BİPOLAR BOZUKLUKLAR
Dsm-V’e Göre
Duygudurum Bozukluklarının
Sınıflandırılması
Manik Dönem
A) Olağandışı ve sürekli, kabarmış ya da asabi yani çabuk kızan (irritable) yani coşkulu bir duygudurumun ve amaca yönelik etkinlikte ve içsel güçte bir artışın olduğu dönemin en az 1 hafta (ya da hastaneye yatırılmayı gerektirmişse
herhangi bir süre) neredeyse her gün, günün büyük bir bölümünde sürmesi
▪
B) İçsel güçte ya da etkinlikte artma olduğu ve duygudurum bozukluğunun olduğu dönemde aşağıdaki belirtilerden en az üçünün (asabi duygudurum varsa dördünün) belirgin derecede bulunması ve bunların olağandavranışlardan farklı olması:
▪
Uyku ihtiyacında azalma (örneğin 2-3 saatlik bir uykunun yeterli duyulması)▪
Psikomotor ajitasyon (psikodevinsel kışkırma) veya amaca yönelik etkinlikte artma▪
Büyüklük düşünceleri veya benlik saygısında abartılı artma▪
Düşünce uçuşması ya da düşüncelerin peş peşe geldiğine ilişkin öznel yaşantı▪
Kötü sonuçlar doğurabilecek etkinliklere aşırı katılma (gereksiz iş yatırımları, aşırı para harcama veya düşüncesizce cinsel davranışlar gibi)▪
Her zamankinden daha konuşkan olma▪
Dikkat dağınıklığı (kişinin dikkati, önemsiz ya da ilgisiz bir dış uyarana kolaylıkla dağılır)C) Psikoz özelliklerin olması ya da duygudurum bozukluğunun mesleki ya da toplumsal işlevsellikte belirgin bir düşmeye yol açacak ya da çevreye veya
kendine zarar vermemesi için hastaneye yatırılmasını gerektirecek kadar ağır olması
D) Bu dönemin, bir sağlık durumunun veya bir maddenin (bir ilaç da olabilir) fizyolojiyle ilgili etkilerine bağlanamaması. Ancak, antidepresan tedavi sırasında ortaya çıkan ve söz konusu tedavinin fizyolojiyle ilgili etkilerinin ötesinde
sendrom düzeyinde süren tam bir mani dönemi, bir mani dönemi tanısı için yeterli bir kanıttır.
Hipomanik Dönem
A) Olağandışı ve sürekli, kabarmış, ya da asabi bir duygudurumun ve etkinlikte ve içsel güçte bir artışın olduğu dönemin, en az dört ardışık gün, neredeyse her gün, günün büyük bir bölümünde sürmesi
B) Bu dönemde, aşağıdaki belirtilerden en az üçünün (asabi duygudurum varsa dördünün) belirgin derecede bulunması ve bunların olağan davranışlardan farklı olması:
• Uyku ihtiyacında azalma
• Büyüklük düşünceleri veya benlik saygısında abartılı artma
• Her zamankinden daha konuşkan olma
• Düşünce uçuşması ya da düşüncelerin peş peşe geldiğine ilişkin öznel yaşantı
• Dikkat dağınıklığı
• Psikomotor ajitasyon veya amaca yönelik etkinlikte artma
• Kötü sonuçlar doğurabilecek etkinliklere aşırı katılma
C) Bu dönemde, işlevsellikte belirgin bir değişikliğin görülmesi ve kişinin belirtisiz olduğu zamanlarda olduğundan çok daha farklı olması
D) İşlevsellikteki değişikliğin ve duygudurum bozukluğunun başkalarınca gözlenebilmesi
E) Psikoz özelliklerin olmaması (varsa mani dönemidir) ve duygudurum bozukluğunun mesleki ya da toplumsal işlevsellikte belirgin bir düşmeye yol açacak ya da çevreye veya kendine zarar vermemesi için hastaneye yatırılmasını gerektirecek kadar ağır olmaması
F) Bu dönemin bir maddenin fizyolojiyle ilgili etkilerine bağlanamaması. Ancak, antidepresan tedavi sırasında ortaya çıkan ve söz konusu tedavinin fizyolojiyle ilgili etkilerinin ötesinde
sendrom düzeyinde süren tam bir hipomani dönemi, bir hipomani dönemi tanısı için yeterli bir kanıttır.
BİPOLAR BOZUKLUKLARI
* Bipolar I bozukluk: Bipolar I bozukluğu tanısı koyabilmek için,bir mani döneminin tanı ölçütlerinin karşılanmış olması gerekir.
Mani döneminin öncesinde ya da sonrasında hipomani ya da majör depresyon dönemleri bulunabilir. (*En az bir manik dönem gerekli)
* Bipolar II bozukluk: Bipolar II bozukluğu tanısı koyabilmek için, o sırada ya da geçmişte ortaya çıkmış olan hipomani dönemi için ve o sırada ya da geçmişte ortaya çıkmış olan majör depresyon dönemi için tanı kriterleri karşılanmış olması gerekir. (*En az bir hipomanik ve depresif dönem)
* Siklotimi bozukluğu: A) En az iki yıl süreyle (çocuklarda ve ergenlerde en az bir yıl süreyle), hipomani dönemi için tanı
ölçütlerini karşılamayan hipomani belirtilerinin olduğu bir çok dönem ve majör depresyon dönemi tanı ölçütlerini karşılamayan depresyon döneminin olduğu bir çok dönem olmuştur.(* Manik ve depresif nöbete ulaşmayan duygusal iniş çıkışlar)
B) Yukarda sözü edilen iki yıllık dönemin en az yarısında hipomani ve depresyon dönemleri olmuştur ve kişinin bir kerede, belirtisiz kaldığı iki aydan daha uzun süre olmamıştır.
* BTA bipolar bozukluk
* Genel tıbbi duruma ve madde kullanımına bağlı bipolar bozukluk