KANAMA KANAMA
Prof. Dr. Serpil ALTUNDOĞAN
HEMORAJİ HEMORAJİ
Dolaşımdaki kanın akut
kaybıdır.
KANAMA
KANAMA SINIFLAMASI SINIFLAMASI
İnternal kanama
Eksternal kanama
Fizyolojik kanama
Patolojik kanama
Spontan kanama
Provoke kanama
KANAMA
KANAMA SINIFLAMASI SINIFLAMASI
Arterial
Venöz
Kapiller
Primer kanama
Sekonder kanama
KANAMA ÇEŞİTLERİ KANAMA ÇEŞİTLERİ
Stomatoroji:Ağız kanaması
Epistaksis:Burun kanaması
Hematamez:Balgam,öksürükle gelen kanama
Melena:Sindirim sisteminden gelen kanama
Hematüri:İdrarla gelen kanama
Hemothorax:Plevra içine kanama
Hemartrozis:Eklem içine kanama
Hemoperitonium:Periton içine kanama
Hemoperikardiyum:Perikard içine kanama
EKİMOZ EKİMOZ
Yırtılan damarın üzerindeki deri veya mukozanın devamlılığının bozulmadığı durumlarda kanın subkutan veya
submüköz doku içine yayılmasıdır.
HEMATOM HEMATOM
Yırtılan büyükçe bir damardan
çıkan kanın dokuları iterek, daha önce varolmayan bir boşluk
oluşturup orada toplanmasıdır.
HEMATOMUN TEDAVİSİ HEMATOMUN TEDAVİSİ
Antibiyotik verilir
İlk iki gün soğuk uygulanır
Sonra sıcak uygulanır
Ilık gargara ve pansuman önerilir
Heparin içeren pomadlar sürülür.
HEMOSTAZ HEMOSTAZ
Kanamanın durdurulmasıdır.
İntravasküler faktörler
Extravasküler faktörler
HEMOSTAZ MEKANİZMASI:
HEMOSTAZ MEKANİZMASI:
1- Damarda vasküler spazm oluşur.
2- Kanın koagülasyonu
Protrombin---> Trombin
Fibrinojen--->Fibrin
3- Fibröz dokunun gelişmesi
Normal kan değerleri:
Normal kan değerleri:
Eritrosit: 4.5-5.5 milyon
Lökosit: 5000-7000
Trombosit: 150.000-400.000
Kanama zamanı: 3-5 dakika
Pıhtılaşma zamanı: 5-10 dakika
Hb: 13-16gr/100ml, erkekte 12-14gr/100ml, kadında
Hematokrit: 47 ± 7, erkekte 42 ± 5, kadında
Sedimentasyon: 0-15mm/saat, erkekte
0-20mm/saat, kadında
KANAMA KONTROLÜ
• Yara üzerine direk basınç uygulama
• Acil suturle yaklaştırma ve basınç uygulama
• Damar bağlama
• Dolaşımın desteklenmesi
• Gerekirse cerrahi müdahale
KANAMA
Çekim esnasındaki kanama - Yumuşak doku kanaması - Kemikten gelen kanama Çekim sonrası reaksiyonel
kanama
KANAMANIN LOKAL NEDENLERİ
Çekim yerindeki enfeksiyon
Travmatik çalışma
Arter ya da venin açılması
Çekim yerinde sivri kemik spiküllerinin kalması
Maksiller sinüsün açılması
Kemik kırıldıysa
Hasta pıhtıyı emip oynattıysa
KANAMANIN GENEL NEDENLERİ:
• Hipertansiyon
• Diabet
• Karaciğer ve böbrek hastalıkları
• Kortikosteroid kullanımı
• Antikoagülan kullanımı
• Kan hastalıkları
Antikoagülan kullanımı:
Antikoagülan kullanımı:
Aspirin, Heparin, Cumadin, Clexane, Plavix
Protrombin zamanı
INR (International Normalized Ratio) = 1 1.0-2.0 arası değerler normaldir.
Normalin üzerindeki değerlerde ilaç
kullanımına cerrahiden 3 gün önce ara
verilir.
Kan Hastalıkları Kan Hastalıkları
Hemofili
Lösemi
Trombositopenik Purpura
Agranülositoz (Nötropeni)
Anemi
Ciddi vitamin eksiklikleri ( Vit. K ve C )
HEMOFİLİ HEMOFİLİ
Hemofili A: Faktör 8 eksikliği
Hemofili B: Faktör 9 eksikliği
Parsiyel protrombin zamanı anormaldir.
Pıhtılaşma zamanı uzayabilir.
Tekrarlayan geç kanamalar tipiktir.
HEMOFİLİ HEMOFİLİ
Rejyonel anestezi yapılmamalıdır.
Mandibuler lingual dokular zedelenmemelidir.
Kas içi enjeksiyondan kaçınılır.
Cerrahi öncesi faktör replasmanı yapılmalıdır.
Lokal hemostaz önlemleri alınmalıdır.
Bir seansta en fazla 1-2 diş çekilmelidir.
Postoperatif antibiyotik verilmelidir.
Kesik, çiziklerde sıkı bandaj ve soğuk uygulanmalıdır.
LÖSEMİ LÖSEMİ
Lökosit ve diğer kan hücrelerinin
kontrolsüz ve irreversibl şekilde artarak kemik iliği, periferik kan ve diğer
dokuları istila etmesidir.
Ağız bulgularıyla başlayabilir.
LÖSEMİ LÖSEMİ
Cerrahi müdahale öncesinde kan transfüzyonu ve profilaktik antibiyotik gereklidir.
Konservatif, aseptik ve atravmatik yaklaşılmalıdır.
Rejyonel anesteziden kaçınılmalıdır.
Rezorbe olabilen sutur materyali kullanılmalıdır.
Oral hijyen çok önemlidir.
Aspirin verilmemelidir
.TROMBOSİTOPENİK PURPURA TROMBOSİTOPENİK PURPURA
Trombositlerdeki bir
anormallikten veya kapiller
duvardaki bir defektten ileri gelir.
Kan subkutan ve submüköz olarak damar dışına çıkar.
Deri ve mukozalarda koyu lekelerle
karakterizedir.
TROMBOSİTOPENİK PURPURA TROMBOSİTOPENİK PURPURA
Oral submüköz peteşi ve kanamalar olur.
Diş çekimi sonrası aşırı, durdurulamayan kanamalar olabilir.
Cerrahi öncesi taze, bekletilmemiş kan verilir.
Aspirin verilmemelidir.
ANEMİ ANEMİ
Periferik kandaki eritrositlerin kalitatif ve kantitatif olarak
azalmasından ileri gelir.
Eritrosit yapım hızı azalır veya
yıkım hızı artar.
ANEMİ ANEMİ
Glossit, glossodyni, anguler stomatit, rekürrent aftlar, kandidiazis görülür.
Hb 10 gr/dl’nin altına düşmüştür.
Total kan transfüzyonu gerekebilir.
AGRANÜLOSİTOZ AGRANÜLOSİTOZ
Granülositlerin ( nötrofil,
eozinofil, bazofil ) yokluğudur.
Nötrofiller 500’ün altına
düşmüştür.
AGRANÜLOSİTOZ AGRANÜLOSİTOZ
Ağızda şiddetli enfeksiyonlar gelişir.
Cerrahi müdahale antibiyotik baskısı altında ve kan transfüzyonu ile
yapılmalıdır.
Dental kanama kontrolü:
Dental kanama kontrolü:
Sistemik anamnez, hikaye, klinik muayene Hipertansiyon
Diabet
Karaciğer ve böbrek hastalıkları Kortikosteroid kullanımı
Ağız kanserleri
Epulis, gingivit, stomatit
Antikoagülan kullanımı
Dental kanama kontrolü:
Dental kanama kontrolü:
Vazokonstrüktörsüz lokal anestezi ile kanamanın kaynağının bulunması
Kavite içine tamponman
Yumuşak dokuların dikilmesi, damarın bağlanması veya koterizasyon
Kemik mumu
Hemostatik ajanların kullanımı
Kaviteye tampon dikilmesi (En fazla 72 saat)
Antibiyotik uygulaması
Kan veya kan ürünlerinin transfüzyonu
Dental kanama kontrolü
• Vazokonstrüktörsüz lokal
anestezi ile kanamanın kaynağı bulunur.
• Kavitedeki pıhtı temizlenir.
• Kavite içine sıkı tampon
yerleştirilir.
- Kanama kemikten geliyorsa, kekik
mumu kullanılır veya kemik künt bir el aleti ile ezilir; tampone edilip beklenir.
- Kanama durmuyorsa sokete lokal
hemostatik tıkaçlar (surgicel, spongel,
spongostan, fibrin yapıştırıcı; Tissucol,
Bioglue) uygulanır.
Yumuşak dokudan geliyorsa;
Yumuşak dokudan geliyorsa;
yırtık dokular dikilir, damar yırtık dokular dikilir, damar bağlanır veya koterizasyon bağlanır veya koterizasyon
yapılır.
yapılır.
• Kaviteye tampon dikilir. (24-48 saat sonra çıkartılmalıdır.)
• Antibiyotik verilir.
• Gerekirse kan veya kan ürünleri
verilir.
Hemostatik ajanlar Hemostatik ajanlar
Spongiel
Spongostan
Surgicel
Tranexamic asit
Fibrin yapıştırıcılar
Tissucol (Tissel)
Bioglue
Fibrin yapıştırıcılar:
Fibrin yapıştırıcılar:
TİSSUCOL (TİSSEL)
Doğal insan plazmasından elde edilir.
Hemostazı sağlar.
Vaskülarizasyonu ve granülasyon dokusu gelişmesini arttırır.
Yara iyileşmesini geliştirir.
Dokuları yapıştırır.
Adhezyon 20-30 sn içinde oluşur.
Tissel solüsyonu (Fibrinojen, Faktör XIII, Tissel solüsyonu (Fibrinojen, Faktör XIII,
Fibronektin, Aprotinin, Plasminojen) Fibronektin, Aprotinin, Plasminojen) + + Trombin solüsyonu(Trombin,Ca) Trombin solüsyonu(Trombin,Ca)
= KATI TİSSEL
Fibrin yapıştırıcıların Fibrin yapıştırıcıların
endikasyonları:
endikasyonları:
Hemostazın sağlanması
Maksiller sinüs açıklıklarının kapatılması
Kret augmentasyonu, kist defekti onarımında hidroksil apatitle kombine olarak
Dokuların birleştirilmesinde sutüre alternatif olarak
Vasküler cerrahide
HİPOVOLEMİK ŞOK
• Vital organların normal
kanlanamamasına neden olan kalp debisi düşüklüğüyle
karakterize bir akut periferik dolaşım yetmezliği tablosudur.
• Kan kaybı % 30-40
düzeyindedir.
HİPOVOLEMİK ŞOK
• Kalp debisi azalır, kan basıncı düşer.
• Nabız hızlanır.
• Beyin kan akımı azaldığından mental durum bozulur. Huzursuzluk,
anksiyete, koma gelişir.
• Myokardın oksijenlenmesi bozulur.
• Solunum yüzeyel ve hızlıdır. Hava açlığı gelişir.
• Hipotermi gelişir.
HİPOVOLEMİK ŞOK TEDAVİSİ
• Kanama durdurulur.
• Bacaklar 15-20 derece yukarıya kaldırılır.
• Hava yolu açıklığı sağlanır, oksijen verilir.
• Sıvı replasmanına başlanır.
• Kan kaybı fazla ise ( total volümün
%25’i kayıpsa) kan verilir.
• Ağrı dindirilir, hasta ısıtılır.
KAN TRANSFÜZYONU
• Normal kan volümü vücut ağırlığının
% 7’si kadardır.
• Total kan volümünün % 25 ve
üzerinde kayıp olduğu durumlarda kan replasmanı gereklidir.
• Kaybedilen kanın yarısı kan olarak,
diğer yarısı 3 katı volümde kolloid ve
kristaloid sıvı olarak verilir.
DİABETES MELLİTUS DİABETES MELLİTUS
İnsülin hormonunun yetersizliğinde ortaya çıkar.
Hiperglisemi vardır.
AÇLIK KAN ŞEKERİ:
AÇLIK KAN ŞEKERİ:
Açlık kan şekeri; 80-120 mg/dl
150 mg/dl’nin üzerindeyse cerrahi müdahale
yapılmaz.
DİABETİN DİABETİN
KOMPLİKASYONLARI:
KOMPLİKASYONLARI:
Damar komplikasyonları
Oftalmik komp.
Böbrek komp.
Sinir sistemi komp.
Deri komp.
DİABETİN ORAL DİABETİN ORAL
KOMPLİKASYONLARI:
KOMPLİKASYONLARI:
Ağız kuruluğu,tükürükte azalma
Periodontal hastalık,diş çürüğü
Nefeste aseton kokusu
Alveol kemiğinde rezorbsiyon
Ağız yaraları, sekonder gangren
Enfeksiyona direnç azalır
Yara iyileşmesi gecikir.
HİPERGLİSEMİK KOMA
Yavaş gelişir
Ağır, dehidratasyon, kuru cilt,derin ve sık solunum
Nefeste aseton kokusu
Taşikardi,ateş, yüz sıcak
Hipotansiyon
Şuur bulanıklığı, koma
HİPOGLİSEMİK KOMA
Çok hızlı gelişir
Cilt nemli, solunum yüzeyel
Anoksi,beyin ödemi
Sinirlilik,açlık,çarpıntı titreme,başağrısı,şuur bulanıklığı,konfüzyon
Konvülziyon,paralizi,
koma
DİABETLİ HASTALARDA:
DİABETLİ HASTALARDA:
Kan şeker düzeyine baktırılır.
Hasta mutlaka tok ve insülinini almış olmalıdır.
Adrenalinsiz lokal anestezik kullanılır
Yemek veya insülinden sonraki 2 saat içinde, özellikle de sabah saatlerinde müdahale yapılır.
Kontrolsüz diabette profilaktik antibiyotik kullandırılır.
