Bilgi, Bildirim Ve Beyan Verme Yükümlülüğü- İdare(Devlet) İlişkilerinde Teknolojinin Etkin Kullanımı ve Bilgi Havuzunun Oluşturulması Paneli
Mustafa Umut ÖZGÜL
İç Ticaret Genel Müdürlüğü
E-Devlet Kavramı
• Kamu yönetim sistemlerinde değişim ihtiyacı
• Bilgi toplumu ve küreselleşmenin gerektirdiği yönetim anlayışı
• Değişen şartlara uyum sağlanması
• Mevcut yönetim sistemlerinin çağın ihtiyacını karşılayamaması ve yetersizlikleri
• Geleneksel politika araçlarının zayıflaması
• Kamuda bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanımı = E-Devlet!
• Hizmet, performans, strateji ve modernleşme sorunlarına çözüm
• Katılımcı, etkin, hızlı, kaliteli, güvenilir ve şeffaf yeni yönetim anlayışı
• Daha az maliyetli kamu hizmeti
• Paylaşımcı, hesap veren ve haberdar eden verimli devlet
• Etkin karar alabilen, iyi hizmet üreten, vatandaşa karşı duyarlı kamu hizmeti
2
Merkezi Sicil Kayıt Sistemi Nedir?
• Merkezi Sicil Kayıt Sistemi (MERSİS); ticaret sicili işlemlerinin elektronik ortamda yürütüldüğü, ticaret sicili kayıtları ile tescil ve ilan edilmesi gereken içeriklerin düzenli olarak depolandığı ve elektronik ortamda sunulduğu merkezi bir bilgi sistemidir.
İç Ticaret Genel Müdürlüğü
MERSİS’in Amacı
• Kamunun ihtiyaç duyduğu bilgilerin tek noktadan sağlanması,
• Kamu kurum ve kuruluşlarının tacirlere ilişkin bilgi ve belge ihtiyaçlarının karşılanması,
• Ticaret sicilinde Kanunun öngördüğü aleniyetin sağlanması ve güvenin oluşturulması,
• Sicil işlemlerinin elektronik ortamda, belli standartta ve modern bir şekilde yapılması,
• Şirket kuruluş ve işleyişlerinin basitleştirilmesi,
• Ülke düzeyindeki tüm ekonomik birimlerin yer aldığı merkezi bir yapının oluşturulması.
4
MERSİS’in Önemi
• E-dönüşüm sürecinin en önemli parçası
• Dört temel veri tabanından biri
İç Ticaret Genel Müdürlüğü
MERSİS Projesinin Oluşumu
• 2003: Kısa Dönem Eylem Planı
• 44 üncü eylem “Tüzel kişilerin tek numara sisteminde birleştirilmesi”
• 68 inci eylem “Şirket sicil kayıt sisteminin oluşturulması”
• 2005: e-Dönüşüm Türkiye Projesi 2005 yılı Eylem Planı
• 45 inci eylem “Merkezi Tüzel Kişilik Bilgi Sistemi’nin (MTK) oluşturulması”
• 2006: 2006-2010 Bilgi Toplumu Stratejisi ve Eylem Planı
• 16 ıncı eylem Çevrimiçi Şirket İşlemleri
• 56 ıncı eylem Merkezi Tüzel Kişilik Bilgi Sistemi
• 19 Nisan 2010: MTK’nın Mersin Ticaret Sicili Memurluğu’nda pilot uygulamaya başlaması
6
MERSİS Projesinin Oluşumu
• 28 Temmuz 2006 tarihli Bilgi Toplumu Stratejisi ve Eylem Planında yer alan; Merkezi Tüzel Kişilik Bilgi Sistemi ve Çevrimiçi Şirket İşlemleri Projeleri 8 Ekim 2010 tarihinde birleştirilerek Merkezi Sicil Kayıt Sistemi (MERSİS) adını almıştır.
• 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu 13 Ocak 2011 tarihinde kabul edilmiştir.
Madde Başlığı Madde
Numarası Madde İçeriği
Ticaret Sicili 24/2 26
Elektronik sicil usul ve esaslarına ilişkin yönetmeliğin ve merkezi veri tabanının oluşturulması
İç Ticaret Genel Müdürlüğü
MERSİS’in Yasal Altyapısı
• Bakanlığımız Kuruluş ve Görevleri Hakkındaki 640 Sayılı KHK’nın 9 uncu maddesinin (b) fıkrası hükmü
• «…Merkezi Sicil Kayıt Sistemini kurmak, işletmek ve bu sistemin diğer kurum ve kuruluşlar nezdinde tutulan kayıt sistemleriyle bağlanmasına ilişkin çalışmaları yürütmek.»
• 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanununun 24 üncü maddesinin ikinci fıkrası hükmü
• «…ticaret sicili kayıtları ile tescil ve ilan edilmesi gereken içeriklerin düzenli olarak depolandığı ve elektronik ortamda sunulabilen merkezi ortak veri tabanı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği nezdinde oluşturulur.»
• 27 Ocak 2013 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Ticaret Sicili Yönetmeliği
• 28 Temmuz 2006 tarihli Bilgi Toplumu Strateji Belgesi ve Eylem Planı
8
MERSİS’in Getirdikleri
• Tekil bir tanımlayıcı olarak MERSİS numarasının kullanılması,
• Bilgilere güvenli, hızlı ve kolay ulaşımın sağlanması,
• Ticaret sicili kayıtlarının merkezi bir veri tabanında birleştirilmesi,
• İş süreçlerinin standardizasyonu ve uygulama birliğinin sağlanması,
• Anlık verilerle analiz ve raporlamanın yapılabilmesi,
• Bakanlığın denetimine etkinlik getirilmesi,
• Bilgi toplumu hizmetlerinin gereklerine uyumun sağlanması,
• Personel iş yükünün azaltılması,
• Giderlerden tasarruf sağlanması.
İç Ticaret Genel Müdürlüğü
MERSİS’in Kapsamı
• Projenin tamamlanan birinci aşaması
• Sermaye şirketleri ve kooperatifler
• Şahıs işletmeleri
• Yabancı şirketlerin Türkiye şubeleri
• Dernek ve vakıf işletmeleri
• Projenin çalışmaları devam eden ikinci aşaması
• Serbest meslek mensupları,
• Meslek örgütleri (sendikalar, odalar, birlikler ve bunların üst kuruluşları)
• Kamu kurum ve kuruluşları
• Diğerleri (apartman yöneticiliği vb.)
10
MERSİS’in Kapsamı
İç Ticaret Genel Müdürlüğü
MERSİS Veri Tabanı İçeriği
• Gerçek ve tüzel kişilere ait ticaret sicili kayıtlarının MERSİS veri tabanına aktarımı sağlanmıştır.
• Anonim, limited, kollektif ve komandit şirketler
• Kooperatifler, kooperatif birlikleri ile merkez birlikleri
• Gerçek şahıs, vakıf ve dernek işletmeleri ile diğer işletmeler, donatma iştiraki ve şubeler
• Merkezi yurtdışında bulunan şirketlerin Türkiye şubeleri
12
MERSİS Veri Tabanı İçeriği
• Sicil esas defterinde bulunan tüm bilgiler MERSİS’te yer almaktadır.
İç Ticaret Genel Müdürlüğü
MERSİS Numarası
• Ticari alanda faaliyet gösteren gerçek ve tüzel kişilere “MERSİS Numarası” verilmektedir.
• Gerçek kişiler için: 11 haneli TC kimlik numarasının sonuna yerel birimleri gösterir 5 haneli bir numara eklentisi ile toplamda 16 haneli.
• Tüzel kişiler için: Başına ‘0’ eklenen 10 haneli vergi numarasının sonuna yerel birimleri gösterir 5 haneli bir numara eklentisi ile toplamda 16 haneli.
14
Belgelerde MERSİS Numarası
• Türk Ticaret Kanununun 39 uncu maddesinin ikinci fıkrası;
• “…Tacirin işletmesiyle ilgili olarak düzenlediği ticari mektuplarda ve ticari defterlere yapılan kayıtların dayandığı belgelerde tacirin sicil numarası, ticaret unvanı, işletmesinin merkezi ile tacir internet sitesi oluşturma yükümlülüğüne tabi ise tescil edilen internet sitesinin adresi de gösterilir…”
• Ticaret Sicili Yönetmeliği'nin 19 uncu maddesinin üçüncü fıkrası;
• “MERSİS’i kullanmaya başlayan müdürlüklerde MERSİS numarası ticaret sicili numarası yerine geçer ve daha önce verilmiş olan ticaret sicili numaraları dosya numarası olarak kullanılır.”
İç Ticaret Genel Müdürlüğü
MERSİS’e Erişim
• Ticari işletme ve/veya şirket kurmak isteyenler
• Bakanlığımız internet sitesi www.gtb.gov.tr adresindeki “E-İşlemler”
sekmesinden
• Doğrudan http://mersis.gumrukticaret.gov.tr adresinden
• Ticaret Sicili Müdürlükleri
• http://tsm-mersis.gumrukticaret.gov.tr adresinden
16
MERSİS İle Yapılan İşlemler
İç Ticaret Genel Müdürlüğü
MERSİS İle Yapılan İşlemler
18
MERSİS’te E-İmza Kullanımı
• Ticaret Sicili Yönetmeliği’nin 13 üncü maddesi kapsamında elektronik imza kullanımı hüküm altına alınmıştır.
• E-imza ile ilgili iş akışları Sisteme dahil edilmiştir.
• Kuruluş ve değişiklik başvurularının nitelikli elektronik sertifika ile gerçekleştirilmesi,
• Ticaret sicili müdürlüklerinin tescil işlemlerini nitelikli elektronik sertifika kullanarak yapması,
• Şirketlerin, temsil ve ilzama yetkili kişilerinin sicil işlemleri için vekalet verebilmesi.
İç Ticaret Genel Müdürlüğü
MERSİS Veri Paylaşımı
20
MERSİS Veri Paylaşımı - Entegrasyonlar
• Vergi numarası, TC kimlik numarası, adres bilgileri vb. için entegrasyonlar yapılmıştır.
• Kimlik Paylaşım Sistemi (KPS)
• Ulusal Adres Veri Tabanı (UAVT)
• Noterler Birliği
• E-Fatura entegrasyonu
• Gelir İdaresi Başkanlığı ve TÜBİTAK KamuSM tarafından yürütülen ”E- Fatura Uygulaması” ve ”Mali Mühür Sertifikası Başvuru İşlemleri” için firma bilgileri kontrolü MERSİS üzerinden yapılmıştır.
• Bu kapsamda 14.000’e yakın başvuru alınmıştır.
• Yürütülmekte olan entegrasyon çalışmaları;
• Vergi Daireleri Otomasyon Projesi (VEDOP)
İç Ticaret Genel Müdürlüğü
Tamamlanan Çalışmalar
• MERSİS uygulamasının Bakanlığımız sistemlerine aktarımı yapılmıştır.
• Ek yazılımın geliştirilmesi kapsamında Ticaret Sicili Müdürlükleri Uygulama Modülü devreye alınmıştır.
• Ülkemiz genelindeki 238 adet TSM’de bulunan, gerçek ve tüzel kişilere ait ticaret sicili kayıtlarının MERSİS veri tabanına aktarımı tamamlanmıştır.
• TSM’lerde kullanıcılara eğitim verecek eğiticilerin eğitimleri tamamlanmıştır.
• 21 adet TSM’de yerinde eğitim ve destek hizmeti verilmiştir.
• 238 adet TSM’de MERSİS üzerinden elektronik ortamda hizmet verilmeye başlanmıştır.
22
Mevcut Durum
Verileri Aktarılan TSM
MERSİS Üzerinden İşlem Yapan TSM
İl Merkezleri 81 81
İlçe Merkezleri 157 157
Toplam 238 238
Toplam Kayıtlı Kullanıcı Sayısı 273.459
(31.01.2015 itibariyle)
İç Ticaret Genel Müdürlüğü
MERSİS İşlem Sayıları
24
,0 5000,0 10000,0 15000,0 20000,0 25000,0 30000,0 35000,0
5308,0 4926,0
9240,0
7120,0 7560,0 7300,0 8380,0
6060,0 8200,0
5960,0
10315,0
34001,0
2013
MERSİS İşlem Sayıları
,0 10000,0 20000,0 30000,0 40000,0 50000,0 60000,0
16940,0 14763,0 17069,0
55024,0
34742,0 33180,0
42421,0
26695,0 29324,0 30046,0 31778,0
2014
İç Ticaret Genel Müdürlüğü
MERSİS İşlem Sayıları
26
,0 50000,0 100000,0 150000,0 200000,0 250000,0 300000,0 350000,0
5190501905r7l 6190501905r7l 114370,0
331982,0
MERSİS İşlem Sayıları
Kuruluş 219.009 Değişiklik 246.027
Tasfiye 8.746
Terkin 56.493
Diğer 10.734
Toplam 541.009
(31.01.2015 itibariyle) Kuruluş
41%
Değişiklik 45%
Tasfiye 2%
Terkin 10%
Diğer 2%
MERSİS İşlem Sayıları
İç Ticaret Genel Müdürlüğü
MERSİS Projesi İkinci Aşaması
• MERSİS kapsamının genişletilmesi
• Serbest meslek erbabı, meslek örgütleri (sendikalar, odalar, birlikler ve bunların üst kuruluşları), kamu kurum ve kuruluşları ve diğerleri (apartman yöneticiliği vb.) gibi gerçek ve tüzel kişileri de kapsayacak şekilde ülke düzeyindeki tüm ekonomik birimlerin MERSİS’e dahil edilmesi hedeflenmektedir.
• İkinci aşama dahilinde yürütülen çalışmalar
• Kapsam genişletme,
• Veri tabanı yönetim sistemi değişikliği,
• İhtiyaçlar doğrultusunda portalın düzenlenmesi,
• Ortak veri tabanları ile entegrasyon sağlanması.
28
Elektronik Genel Kurul Sistemi (EGKS)
• 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 1527 nci maddesi ile anonim şirketlerin genel kurullarını elektronik ortamda yapabilmelerine imkan sağlanmıştır.
• Genel kurulun elektronik yolla toplanması, Elektronik Genel Kurul Sistemi (e-GKS) adı verilen bir sistem üzerinden yapılmaktadır.
• Payları borsaya kote edilmiş şirketlerde, genel kurullara elektronik ortamda katılma ve oy kullanma sisteminin uygulanması zorunludur.
• Merkezi Kayıt Kuruluşu A.Ş. (MKK), mevzuatta öngörülen kriterleri yerine getirmiş ve Bakanlığımızca e-GKS hizmetini sunmak üzere yetkilendirilmiştir.
İç Ticaret Genel Müdürlüğü
Elektronik Genel Kurul Sistemi (EGKS)
30
GÜNCEL VERİLER (02.02.2015 itibariyle)
Toplam genel kurul sayısı 772
Ortalama genel kurul süresi 45,7 dakika (2014 yılı için)
Toplam elektronik katılımcı 30.257
Toplam fiziki katılımcı 11.690
EGKS üzerinden katılanların uyruğu 48 En fazla elektronik katılım 798 En yüksek elektronik temsil oranı %62,14 Aynı gün en fazla genel kurul sayısı 33
Oylamaların sonuçlanma süresi 12 saniye (2014 yılı için)
Gönderilen görüş sayısı 455
Gönderilen muhalefet beyanı 435
İnternet Sitesi Hizmetleri
• 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun şirketler için beş temel hedefi;
• Kurumsal yönetim,
• Şirketlerin uzun ömürlü olması,
• Rekabet gücünün artırılması,
• Kamu güveninin oluşturulması ve
• Şeffaflığın sağlanmasıdır.
• Kanunun uygulanması ile,
• Ticari hayatta güven ortamı tesis edilmekte,
• Tüm yatırımcılar için uygun yatırım ortamı oluşturulmakta,
• Kayıt dışılık en aza indirilmekte,
İç Ticaret Genel Müdürlüğü
İnternet Sitesi Hizmetleri
• 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ile, bağımsız denetime tabi sermaye şirketlerine internet sitesi açma yükümlülüğü getirilmiştir.
• Bağımsız denetime tabi sermaye şirketleri;
• bir internet sitesi açmak,
• şirketin internet sitesi mevcutsa, bu sitenin belli bir bölümünü Kanunda belirlenen hususların yayımlanmasına özgülemek zorundadır.
• Düzenlemenin temel amacı;
• şeffaflığı sağlamak,
• piyasadaki güveni artırmaktır.
32
İnternet Sitesi Hizmetleri
• 6102 sayılı Kanun uyarınca Sermaye Şirketlerinin Açacakları İnternet Sitelerine Dair Yönetmelik hazırlanmıştır.
• Şirketler bu yükümlülüklerini;
• Kendileri internet sitesi kurmak suretiyle yada
• Bakanlığımızdan lisans alan özel hukuk tüzel kişisi niteliğindeki Merkezi Veri Tabanı Hizmet Sağlayıcılarından (MTHS) hizmet almak suretiyle yerine getirebilmektedir.
• Bakanlığımızdan faaliyet izni alarak bu kapsamda hizmet sunan 3 adet MTHS bulunmaktadır.
• MTHS’lerce hizmet verilen toplam şirket sayısı 2.273’e ulaşmıştır.
Teşekkürler
34