Kamera Hareketleri
Kamera Hareketleri
Üçe ayrılır:
Kameranın gövdesiyle yaptığı hareketler.
Kameranın konum değiştirerek yaptığı hareketler.
Objektifteki merceklerin yer değiştirmesiyle
yapılan hareketler (optik hareketler)
Kameranın gövdesiyle yaptığı hareketler
Yatay çevrinme (pan): Kameranın tripod üzerinde sağa ya da sola çevrilmesiyle yapılır.
Dikey çevrinme (tilt): Kameranın tripod üzerinde yukarı ya da aşağı çevrilmesiyle yapılır.
Dairesel çevrinme: Kameranın tripod üzerinde yatay olarak 360° çevrilmesiyle yapılır.
Hızlı çevrinme (whip pan): Yatay çevrinmenin çok hızlı biçimde yapılmasına verilen addır.
Günümüzde kurguda da yapılabilmektedir.
Kameranın konum değiştirerek yaptığı hareketler
Temelde üç hareket vardır:
İleri-geri kaydırma
Sağa-sola kaydırma
Yukarı-aşağı kaydırma
Bu hareketler, yapılmaları için kullanılan yardımcı ekipmanın adıyla da anılır. Elbette bu ekipmanın kameranın ağırlığını taşıyabilmesi gerekir.
Kameranın konum değiştirerek yaptığı hareketler
Dolly
Tripodun üzerine takıldığı tekerlekli araçtır. İleri-geri ve sağa-sola kaydırma için kullanılır.
Zeminin düz olması görüntünün sarsıntısız olması bakımından önemlidir. Bu nedenle özel döşenmiş zemin üzerinde kullanılması yeğlenir.
Dolly aracılığıyla nesnenin etrafında yarım daire ya da tam daire çiziliyorsa bu harekete ark (arc) adı verilir.
Kameranın konum değiştirerek yaptığı hareketler
Slider
Kameranın özel bir platform üzerinde kaydırılmasına yarayan cihazdır.
Şaryo
Kameranın üzerinde hareket ettiği raylı sistemdir. Kamera ve kameraman özel bir platform üzerindedir. İleri-geri ve sağa- sola kaydırma için kullanılır.
Crane (Vinç)
Bir vincin üzerine monte edilen özel platformdur. Tripod üzerindeki kamera, kameraman ve bazan yönetmen bu platformda durur. Üç temel hareketi de yapabilir.
Kameranın konum değiştirerek yaptığı hareketler
Günümüzde kameramanın vincin üzerinde oturmayıp aşağıda durduğu tahteravalli mantığıyla çalışan özel sistemler de vardır.
Bu cihazlara genellikle ilk üreten markanın adıyla jimmy jib, daha küçüklerine ise mini jib denir.
Kameramanın çekilenleri izleyebilmesi için bakaç (vizör) ve kamerayı kontrol edebilmesi için temel tuşlar jimmy jib’in kameraman tarafındaki özel bir bölümde yer alır.
Üç temel hareketi de yapabilir.
Kameranın konum değiştirerek yaptığı hareketler
Pedestal
Kameranın tripod üzerinde bulunan özel bir sistemle yukarı ve aşağı doğru hareket etmesiyle yapılan
harekettir.
Kameranın konum değiştirerek yaptığı hareketler
Kamera dengeleyici (sabitleyici) sistemler (camera stabilizer)
İleri-geri ve sağa-sola hareketleri yürümeye çok benzer biçimde yapabilir.
Genellikle markaların adıyla anılır. İki çeşidi vardır:
1. Kameraman özel bir giysi giyer. Bu giysinin bel kısmında ucuna kameranın bağlı olduğu bir sistem vardır.
Bu sistem kameramanın hareketlerini yumuşatır.
2. Kameramanın özel bir giysi giymesine gerek kalmadan,
hareketleri yumuşatan özel bir kola kameranın takılması ile yapılır.
Bu sistemler genellikle üretici firmanın adıyla anılır: Steadicam Merlin, Flycam, Flowcam vb.
Kameranın konum değiştirerek yaptığı hareketler
Gimbal adı verilen özel türlerinde kamera iki tarafından
sisteme sabitlenmiştir ancak hareket etmesine izin verilmiştir.
Bazılarında ise gimbal cihazının içinde kameranın bağlı olduğu yerin hep aynı konumda kalmasını sağlayan bir sistem vardır.
Bu sayede kameraman hareket etse de kameranın olabildiğince sabit kalması sağlanmıştır.
Kameranın konum değiştirerek yaptığı hareketler
Vantuz
Kamera özel bir vantuz yardımıyla cam, duvar vb. düz bir yüzeye takılır. Bu genellikle bir arabadır.
Takılı bulunduğu aracın/nesnenin hareketi sayesinde kamera da hareket etmiş olur.
Tripodun giremediği yerlerde duvara, masaya vb.
sabitlenerek sabit çekim de yapılabilir.
Kameranın konum değiştirerek yaptığı hareketler
Hareket eden araçlar
Helikopter, uçak, balon vb. araçlara vantuzla konan ya da
titreşimi azaltan özel kafalı tripodlara yerleştirilen kameralarla hareketli çekim yapılabilir.
Günümüzde bir taşıta binmek yerine küçük bir kameranın bağlanabildiği ve uzaktan kumanda ile yönetilen “helikopter kamera” araçları ile de çekim yapılabilmektedir. Bu cihazlar Drone, Phantom vb. adlarla da anılabilmektedir.
Ayrıca giysiye ya da vücuda takılabilen özel kameralarla da çekim yapılabilir. GoPro bunlara bir örnektir.
Objektifteki merceklerin yer değiştirmesiyle yapılan hareketler
Optik hareketler adı da verilen bu
hareketlerde kamera tripod üzerinde sabit durur ve kamera üzerindeki komut
düğmeleriyle objektif içindeki merceklerin
hareket etmesi sağlanır.
Objektifteki merceklerin yer değiştirmesiyle yapılan hareketler
Bu kamera hareketleri üçe ayrılır:
Zoom in ve out (optik kaydırma): Nesneye yaklaşılır ya da uzaklaşılır.
Focus-defocus (netlik ve bulanıklık): Aynı nesne
önce netsiz hale getirilir, sonra netleştirilir. Genellikle eski filmlerde geçmişe dönüş ya da anımsama
sahnelerinde geçiş olarak kullanılır.
Netlik kaydırma (mezopan / rack focus): Arka
arkaya duran iki nesneden önce birine netlik yapılır, daha sonra diğerine.
Kombine hareketler
Aynı anda iki kamera hareketinin birden yapılmasıyla oluşur.
En sık rastlanan hareketlerden biri, konuyu takip amacıyla pan ve tilt’in birlikte kullanılmasıdır.
Kombine hareketler
Dolly zoom hareketi ise ilginç bir etki uyandıran kombine bir harekettir.
Bu harekette kamera dolly ile nesneye yaklaşırken aynı anda zoom ile nesneden uzaklaşılabilir. Ya da tam tersi dolly ile uzaklaşırken zoom ile yaklaşılabilir.
Dolly zoom hareketinin kullanıldığı en ünlü film Alfred Hitchcock’un Vertigo (Ölüm Korkusu, 1958) adlı
filmidir. Bu nedenle bu tekniğe “Vertigo Efekt” ya da
“Hitchcock zoom”u da dendiği olur.
