Zn, Mo N, K, Mg, Ca, S, Fe, Mn, B, Cu,

PÜSKÜRTME GÜBRELEME

Püskürtme gübreleme; süs bitkilerine çoğunlukla ek gübreleme veya

besin maddesi noksanlıklarının giderilmesi için yapılmaktadır.

Püskürtme gübreleme yöntemiyle süs bitkilerine besin maddeleri verilirken unutulmaması gereken en önemli nokta yapraklar ile alınan bitki besinleri miktarlarının genelde gereksinim duyulan miktarların altında olabileceğidir.

Bu duruma özellikle besin maddesi gereksinimi yüksek süs bitkilerine

uygulama yapılırken dikkat edilmesi gerekir.

Süs bitkilerine püskürtme ile en çok uygulanabilen besin maddeleri:

N, K, Mg, Ca, S, Fe, Mn, B, Cu,

Zn, Mo

Çizelge. Süs bitkilerinin yapraklarına püskürtmeyle

uygulanabilecek makro elementler

Element

Kaynak

Düzey, g/L

Mg

Ca

N

K

MgSO

₄

.7H

₂

O

Ca(NO

₃

)

₂

.4H

₂

O

CO(NH

₂

)

₂

K

₂

SO

₄

20

2

2

20

Monstera*, Schefflera*, Caladium, Calathea*, Diffenbachia,

Codiaeum* ve Syngonium* gibi

GENĠġ YAPRAKLI

süs

bitkilerinde püskürtme gübreleme daha yararlı olmaktadır.

Püskürtme ile yapraktan gübrelerin uygulanmasında;

Konsantrasyona (yapraklarda zararlanma)

Pülverizasyon inceliğine

Uygulama zamanına (güneĢin olmadığı saatler)

Uygulama sayısına dikkat edilmelidir.

Topraksız kültür sistemlerinde yetiĢtirilen süs bitkilerinde

B

,

Cu

, Fe

ve

Mo

eksiklikleri sıkça görülebilir.

Süs bitkilerinde mikro element eksikliklerinin düzeyleri;

-Bitki türüne

-YetiĢme dönemine

-Ortam

materyaline

göre farklılık

gösterebilir.

Mo

eksikliği

Poinsettia

(E.

pulcherrima)’larda

Chrysanthemum

’lara oranla daha sık ortaya çıkabilir.

Primula

obconica’nın* Cu’a, Fuchsia* ve Rhipsalidopsis*’in

B’a duyarlılığı fazla olup sıkça eksiklik belirtisi gösterebilir.

Süs bitkilerinin

mikro elementlere

olan

toleransı makro

elementlere oranla genelde

daha düĢüktür

.

Özellikle bor (B)’un noksanlık ile fazlalığındaki değiĢim sınırları ÇOK DAR

olup bazı süs bitkilerinde kök bölgesindeki yarayıĢlı miktar 0.5 ppm’in altına

düĢtüğünde eksiklik belirtileri, 3.0 ppm’in üstüne çıktığında fazlalık

(toksiklik) belirtileri ortaya çıkabilmektedir.

Çizelge. Süs bitkileri yapraklarında bazı mikro elementlerin değiĢim sınırları DeğiĢim sınırı, ppm (kuru maddede)

Düzey B Mn Cu Mo Zn Az Normal Fazla <20 30-80 >150 <20 30-200 >800 <5 10-15 >70 <0.1 0.1-3.0 >70 <15 30-50 <200

Süs bitkilerine püskürtme yöntemiyle mikro elementlerin verilmesi yaygınlaĢmaktadır.

Gereksinim duyulan mikro elementlerin etkin Ģekilde karĢılanması veya eksiklik belirtilerinin olabildiğince kısa zamanda ortadan kaldırılması

süs bitkileri yapraklarına püskürtülen gübrelerle mümkün olabilmektedir.

Çizelge. Mikro element içeren değiĢik kimyasal bileĢiklerin süs bitkilerine püskürtme Ģeklinde uygulanma düzeyleri

Element Kimyasal bileĢik Uygulama düzeyi, g/L B Cu Mn Mo Fe Zn Boraks Bakır oksiklorür Mangan sülfat Sodyum molibdat Fe-EDTA veya

Demir amonyum sitrat Çinko sülfat 1 1 1 0.5 0.2-0.5 0.05 0.05-0.1

BÖLÜM 4

Süs bitkilerinin dengeli ve yeterli oranda beslenebilmeleri

için özellikle

iklim

faktörü

dıĢında aĢağıda belirtilen 2 temel

faktörün

MUTLAKA

göz önüne alınması gerekmektedir.

Toprak (Ortam) Faktörleri

Bitki Faktörleri

TOPRAK VEYA ORTAM FAKTÖRLERĠ

Yapılan araĢtırmalar süs bitkilerinin beslenmelerinde yetiĢtirildikleri ortamın çok büyük önem taĢıdığını ortaya koymuĢtur.

Süs bitkilerinin yetiĢtirildiği ortamlar uygun olmadığı takdirde uygulanan gübrelerden ve bunlar içindeki besinlerden yaralanamamaktadırlar.

Söz konusu faktörlerin en önemlileri;

Ortamın pH’sı

Ortamın tuzluluğu

Ortamın havalanma kapasitesi Ortamın besin maddesi içeriği’dir.

Ortamın pH’sı

Süs bitkilerinin

iyi bir

geliĢim göstermeleri

ve

uygulanan

besin maddelerinden

yüksek oranda yararlanabilmeleri

için

yetiĢme ortamının (toprak veya

diğer organik-inorganik

ortamlar) pH’sının bitkinin istediği pH değerine sahip olması

ya da en

azından bu pH değerine yakın olması

gerekmektedir.

YetiĢme ortamının pH’sının arzu edilen düzeylere

çekilebilmesi mümkündür.

Süs bitkisi toprak içeren veya peat, coco peat gibi

ortamlarda

yetiĢtiriliyorsa asit reaksiyon

kireç

ilave ederek,

alkali reaksiyon ise

kükürt

ilave ederek istenilen

sınırlara

çekilebilir.

Süs bitkileri toprak ya da organik materyal içermeyen

özellikle inorganik substratlarda (Perlit, Kaya Yünü,

Zeolit,

vermikulit,

Volkanik

Tüf

vb)

yetiĢtiriliyorsa gübrelemede

asidik (H

₃

PO

₄

, (NH

₄

)

₂

SO

₄

vb)

veya

bazik (Ca(NO

₃

)

₂

, Ca(H

₂

PO

₄

vb)

özellikteki kimyasallar

duruma göre seçilerek pH ayarlaması yapılır.

Süs bitkilerinin iyi bir geliĢim

gösterebilmeleri

için

arzu

ettikleri

pH

değerleri

incelendiğinde;

değiĢkenlik

göstermekle

birlikte

genel

olarak

çoğu süs bitkisinin

7.0’nin altındaki ASĠT pH’larda

daha

iyi

geliĢebildikleri

görülmektedir.

Bitkiler pH isteği Adiantum* Aphelandra* Anthurium Asparagus* Açelya Begonia Calceolaria* Calla Camellia Cyclamen E. Pulcherrima Fuchsia Gardenia Hydrangea* Orchidaceae Pelargonium Primula S. Ġonantha Sinningia 4.5-6.0 5.0-6.0 5.0-5.5 5.5-6.5 3.5-4.5 4.5-5.5 5.5-6.5 4.0-5.0 4.0-6.0 5.0-6.5 6.0-7.0 5.0-7.0 4.5-7.0 3.5-4.5 4.0-5.0 5.0-7.0 6.0-7.0 5.5-6.5 5.5-6.5

Ortamın Tuz Kapsamı

Yoğun besleme programlarının süs bitkilerine

uygulanmasında kullanılan kimyasal bileĢiklerin

çoğu

TUZ FORMUNDA

olduğu için ortamın

EC

’si ve buna bağlı olarak

TUZLULUĞU

ister

istemez artmaktadır.

Toprağın eĢsiz tamponlama gücü nedeniyle

bitkinin

kök bölgesinde meydana gelen ani

EC

yükselmeleri

kısmen

tolere

edilebilirken,

TOPRAKSIZ

KÜLTÜRDE

yetiĢtirilen

süs

bitkilerin

kök bölgelerinde bu Ģekilde meydana

gelen

ANĠ EC DEĞĠġĠMLERĠ

kolay tolore

edilememekte

ve

bitki

geliĢimleri bundan

olumsuz etkilenebilmektedir.

Bitkiler Ġzin verilen EC, mS/cm Anemone Dianthus Anthurium Aster Bouvardia Chrysanthemum Cymbidium* Euphorbia fulgens Fresia Gerbera Gypsophila Hippeastrum Rosa Saksı Bitkileri 1.9 1.8 1.2 1.8 1.9 1.8 1.0 1.7 2.1 1.7 2.1 1.9 1.6 1.6

Çizelge. Kaya yününde yetiĢtirilecek bazı süs bitkilerinin yetiĢme ortamında izin verilen EC değerleri (Sonnoveld and Straver 1992)

Çizelge. ÇeĢitli süs bitkilerinin tuza duyarlılıkları

Grup Bitkiler Tuza duyarlılık

1

Adiantum, Erica*, Primula, Asparagus,

Açelya, Cactaceae, Sansevieria*, Cattleya, Anthurium

Fazla

2

Aechmea*, Fresia, Gerbera, Cyclamen, Sinningia, Begonia, Codiaeum, Cordyline*, Cyperus, Fuchsia, Maranta, Schefflera

Orta

3

Pelargonium, E. Pulcherrima, Hydrangea, Saintpaulia, Dianthus, Chrysanthemum indicum, Aphelandra, Monstera*, Diffenbachia

Ortamın Havalanması

Süs bitkilerinin yetiĢtirildiği ortamın havalanma düzeyi

son derece önemlidir.

Özellikle PEAT (TORF=TURBA) veya değiĢik organik substratların HAVALANMA KAPASĠTESĠ yeteri kadar iyi değilse bitkilerde çeĢitli geliĢim bozuklukları görülür ve geliĢim geriler.

DeğiĢik türden süs bitkilerinin kök bölgelerinde gereksinim duydukları hava miktarı farklılıklar göstermektedir.

Çizelge. Bazı süs bitkilerinin serbest porozite cinsinden

havalanma gereksinimleri

Havalanma gereksinimi

Çok yüksek Yüksek Orta DüĢük

Serbest porozite, % 20 20-10 10-15 5-2 Açelya Orchid (Asalak) Anthurium Begonia Daphne Erica Yapraklı bitkiler Gardenia Orchid (Karasal) Rhododendron Sainpaulia Sinningia Camellia Chrysanthemum Gladiolus Hydrangea Lily Poinsettia Conifer Dianthus Geranium Ivy Palmiye Rosa Matthiola Strelitza Çim

Ortamın Besin Maddesi Ġçeriği

Süs bitkilerinin yetiĢtirildiği PERLĠT, KAYA YÜNÜ,TÜF ve ZEOLĠT gibi inorganik materyaller bitkilerin kullanabileceği herhangi bir BESĠN MADDESĠ içermezler. GÜBRELEME YAPMAK ZORUNLUDUR!

PEAT, BARK, KOMPOST gibi organik materyaller ise yapıları gereği bazı besin maddelerini değiĢik (çoğunlukla dengesiz) miktarlarda içerebilirler. Zaten bu besin maddelerinin miktarı ve formu bitkilerin gereksiniminin altındadır. GÜBRELEME YAPMAK ZORUNLU

DEĞĠLDĠR.

Çünkü bitki belirli bu düzeye kadar yetiĢtirilebilir. Ancak bu geliĢim çoğunlukla arzu edilen seviyeden uzaktır.

BU NEDENLE ĠSTER ORGANĠK ĠSTER ĠNORGANĠK ORTAMDA YETĠġTĠRĠLSĠN GÜNÜMÜZDE SÜS BĠTKĠLERĠ BU ORTAMLARDA YETĠġTĠRĠLĠRKEN GÜBRELEME YAPILMAKTADIR.

Çizelge Ġki ayrı bark ve sfagnum peatinin besin maddesi

içerikleri (Bunt 1988)

YetiĢtirme ortamı Toplam Besin mg/L Maddesi N P K Ca Mg Bark (P.S.) Bark (P.A.) Sfagnum peat 310 440 450 25 70 2 120 340 14 395 1200 150 25 110 20

Çizelge. ÖğütülmüĢ Bark’ta toplam ve su ile ekstrakte edilebilir

besin maddesi miktarı

Element Toplam, % Su ile ekstrakte edilebilir, ppm

Pokorny (1979) Pokorny (1979) Neal and wagner 1983) N NH₄-N NO₃-N P K Ca Mg 0.28 - - 0.02 0.10 0.51 0.14 - 0.33 0.67 9.00 27.60 7.60 1.60 - - - 6.90 6.20 40.60 5.90

Çizelge Süs bitkilerinde yetiĢtirme ortamı veya ortam bileĢeni olarak kullanılan Bark’ın mikro besin maddesi içeriği

Element Toplam, Su ile ekstrakte edilebilir, ppm

Hogland

ppm Pokorny (1979)

Neal and Wagner (1983) Ogden (1982) çözeltisinde, ppm B Cu Fe Mn Zn 9 77 790 119 119 0.15 0.17 Belirlenemedi 0.01 0.06 1.10 0.33 0.61 0.90 0.36 0.17 0.12 1.10 1.30 0.30 0.50 0.02 5.00 0.50 0.05

Çizelge. DeğiĢik ticari yetiĢtirme ortamlarının mikro besin

maddesi kapsamları

Ticari ürün Toplam besin maddesi Kapsamı, (%)

B Fe Mn Zn Cu Mo Perk Esmigram FTE 503 FTE 504 Stem Lesco-Fe Plus Micromax 0.02 0.01 3.10 3.80 1.45 0.05 0.10 3.70 2.00 18.00 14.00 7.50 5.00 12.00 2.20 0.50 7.50 7.00 8.20 0.50 2.50 0.70 1.00 0.05 7.00 4.50 1.00 1.00 0.20 0.30 3.00 7.00 3.20 0.50 0.50 0.0020 0.0006 0.2000 0.0700 0.0460 - 0.0050

BĠTKĠ FAKTÖRLERĠ

Süs bitkilerine gübreleme ile

besin maddeleri verilmeden önce

gereksinim

düzeyinin

belirlenmesi gerekir.

Bunun

için en doğru yol

BĠTKĠ

YAPRAKLARININ

analiz

edilmesidir.

Süs bitkilerine besin maddeleri

verilmeden

önce BĠTKĠ ve

TOPRAK/ve-veya

ORTAM

analizi

sonuçlarının

karĢılaĢtırılması gerekir.