EK-II TEKNİK ŞARTLAR
E-Kitabın Teknik ve Eğitsel Özellikleri
Bu belgenin amacı e-Kitap oluşturulması için gerekli teknik özellikleri belirlemektir. Aşağıda belirlenen standartlara uyulamadığı durumlarda gerekçesi belirtilmelidir.
E-Kitap, basılı kitapların bütün özelliklerini taşıyan, bunun yanında ses, video, animasyon, simülasyon ve etkileşimli öğeler gibi çoklu ortam unsurları ile zenginleştirilmiş bilgisayar ve benzeri araçlarla kullanılabilen taşınabilir yeni bir kitap biçimidir.
Çağrı Kapsamında Hazırlanacak E-Kitapların Genel Özellikleri
E-Kitap öğrenme amaçları gözetilerek bölümler halinde hazırlanır.
E-Kitap EPUB3 formatında olmalıdır.
Her bir EPUB3 paketinde kitap ve bölüm içeriğine ilişkin meta veriler sistematik bir biçimde bulunmalıdır.
Kullanıcı, sözcük araması yapabilmeli, kitabın içerisinde kolayca gezinebilmelidir.
Kullanılacak bütün materyaller EPUB paketi içerisinde olmalı dış kaynak bağlantısı ile kullanılmamalıdır. Yararlanılabilecek dış kaynaklar varsa linkleri verilmelidir.
Video, animasyon, simülasyon ve etkileşimli içerikler e-Kitap içerisinde konunun yapısı, zorluk düzeyi ve benzeri özellikleri dikkate alınarak hazırlanmalı, hazırlanan her bir materyalin süresi belirlenirken konuyu etkin bir şekilde anlatması hedeflenmeli, gereksiz uzatmalardan kaçınılmalıdır.
E-Kitabın Eğitsel Özellikleri
Her bir bölüm içerisinde giriş, konu anlatımı, değerlendirme ve özet kısımlarına yer verilmelidir.
İçerik, anlamlı ve tutarlı başlık/alt başlıkları içermelidir.
Bölüm sonunda değerlendirme sorularına yer verilmelidir.
Önemli noktalar vurgulanmalı, ipuçları ve hatırlatmalar gibi dikkat çekici öğelere yer verilmelidir.
Türkçe doğru ve etkili kullanılmalıdır. Türk Dil Kurumu’nun son yayınladığı güncel Türkçe sözlük ve yazım kılavuzu dikkate alınmalıdır.
Gereksiz tekrarlardan kaçınılmalıdır.
Bireysel öğrenmeyi destekleyecek nitelikte olmalıdır.
Çoklu ortam öğeleri kitap içeriğine uygun olmalıdır.
Sözlük ve dizin gibi ek araçlar kullanılmalıdır.
E-Kitap içerisindeki unsurlar aşağıdaki özellikleri taşımalıdır.
A. Arayüz Tasarımı
1) E-Kitap tasarımlarında materyal tasarım ilkelerine uyulması gerekmektedir.
2) Kitap bölümler ve alt başlıklar halinde kademelendirilmelidir.
3) İlgili bölüme bağlantılar içeren “İçindekiler” bölümü yer almalıdır.
4) E-Kitaba ait metin, görsel, slayt, animasyon, simülasyon, işitsel öğeler, video, etkileşimli testler vb.
öğeler sınıflandırılarak alt başlıklar biçiminde sunulmalıdır.
B. E-Kitap Metinleri
1) Yazılar metin formatında olmalı, sözcük araması yapılabilmeli ve işaretlenebilmelidir.
2) Metin akışı içerisinde görsel öğelere (tablo, şema, şekil vb.) yeterince yer verilmelidir.
C. Konu Sunum Slaytları
Konu sunum slaytları hazırlanmalı, slaytlarda metinler asgari düzeyde yer almalı ve görsel öğe desteklerinden yararlanılmalıdır.
D. Animasyonlar
Tanım: Durağan öğelerin anlamlı bir bütünlük içerisinde art arda oynatıldığı hareketli görüntülerdir.
1) Animasyonlar GIF, MPEG veya HTML-5 formatında hazırlanmalıdır.
2) Görüntünün net olduğu ve detayların kaybolmadığı bir çözünürlük seçilmelidir.
3) Çoklu ortam tasarım ilkelerine uygun olmalıdır.
E. Simülasyon
Tanım: Gerçeğe uygun durumların temsil edildiği ya da canlandırıldığı etkileşimli ortamlardır.
1) Geliştirilmesinde HTML-5 dilinden yararlanılmalıdır.
2) Kullanıcı tercihlerine uygun süre içerisinde cevap vermelidir.
3) Görüntünün net olduğu ve detayların kaybolmadığı bir çözünürlük seçilmelidir.
4) Çoklu ortam tasarım ilkelerine uygun olmalıdır.
5) Simülasyonların yönergeleri bulunmalı ve geri bildirim sağlamalıdırlar.
F. Etkileşimli Uygulamalar
Tanım: Öğrencilerin konuyla ilgili alıştırma ve uygulama yapabildiği, geri bildirim alabildiği öğelerdir.
1) Etkileşimli uygulamaların geliştirilmesinde HTML-5 dilinden yararlanılmalıdır.
2) Etkileşimli uygulamaların yönergeleri bulunmalı ve geri bildirim sağlamalıdırlar.
3) Görüntünün net olduğu ve detayların kaybolmadığı bir çözünürlük seçilmelidir.
G. İşitsel Öğeler
1) MP3 formatında olmalıdır.
2) Her bir ses dosyasının uzunluğu 5 dakikadan fazla olmamalıdır.
3) Kayıt yapılacak ortamın ses yalıtımına sahip olması gerekmektedir.
4) Ses açık ve anlaşılır olmalı, arka plan gürültüsü olmamalıdır.
H. Videolar
1) MPEG formatında hazırlanmalıdır.
2) En az 640x480 piksel çözünürlükte olmalıdır.
3) Videolar, sayfa içerisinde yer almalı veya bağlantıyla kolay erişim sağlanmalıdır. Sayfa üzerinde görüntülenen videolar tam ekran oynatılabilmelidir.
4) Videolarda ses-görüntü senkronizasyonu sağlanmalıdır.
5) Ses kullanılıyorsa açık ve anlaşılır olmalı, arka plan gürültüsü olmamalıdır.
6) Meta veri içerisinde video metninin tamamına ya da özetine yer verilmelidir.
E-Kitap Teslimi Sırasında
5001 Akademik e-Kitap çağrısı kapsamında kabul edilen projelerin,
Hazırlanan tüm bölümler EPUB3 formatında teslim edilecektir.
Tamamı EPUB3 formatında teslim edilecektir.
Her bir çoklu ortam materyali ayrı ayrı meta verileriyle birlikte teslim edilecektir. Bu materyallerle ilgili metinler meta veri içerisinde saklanacaktır.
Her bir bölümü için konu sunum slaytları materyal tasarım ilkelerine uygun şekilde hazırlanacaktır.
E-Kitapta kullanılacak tüm öğelerin özgün olması ve telif haklarının alınmış olması gerekmektedir. Telif hakkı alınmadan kullanılacak materyallerin hukuki sorumluluğu ilgili kişilere ait olup TÜBİTAK’ın yasal yükümlülüğü bulunmamaktadır.
