. Daha sonra Natal tüm bu işlemleri saniyede 30 kez tek-rarlar. Hareket ettiğinizde sürekli yeni po-zunuza göre vücudunuzun neresinin hangi organ olduğunu belirler ve avatarınızı buna göre günceller.
Natal Neler Yapabiliyor?
Microsoft, CES 2010 ve CES 2009’da Natal’ın bazı oyunlardaki uygulamaları-nı gösterdi. Bunlardan ilki Milo and
Ka-te isimli oyun. Bu oyunda kullanıcı
seç-tiği karakterin cinsiyetine göre Milo ya da Milly ismindeki sanal karakterle ve onun köpeği Kate’le iletişim kurarak oyu-nu oyoyu-nuyorlar. Kullanıcılar oyun oynar-ken Milo’nun bulunduğu sanal dünya-daymış gibi oluyorlar. Örneğin, kullanı-cı kâğıda bir şey çizip ya da yazıp, kâğıdı Natal’a doğru uzattığında oyundaki ka-rakter uzanıp kâğıdı alıyor ve kâğıdın üzerindeki yazının ya da şeklin ne oldu-ğunu anlıyor. Ya da bir göl kenarınday-ken suya doğru eğildiğinizde suyun yü-zeyinde kendi yansımanızı görüyorsunuz ve elinizi suya sokup, sudaki balıkları ka-çırabiliyorsunuz.
Natal’ın tanıtımlarında gösterilen di-ğer bir oyun da Ricochet. Bu oyunda oyuncular üzerlerine doğru gelen topa vurarak karşıdaki kutuları yıkmaya çalı-şıyor. Oyuncuların yapmaları gereken tek şeyse avatarının üzerine doğru gelen topu kendi üzerine geliyormuş gibi vücudunu hareket ettirerek karşılamak.
Natal’ın kullanıldığı bir başka ilgi çe-kici oyun da Paint Party. Paint Party’de kullanıcı, sesini ve vücudunu kullanarak boş bir duvara çizimler yapabiliyor. Ön-ce konuşarak istediği boya tipini ve ren-gini söylüyor. Daha sonra da eliyle boya-yı duvara fırlatır gibi yaparak ve diğer bo-yalar için başka hareketlerle istediği res-mi çizebiliyor. Kaynaklar http://www.xbox.com/en-US/live/projectnatal/ http://www.popsci.com/gadgets/article/ 2010-01/exclusive-inside-microsofts-project-natal http://en.wikipedia.org/wiki/Project_Natal
Bilim ve Teknik Haziran 2010
><
