HENDEK BELEDİYESİ İŞLETME TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ
1. BÖLÜM GENEL HÜKÜMLER
MADDE 1- TARAFLAR VE TANIMLAR:
A- TARAFLAR
Bu Toplu İş Sözleşmesinin tarafları HENDEK BELEDİYE BAŞKANLIĞI’NIN üyesi olduğu YEREL YÖNETİMLER KAMU İŞVERENLERİ SENDİKASI-YERELSEN ile HİZMET-İŞ (TÜM BELEDİYE VE GENEL HİZMET İŞÇİLERİ SENDİKASI)’dır.
B- TANIMLAR
Bu Toplu İş Sözleşmesinde;
1) Tüm Belediye ve Genel Hizmet İşçileri Sendikası “HİZMET-İŞ” veya “SENDİKA”
2) Yerel Yönetimler Kamu İşverenleri Sendikası, “YERELSEN”
3) Hendek Belediye Başkanlığı “İŞVEREN” veya “BELEDİYE”
4) İşletmenin bütünü sevk ve idareye yetkili olanlarla işyerinde işveren adına hareket eden ile işin ve işyerinin yönetiminde görev alan kimselere “İŞVEREN VEKİLİ”
5) Ekleri ile birlikte bu Toplu İş Sözleşmesi “SÖZLEŞME” veya “TİS”
6) Sözleşmenin kapsamı içerisinde belirtilen tüm işyerleri, bunların eklentileri ve araçları ile oluşturulan iş organizasyonu kapsamındaki bütün yerleri “İŞYERİ”
7) Sözleşmenin tarafı olan işverenin iş organizasyonu kapsamındaki bütün işyerlerinde çalışan Hizmet-İş (Tüm Belediye ve Genel Hizmet İşçileri Sendikası) üyeleri “ÜYE”
8) Sözleşmenin kapsadığı tüm işçiler “İŞÇİ” olarak anılacaktır.
MADDE 2- YÜRÜRLÜK SÜRESİ:
Bu toplu iş sözleşmesi 15.06.2009 tarihinde yürürlüğe girmek ve 14.06.2010 tarihinde mesai bitiminde sona ermek üzere 1 yıl süreli olarak akdedilmiştir.
MADDE 3- SÖZLEŞMENİN KAPSAMI:
1) Yer olarak; İşverenin bünyesinde halen kurulu bulunan ve sözleşme süresi içinde kurulacak olan idari, ekonomik, teknik veya hukuki yönden işverene bağlı işyerleri, işyerlerine bağlı yerler, eklentiler ve araçları ile oluşturulan iş organizasyonu kapsamındaki bütün yerleri kapsar.
2) Şahıs olarak; İşverenin iş organizasyonu kapsamındaki işyerlerinde çalışan veya sözleşme süresi içinde işe alınan Hizmet-İş üyelerini kapsar.
MADDE 4- TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNDEN YARARLANMA ŞARTLARI:
a) Toplu İş Sözleşmesinden Hizmet-İş Sendikasının üyeleri yararlanırlar.
b) Toplu İş Sözleşmesinin imzalandığı tarihte Hizmet-İş Sendikasına üye olanlar yürürlük tarihinden, imza tarihinden sonra üye olanlar ise üyeliklerinin işverene bildirildiği tarihten, imza tarihi ile yürürlük tarihi arasında üye olanlar ise üyeliklerinin işverene bildirildiği tarihten itibaren sözleşmeden yararlanırlar.
c) Toplu İş Sözleşmesinin imza tarihinde Hizmet-İş Sendikasına üye bulunmayanlar, sonradan işe girip de üye olmayanlar veya imza tarihinde Hizmet-İş Sendikasına üye bulunup da ayrılanların Toplu İş Sözleşmesinden yararlanmaları, Hizmet-İş Sendikasına dayanışma aidatı ödemelerine bağlıdır. Dayanışma aidatı ile Toplu İş Sözleşmesinden yararlanma, sözleşmenin imza tarihinden sonra mümkündür.
d) Toplu İş Sözleşmesinin başlangıç tarihi olan 15/06/2009 tarihinde sendika üyesi bulunup da; sözleşmenin imza tarihinden önce emekliye ayrılanlar, ölüm, muvazzaf askerlik ve evlilik nedeniyle işyerinden ayrılmak zorunda kalanlar ile malulen emekliye sevk edilenler, iş sözleşmesi feshedilenler ile iş sözleşmesini feshedenler, belirli süreli akitle çalışırken iş sözleşmesi yenilenmeyenler, işçi iken memur statüsüne geçenler ile herhangi bir sebeple işyerlerinden ayrılanlar, Toplu İş Sözleşmesi ile sağlanan haklardan kıdem tazminatı farkı dahil, çalıştıkları süre ile orantılı olarak sendika üyelik aidatını ödemek kaydıyla yararlanırlar.
e) Her ne sebeple olursa olsun sona eren Toplu İş Sözleşmesinin iş sözleşmesine ilişkin hükümleri, o tarihte sözleşmeden yararlanmakta olan üyelerin şahıslarına münhasır olmak üzere, yenisi yürürlüğe girinceye kadar devam eder.
MADDE 5- SÖZLEŞMENİN AMACI:
Bu Toplu İş Sözleşmesinin amacı; iş sözleşmelerinin yapılması, muhtevası ve sona ermesi ile ilgili hususları düzenlemek, işyerinde düzenli ve verimli çalışmayı sağlamak, ahlaki ilkeleri ve hakka bağlılığı da gözeterek işçiler ile işverenlerin karşılıklı hak ve menfaatlerini dengelemek, taraflar arasında çıkabilecek uyuşmazlıkların uzlaşma yolunu ve çözüm şekillerini göstermek, işveren ile işçi ve sendika arasındaki ilişkileri, düzenleyip; iş ahengi ve çalışma barışını adil bir şekilde korumak ve Hizmet-İş Sendikası üyelerinin sosyo-ekonomik, moral ve kültürel gelişmelerini sağlamaktır.
MADDE 6- SÖZLEŞMENİN GÜVENCESİ:
a) İşveren gerek Borçlar Kanununun 316-317. maddelerinde öngörülen “Umumi mukavele”, gerekse 4857 sayılı kanunun 16. maddesine dayanılarak “Takım Sözleşmesi”
yapmak suretiyle veya işçilere yapılacak ferdi iş sözleşmeleriyle, bu Toplu İş Sözleşmesi hükümlerini kısmen ve tamamen, doğrudan doğruya veya dolaylı yollarla sendikasız işçilere veya başka bir sendikanın üyelerine uygulayamaz.
b) İşveren bu Toplu İş Sözleşmesi ile getirilen hak ve menfaatlerin dışında hiçbir işçiye herhangi bir nam adı altında (Hizmet-İş Sendikası üyeleri de dahil olmak üzere) ilave ücret zammı veya sosyal yardım vermek suretiyle ayrım yapamaz.
c) İşverence, (a ve b) bendlerinde belirtilen kimselere (Ancak, özel kariyer gerektiren Doktor, Mühendis, Avukat vs. hariç) haklar verildiği ve her ne nam altında olursa olsun bir hak ve yarar temin edildiği taktirde verilen bu hak ve yararlar taraf sendikanın üyelerinin ücretlerine ek bir zam olarak ayrıca ilave edilecektir.
d) Bu Toplu İş Sözleşmesinin çalışma süreleri, İş Sağlığı ve Güvenliği gibi maddelerinden, sendika üyesi olmayanlar da aynen yararlanırlar.
MADDE 7- TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN İŞ SÖZLEŞMELERİNE ETKİSİ:
Toplu İş Sözleşmesinin yapıldığı tarihte işveren ile işçi arasındaki mevcut olan hizmet akitlerinin işçi aleyhine olan hükümlerinin yerini bu Toplu İş Sözleşmesi hükümleri alır. İş bu Toplu İş Sözleşmesinde düzenlenmeyen hususlar hakkında mer-i mevzuata aykırı olmamak kaydıyla iş sözleşmesi hükümleri uygulanır.
2. BÖLÜM
SENDİKAL FAALİYETLER VE TEMİNATI
MADDE 8- SENDİKAL FAALİYETLER:
A- SENDİKAL FAALİYET
1) Sendika yöneticileri ile işyeri sendika temsilcileri, sendika veya işçiyi ilgilendiren konularda gerektiğinde işveren veya işveren temsilcileriyle çalışma saatleri içinde veya dışında doğrudan doğruya ilişki kurabilir.
2) İşveren, sendikanın işyerinde mesai saatleri içinde veya dışında tayin ettiği temsilcileri vasıtasıyla üye kaydetmelerine ve sözleşme maddelerinin aksamada yürütülüp yürütülmediğinin kontrolüne izin verir. Yetkili sendikanın yasal sendikal faaliyetleri işveren tarafından engellenemez.
B- YÖNETİCİ VE TEMSİLCİLERİN FAALİYETLERİ
1) İşyerinde işçi-işveren arasındaki işbirliği ile çalışma barışının devamını sağlamak, 2) İşçi işveren arasında çıkacak uyuşmazlıkların Toplu İş Sözleşmesine uygun biçimde çözümlenmesine yardımcı olmak,
3) Önemli ve acil vakıalarda işyeri yetkilisi ile görüşmek, olayın olduğu mahalle gitmek ve olayla ilgilenmek,
4) Gerektiğinde iş saatleri içinde ve dışında üye kaydetmek, Toplu İş Sözleşmesinin iyi yürütülmesini temin maksadıyla işveren ve işveren vekili yahut da işyeri yetkilileri ile görüşme yapmak.
MADDE 9- YÖNETİCİ VE TEMSİLCİ İZİNLERİ:
a) Yönetici İzinleri;
Sendika Şube Başkanı ve Yöneticilerine toplu iş sözleşmesinin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren sendikal görevlerini ifa edebilmeleri için haftada 2 (iki) gün ücretli sendikal izin verilir.
Bu izin yıllık izinden mahsup edilemez.
b) Baş Temsilci İzni;
Sendika baş temsilcisine temsilcilik görevini layıkıyla yerine getirebilmesi için haftada 1 (bir) gün ücretli sendikal izin verilir.
Baş temsilcinin izin süresini işyerinde geçirmesi asıldır. Ancak, sendika merkezinin ve şubenin yapacağı yazılı veya sonradan yazı ile doğrulamak koşulu ile sözlü çağrısı üzerine bu süreyi çağrı yapılan yerde geçirebilir.
c) Temsilci İzinleri;
İşyeri sendika temsilcileri, temsilcilik görevlerini işyerlerindeki işlerini aksatmamak üzere yerine getirirler. Temsilcinin seçiminde, sendikal faaliyet sebebi ile işlerin aksatılmamasına özen gösterilir.
Sendika işyeri temsilcilerine işyerindeki işlerini aksatmamak ve işyeri disiplinine aykırı olmamak şartı ile haftada 4 saat ücretli sendikal izin verilir.
Sendika temsilcisi ve görevlilerine kongre, konferans, seminer, yönetim, denetim, disiplin, genel kurul ve temsilciler meclisi gibi toplantılara katılmaları için sendikanın yazılı talebi üzerine yılda toplam 25 (yirmi beş) gün ücretli izin verilir. Bu izin her bir üye için olmayıp, tüm işçiler içindir.
d) Diğer İzinler;
Bir seferde işyeri işçi sayısının % 5 inden fazla sayıda üyenin birden bu izni kullanması işverenin onayına tabidir. Ancak, Genel Kurullar için bu % 5 oranı aranmaz. Ancak her iki durumda da sendika isim listesini yazılı olarak 3 (üç) gün önceden işverene bildirmek zorundadır.
Sendikal izinli geçirilen süreler iş süresinden sayılır. Sendikal izin kullananlardan her hangi bir ücret kesintisi yapılamaz. Sendikal izin kullananlar ücret ve sosyal yardımlarını işyerinde çalışmış gibi aynen alırlar. Sendikal izin, yıllık ücretli izinden mahsup edilemez.
MADDE 10- İŞYERİ SENDİKA TEMSİLCİLERİNİN TAYİNİ:
Hizmet-İş Sendikası işyeri sendika temsilcileri aşağıda gösterilen esaslar dahilinde bir baş temsilci olmak üzere her işyeri için;
a) 1-50 işçiye kadar : 1 b) 51-100 işçiye kadar : 2
c) 101-500 işçiye kadar : 3 temsilci atanır.
MADDE 11- SENDİKA YÖNETİCİ VE TEMSİLCİLERİNİN TEMİNATI:
a) Hizmet-İş Sendikasının ve sendika şubesinin zorunlu organlarında görevli olup, işyerinde çalışanlar ile işyeri temsilcilerinin iş sözleşmelerinin feshi konusunda 4857 sayılı kanun hükümleri uygulanır.
b) Sendika Yöneticiliğine seçildikleri halde işyerinde çalışan işçilerin rızaları dışında işleri ve işyerleri değiştirilemez ve her hangi bir nedenle farklı bir işleme tabi tutulamazlar. Aksi halde İş Kanununun 22. madde hükümleri uygulanır.
c) Hizmet-İş Sendikasının Yönetim Kurullarında veya Başkanlığında görev aldığı için, kendi isteği ile işyerinden ayrılan işçilerin görevlerinin seçime girmemek, çekilmek veya her ne sebeple olursa olsun son bulması halinde, yasal süre içinde işe alınmalarını istedikleri taktirde işveren, talep tarihinden itibaren 1 (bir) ay içinde o andaki şartlarla eski işlerine veya eski işlerine uygun başka bir işe emsali işçinin ücreti ile işe almak zorundadır. Bu durumda işçinin eski kıdem hakları ve sözleşmelerle atandığı göreve sağlanmış olan tüm hak ve yararlar saklıdır.
Bu hak sendikadaki yöneticilik görevinin sona ermesinden başlayarak 3 (üç) ay içinde kullanılabilir.
Yönetim kurulundaki ve başkanlığındaki görevleri ile ilgili fiillerinden dolayı hüküm giymiş olanlar bu haktan yararlanamazlar.
MADDE 12- SENDİKA ÜYELİĞİNİN GÜVENCESİ VE EŞİT DAVRANMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ:
İşçiler, Sendikaya üye olmaları, sendikanın veya bağlı bulunduğu konfederasyonların düzenlediği etkinliklere katılmaları veya işçi olmaktan doğan diğer hakları kullanmaları dolayısıyla işten çıkarılamaz ve farklı bir işleme tabi tutulamazlar.
Keza işveren, sendikaya üye olan işçilerle sendikasız işçiler arasında; işin sevk ve dağıtımında, işçinin mesleki ilerlemesinde, ücret, ikramiye ve primlerinde, sosyal haklarında, disiplin hükümlerinin ve diğer konulara ilişkin hükümlerin uygulanmasında ya da çalıştırmaya son verilmesi konusunda herhangi bir ayrım yapamaz. (Sözleşme ile işçiye sağlanan her türlü haklar bu ayrım yasağının dışındadır.)
İşverenin bu hükme aykırı hareket etmesi halinde, yasalardan, iş sözleşmelerinden ve toplu sözleşmeden doğan haklar saklıdır.
MADDE 13- SENDİKANIN YARARLANACAĞI ARAÇ VE GEREÇLER:
Hizmet-İş Sendikası, üyeleriyle görüşmek, konferans, eğitim semineri ve benzeri sosyal içerikli toplantılar için işverenin salon, araç ve gereçlerinden işveren ile önceden haber vermek kaydıyla ücretsiz olarak yararlanır.
MADDE 14- TEMSİLCİ ODASI, İŞÇİ LOKALİ VE İLAN TAHTASI:
a) Temsilci Odası
İşveren, Hizmet-İş Sendikası işyeri sendika temsilcilerine belge, evrak ve kayıtlarını muhafaza edebilmeleri ve çalışmalarını kolaylaştırmaları için işyerinde elverişli bir temsilcilik odası tahsis eder. Bu odanın mefruşat ve malzemeleri işverence temin edilir. Temsilci odasına işveren tarafından dahili telefon tahsis edilir. Bu telefonla yapılan konuşmalardan işveren bir ücret talebinde bulunmaz.
b) İşçi Lokali
İşveren, her işyerinde çalışan tüm işçilerin yüzde elli (%50) den fazlasının rahatlıkla oturabileceği bir lokal temini için gerekeni yapar. İşçi lokalinde bir soğutucu dolap bulundurulur.
Bu lokalin mefruşat ve malzemeleri işverence temin edilir.
c) İlan Tahtası
İşveren, işyerlerinde işçilerin kolayca görebilecekleri elverişli bir yerde Hizmet-İş Sendikasının ilan, tebliğ ve bültenlerini asmak için bir ilan tahtası koymayı kabul eder. Bu ilan tahtasına başka sendikaların ilan, tebliğ ve bültenleri asılamayacağı gibi işyerinde başka sendikalar için de ayrıca ilan tahtası bulundurulamaz. Bu tahtaya asılacak Hizmet-İş Sendikasının imzalı ve mühürlü ilan bülteni, tebliğ, talimat ve benzerlerinden doğacak sorumluluk Hizmet-İş Sendikasına aittir.
MADDE 15- AİDAT VE DİĞER KESİNTİLER:
a) İşveren, 2821 sayılı Sendikalar Yasasının 61. maddesi gereği kesmeye mecbur olduğu üyelik ve dayanışma aidatlarını, her ay keserek işçi ücretlerinin ödendiği günü takip eden 1 (bir) ay içinde herhangi bir ihtara lüzum kalmaksızın sendikanın bildireceği banka hesabına yatırmak ve kesinti listesinin bir nüshasını işyerinin bağlı bulunduğu şubeye, bir nüshasını da sendika genel merkezine göndermek zorundadır. T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yeni dönem için yetki verilmesi halinde, sendikanın yazılı talebi aranmaksızın işveren tarafından üyelik aidatı kesintileri yapılarak yukarıda belirtilen usul çerçevesinde sendikaya ödenir. İşveren, bu işlemler için sendikadan herhangi bir masraf isteyemez.
b) İşveren, Toplu İş Sözleşmesinin imza tarihi ile yürürlük tarihi arasında geçen süreler için tahakkuk eden Toplu İş Sözleşmesi farklarının ödenmesi sırasında üyelik aidatlarını kesmek ve herhangi bir ihtara lüzum kalmaksızın sendikanın bildirmiş olduğu banka hesabına 1 (bir) ay içinde yatırmak zorundadır.
c) Sosyal, kültürel, sportif ve benzeri faaliyetler ile kooperatifler için yapılacak kesintiler sendikanın ve işçinin yazılı muvafakatine bağlıdır.
MADDE 16- ÇALIŞAN İŞÇİLERİN LİSTESİNİN VERİLMESİ:
İşveren, sendikanın yazılı talebi üzerine işyerinde çalışan bütün işçilerin isim listelerini mevcut belgelere dayanarak ve işveren vekillerince onaylanmış olarak bir hafta içinde sendikaya verir.
Sendika üyesi olup ölen, emekli olan, işten çıkarılan veya kendi isteği ile ayrılan işçilerin onaylı isim listelerini de en geç her ayın sonunda, sendikanın talebine gerek olmaksızın düzenli olarak sendikaya gönderir.
3. BÖLÜM ÇALIŞMA ESASLARI
MADDE 17- İŞÇİLERİN YAZILI EMİR İSTEME HAKKI:
İşçi, kendisine verilen emirleri Kanun ve Toplu İş Sözleşmesi hükümlerine aykırı görürse, bizzat veya temsilci vasıtasıyla emri veren amirine bildirir. Amir emrin yapılmasında ısrar ederse emri yazılı olarak işçiye vermek zorundadır. Bu şeklide işçinin emri yerine getirmesinde kanuna ve talimatlara aykırılık (suç hali hariç) teşkil ederse bundan dolayı işçi sorumlu tutulamaz.
İşçinin amirine başvurmasına rağmen amir emrini yazılı olarak vermekten kaçınırsa o işin yapılmamasından işçi sorumlu tutulamaz.
MADDE 18- İŞE GEÇ GELME-ERKEN AYRILMA:
a) İşveren, meşru bir mazereti olmaksızın işe geç gelen işçiyi tam ve yarım gün içinde işe başlatıp, başlatmamakta serbesttir.
b) Bir takvim ayı içinde iki defa bir saate kadar meşru bir mazeretle geç gelen işçi işe başlatılır. İşe geç kaldığı sürece ücretli izinli sayılır.
c) İşyerinden izinsiz olarak erken ayrılan işçi hakkında disiplin cezası uygulanır.
d) Yangın, Deprem, Su Baskını gibi tabii afetler veya ulaşım araçlarının kesintiye uğradığı hallerde işe gelmeyen işçi o gün için mazereti belgelemek kaydı ile ücretli izinli sayılır.
MADDE 19- BRANŞTA ÇALIŞMA, İŞ VE İŞYERİ DEĞİŞİKLİĞİ:
a) Her işçi genel olarak istihdamına esas olan işinde ve branşında çalıştırılır. Ancak, işçiler gerek duyulduğu taktirde işveren tarafından işverene bağlı işyerlerinde unvanı ve niteliği göz önünde tutularak muvafakat aranmaksızın geçici süre ile çalıştırılabilirler. Bu süre yılda toplam 3 (üç) ayı geçemez.
Daimi nakillerde 4857 sayılı yasanın 22. maddesi hükümleri uygulanır.
b) Yangın, sel, deprem gibi tabii afet hallerinde işçinin rızasına bakılmaksızın geçici sürelerle çalıştırılabilirler.
MADDE 20- DENEME SÜRESİ:
a) İşçiler işe alındıkları tarihten itibaren 2 (iki) aylık deneme süresine tabi tutulurlar.
Deneme süresi içinde gerek işveren, gerekse işçi hiçbir şarta bağlı kalmaksızın iş sözleşmesini feshedebilirler.
b) Önceden işyerinde çalışırken tenkisat veya makul özürlerle işyerinden ayrılmış olanlar, tekrar işe alınmalarında ikinci bir deneme süresine tabi tutulmazlar.
MADDE 21- ASKERE GİDEN İŞÇİNİN TEKRAR İŞE ALINMASI:
a) Muvazzaf askerlik hizmeti dışında, manevra veya herhangi bir nedenle silah altına alınan işçinin iş sözleşmesi, işinden ayrıldığı ilk günden başlayarak 2 (iki) ay sonra işverence feshedilmiş sayılır. Bir yıldan çok çalışmaya karşılık, her fazla yıl için ayrıca 2 (iki) gün eklenir.
Bu sürenin tamamı 90 (doksan) günü geçemez. Bu dönemde işçiye Milli Savunma Bakanlığınca verilen ücret, işçinin işyerinde çalışırken aldığı ücretten az ise aradaki fark işverence ödenir.
b) Muvazzaf askerlik ödevini yapmak üzere işinden ayrılan işçiler, askerlik ödevinin bitiminden itibaren 2 (iki) ay içinde işe dönmek üzere başvurmaları halinde, ayrıldığı derecedeki müktesep haklarına ek olarak iş bu sözleşme ile sağlanan haklardan yararlandırılarak, emsal işçinin ücreti ile eski işine veya benzer bir işe alınırlar.
c) Muvazzaf askerlik hizmeti için işyerinden ayrılan işçiye Bir aylık Net Maaşı tutarında askerlik yardımı yapılır.
MADDE 22- VARDİYA USULÜ ÇALIŞMA:
Vardiyalı çalışmalarda, postalar halinde işçi çalıştırılarak yürütülen işlerde çalışmalara ilişkin bazı özel usul ve kurallar hakkında yönetmelik hükümleri ve ilgili mevzuat uygulanır.
Üçlü vardiya şeklinde çalışan işçilere işin ortalama bir saatinde günde yarım saatlik ara dinlenmesi verilir.
MADDE 23- NORMAL ÇALIŞMA SÜRESİ:
Haftalık çalışma süresi 45 saattir. Aksi kararlaştırılmamışsa bu süre işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanır. (Cumartesi çalışma günüdür.)
MADDE 24- ÇALIŞMA SÜRELERİNDEN SAYILAN HALLER:
Toplu İş Sözleşmesinin kapsamında bulunan işyerlerinde;
a) İşveren tarafından işçinin işyerinden başka bir işyerine gönderilmesi esnasında yolda geçen süreler.
b) İşçinin, işverenin her an emrinde hazır bulunması halinde çalıştırılmaksızın ve çıkacak işi bekleyerek geçirdiği süreler.
c) İşçinin, işveren tarafından başka bir yere gönderilmesi veya işveren bürosunda yahut işverenle ilgili herhangi bir yerde meşgul edilmesi suretiyle asıl işini yapmaksızın geçirdiği süreler,
d) Yağmur, sel, elektrik kesilmesi ile malzeme ve araç yokluğu nedeniyle işbaşında bulunup çalışmadığı süreler.
e) Sendikanın işverene yazılı bildirimi üzerine işverence verilen ücretli sendikal izin süreleri, iş süresinden sayılır.
MADDE 25- İŞÇİ ALMADA USUL:
İşçi alımında, Kamu Kurum ve Kuruluşlarında İlk Defa İşçi Olarak Çalıştırılacaklara İlişkin Yönetmelik Hükümlerine göre işlem yapılır. Ancak, aşağıda belirtilenlere mevzuattaki şartları taşımaları kaydı ile;
a) Evvelce aynı işyerinde çalışıp makul mazeretlerle kendi isteği ile ayrılan veya tenkisata tabi tutulanlar,
b) İşyerinden hastalık sebebiyle ayrılmış olup da iyileşmesini müteakip 1 (bir) ay içinde işverene müracaat edenler,
c) 4857 sayılı kanunun 30. maddesinden doğan yükümlülüğün yerine getirilmesinde evvelce işyerinde sakatlanmış olanlar,
d) İşyerinde herhangi bir iş kazası sonucu ölen veya malul kalan işçinin varsa reşit çocuklarından birinin, yoksa eğer isterse eşinin işe alınmalarında öncelik tanınır.
MADDE 26- İŞ SÖZLEŞMESİNİN DEVAM ETTİĞİ HALLER:
a) İşçinin hastalık, kaza, doğum ve gebelik gibi hallerinde işveren için iş sözleşmesini bildirimsiz fesih hakkı; belirtilen hallerin işçinin işyerindeki çalışma süresine göre bildirim sürelerini 6 (altı) hafta aşmasından sonra doğar.
b) Yüz kızartıcı suçlar ile sabotaj, devletin ülke ve milleti ile bütünlüğünü, milli güvenliğe, kamu düzenine, Türk Silahlı Kuvvetlerine karşı işlenen suçlar hariç, gözaltına alınma, tutukluluk ve mahkumiyet hallerinde işe gelmeyenlerin iş sözleşmeleri bildirim süresi sonunda feshedilmiş sayılır.
c) Yüz kızartıcı suçlar ile terör suçlarından hüküm giyenler, cezanın ertelenmesi veya affa uğramış olması halinde dahi hiçbir şekilde işe alınmazlar.
d) Tutukluluğun kavuşturmaya yer olmadığı, beraat kararının verilmesi, kamu davasının düşmesi veya ortadan kalkması gibi nedenlerden biri ile bildirim süresi içinde son bulması ve işçinin bu tarihten itibaren 15 (on beş) gün içinde işe dönmesini talep etmesi halinde, işveren emsallerinin hakları ile işçiyi işe başlatır.
e) Bunlardan işverenin araç ve gereçlerini kullanırken trafik kazası yapan işçilere tutuklu olarak geçen 1 (bir) aylık sürelerine ait ücretleri işverence ödenir.
f) Adi suçtan yargılanmaları tutuklu olarak devam edenlerden 6 (altı) ay veya daha az ceza alan, 6 (altı) aydan fazla ceza alıp cezası ertelenen, paraya çevrilen veya af ile sonuçlanan durumlarda, işçilerin tekrar işe başlatılmaları işverenin taktirindedir.
4. BÖLÜM
HİZMET AKDİNİN SONA ERMESİ VE SONUÇLARI
MADDE 27- İŞ SÖZLEŞMESİNİN FESHİ:
İş sözleşmesinin feshinde yasal hükümler uygulanır.
MADDE 28- TOPLU İŞÇİ ÇIKARMA:
4857 sayılı Kanunun 29. maddesine göre toplu işçi çıkarmalarının zorunlu olduğu hallerde çıkarılacak işçilerin belirlenmesinde aşağıdaki hususlara uyulur.
a) Öncelikle gönüllü olanlar,
b) Deneme süresini tamamlamamış olanlar, c) Emeklilik hakkını kazanmış olanlar, d) İşyerine ilk giren son çıkar.
MADDE 29- BİLDİRİM ÖNELLERİ VE İŞ SÖZLEŞMELERİNİN FESHİ:
İş sözleşmelerinin feshinde, aşağıda belirtilen bildirim süreleri uygulanır;
Hizmet süresi 6 aya kadar olanlara 3 Hafta Hizmet süresi 6 ay – 1,5 yıl arası olanlara 5 Hafta Hizmet süresi 1,5 yıl – 3 yıl arası olanlara 8 Hafta Hizmet süresi 3 yıldan fazla olanlara 10 Hafta MADDE 30- YENİ İŞ ARAMA İZNİ:
İşverenin yazılı ihbarı veya işçinin dilekçesiyle iş sözleşmesi, ihbar önellerine uyulmak suretiyle feshedildiğinde, işveren, işçiye talebi üzerine çalışma saatleri içinde günde 3 (üç) saat ücretli yeni iş arama izni verir.
İşçi talep ettiğinde, akdin son bulacağı zamandan önceki günlere rastlatmak üzere bu izinler topluca kullanılabilir.
İşçilerin iş sözleşmelerinin iş kanunundaki kıdem tazminatının ödenmesini gerektiren hallerden birisi ile sona ermesi halinde, işçiye her tam hizmet yılı için 50 günlük ücreti tutarında MADDE 31- KIDEM TAZMİNATI, HESAPLANMASI VE ÖDENMESİ:
A) Kıdem Tazminatı:
kıdem tazminatı ödenir. 1 yıldan artan süreler içinde aynı oran üzerinden ödeme yapılır. Ölüm hallerinde tazminat, kanuni mirasçılarına verilir. İş kazası nedeniyle ölen işçinin kıdem tazminatı 60 gündür.
B) Hesaplanması ve Ödenmesi:
1) Kıdem tazminatına esas olan ücret, işçinin en son aldığı günlük ücretine bu Toplu İş Sözleşmesi ile kazanılan ayni ve nakdi yardımların toplamının ilavesi ile bulunacak ücrettir.
2) İşçinin kıdem tazminatının hesaplanmasında yasa ve Toplu İş Sözleşmesi hükümleri uygulanır.
3) İşçinin T.C. Emekli Sandığına bağlı olarak geçen hizmetleri varsa bu hizmetler 2320 sayılı yasaya uygun olarak hesaplanır.
4) Emekliliği hak kazanıp Sosyal Güvenlik Kurumundan Emekli olabilir belgesi alan işçilere, işveren işçinin emeklilik dilekçesini verdiği tarihten itibaren, işveren işçinin hesaplanacak kıdem tazminatını en fazla 5 ay içerisinde tüm işlemleri yaparak 5 taksitte ödemek zorundadır. Gecikmesi halinde yasal faizi ile zamlı ödenir.
MADDE 32- YILLIK ÜCRETLİ İZİNLER:
a) Toplu İş Sözleşmesi kapsamında çalışan işçilere, aşağıda belirlenen hizmet yıllarına göre yıllık ücretli izin verilir.
- Hizmeti 1 - 5 yıl olanlara 14 gün - Hizmeti 5-15 yıl olanlara 20 gün
- Hizmeti 15 yıldan fazla olanlara 26 gün izin verilir.
b) Yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemez ve ücreti ödenerek izin hakkı kaldırılamaz.
(İşçinin, zorunlu hallerde yıllık ücretli iznine mahsuben izin kullanması mümkündür).
c) Yıllık ücretli izin süresine rastlayan; “Hafta Tatili günü, Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günleri”, izin süresine ilave edilir.
İşveren tarafından yıl içinde sözleşme hükümlerine göre verilmiş ücretli izinler ile hastalık ve istirahatta geçen süreler yıllık izin süresinden düşülemez.
d) Yıllık ücretli izine hak kazanmak için gerekli sürenin hesabında sözleşme uyarınca işçiye verilmiş ücretli izinli günler çalışılmış gibi sayılır.
MADDE 33- ÜCRETSİZ MAZARET İZNİ:
İşçilere, geçerli mazeretlerinin varlığı ve yazılı istekleri halinde yılda 60 (altmış) güne kadar ücretsiz izin verilebilir.
Bu izin, ücretli doğum izninin sonunda istenmişse veya mazeretin ciddiyeti işverence kabul edilirse, süre 6 (altı) aya kadar çıkarılabilir.
MADDE 34- ÜCRETLİ SOSYAL İZİNLER
Toplu İş Sözleşmesi kapsamında çalışan işçilere sosyal durumlarına göre olayın vuku bulduğu tarihten itibaren, aşağıda yazılı esaslar dahilinde ücretli izin verilir.
1) Evlenen işçilere yazılı isteği üzerine nikah töreninde 2 (iki) gün, düğün töreninde 5(beş) gün,
2) İşçinin öz veya üvey çocuklarının evlenme törenlerinde 2 (iki) gün, 3) Eşi doğum yapan işçiye yazılı isteği üzerine 3 (Üç) gün,
4) İşçinin ve eşinin anne, baba, eş ve kardeşleriyle çocukların ölümü halinde 5 (beş) gün izin verilir. Cenazelerin il sınırları dışına götürülmesi veya il sınırları dışında ölmesi halinde 2 (iki) gün ilave edilir.
5) İşçinin ölümü halinde, o işyerinde çalışan yeteri kadar işçiye cenaze törenine katılmak üzere izin verilebilir.
6) Yangın, su baskını ve deprem gibi tabii afetlere maruz kalanlara 10 (on) gün,
7) İşyerinde çalışan işçilerden birinin ölümü halinde cenaze hazırlıklarını yapmak veya cenaze törenine katılmak üzere yeteri kadar işçiye ücretli izin verilir.
8) Bayan işçiler hakkında 4857/74. madde hükümleri uygulanır.
Sosyal izin kullananlar mazeretlerini (Evlenme cüzdanı, doğum veya ölüm ilmühaberi, afetlerde mahalle muhtarı ilmühaberi, kazalarda tabip raporu) 10 (on) gün içinde belgelemek zorundadırlar. Aksi halde haklarında mazeretsiz işe gelmeme işlemi uygulanır.
MADDE 35- İZİN HARÇLIĞI VE DEĞİŞİMİ:
İşveren Toplu iş sözleşmesi kapsamındaki işçilere, yıllık ücretli izine çıkarken 64,80 TL/
Brüt ödeme yapar.
İzine çıkacak işçilerden aynı işi yapanlar işverenin muvafakati ile kendi aralarında izin değişimi yapabilirler.
6. BÖLÜM
SOSYAL YARDIMLAR VE ÜCRETLER
MADDE 36- ÖĞRENİM YARDIMI:
Toplu iş sözleşmesi kapsamındaki işçilerin öğrenim gören çocuklarına sözleşme yılında Eylül ayında ödenmek üzere,
a) İlköğretim ve Kuran Kursu öğrenimine devam eden her çocuk için 97,20 TL/Brüt b) Lise ve dengi okulda okuyan her çocuk için 97,20 TL/Brüt,
c) Yüksekokul ve Üniversiteye devam eden her çocuk için 97,20 TL/Brüt, öğrenim yardımı yapılır.
Bu yardımdan yararlanmak için belge ibraz edilmesi zorunludur.
MADDE 37- EVLENME YARDIMI:
Toplu iş sözleşmesi kapsamında çalışan sendika üyesi işçilerin evlenmeleri halinde sözleşme yılında 972,00 TL/Brüt evlenme yardımı yapılır.
Evlenen işçiler aynı işverenin emrinde çalışıyorsa bu yardım her iki işçiye de ödenir.
MADDE 38- DOĞUM YARDIMI:
Toplu iş sözleşmesi kapsamında çalışan sendika üyesi işçilerin kendisinin veya eşinin doğum yapması halinde doğum belgesi ibraz edilmek kaydı ile sözleşme yılında 162,00 TL/Brüt doğum yardımı yapılır.
Eşlerin aynı işyerinde çalışması halinde bu yardım eşlerden birine yapılır.
MADDE 39- HASTALIK YARDIMI:
Yasa Hükümleri uygulanır.
MADDE 40- KONUT KOOPERATİFLERİNE YARDIM:
İşveren, sendika veya bağlı bulunduğu Konfederasyon bünyesinde kurulu ve kurulacak olan konut kooperatiflerine, ilgili yasalarca belediyelere görev olarak verilen ucuz konut yapımını kolaylaştırmak, konut yapı kooperatiflerine yardımda bulunmak, gecekondu önleme bölgelerinde sosyal konut inşa etmek gibi ödeneklerden yardım ve arsa tahsis etmeyi, gereken yol, su, kanalizasyon, plan, proje gibi belediye imkanlarından yararlandırmayı taahhüt eder.
MADDE 41- DİNLENME YARDIMI:
İşveren, Belediyenin dinlenme tesisleri varsa yılda bir defa olmak üzere dinlenme tesislerini işveren ile sendikanın tespit edeceği 20 gün için işçi ve çocuklarına tahsis etmekle yükümlüdür.
MADDE 42- SÜNNET YARDIMI:
İşveren taraf sendika üyesi işçilerin bakmakla yükümlü oldukları çocuklarını toplu sünnet merasimlerinde ücretsiz olarak sünnet ettirir.
MADDE 43- TABİİ AFET YARDIMI:
İşveren, sendika üyesi işçilere yangın, sel, deprem gibi tabii afetlere maruz kalanlara uğradığı zararın sendika ve işverenin oluşturacağı komisyon raporu veya Bayındırlık Bakanlığı Müfettişlerinin tutmuş olduğu hasar raporuna göre;
Sözleşme yılında 864,00 TL/Brüt tabii afet yardımı vermeyi kabul ve taahhüt eder.
Ödemede deprem ve sel afeti için tapu kaydı, yangın afeti için İtfaiye müdürlüğünün tutmuş olduğu rapor esas alınacaktır.
MADDE 44- ÖLÜM YARDIMI:
a) İşçinin iş kazası sonucu ölümü halinde eşine, yoksa çocuklarından birisine 2.160,00 TL/ Brüt,
b) İşçinin normal ölümü halinde eşine, yoksa çocuklarından birisine 1.080,00 TL/Brüt, c) İşçinin, ana, baba, eş ve çocuklarının ölümü halinde kendisine 540,00 TL/Brüt ölüm yardımı yapılır.
MADDE 45- BAYRAM HARÇLIĞI:
Toplu iş sözleşmesi kapsamındaki sendika üyesi işçilere, yılda bir defa olmak üzere, Ramazan Bayramından önce 86,40 TL/Brüt, Kurban Bayramında önce 86,40 TL/Brüt, yardım yapılır.
MADDE 46- TEMİZLİK HAKKI:
İşveren her işçinin soyunup giyinmesini ve temizlenmesini sağlayacak malzeme ve sıcak sulu banyo tesisini bu Toplu İş Sözleşmesinin imza tarihinden sonra tamamlamak zorundadır.
MADDE 47- KORUYUCU EŞYA:
İş Sağlığı ve Güvenliği mevzuatı hükümleri gereği işverence gereken Demirbaş Koruyucu Eşya, işçiye işyerinde giymek üzere verilir.
İş Sağlığı ve Güvenliği mevzuatına uygun şekilde gerekli koruyucu malzemenin hangi işyerlerinde hangi çalışanlara ne miatla verileceğini belirlemek üzere bu sözleşmenin imza tarihinden itibaren en geç 1 ay içinde bir komisyon oluşturulur. Bu komisyon, sendikayı temsilen sendika genel merkezinin göstereceği 1 kişi, işverenin göstereceği bir uzman ve tarafların birlikte seçecekleri 1 uzmandan oluşur.
Komisyonun bir defaya mahsus olmak üzere belirleyeceği koruyucu malzeme listesi bu toplu iş sözleşmesinin eki olacaktır.
MADDE 48- KREŞ, ANAOKULU VE KÜLTÜREL ETKİNLİKLERDEN YARARLANMA:
a) Bu Toplu İş Sözleşmesinin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren Belediye Başkanlıklarının mevcut ya da açacakları kreş ve anaokullarından işçi çocukları da yararlandırılır. Bu durumda belediyede çalışan diğer personele uygulanan hükümler aynen işçi çocukları için de uygulanır.
b) Sendika, Belediyelerle işbirliği yaparak, doğum öncesi veya doğum sonrası analık ve sağlık eğitimi yapılması için çalışmalarda bulunur. Belediye Sağlık Daireleri Sendikanın işbirliği ve yardım talebi konusunda her türlü kolaylığı sağlar.
c) İşçiler, işverenin düzenlediği tüm sanat, kültür ve sosyal etkinliklerden ücretsiz yararlanırlar.
MADDE 49- RAMAZAN GIDA YARDIMI:
İşverence, Ramazan ayında tüm işçilere Ramazan Gıda Yardımı adı altında gıda yardımı yapılır.
MADDE 50- YEMEK YARDIMI:
İşverence, sendika üyesi işçilere çalışma günlerinde bir öğün yemek verilir.
MADDE 51- SORUMLULUK ÜCRETİ:
a) Riyaset makamı, uygun gördüğü işçilere tavanı serbest kalmak kaydıyla sorumluluk ücreti öder.
b) İşçinin başarı durumuna göre, ödül, ikramiye vs. gibi mükafat verilmesine riyaset makamı yetkilidir.
MADDE 52- ÜCRET ZAMMI:
Toplu iş sözleşmesi kapsamındaki işçilerin günlük yevmiyeleri 15.06.2009 tarihinden geçerli olarak % 8 (Yüzde Sekiz) oranında artırılmıştır.
MADDE 53- ÜCRETLERİN ÖDENMESİ:
Toplu İş Sözleşmesi kapsamında çalışan işçilerin ücretleri, ücretin hak edildiği tarihten itibaren en geç beş gün içinde ödenir.
İşveren her ödeme döneminde işçiye ücretini gösterir bir ücret tediye pusulası verir. Bu pusulada tahakkuk eden her türlü ücret ve kesintiler ayrı ayrı gösterilir. Bankamatik yoluyla ücret ödenmesine geçilmesi halinde; işçiler ücretlerini bankamatik aracılığı ile alırlar. İşçinin müracaatı üzerine mazereti idarece uygun görüldüğü taktirde maaşının %50’si avans olarak verilir.
MADDE 54- FAZLA SÜRELERLE ÇALIŞMA, FAZLA ÇALIŞMA VE ÜCRETİ:
Yasal haftalık çalışma süresi üzerindeki çalışmalar fazla çalışmadır. Fazla çalışma ücreti normal çalışma ücretinin % 50 (yüzde elli) fazlasıyla ödenir. İşyerinde normal saatin dışında yılda 270 (iki yüz yetmiş) saat fazla çalışma yapılabilir. Fazla çalışmaların yarım saatten az kısımları yarım saat, yarım saatten fazla kısımları ise 1 ( bir) saat olarak hesaplanır.
Yangın, sel, deprem gibi zorunlu hallerde yaptırılacak fazla çalışma için işçinin rızası aranmaz. Ancak, fazla çalışma ücretlerine ilişkin hükümler saklıdır.
İşçi talep ederse, fazla çalışma sürelerini, aynı oranda artırımlı olarak serbest zaman olarak da kullanabilir.
I) Pazar günü hafta tatilidir. (Vardiyalı Çalışma Hariç). Ancak, iş icap ve zaruretlerine göre Pazar günü çalıştırılan işçilere, bu çalışmanın izinle karşılanması halinde hafta içinde 2 (iki) gün MADDE 55- TATİLLERDE ÇALIŞMA VE ÜCRETİ:
izin uygulaması yapılır. Hafta içinde izin verilmemesi halinde, Pazar günü için 1,5 (bir buçuk) ilave yevmiye toplam 2,5 (iki buçuk) (1 + 1,5) yevmiye ödenir.
II) Vardiyalı çalışan işçilerin kendi hafta tatili gününde çalıştırılmaları halinde I.Bent hükmü uygulanır.
III) Ulusal Bayram ve Genel tatil günlerinde çalıştırılan işçilerin ücretleri hakkında o gün için 1,5 (bir buçuk) ilave yevmiye toplam 2,5 (iki buçuk) (1 + 1,5) yevmiye ödenir.
Bu günlerde çalıştırılacak işçilere en az bir gün önceden bildirimde bulunulur. Duyuru yapılmayan işçiler, çalışmaması nedeni ile sorumlu tutulamaz.
MADDE 56- İLAVE TEDİYE:
Toplu iş sözleşmesi kapsamındaki işçilere 6772 sayılı kanun hükümlerine göre 52 günlük ücretleri tutarında ilave tediye ödenir.
İlave tediyeden işçiler çalıştıkları süre ile orantılı olarak yararlanırlar.
MADDE 57- GEÇİCİ GÖREV HARCIRAHI:
Toplu İş Sözleşmesi kapsamında çalışan işçilerin geçici bir görevle işyerinden başka bir işyerine gönderilmesi halinde, 6245 sayılı Harcırah ve Bütçe Kanunu hükümleri uygulanır.
Görevde fazla mesai yapanlara sözleşmenin fazla mesai hükmü uygulanır.
7. BÖLÜM
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
MADDE 58- İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ:
İşveren, İş Sağlığı ve Güvenliği mevzuatı ve uluslararası normlarının gerektiği tüm tedbirleri alır ve gerekli çalışmaları yapar ve ilgili kurulların vereceği raporlarının gereğini yerine getirir. İşveren, İş Sağlığı ve Güvenliği mevzuat hükümlerini eksiksiz uygulamayı kabul eder. Bu hususta gerekli emir ve talimatları yayınlar ve uygular.
İşveren her işçi için işyerinde sağlık dosyası bulundurur. Bu dosyada usulüne uygun işe başlama, periyodik muayenelerin sonuçları, işçinin geçirdiği meslek hastalıkları, iş kazaları nedenlerini, sonuçlarını gösterir ve gerekli belgeleri içerir biçimde düzenlemeyi yapar.
Gerektiğinde bu bilgileri sendikaya ve işçinin kendisine vermekle yükümlüdür.
İşveren, İş Sağlığı ve Güvenli Kurulu önerilerinin gereğini yerine getirmek, buna uygun işyeri yönetmeliği/talimatlarını işçilere öğretmek, işçileri bilgilendirmekle yükümlüdür.
İşveren, İş Sağlığı ve Güvenli eğitimi için tüm işçiyi kapsayan eğitim seminerlerinin periyodik ve aksamadan yapılması için gerekli finansman, zaman ve yeri sağlamakla yükümlüdür. Bu eğitimler yılda üç kez, sekizer saatten az olamaz.
Eğitimcilerin seçim ve eğitim programı sendikanın önerisi ile oluşturulur. Bu konudaki tüm harcamalar işverene aittir.
İşveren, iş sağlığının devamını sağlamak için olanakları ölçüsünde her işyerinde yeterli kadar spor salonu veya tesisi açmaya çalışır. İşçiler bu salon ve tesislerden ücretsiz yararlanırlar.
MADDE 59- İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU:
İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulunun oluşturulması, çalışma ve görevleri hakkında İş Sağlığı ve Güvenliği hakkındaki mevzuat hükümleri uygulanır.
MADDE 60- İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULUNUN ÇALIŞMA ŞEKLİ VE GÖREVLERİ:
Her işyerinde iş sağlığı ve güvenliği kurulları kurulması ve çalıştırılmasından işveren sorumludur. Ancak, işverenin çalışmalarının iş sağlığı ve güvenliği kurulunun önerilerine uygunluğunun, işverenin gerekeni yerine getirip getirmediğini takibi sendika ve o işyerindeki işçilerce de aktif olarak yapılır.
A) İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULUNUN GÖREVLERİ:
1) İşyeri için sağlık zararlılarına göre her işyeri için işçinin ilk işe başlama ve periyodik muayenelerinde uygun muayene metotları ve tıbbi olarak yapılması gereken işlemleri tüm açıklığı ile saptayarak listelemek. İşe başlamada ve periyodik muayenelerin yapılıp yapılmadığını, yapılıyorsa belirlenen şekilde yapılıp yapılmadığını takip etmek.
2) İşyerinde uygulanan çalışma usulleri, kullanılan malzeme ve kişisel koruyucu donanımın cinsini ve vasfını, kalitesini tespit etmek.
3) Ölüm ve sürekli iş görmezlikle sonuçlanan her iş kazası veya meslek hastalığında yahut iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili bir tehlike halinde, gerekli araştırma, inceleme ve soruşturmayı yapmak, alınması gereken tedbirleri bir raporla tespit ederek işverene ve sendikaya bildirmek.
4) Her yıl Şubat ve Ağustos aylarında olmak üzere iki kez tüm işyerleri ve işyerleri içindeki bölümlerde işyeri ortamı sağlık zararlıları ve meslek hastalığı risklerini bilimsel olarak tespit etmek, zararlıların etkisizleştirilmesi için yapılması gerekenleri belirlemek.
5) İşyerinin sağlık ve güvenlik durumuyla ilgili yıllık bir rapor hazırlamak. O yılki çalışmaları değerlendirmek ve elde edilen tecrübeye göre ertesi yılın çalışma programında yer alacak hususları tespit etmek ve işveren ile sendikaya teklifte bulunmak.
6) Çevre kirliliği konusunda ve ekolojik doğal dengenin korunmasında raporlar yayınlayarak işçileri, halkı ve yetkilileri uyarmak.
7) İşyerinde iş sağlığı ve güvenliği eğitim ve öğretimini planlamak, bu konu ve kurallarla ilgili programlar hazırlamak, işverenin ve sendikanın bilgisine sunmak, uygulamasını izlemek.
B) İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULUNUN ÇALIŞMA ŞEKLİ:
İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulları işyerinde çalışan işçilerden üçünün yazılı başvurusu ile hemen toplanır. Kurul gerekli görür ise toplantı gündeminin konusuyla ilgili uzmanları da toplantıya çağırabilir. Böyle bir olay olmadığı zamanda kurul, olağan toplantısını ayda bir kez yapar. Bu sırada ilgili işçiler görevli kabul edilir ve çağrılan uzmanların ücreti işverence karşılanır.
İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu tarafından tüm iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin bilgiler (uygun koşullar olmasa dahi) tüm işçilere aktarılır.
İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulunca işyerlerinde gerekli iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin alınmadığı tespit edilirse işçiler bu tedbirler tamamlanıncaya kadar çalışmamakta serbesttirler.
Bu çalışmama yüzünden işçilerin iş sözleşmeleri fesih edilemeyeceği ve haklarında hiçbir yasal kovuşturma yapılamayacağı gibi ücretlerinde herhangi bir kesinti yapılamaz.
İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu, yaptığı tüm çalışmaların sonuçlarını yazılı bir rapor halinde işverene ve sendikaya verir.
MADDE 61- İŞ KAZALARI:
İşyerinde meydana gelen kazalar en geç iki gün içerisinde Bölge Çalışma Müdürlüğüne yazılı olarak bildirilir. İşyerinde yaralanan işçinin kendi kendini tedavi etmeye kalkışması halinde işverene herhangi bir sorumluluk yüklenemez.
Hayati önem arz eden kazalarda işçinin SGK’ya götürülmesi kaydı aranmaz. En yakın hastaneye veya sağlık kuruluşuna götürülür. Bu kuruluşlarda yapılan müdahale ve tedavi bedelinin SGK’ca ödenmeyen bölümü işverence ödenir.
İşçi tarafından verilen hasar ve zararların tespiti için işyerinde 3 kişiden oluşan hasar- zarar tespit komisyonu kurulur.
Bu Komisyonda;
A) Bir İşveren Temsilcisi, B) Bir Sendika Temsilcisi,
C) Olan olayın niteliğine göre işyerinde işten anlayan ve işveren ile sendikanın üç gün içinde birlikte seçecekleri üçüncü bir kişinin sendikanın yazılı isteği üzerine ilgili kamu kuruluşlarından uzman bir kişinin tayini işverence istenir.
Trafik kazası meydana geldiğinde, kolluk kuvvetince veya hasar – zarar tespit komisyonu olay yerinde durumu tespit etmeden, rapor tutmadan ve olayı fotoğraflarla görüntülemeden araç yerinden oynatılamaz. Kolluk kuvvetlerince kaldırmalar hariç şoförün iradesi dışında aracın kaldırılması halinde sürücü sorumlu tutulamaz.
D) İşveren, komisyonun görevlerini en iyi şekilde yapabilmeleri için bu komisyonun emrine bir araç tahsis eder. Ayrıca, olayı görüntülemek için bir fotoğraf makinesi ile ilgili filmleri temin eder. Ölüm veya yaralanma ile sonuçlanan iş kazası sonucu kazayı yapan işçiye moral bozukluğundan ötürü işveren 3 (Üç) işgünü moral izni verir.
MADDE 62- HASAR-ZARAR TESPİT KOMİSYONU:
MADDE 63- HASAR VE ZARAR TESPİT TUTANAĞININ NİTELİĞİ:
Bu tutanakta,
a) Olayın niteliği ve oluş şekli,
b) Hasar ve zararların işçinin kusur, ihmal veya kastından mı, aracın teknik arızasından mı, veya her iki tarafa ait ortak kusurdan mı, meydana geldiği,
c) Hasar veya zararın miktarı ve bu miktarların her iki taraftan ne kadar olduğu tespit edilir. Tutanağa ilgililerin, tanıkların ifadesi var ise mevcut diğer belgeler eklenir. Tutanak ekleri, ilgililerin bağlı bulunduğu işveren ve sendikaya verilir. Bu komisyon gerekli gördüğü durumda bilirkişiye başvurabilir. Her türlü hasar ve zararda komisyon raporu şarttır. Aksi takdirde tüm sorumluluk işverene aittir.
MADDE 64- HASAR BEDELİNİN KESİNTİ VE ÖDEME ŞEKLİ:
A) İşveren veya vekili tarafından hasar bedelinin ödenmesi için ilgililere düzenlenen tutanak tebliğ edilir. İşçinin yasal hakkı mahfuzdur.
B) Hasar bedeli 30 (Otuz) yevmiyenin altında ise, hasar karşılığı işçinin ayda 3 (Üç) yevmiyesinden fazla olmamak kaydıyla kesilir.
C) Hasar bedeli 30 (Otuz) yevmiyeyi geçmiş ise aylık ödenecek miktar işveren ve işçi arasında mutabakat sağlanarak belirlenir. İşverenin yasal hakları saklıdır.
D) Kaza, teknik arızadan yada kar, buzlanma nedeniyle şoförün önlemesine imkan olmayan bir nedenden meydana gelmiş ise hasar ve tazminat hakkında Borçlar kanunu hükümleri uygulanır.
E) Alkollü olarak yapılan kazalarda, hasar bedelinin ödenmesindeki sorumluluk işçiye aittir.
F) Trafik kazası sonucu husule gelen hasar ve tazminatın idari, adli mercilerce yapılan tespit sonucu şoföre isabet eden kusur oranına isabet eden zararın % 50’si (yüzde Elli) işveren tarafından işletme masrafı olarak karşılanır. Üçüncü kişilere ödenecek hasar ve tazminatlara bu yol uygulanır. Böylece işveren de mal sahibi olarak sorumluluğa katkıda bulunur.
MADDE 65- ARAÇLARIN FENNİ MUAYENESİ:
İşveren, motorlu araçların fenni trafik muayenelerini vaktinde yaptırmayı kabul eder.
Araçtaki fenni noksanlıklar sebebi ile trafik müdürlüğü tarafından şoförlere kesilen cezayı işveren öder. İşveren her araçta ecza çantası, yangın söndürücü ve gerekli sıhhi tesisatı bulundurmak zorundadır.
MADDE 66- BELEDİYEYE BAĞLI BİRİMLERDE ÇALIŞMA:
1) Temizlik İşlerinde Çalışma;
a) İşveren, temizlik işçilerinin çalışması esnasında iş sağlığını ve güvenliğini sağlamak amacıyla gerekli araç ve gereçleri sağlar.
İşçilerin araçları koruyabilmesi için grup çalışma yerlerinde kulübe yapar. Gece çalışmalarında gerekli ışıklandırmayı sağlar ve gece çalışan işçinin rahat görünmesini sağlayacak kıyafeti temin eder.
b) Belediye Zabıta talimatnamesinde belirtildiği üzere azami yük kaldırma oranı bu toplu iş sözleşmesiyle 30 (otuz) kiloya düşürülmüş olup, fazla çöp ihtiva eden bidonlar bir temizlik işçisine toplattırılamaz. 30 (otuz) kilonun üzerindeki ağır yük bir işçiye yükletilemez yada taşıttırılamaz.
Konteiner taşıyan çöp araçlarında yeteri kadar işçi, sendika ile işveren tarafından mutabakata varılarak çalıştırılır.
c) Çöp imha sahaları ile bu sahalara ait yolların düzenlenmesini işveren öncelikle sağlar.
Süpürge araçlarında bir yardımcı muavin bulundurulur.
d) Çöp imha sahalarında işçilerin temizlik gereksinimlerini sağlamak amacıyla sıcak su ve temizlik malzemeleri bulundurulur. İşyerlerinde soyunma dolabı bulundurulmak zorundadır.
İşveren tarafından, çöp imha sahalarında çalışan işçilerin 6 (altı) ayda bir genel sağlık taraması yaptırılır.
2) Atölyede Çalışma;
a) İşveren, atölyelerde sağlık koşullarına uygun ısıtma ve havalandırmayı sağlar.
b) İşveren, gece çalışmalarında çalışılan mahalli yeteri kadar aydınlatır.
3) Yol Yapım ve Onarım İşlerinde Çalışma;
a) İşveren, asfalt ve yol çizgisi çalışmaları esnasında trafik zabıta ekibini hazır bulundurur.
b) Gece asfalt çalışmalarında yeteri kadar ışıklandırma ve bariyer bulundurulur.
c) Asfalt zehirlenmesine karşı gerekli önlemleri alır.
d) Her asfalt ekibinde yeteri kadar işçi bulundurulur.
4) Park ve Bahçe İşlerinde Çalışma;
a) İşveren, park bekçilerine parklarda bekçi kulübesi yapar. İmkanlar nispetinde haberleşmeyi sağlar ve ışıklandırır.
b) Ağaç kesimi ve budamasını, bu işi bilen işçiler yapar ve gerekli tedbirleri alır. Park ve Bahçeler Amirliği personeline ilaçlama yaptırıldığında koruyucu malzeme verilir.
Ambulans ve Hızır Acil servislerinde çalışanların mevcut uygulamasına devam olunur.
8.BÖLÜM
DİSİPLİN HÜKÜMLERİ MADDE 67- DİSİPLİN KURULU:
A)Belediye Başkanlığında disipline ilişkin konularda gerekli soruşturmalar yaptırıldıktan sonra karar verilmek üzere 4 kişiden oluşan disiplin kurulu kurulur. Bu kurulun iki üyesini işveren, iki üyesini ise sendika belirler. Kurulun Başkanlığını işveren temsilcisi yapar.
B) Disiplin Kurulu, işverenin tahsis ettiği işyerindeki yeterli bir odada ve sözleşme süresince çalışmaya devam eder. İşveren, Disiplin Kuruluna tahsis ettiği bu odada gerekli demirbaş, kırtasiye, personel ile diğer gereksinimleri sağlar.
C) İşçinin Disiplin Kuruluna sevki her iki tarafça da yapılabilir. Kurul Başkanının 5 (beş) gün önceden yapacağı yazılı çağrısı üzerine çoğunlukla toplanır. Bu çağrı yazısında işlenilen fiil ve kurula sevk edilenin bildirilmesi zorunludur. Toplantılara tarafların hukuk müşavirleri de katılabilir. Ancak, bunların oy hakları yoktur. Kurul kararları oy çokluğu ile alınır. Oyların eşitliği halinde Başkanın oyu iki oy olarak kabul edilir. Belediye Başkanı; kurul kararını kendisine tevdiinden itibaren 6 (altı) işgünü içerisinde onaylar. Onaylanmaması halinde karar uygulanamaz ve suç unsuru ortadan kalkar.
Yapılan yazılı çağrıya rağmen işveren veya sendika temsilcileri kurula katılmazsa, katılan taraf temsilcileri ile kurul toplanır ve karar verir.
D) Disipline ilişkin konularda iş bu toplu iş sözleşmesinin ceza cetveline uygun olarak karar verilir. Ceza cetvelinde belirtilmeyen suçların olması halinde cetvele uygun en yakın ceza verilir.
E) Disiplin cezaları İhtar, Gündelik Kesimi ve İşten Çıkarmadan ibarettir.
a- İhtar; işçiyi görevinde dikkate davettir. İşverence doğrudan verilen ihtar cezası, sicile geçmez. Disiplin Kurulu kararı ile verilenler ise sicile geçer.
b- Gündelik kesimi; işçinin ücretinden 5 yevmiyesine kadar kesilmesidir. Bu ceza işçinin aylık ücretinden her ay için bir gündelik tutarından fazla olmamak şartıyla uygulanır.
İşçinin siciline geçer.
c- İşten çıkarma; iş sözleşmesinin fesih edilmesidir.
F) Disiplin kovuşturması gerektiren fiilden zarar gördüğünü iddia eden işveren veya vekilinin olayı veya olayın failini öğrendikleri tarihten itibaren, 6 (altı) iş günü içerisinde disiplin kovuşturması açılmasına teşebbüs etmemeleri veya teşebbüs edilmekle beraber aşağıdaki bentlerde belirtilen sürelerin aşılması halinde disiplin akim kalır. Ve işçiye ceza verilmez.
G) a- Disiplini bozan, fiili öğrenen ilgili yetkili 6 (altı) iş günü içinde gerekli soruşturma ve belgelerini hazırlayarak işçiyi disiplin kuruluna sevke yetkili makama verir.
b- Sevke yetkili makam, soruşturma belgelerinde eksik görülen konular var ise (tanık ifadeleri hakkında disiplin kovuşturması yapılacak kimsenin savunması gibi) bunları tamamlayarak belgeleri en çok 6 (altı) iş günü içinde kurula sevk eder.
İşçinin yetkili makamlarca kurula sevki halinde gerekli gördüğü veya kurul üyelerinden birinin teklifi halinde disiplin kurulunca işçi de dinlenir. İşçinin yazılı savunmasının alınması ve her türlü delillerin toplanmasına imkan tanınması zorunludur.
c- Disiplin kurulu, belgelerin kurula sevkini müteakip, genel olarak 20 (yirmi) gün içinde olay hakkında gerekli incelenmesini yaparak kararını verir. Ancak, bu süre disiplin kurulunca uzatılabilir.
H) İşçinin disiplini ihlal eden bir fiiline ait cezanın kendisine tebliğinden itibaren 6 (altı) ay içinde aynı fiili işlemesi halinde, ceza cetvelinde gösterilen cezalar sırasıyla takdir olunur.
Aynı fiilin 6 (altı) aydan uzun zaman içinde tekrarı halinde bir önce takdir olunan ceza şekli uygulanır.
İ) Kurul kararı genel olarak yazılı ve nedenleri belirtilmek suretiyle tebliğ edilir. İşçiye tebliğ edilmeyen cezalar uygulanmaz. İşçinin kurul kararlarını tebellüğden sakınması ve kararın tebliği esnasında terk suretiyle işyerinden ayrılmış olması halinde keyfiyet tutanakla tespit olunmak kaydıyla yukarıdaki tebliğ ile ilgili hükümlerin uygulanmasına gerek kalmaksızın hüküm ifade eder.
İşçinin, hastalık, izin, geçici askerlik gibi nedenlerle işyerinden ayrı bulunması halinde kendisine tebliğ yapılmazsa yasal ikametgah adresine 6 (altı) işgünlük süre zarfında taahhütlü mektupla, işçinin geçici görevli olarak işyeri merkezi dışında bulunması nedeniyle tebliğ edilmezse işyeri merkezine döndüğünde derhal, hastanede yatan işçiye hastaneden çıktıktan sonra tebliğ edilir. Bu takdirde 6 (altı) işgünlük sürenin geçirildiği ileri sürülmez. Disiplin kurulu kararları işçinin gizli dosyasında saklanır.
9. B Ö L Ü M DEĞİŞİK HÜKÜMLER MADDE 68- EĞİTİM:
Sendika, işçilerin ekonomik ve sosyal kültürlerini arttırmak, iş verimini yükseltmek, onların beden ve ruh sağlıklarını korumak için, belirli zamanlarda işverenle mutabakat sağlayarak, eğitim toplantıları düzenler.
Sendikanın düzenleyeceği kurs, seminer, konferans ve diğer faaliyetleri için gerekli salon, araç ve gereçleri imkan dahilinde işveren tarafından ücretsiz olarak temin edilir.
İşveren, işçilerin beden ve ruh sağlığını korumak, boş zamanlarını değerlendirmek, spor olgusunu geniş kitlelere yaymak için işyerinin uygun yerlerinde spor tesisleri kurar.
MADDE 69- DİNİ GÖREVLERİN İFASI:
TC. Anayasasının 24. maddesi gereğince herkes vicdan, dini inanç ve kanaat hürriyetine sahiptir. Kimse dini inanç ve kanaatinden dolayı suçlanamaz. İşveren işçilerin dini inançlarını ifa maksadıyla din ayrımı gözetmeksizin ferdi olarak yapılmayan haftalık ibadetleri için gerekli kolaylığı sağlar. Bu ibadetlerde geçen süreler iş süresinden sayılır. Hac ve Umreye gitmek isteyen işçilere işçinin talebi halinde ücretsiz izin verilir. Ancak, Hacca veya Umreye gidecek olanlar mutlaka gideceklerini belgeleyen belgeyi işverene ibra etmek zorundadır.
İşbu toplu iş sözleşmesi 69 asıl madde ve ek ceza cetvelinden oluşmaktadır. 26/08/2009 tarihinde aşağıda imzası bulunan yetkililer tarafından imza altına alınmıştır.
İşveren ve İşveren Sendikası Yetkilileri İşçi Sendikası Yetkilileri
Mümtaz UZUN Fahrettin KÜTÜKÇÜ Genel Sekreter Şube Başkanı
Hasan TENLİK M. Mesut GÖKDEMİR
Uzman Şube Sekreteri
Hilmi ÖZKOYUNCU Yazı İşleri Müdürü
