Rusya Araç Pazarı 2008

(1)

1 | R u s y a A r a ç P a r k ı w w w . u i b r u s s i a . o r g

Rusya Araç Pazarı – 2008

Uludağ İhracatçı Birlikleri

İletişim

UİB RUSYA

T.C. Moskova Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği 7. Rostovsky Per. D. 12 119121

Moskova / Rusya Federasyonu Ofis: +7 499 246 29 89

Faks: +7 499 246 49 89 E-posta: uib@dtmos.ru

Hazırlayanlar:

Evren Belenlioğlu Mustafa Yılmaz

(2)

İÇİNDEKİLER

Rus otomobil pazarının tarihi ve eğilimleri ... 3

Satın alma gücü ... 3

Krediler ... 3

Yabancı markalar ... 3

Arz ve talep ... 4

Altyapı ... 4

Öngörüler ... 4

Satış Dinamiği ... 5

Rus pazarının yapısı ... 8

Sınıflara göre satış liderleri ... 11

Bölgesel pazarlar ... 13

Binek otomobilller ... 16

Ticari araçlar ... 17

(3)

Rus otomobil pazarının tarihi ve eğilimleri

Geçtiğimiz yıl, Rus otomobil pazarının fırtınalı büyümesinin zirvesi ve pazarın tarihinde yeni bir dönemin başlangıcı oldu. Yılın ilk yarısı, pazarın yüksek tempoda büyümeyi sürdürdüğü beş yıllık dönemin devamı niteliğindeydi. Üretime yeni katılan fabrikalar, ülke içinde montajlanan otomobiller hesabına, pazardaki yabancı markaların payını arttırmaktaydı. Pek çok dünya markası, kendileri açısından satış bölgesinin daha da büyüyeceğini öngörerek kendi tesislerindeki üretim hazırlıklarına ve inşaatlara devam ediyordu. Bağımsız analistler ve otomotiv pazarı uzmanları artık sadece, pazar stabilizasyonunun kaç yıl sonra ve hangi düzeyde gerçekleşeceğini tartışıyordu. Ne var ki dünyada, satış hacimleri ve ardından Kuzey Amerika, Japonya, Avrupa ve Asya’daki otomobil üretiminde dramatik düşüşlerle sonuçlanacak mali ve ekonomik bir kriz ortamı doğmaktaydı. Yılın başında “güvenli bölge” olarak görülen Rusya, yılın sonuna doğru, son sürat küçülen pazarlar kervanına katıldı. Peki bu keskin dönüşün sebebi neydi?

Satın alma gücü

Rusya’nın 1998’de dış borçlarını ödemeyeceğini açıklamasından sonra, nüfusunun büyük bölümünün gerçek anlamda azalan gelirleri, 2003 yılına doğru fark edilir derecede arttı ve neredeyse “kriz öncesi” düzeye geri döndü. Rosstat verilerine göre 2008’e gelinirken kişi başına düşen gelir 490$’a kadar çıktı. Bununla birlikte tüketim hacmi de büyümüş oldu. Ne var ki yılın ortalarından başlayarak, Rusya’da mali kriz yoğun olarak kendini göstermeye başladı ve hızla reel sektöre de sıçradı. Krizin gelişimi ölçüsünde, çalışan gelirleri önce finans, daha sonra inşaat, sanayi ve diğer alanlarda yoğun biçimde gerilemeye başladı. Altı ay boyunca dünya petrol fiyatlarında keskin düşüşler yaşandı; bu da bütçe gelirlerinde keskin düşüşlere neden oldu. Ülke içinde tüketim ve üretim hacminin azalması işletmelerde işçi çıkarmalara yol açtı. Böylece nüfusun, otomobil gibi büyük satın almalara yönelik harcamalarında daha da büyük azalmalar gözlendi.

Krediler

Son üç yıl boyunca otomobil kredileri, Rus otomobil pazarındaki büyümenin asıl lokomotifi oldu.

Avtostat analistlerine göre 2008’de, kriz öncesinde bankalar otomobil alımları için ayda 40 ila 50 milyar ruble civarında kredi vermekteydi. Otomobil kredisi pazarının toplam hacmi, yıl sonu itibariyle 500 milyar ruble idi (2008 ortalama döviz kuruna göre 20 milyar $).

2008 sonbaharında durum kökten değişti. Bankalar adım adım faiz oranlarını yükseltmeye ve kredi alabilme koşullarını zorlaştırmaya başladı. Daha sonra da kredi limitlerini sert bir biçimde kısalttılar. Durum 2009 başında da düzelmedi. 2008 yazında neredeyse her iki yeni otomobilden biri borçlanma maliyetlerinin kullanımı yoluyla edinilmişken, 2009 başı itibariyle, arabaların sadece % 10 – 15’i otomobil kredisiyle satın alınmaktadır. Aylık toplam otomobil kredisi miktarı 10 milyar rubleyi geçmemektedir. Yani otomobil kredisi pazarının hacmi yaklaşık olarak beşte birine inmiştir.

Yabancı markalar

Yeni yabancı markaların pazarı 2003’ten itibaren büyümeye başladı. Yıllık bazda bu segmentin rakamları şöyledir: 2003 - %94, 2004 - % 88, 2005 - %51, 2006 - %66, 2007 - %63. 2008

(4)

4 | R u s y a A r a ç P a r k ı w w w . u i b r u s s i a . o r g Haziranında en yüksek satış rakamına ulaşılmıştır (Bir ay içinde satılan yabancı markalı araç miktarı 204 bin). Kasıma doğru bu rakam 147 bine gerilemiştir, ki bu bir önceki yıla göre %10’lük bir düşüş anlamına gelmektedir. 2007 yıl sonu itibariyle yabancı markaların pazar payı %69, 2008’de ise %75 olarak gerçekleşti. Pazarın bu segmenti 5 yıl içerisinde hacmen 6,7, parasal bakımdan ise 9,4 kat büyüdü. Krizin başından yıl sonuna dek, pazarın yapısı önemli bir değişim göstermedi. Ancak 2008 sonu, 2009 başında gerçekleştirilen rublenin devalüasyonu ve ithal arabalar üzerindeki gümrük vergilerinin arttırılması gibi yerli otomotiv sanayiini desteklemek için alınan önlemler, satışların yapısını yeniden yerli otomobiller ve ülkede montajlanan yabancı markalar lehine değiştirebilir.

Arz ve talep

Yukarıda da değinildiği üzere, son zamanlarda pek çok tüketici yeni araba tercih yaparken pahalı olmayan ama aynı zamanda yeterince komforlu ve güvenli “bütçe dostu” yabancı markalara yönelmeye başlamıştır. Pazarın bu segmentinde yıldan yıla daha fazla arz görülmektedir. Bütün bunlar Rus pazarının fiyat segmentasyonunda değişime neden olmaktadır. 2009’un başlarına doğru fiyat ölçeğinde pazarın sadece %13’ü 10 bin $’ın altında kalıyordu. 2003’te bu oran %85’ti.

Şu anda temel talep 10 – 20 bin $ aralığına taşınmıştır. Rusya’da bu fiyatlarla yılda yaklaşık olarak 1,3 milyon araç satılmaktadır. 20 bin $ ve üzeri segmentler de hızla büyümektedir.

Altyapı

Yabancı marka satışlarındaki büyüme bölgelerin satıcılar tarafından aktif biçimde özümsenmesiyle de desteklenmektedir. Yıldan yıla Rusya topraklarındaki satış merkezi sayısı % 30 ila 40 arası artmaktadır. Bir dizi yabancı şirkete ait daha şimdiden 100 kadar merkez bulunmaktadır. Rusya’da bulunan toplam satış merkezi sayısı 2500’e yaklaşmıştır. Bundan beş yıl önce bu sayı 600’ü bile bulmuyordu.

Öngörüler

Kısa vadede Rus otomobil pazarını son derece negatif bir durum beklemektedir. 2009 yılında satış hacmi bir önceki yıla göre 1,4 – 1,7 milyon adet azalacaktır. Pazarın büyüme hamlesinin 2010’da da başlamaması son derece muhtemeldir. Yine de nüfusun otomobil sahibi olma oranı henüz Avrupa’nın çok çok gerisindedir, ancak gelir artışı potansiyeli yüksektir. Bu nedenle Rus pazarı, dünya otomobil devlerinin açıklamalarına bakılırsa onlar için çekici olmayı sürdürecektir.

1 Rusyadaki yeni binek otomobillerin satış dinamiği

(5)

Satış Dinamiği

2008 yılında kaydedilen, aylık otomobil satış dinamiği Rus mali piyasasındaki durumun gelişimini oldukça canlı bir biçimde yansıtmaktadır. Ulaşılabilir ucuz krediler ve yüksek petrol fiyatları sonucunda elde edilen para arzı fazlası, yılın başında satışların çığ gibi büyümesini tetikledi:

Sadece ocak ayından nisan ayına kadar Rusya’da gerçekleştirilen otomobil satışı %66 oranında arttı ve 278 bin adet gibi rekor bir rakama ulaştı. Bu satışların ezici çoğunluğu yabancı markalarda gerçekleşti. Nisan ayında bu markaların payları %72’ye ulaştı (200 bin adetten fazla).

Satıcılar yabancı markalarda gerçekleşen bu satış temposunu bütün yaz boyunca da sabit bir düzeyde tutmayı başardılar. O günlerde uzmanlar yakın gelecekte olası bir pazar doygunluğundan söz etmeye başlamıştı bile. Ne var ki durum biraz daha farklı bir yönde gelişti.

Tüketici kredilerinde ortaya çıkan problemler yüzünden binek otomobil satışları düşmeye başladı: Ağustos-ekim aralığında satıcılar ayda yaklaşık olarak sadece 230 bin otomobil satabildi.

Ancak kasım ayı satışlar açısından gerçekten de kırılma noktası oldu: Ülkede kriz haberlerinin medya üzerinden geniş olarak duyurulması, düşmeye başlayan esas kur ve genel belirsizlik durumu, ay içerisinde sadece 203 bin otomobilin satılması sonucunu beraberinde getirdi.

Bunlardan 55 bini yerli markalara aitti. Geçtiğimiz yılın son ayı gerçekleşen satış hacmi açısından satıcılar için daha başarılı geçti: İthal otomobillerde yeni ve daha yüksek gümrük tarifelerinin yürürlüğe konması, ayrıca talebi canlandırmak için yürütülen pazarlama kampanyalarının oldukça başarılı olması, müşteri ilgisinde bir hareketlenmeyi beraberinde getirdi. Aralık ayı içerisinde Rusya’daki galerilerde 204 binin biraz üzerinde otomobil satışı gerçekleşti. Bu rakamın dörtte birinden azı yerli markalara aitti.

(6)

2004 – 2008 yılları arasında Rusya’daki otomobil satış dinamiği (çeyreklere göre)

Marka Yerli Markalar Yabancı markalar

Toplam, adet

Dönem Adet % Adet %

2004

1. çeyrek 208.500 74,9 69.700 25,1 278.200

2. çeyrek 229.700 68,6 105.000 31,4 334.700

3. çeyrek 231.700 67,6 110.800 32,4 342.500

4. çeyrek 206.900 62,8 122.700 37,2 329.600

Toplam 876.800 68,2 408.200 31,8 1.285.000

2005

1. çeyrek 179.901 61,4 113.200 38,6 293.101

2. çeyrek 214.800 57,6 158.000 42,4 372.800

3. çeyrek 224.200 57,1 168.400 42,9 392.600

4. çeyrek 213.300 55,0 174.700 45,0 388.000

Toplam 832.200 57,5 614.300 42,5 1.446.500

2006

1. çeyrek 171.700 50,6 167.900 49,4 339.600

2. çeyrek 229.600 48,0 249.200 52,0 478.800

3. çeyrek 183.700 40,2 272.700 59,8 456.400

4. çeyrek 167.450 33,6 330.200 66,4 497.650

Toplam 752.450 42,5 1.020.000 57,5 1.772.450

2007

1. çeyrek 138.001 31,6 298.534 68,4 436.535

2. çeyrek 189.969 30,7 428.612 69,3 618.581

3. çeyrek 211.497 32,6 436.691 67,4 648.188

4. çeyrek 215.652 30,0 502.337 70,0 717.989

Toplam 755.119 31,2 1.666.174 68,8 2.421.293

2008

1. çeyrek 160.711 25,8 462.970 74,2 623.681

2. çeyrek 201.144 24,8 610.101 75,2 811.245

3. çeyrek 171.815 23,5 560.118 76,5 731.933

4. çeyrek 158.702 24,8 481.629 75,2 640.331

Toplam 692.373 24,7 2.114.818 75,3 2.807.190

(7)

2004 – 2008 yılları arasında Rusya’daki binek otomobil satış dinamiği (aylara göre)

Aylar

2004 2005 2006 2007 2008

Rus Yabancı Toplam Rus Yabancı Toplam Rus Yabancı Toplam Rus Yabancı Toplam Rus Yabancı Toplam

Ocak 63.367 17.400 80.767 56.211 32.400 88.611 54.570 39.000 93.570 44.535 75.038 119.573 50.795 116.284 167.079

Şubat 63.474 22.000 85.474 53.020 38.500 91.520 55.534 51.800 107.334 40.242 63.620 133.862 51.606 158.971 210.577

Mart 81.660 30.300 111.960 70.669 42.300 112.969 61.596 77.100 138.969 53.224 129.876 183.100 58.610 187.715 246.025

Nisan 87.674 34.500 122.174 73.351 53.300 126.651 81.847 79.000 160.847 61.113 145.530 206.643 75.628 203.195 278.823 Mayıs 70.420 31.700 102.120 68.457 50.200 118.657 75.521 82.400 157.921 66.545 141.995 208.540 69.133 202.570 271.703 Haziran 71.606 38.800 110.406 72.992 54.500 127.492 72.232 87.800 160.032 62.311 141.087 203.398 56.383 204.336 260.719 Temmuz 81.336 36.700 118.036 74.340 52.500 126.840 60.991 90.200 151.191 71.797 143.005 214.802 61.692 201.567 263.259 Ağustos 74.719 36.900 111.619 76.134 56.700 132.834 67.192 86.900 154.092 78.188 144.924 223.112 55.001 177.542 232.543 Eylül 75.645 37.200 112.845 73.726 59.200 132.926 55.517 95.600 151.117 61.512 148.762 210.274 55.122 181.009 236.131

Ekim 63.022 38.400 101.422 67.982 55.200 123.182 60.373 98.800 159.173 78.548 156.033 234.581 60.667 171.905 232.572

Kasım 61.709 39.700 101.409 64.961 57.000 121.961 53.211 105.700 158.911 66.205 161.992 228.197 55.621 147.176 202.797 Aralık 82.169 44.600 126.769 80.356 62.500 142.856 53.886 125.700 179.566 70.899 184.312 255.211 42.414 162.548 204.962 Yıl top. 876.800 408.200 1.285.000 832.200 614.300 1.446.500 752.450 1.020.000 1.772.450 755.119 1.666.174 2.421.293 692.372 2.114.818 2.807.190

(8)

Rus pazarının yapısı

2008’de, Rus otomobil pazarı açısından oldukça doygun geçti. Bir yandan, ilk iki çeyrek boyunca hareketli bir satış temposu ve bazı modellerde spekülasyonlar gözlemlendi, ortama, Avrupa’nın en büyük pazarı olma perspektifi hakimdi. Diğer yandan, banka kredilerinin yıl sonunda tamamen kesilmesi, müşterilerin gelecek belirsizliği nedeniyle otomobil almak için biraz daha beklemeyi tercih etmesi ve pazarı bir nebze de olsa canlandıran, gümrük tarifelerinin yükseltilmesi durumları vardı. Ne var ki, bütün bu sarsıntılara rağmen, yıl sonu verilerine göre, pazar daha da büyüdü. Toplamda 2,8 milyondan daha fazla otomobil satıldı, ki bu bir önceki yıla göre %17 daha iyi bir rakamdı. Satışı gerçekleştirilen otomobillerin ezici çoğunluğu yabancı markalar tarafından üretilmişti: Yıl sonu verilerine göre bu araçların pazar payı %75,3’e kadar ulaşırken, satış rakamları da 2 milyonu 114 bin rakamını aştı. Yerli markaların elde ettiği sonuç bunun yanında son derece mütevazı kaldı (692 bin otomobil). Bu sayının ezici bir çoğunluğu Lada marka otomobillerdi (640 bin otomobil). UAZ’ın durumu da göreceli olarak iyiydi. Bu araçların ait olduğu segment dar ve özel olduğu için satış hacimlerinde neredeyse hiç bir mali zorluk ortaya çıkmamış gibiydi (27 bin otomobil).

Yabancı markalar arasında satış rakamlarına göre pazarın lideri Chevrolet oldu. Satıcılar, bu markanın bir kısmı Rusya’da da üretilen, görece ucuz ve sevilen modellerinden 235 bin adet satmayı başardı. Chevrolet’i, sırasıyla 192,7 bin ve 190 binlik satış rakamlarıyla Hyundai ve Toyota izledi. Yıl boyunca daha dinamik bir büyüme seyri gösteren markalar arasında Honda’yı anmakta yarar var. Bu marka satış hacmini bir önceki yıla göre 2,5 kat arttırarak geçtiğimiz yılı onuncu sırada bitirdi (89.152 otomobil).

(9)

2004 – 2008 yılları arasında binek otomobil satışı (markalara göre)

Marka/Döne m

2004 2005 2006 2007 2008

Adet

Pazar payı,

%

Adet

%

Adet

Paza r payı,

%

Adet

%

Adet

% LADA** 698.000 54,28 704.300 48,69 654.460 36,87 683.817 28,24 640.194 22,81

GAZ 55.600 4,32 46.500 3,21 43.000 2,42 34.645 1,43 19.808 0,71

UAZ 22.500 1,75 23.400 1,62 24.000 1,35 26.241 1,08 26.776 0,95

Oka 60.600 4,71 43.600 3,01 19.000 1,07 4.837 0,20 1.300 0,05

İJ* 40.100 3,12 14.400 1,00 12.000 0,68 5.579 0,23 4.294 0,15

Rus mark.

top.

876.800 68,18 832.200 57,53 752.460 42,6 0

755.119 31,1 9

692.372 24,6 6 Chevrolet (ve

Niva)

56.514 4,39 66.531 4,60 111.458 6,28 190.553 7,87 235.466 8,39

Hyundai 50.686 3,94 87.457 6,05 100.685 5,67 147.843 6,11 192.719 6,87

Toyota* 43.867 3,41 60.638 4,19 95.689 5,39 145.478 6,01 189.966 6,77

Ford* 39.241 3,05 60.564 4,19 115.985 6,53 175.793 7,26 186.828 6,66

Nissan 28.434 2,21 46.485 3,21 75.529 4,26 119.498 4,81 146.547 5,22

Mitsubishi* 30.097 2,34 55.148 3,81 68.845 3,88 100.609 4,16 111.567 3,97

Renault* 16.126 1,25 29.177 2,02 72.484 4,08 101.166 4,18 108.070 3,85

Opel 9.153 0,71 9.398 0,65 19.983 1,13 66.329 2,74 98.800 3,52

Daewoo 35.398 2,75 48.623 3,36 66.717 3,76 91.302 3,77 95.510 3,40

Honda 6.009 0,47 8.906 0,62 15.723 0,89 38.631 1,60 89.152 3,18

KIA* 18.759 1,46 24.671 1,71 59.993 3,38 78.616 3,25 88.152 3,14

Mazda* 8.565 0,67 21.120 1,46 32.290 1,82 50.592 2,09 73.271 2,61

Skoda 5.428 0,42 7.535 0,52 14.835 0,84 27.535 1,14 50.733 1,81

VW* 8.866 0,69 13.911 0,96 22.588 1,27 37.907 1,57 50.523 1,80

Peugeot* 8.325 0,65 9.251 0,64 15.287 0,86 24.951 1,03 48.085 1,71

Suzuki 6.386 0,50 9.803 0,68 16.118 0,91 28.597 1,18 38.314 1,36

Fiat 113 0,01 93 0,00 1.319 0,07 15.310 0,63 33.329 1,19

Subaru 3.733 0,29 4.130 0,29 7.604 0,43 15.553 0,64 21.780 0,78

Volvo 5.048 0,39 5.713 0,39 10.801 0,61 21.077 0,87 21.041 0,75

Land Rover 2.436 0,19 4.080 0,28 6.299 0,35 12.606 0,52 20.433 0,73

Mercedez- Benz*

4.029 0,31 4.848 0,34 11.206 0,63 18.005 0,74 19.827 0,71

(10)

2004 – 2008 yılları arasında binek otomobil satışı (markalara göre)

Marka/Döne m

2004 2005 2006 2007 2008

Adet

%

Adet

%

Adet

%

Adet

%

Adet

%

BMW 4.807 0,37 6.338 0,44 9.031 0,51 14.008 0,58 18.383 0,65

SsangYong 350 0,03 376 0,03 4.018 0,23 11.277 0,47 17.837 0,64

Audi 4.100 0,32 6.115 0,42 10.050 0,57 15.313 0,63 17.076 0,61

Chery 0 0,00 476 0,04 12.242 0,69 37.120 1,53 15.728 0,56

Lexus 3.559 0,28 5.369 0,37 10.065 0,57 13.148 0,54 14.796 0,53

Citoren* 4.345 0,34 6.922 0,48 11.320 0,64 11.206 0,46 12.245 0,44

Diğer markalar 4.854 0,38 12.412 0,34 24.207 1,36 59.151 2,44 98.640 3,51

Ybn. mark.

top.

409.228 31,82 616.090 42,47 1.022.37 1

57,6 0

1.666.17 4

68,8 1

2.114.81 8

75,3 4 Pazar toplamı 1.286.02

8 100,0

0

1.448.29 0

100,0 0

1.774.83 1

100, 0

2.421.29 3

100, 0

2.807.19 0

100, 0

* Ticari araç modelleri dahil. ** VAZ-21043 İjevsk montajı dahil.

(11)

Sınıflara göre satış liderleri

Yabancı şirketlerin Rus pazarındaki üretimlerini ileriye taşıma yönündeki bütün çabalarına rağmen, en popüler ve sayıca en kalabalık sınıf olan C’de, liderliği son birkaç yıldır, üst üste ve açık ara, Togliatti’de üretilen Lada Samara’lar elinde tutuyor (167.441 otomobil). Lada 110’u üretim bandının neredeyse tamamen dışına iten diğer bir AVTOVAZ modeli olan Priora ikinci sıraya yükselmiş durumda (128.175 otomobil). Bu ikiliyi Ford Focus takip ediyor: Her yıl arayı daha da kapatmasına rağmen aradaki fark hâlâ önemli bir düzeyde (93.496 otomobil).

AVTOVAZ, B sınıfında da lider konumda. Montajı Togliatti ve İjevsk’te yapılan Lada Classic ülke çapında 186.188 gibi bir satış rakamına ulaştı. Bu sonuç, gitgide daha da popülerlik kazanan Lada Kalina’dan (94.094 otomobil) ve montajı Moskova’da Renault Logan’dan (74.300) çok daha yüksek. A sınıfının tartışmasız lideri ise yine, montajı Özbekistan’da yapılan Daewoo Matiz oldu (44.696).

Son birkaç yıldır D sınıfında liderliği Toyota Avensis elinde bulunduruyordu. Geçen yıl da bu durum değişmedi (19.337 otomobil). Bu sınıfa ikincilik basamağına, yeni nesil modeli Rus müşteriler arasında son derece popüler olan Mazda6 yerleşmiş durumda. Segmentin üçüncü sırasında 15.815’lik satış rakamıyla Volkswagen Passat bulunuyor.

Geçitiğimiz yılın verilerine göre, E sınıfındaki tek yerli sedan olan, Nijniy Novgorod üretimi Volga, 19.378’lik satış rakamıyla segment lideriğini korudu. Popüler marka Toyota Camry, 2008 yılında Volga’yla neredeyse aynı satış rakamına ulaşmayı başardı (19.337 otomobil). Bu ikiliyi bir diğer Japon model, Nissan Teapa izledi (15.815 otomobil).

Lüks model sedan segmentinin lideri yine Mercedes S-serisi oldu (3.006 otomobil). MPV segmentinde ise iki yıldır üst üste en popüler model Opel Zafira oldu (9.771 otomobil). Satış sıralamasında ikinci sırayı yine Opel’in bir başka modeli, Meriva aldı (8.416 otomobil).

SUV segmentindeki en popüler araçlar Chevrolet Niva ve Nissan Qashqai oldu (sırasıyla 47.486 ve 31.945 otomobil). Bu ikiliyi, popülaritesini günden güne arttıran Honda C-RV izledi (30.736 araç). Pikaplarda ise pazarın açık ara lideri Mitsubishi L200 oldu (7.690 otomobil).

(12)

Sınıflara göre satış liderleri (2005 - 2008) Sınıf

2005 2006 2007 2008

Model Adet Model Adet Model Adet Model Adet

A

Oka 43.600 Daewoo Matiz 23.302 Daewoo Matiz 42.258 Daewoo Matiz 44.696 Daewoo Matiz 13.488 Oka 19.000 KIA Picanto 7.425 Chevrolet Spark 5.289 KIA Picanto 1.352 KIA Picanto 5.123 Chevrolet Spark 5.283 KIA Picanto 3.544

B

Lada Classic 233.100 Lada Classic 212.300 Lada Classic 208.500 Lada Classic 186.188 Hyundai Accent 32.741 Lada Kalina 52.900 Lada Kalina 78.550 Lada Kalina 94.094 Hyundai Getz 15.178 Renault Logan 49.323 Renault Logan 67.844 Renault Logan 74.300

C

Lada Samara 237.900 Lada Samara 192.760 Lada Samara 187.643 Lada Samara 167.441 Lada 110 197.200 Lada 110 174.500 Lada 110 122.530 Lada Priora 128.175 Mitsubishi Lancer 39.195 Ford Focus 68.137 Ford Focus 90.429 Ford Focus 93.496

D

Hyundai Elantra 11.704 Toyota Avensis 13.140 Toyota Avensis 20.843 Toyota Avensis 19.337 Hyundai Sonata 11.437 Mazda6 12.819 Skoda Octavia 19.580 Mazda6 17.569 Nissan Primera 9.130 Nissan Primera 11.142 Mazda6 15.296 Volkswagen Passat 15.815

E

Volga 46.500 Volga 43.975 Volga 34.644 Volga 19.378

Toyota Camry 12.860 Toyota Camry 18.099 Toyota Camry 26.358 Toyota Camry 19.337 Audi A6 2.357 Audi A6 3.095 Nissan Teana 7.304 Nissan Teana 15.815

F

Mercedes S 985 Mercedes S 2.447 Mercedes S 4.409 Mercedes S 3.006

Audi A8 829 Volvo S80 1.465 Lexus LS460 1.370 Volvo S80 2.106

BMW 7 823 Audi A8 942 Audi A8 1.048 Lexus LS 1.259

MPV

Ford C-MAX 4.717 Ford C-MAX 5.331 Opel Zafira 8.922 Opel Zafira 9.771 Hyundai Matrix 4.269 Opel Zafira 3.853 Ford C-MAX 6.614 Opel Meriva 8.416 Renault Scenic 2.406 Hyundai Matrix 2.961 Chevrolet Rezzo 4.999 Chevrolet Rezzo 5.995

SUV

Chevrolet Niva 44.060 Chevrolet Niva 41.155 Chevrolet Niva 47.748 Chevrolet Niva 47.486 Lada 4x4 22.600 Lada 4x4 22.000 Lada 4x4 28.799 Nissan Qashqai 31.945 UAZ Hunter 10.583 Hyundai Tuscon 12.606 Toyota RAV4 22.856 Honda CR-V 30.736

Pikap

Great Wall Deer 3.307 Great Wall Deer 3.126 Mitsubishi L200 6.077 Mitsubishi L200 7.690 Tianye Admiral 1.610 Mitsubishi L200 1.954 Nissan Navara 2.109 Nissan Navara 2.698 Mitsubishi L200 1.504 Ford Ranger 1.226 Ford Ranger 1.657 Mazda BT-50 2.618

(13)

Bölgesel pazarlar

2008 yılında Rusya’da galerilerde gerçekleştirilen yabancı markalı otomobil satışları 2 milyon 114 bin rakamını aştı. Böylece, dünyadaki kriz ortamına rağmen geçtiğimiz yılın verilerine göre

%27’lik bir büyüme gerçekleşmiş oldu. Bu olumlu dinamiğin altında, yılın ilk altı ayında, her ay kendi rekorlarını yenileyen yabancı markaların satışları yatmaktadır.

Yabancı marka otomobillerin satış hacimleri büyürken, bölgesel yapıda neredeyse hiçbir değişiklik olmadı. Önceden olduğu gibi ülkede gerçekleşen yabancı marka araç satışları dört federal yapıda yoğunlaştı: Moskova ve Moskova oblastı, St Petersburg ve Leningrad oblastı.

Geçtiğimiz yıl bu yapılarda satılan toplam araç sayısı yaklaşık 1 milyon olarak gerçekleşti. Bu sayı, Rus pazarının %51’ine tekabül ediyor. Bu iki bölgeyi, 100 bin otomobil satışıyla Sverdlovsk oblastı izledi. Rus pazarıyla ilgili en dikkat çekici olgulardan biri, yabancı markalı araç satışlarının hemen hemen %90’ının lider konumdaki 22 yerleşim merkezinde gerçekleşmesidir.

Federal ölçekte bakıldığında da benzer bir durum söz konusudur: Merkez, Volga ve Kuzeybatı federal bölgeleri, gerçekleşen yabancı markalı yeni araç satışların ¾’üne ev sahipliği yapmaktadır (1,6 milyon).

Distribütörler tarafından gerçekleştirilen yabancı markalı otomobil satışları

Federal Bölge

Satışlar, adet

Pay, %

2006 2007 2008

Merkez 503.350 763.800 969.400 45,84

Volga 161.750 288.300 365.900 17,30

Kuzeybatı 129.200 209.900 266.400 12,60

Ural 110.800 188.600 239.400 11,32

Güney 74.000 141.400 179.500 8,49

Sibirya 39.000 70.500 89.500 4,23

Uzak doğu 4.300 3.700 4.700 0,22

Toplam 1.022.400 1.666.200 2.114.800 100,00

(14)

İdari Bölge

Satışlar, adet

Pay, %

2006 2007 2008

Moskova ve MO 461.900 677.500 859.900 40,66 Petersburg ve LO 109.500 173.500 220.200 10,41

Sverdlovsk 49.300 78.700 99.900 4,72

Tümen 35.400 60.800 77.200 3,65

Rostov 27.900 62.000 78.700 3,72

Samara 36.000 59.700 75.800 3,58

Tataristan Cum. 27.800 51.800 65.700 3,11 Nijni Novgorod 19.800 40.800 51.800 2,45

Krasnodar 23.700 40.300 51.200 2,42

Çelyabinsk 24.200 45.100 57.200 2,70

Başkurdistan C. 23.700 39.900 50.600 2,39

Perm 22.500 37.300 47.300 2,24

Voronej 6.900 16.500 20.900 0,99

Stavropol 9.200 17.600 22.300 1,05

Saratov 10.600 16.200 20.600 0,97

Volgograd 8.900 15.800 20.000 0,95

Kemerovo 9.700 15.800 20.000 0,95

Novosibirsk 7.600 15.400 19.500 0,92

Ulyanov 3.800 6.600 8.400 0,40

Krasnoyar 7.900 13.100 16.600 0,78

Vologda 3.800 7.300 9.300 0,44

Udmurtya 5.100 11.700 14.900 0,70

Orenburg 4.800 11.100 14.100 0,67

Tula 4.800 8.100 10.300 0,49

Ryazan 3.200 6.800 8.600 0,41

Omsk 4.800 9.700 12.300 0,58

Kursk 3.800 7.200 9.100 0,43

(15)

Lipetsk 2.900 6.500 8.300 0,39

Vladimir 3.000 7.000 8.900 0,42

Belgorod 4.100 6.200 7.900 0,37

Yaroslav 3.200 7.800 9.900 0,47

Tver 2.200 4.800 6.100 0,29

Karelya Cum. 2.500 5.900 7.500 0,35

Arhangelsk 3.600 5.600 7.100 0,34

Penza 2.800 5.700 7.200 0,34

Kirov 4.200 5.700 7.200 0,34

İrkutsk 3.200 5.100 6.500 0,31

Kaluga 1.800 3.900 5.000 0,24

Altay 2.900 5.500 7.000 0,33

Tomsk 2.300 5.100 6.500 0,31

Astrahan 4.000 4.900 6.200 0,29

Murmansk 3.300 4.300 5.500 0,26

Komi Cum. 1.700 4.600 5.800 0,27

Oryol 900 2.400 3.000 0,14

Tambov 1.400 2.200 2.800 0,13

Kurgan 1.800 4.000 5.100 0,24

Kaliningrad 1.400 2.900 3.700 0,17

Novgorod 1.800 2.700 3.400 0,16

İvanovo 1.400 2.100 2.700 0,13

Primorski 3.800 3.200 4.100 0,19

Pskov 1.600 3.100 3.900 0,18

Bryansk 1.000 2.200 2.800 0,13

Mordovya Cum. 250 850 1.100 0,05

Smolensk 5 1.220 1.500 0,07

Diğer 2.745 44.430 5.700 0,27

Toplam 1.022.400 1.666.200 2.114.800 100,00

(16)

Binek otomobilller

Rusya Federasyonu gümrüğü resmi verilerine göre 2008 yılında ithal edilen otomobil sayısı yaklaşık 2 milyon. Bir önceki yıl ülkeye 1,6 milyon otomobilin giriş yaptığı düşünülürse, bu neredeyse %25 daha iyi bir rakam demek. Alımlardaki büyümeye bakıldığında durum daha da anlam kazanmaktadır: %42. Parasal olarak alımların büyüklüğü 30 milyar doları aşmıştır. Böylece ortalama otomobil fiyatı 15,2 bin dolar olarak gerçekleşmiştir.

Yıl sonu mutlak ve nispi göstergelerin oldukça makul çıkmasına rağmen, durumun sorunsuz olduğunu söylemek zor. İthalat hacmindeki değişim dinamiği bu durumu net bir biçimde gösteriyor: İlk iki çeyrekteki büyüme 2007’ye göre %50 daha iyi iken, son iki çeyrekte %25 olarak gerçekleşmiştir. Yıl sonuna doğru aylık binek otomobil ihracatı 30 bin araç seviyesine kadar gerilemiştir.

2008 yılında otomobil ithalatı (aylara göre, kümülatif toplam)

Ay

Araç sayısı, bin adet Hacim, milyon dolar Ortalama fiyat 2007 2008 Değişim % 2007 2008 Değişim % 2007 2008

Ocak 76,8 108,8 32,0 41,7 945,7 1441,6 459,9 52,4 12,3 13,3 Şubat 170,2 262,5 92,3 54,2 2123,0 3580,1 1457,1 68,6 12,5 13,6 Mart 289,9 432,2 142,3 49,1 3728,3 6148,1 2419,8 64,9 12,9 14,2 Nisan 410,0 613,3 203,3 49,6 5272,9 8949,1 3676,2 69,7 12,9 14,6 Mayıs 546,2 802,0 255,8 46,8 7308,6 11900,8 4592,2 62,8 13,4 14,8 Haziran 681,6 986,7 305,1 44,8 9074,8 14652,1 5577,3 61,5 13,3 14,8 Temmuz 831,9 1187,3 355,4 42,7 11042,2 17814,0 6771,8 61,3 13,3 15,0 Ağustos 985,1 1386,6 401,5 40,8 13089,1 20949,3 7860,2 60,1 13,3 15,1 Eylül 1124,8 1584,2 459,4 40,8 14997,2 23985,1 8987,9 59,9 13,3 15,1 Ekim 1295,6 1744,5 448,9 34,6 17253,4 26467,6 9214,2 53,4 13,3 15,2 Kasım 1458,9 1865,0 406,1 27,8 19455,0 28278,2 8823,2 45,4 13,3 15,2 Aralık 1601,0 1992,8 391,8 24,5 21331,5 30259,1 8927,6 41,9 13,3 15,2

(17)

Ticari araçlar

2008’de ithal edilen kamyon sayısı 141,1 bin adet olarak hesaplandı. Buna tekabül eden parasal değer ise 4 milyar 238 milyon dolar olarak belirlendi. Neredeyse yıl boyunca bütün temel göstergelerde büyüme gözlendi. Sadece son çeyrekte, krizin etkilerini açıkça görmek mümkün.

Yine de sonuçlara bakıldığında rakamlar etkileyici. İthalattaki büyüme araç sayısı olarak %10, parasal olarak %46 olarak gerçekleşti.

İthal kamyonların ortalama fiyatı da aktif olarak büyümeye devam etti: İlk aylarda 34 bin dolara kadar çıksa da 12 ayın sonunda ulaşılan rakam 30 bin dolar olarak gerçekleşti. Bu, 2007’ye göre

%50 daha iyi bir rakam demek. Bu büyümenin nedeni aşikar: Geniş kredi olanakları ve yüksek gelire sahip tüketicilerim çoğu, tercihlerini ithal kamyonlar yönünde kullandı.

Ay

Araç sayısı, bin adet Hacim, milyon dolar Ortalama fiyat 2007 2008 Değişim % 2007 2008 Değişim % 2007 2008

Ocak 4,7 5,1 0,4 8,5 110,6 165,3 54,7 49,5 23,5 32,4

Şubat 10,7 13,3 2,6 24,3 242,0 454,1 212,1 87,6 22,6 34,1 Mart 17,7 23,5 5,8 32,8 397,7 779,6 381,9 96,0 22,5 33,2 Nisan 26,6 36,1 9,5 35,7 597,7 1169,2 571,5 95,6 22,5 32,4 Mayıs 35,3 48,3 13,0 36,8 793,7 1547,3 753,6 94,9 22,5 32,0 Haziran 44,4 64,0 19,6 44,1 990,7 2015,6 1024,9 103,5 22,3 31,5 Temmuz 53,8 80,0 26,2 48,7 1235,8 2537,0 1301,2 105,3 23,0 31,7 Ağustos 63,4 93,0 29,6 46,7 1453,1 2907,9 1454,8 100,1 22,9 31,3 Eylül 73,0 106,7 33,7 46,2 1673,2 3296,6 1623,4 97,0 22,9 30,9 Ekim 86,4 118,8 32,4 37,5 1971,4 3635,2 1663,8 84,4 22,8 30,6 Kasım 105,3 127,0 21,7 20,6 2356,0 3844,8 1488,8 63,2 22,4 30,3 Aralık 127,9 141,4 13,5 10,6 2903,1 4238,8 1335,7 46,0 22,7 30,0