e s a s g ö r ü n ü ş
B i r v i l l â p r o j e s i
M i m a r S e d a t H a k k ı
Bir s a y f i y e d e , f e r t l e r i v e m i s a f i r l e r i ç o k b i r a i l e için d ü ş ü n ü l m ü ş o l a n b u v i l l â , h a r i c î m i m a r i s i v e p l â n ı n d a , o d a l a r a , s a l o n l a r a v e r i - l e n e b ' a d ı n d a k i h u s u s i y e t l e , n a z a r ı d i k k a t i c a l i p - tir. M e c m u a m ı z ı n , m u h t e l i f s a y ı l a r ı n d a , v i n e m i m a r S e d a t H a k k ı ' y a ait, b u t a r z d a p r o j e l e r e t e s a d ü f e d i l m e k t e d i r .
M i m a r , b u p l â n l a r ı h a z ı r l a r k e n d a i m a m ü - h i m b i r c i h e t i g ö z ö n ü n d e t u t m a k t a d ı r ki o d a , b u n d a n b i r a s ı r e v v e l i n e k a d a r u z a n a n d e v i r d e m e v c u t o l a n sivil b i r m i m a r î m i z v a r d ı r . V e e l a n b u d e v r i n , ö t e d e b e r i d e t e k t ü k k a l m ı ş e s e r l e r i n e t e s a d ü f e d i y o r u z . B a z ı l a r ı m ı z b u n l a r a hiç e h e m - m i y e t v e r m i y e r e k ö n ü n d e n g e ç i y o r l a r . H a l b u k i o d e v r e a i t sivil b i n a l a r , o z a m a n k i i ç t i m a î h a - y a t ı m ı z ı a n l a t m a l a r ı i t i b a r i l e e n m ü h i m v a s ı t a l a r - d ı r .
Bu b i n a l a r , d ü ş ü n ü l m e d e n s a r f e d i l e n b i r p a r a ile, d a i m a g e n i ş , b o l e t r a f ı d u v a r l a r l a t a h - d i t e d i l m i ş a r s a l a r o r t a s ı n a , g e n i ş m e s a h a l a r d a , v e b ü y ü k a ç ı l ı k l ı p e n c e r e l i i k a m e t g â h l a r d ı r .
S e d a t H a k k ı , b u g e ç e n d e v r i n , sivil m i m a - risini g ö z ö n ü n d e t u t a r a k , v e b i r a z d a g ü n ü m ü z e u y d u r a r a k , b u p l â n l a r ı v ü c u d e g e t i r m i ş t i r . B u n u n için b u e s e r t e r b i y e v î m a h i y e t t e d i r .
P l â n ı t e t k i k e d e r s e k , u z u n l u ğ u n a o l a n c e p h e - d e n b i r m e t h a l i v a r . M u n t a z a m b i r v e s t i b ü l , y a -
n ı n d a g a r d ı o p , h a l â , k a r ş ı d a m i s a f i r kabulüne m a h s u s k ü ç ü k b i r o d a , v e s t i b ü l d e n , g e n i ş b i r ho- le g i r i l m e k t e d i r .
— —
o
•
ms
o1 S 9 5 5 B 9 e • • j
S i l
Hol o l d u k ç a u z u n b i r e b ' a d a m a l i k t i r . Bu- radan binanın ö n ü n d e k i ü z e r i k a p a l ı t a r a ş a çı- kılır. Diğer t a r a f ı m ü n h a n i b i r d u v a r v e ö n ü n - de mermer bir t e k n e l i m u s l u k v a r d ı r . H o l ü n b i r tarafında bir y e m e k o d a s ı v a r . Z e m i n k a t ı n di- ğer kısımlarını m u t f a k , ofis, v e servis, h i z m e t ç i dairesi teşkil e d i y o r . T ı p k ı eski b i n a l a r ı m ı z d a ol- duğu gibi h o l ü n z e m i n i b ü y ü k e b a t t a m e r m e r döşenmiştir. Y a r ı m d a i r e ş e k l i n d e k i b i r m e r - divenle birinci k a t t a bir s o f a y a çıkılır. S o - lunda çok b ü y ü k b i r o t u r m a o d a s ı v a r d ı r . Bu o d a bize eski e v l e r i m i z d e k i d i v a n l ı , h ö c e r e l i y e r m i n - derli ve hasır d ö ş e l i b ü y ü k o d a l a r ı m ı z ı h a t ı r l a t ı - yor ve bir k e n a r d a ş ö m i n e v a r . Bu d a çini
kaplamalı o c a ğ ı n asrileştirilmiş b i r şekli. {Mimar- dan, d e t a y istersek, ş ö m i n e n i n k e n a r ı n a d ü z ki- tap, vazo ve b i b l o k o y m a ğ a m a h s u s r a f l a r v e - receği m u h a k k a k , b u d a eski o c a k l a r ı n et - rafındaki h ö c e r e l e r i n asrileştirilmiş d i ğ e r b i r c e p - hesi. Dar c e p h e k a m i l e n p e n ç e r e d i r . P e n c e r e -
leri yalnız k o n m a s ı n d a , i n ş a î m e c b u r i y e t i o l a n direkler ayırıyor. V e p e n c e r e l e r e i s t o r k o n m u ş t u r .
Sofanın d i ğ e r t a r a f ı i k a m e t e t a h s i s edil - mis. D a h a d o ğ r u s u e v s a h i p l e r i n i n y a t ı p , k a l k - masına m a h s u s t u r . U ç y a t a k o d a s ı bir t a r a f t a geniş bir b a n y o , d i ğ e r m ü t e n a z ı r c i h e t t e k a h v e a l t ı hazırlamağa m a h s u s bir kiler v a r . Bu h ö c e r e l e r i
bir koridor b a ğ l ı y o r .
Haricen, b i n a y u k a r ı d a b a h s e t t i ğ i m i z , d e - virden müteessir bir m i m a r i d e .
F a k a t k i m s e , b u n u t a m a m i l e b i r b a r o k m â b a d i o l a n bir m i m a r î d i y e i d d i a e d e m e z .
Ü z e r i n d e b u g ü n k ü ç o k yeni, m o t i f l e r var.'
N e t i c e d e , b u eser, m a h a l l î m i m a r i n i n e n h a s b i r n ü m u n e s i d i r . O r i j i n a l d i r . Ç ü n k ü T ü r k sivil m i m a r i s i n i g ö s t e r e n b i r e s e r d i r .
U m u m î g ö r ü n ü ş
