2. ÜNİTE: VÜCUDUMUZDAKİ SİSTEMLER
3-)DOLAŞIM SİSTEMİ
Dolaşım sistemi nedir?
Vücudumuzun ihtiyacı olan besin ve oksijenin
hücrelere taşınması, hücrelerde yaşamsal
faaliyetler sonu oluşan atık maddelerin boşaltım
organlarına (böbrek ve akciğer)taşınmasında
görevli sisteme dolaşım sistemi denir
.Dolaşım sistemini oluşturan yapı ve organlar nelerdir?
Dolaşım sistemi
KALP DAMARLAR KAN HÜCRELERİ
KALBİN YAPISI
Göğüs kafesimizin altında iki akciğerimizin arasında ve sol akciğerimize temas halinde bulunur.
KALBİN YAPISI
Hızlı, güçlü ve istemsiz ve ritmik çalışan kas yapısına sahiptir.
Kasılıp gevşeyerek kanı vücut hücrelerine pompalar.
4 odacıktan oluşur.
Alt odacıklar üst odacıklardan daha geniştir.
Kalbin sol odacıkları oksijence zengin kan ( temiz kan) taşır.
Kalbin ana atardamarı aort damarıdır.
Kalbin art arda kasılması sonucu atardamarlarda oluşturduğu ritmik harekete nabız denir.
Kalp tarafından damarlara gönderilen kanın damarların iç yüzeyine yaptığı basınca tansiyon denir.
DAMARLAR
ATARDAMAR KILCALDAMAR TOPLARDAMAR
Kalptan vücuda temiz kan taşır.
Kan akış hızı yüksektir, kesilmesi durumunda kan fışkırarak akar.
Akciğer atardamarı dışında tüm atardamarlar temiz kan taşır.
• Atardamar ve toplardamarları birbirine bağlar.
• Atardamarların taşıdığı besin ve oksijeni hücrelere aktarır.
• Hücrelerde oluşan atık maddeleri toplardamara aktarır.
• Kesilmesi durumunda sızıntı şeklinde akar.
• Vücutta oluşan kirli kanı kalbe taşır.
• Kan akış hızı atardamara göre yavaştır. Kesilmesi durumunda damla şeklinde akar.
• Atardamara göre geniştir.
• Akciğer toplardamarı dışındaki toplardamarlar kirli kan bulundurur.
KAN DOLAŞIMI
Kanın kalp tarafından vücut organlarına pompalanıp tekrar kalbe geri gelmesine kan dolaşımı denir.
• Kan hücreleri vücudumuzu dolaşırken akciğer dışındaki organlara gitmesi sonucu oksijen miktarı azalır.
• Kan hücreleri kalpten akciğere gitmesi sonucu taşıdıkları oksijen
miktarınca zenginleşir.
KÜÇÜK KAN DOLAŞIMI
Kalpte bulunan oksijence fakir kanın akciğer atardamarı ile akciğere taşınıp kanın oksijence
zenginleşmesine sonucu akciğer toplardamar ile kalbe taşınmasına küçük kan dolaşımı denir.
Küçük kan dolaşımında kan oksijence zenginleşir.
Oksijence ve besin miktarı bakımından zengin olan kanın kalbin kanı pompalaması ile vücuttaki organlara götürmesi sonucu besin atıklarının ve karbondioksitin kan hücrelerine geçmesine büyük kan dolaşımı denir.
Büyük kan dolaşımından kan oksijence fakirleşir ve karbondioksit miktarı artar.
BÜYÜK KAN DOLAŞIMI
Kanın Yapısı ve Görevleri
Kan kan plazması ve kan hücrelerinden oluşur. Kan plazması, kan sıvısı olarak bilinir.
• Kan vücut ısısını ayarlar.
• Vücuda besin ve oksijen taşır.
• Hücrelerde oluşan besin atıklarını ve karbondioksiti taşır.
• İlgili organ ve hücrelere hormonları taşır.
Kan Hücreleri
Alyuvar Akyuvar Kan pulcukaları
• Kana kırmızı rengini verir.
• Hücreleri oksijen taşır.
• 1 damla kanda yaklaşık 5 milyon alyuvar bulunur.
• Beyaz renkli kan hücreleridir.
• Vücudu mikroplara karşı korur.
• Kandaki en küçük ve renksiz kan hücrelerine kan
pulcukları denir.
• Kan pulcukları, kanama
sırasında kanın pıhtılaşmasını sağlar
Kan Grupları ve Kan Alışverişi
A Rh (+) kan grubu A Rh (+) kan grubuna,
• A Rh (-) kan grubu A Rh (-) kan grubuna,
• B Rh (+) kan grubu B Rh (+) kan grubuna,
• B Rh (-) kan grubu B Rh (-) kan grubuna,
• AB Rh (+) kan grubu AB Rh (+) kan grubuna,
• AB Rh (-) kan grubu AB Rh (-) kan grubuna,
• 0 Rh (+) kan grubu 0 Rh (+) kan grubuna,
• 0 Rh (-) kan grubu 0 Rh (-) kan grubuna kan verir.
