Galatasaray-Fenerbahçe

(1)

Galatasaray-Fenerbahçe Galatasaray-Fenerbahçe

12 ^A¤ustos ²⁰¹²

Yeni Erzurum Stad›

Saat: 20.55

Süper Kupa Finali

(2)

Y›ld›r›m Demirören

Türkiye Futbol Federasyonu Baﬂkan›

Galatasaray ile Fenerbahçe aras›ndaki rekabet, futbolseverlerin geçmiﬂten günümüze ilgi ve merak- la izledikleri derbi heyecan›n›n ülkenin dört bir köﬂesine

yay›lmas›n› beraberinde getirmiﬂtir.

O heyecan›n bugünkü adresinde, tarihi ve kültürel de¤erleriyle ülkemizin önde gelen kentleri aras›nda yer alan Erzurum var.

Süper Kupa gibi çok önemli, çok de¤erli bir organizasyonu bu güzide kentimizde yapmak, 2012-2013 futbol sezonu ilk resmi maç›n› burada oynatarak do¤uda açmak, en az yöre halk› kadar beni de heyecanland›r›yor.

Göreve bafllad›¤›m›zda, “Türkiye’de gidilmedik kulüp, görülmedik tesis kalmayacak” demifltik. Bugün çok önemli bir kupa organizasyonu nedeniyle Erzurum’day›z. Yar›nlar- da, de¤iflik organizasyonlarla farkl›

kentlerde olaca¤›z.

Zaten Federasyonumuzun temel hedeflerinden biri, futbola duyulan sevgiyi Türkiye’nin her köﬂesinde yo¤un bir biçimde yaﬂatmak. Bu hedefimize giden yoldaki bir önem- li ad›m da yeni sezonda 81 kentin tak›mlar›n›n kat›l›m›yla

düzenleyece¤imiz Türkiye Kupas›.

Bu akﬂam bir futbol ﬂölenine tan›kl›k etmek için buraday›z.

2011-2012 sezonunun Süper Lig ﬂampiyonu Galatasaray ile Ziraat Türkiye Kupas› sahibi

Fenerbahçe’ye mazilerine, büyük- lüklerine, kalitelerine yak›ﬂ›r olgun- lukta bir performans› sahaya yans›tacaklar›na inanarak, baﬂar›

dileklerimi iletiyorum.

TFF Süper Kupa’n›n de¤erli spon- sorlar› ile yay›nc› kuruluﬂu ATV’ye teﬂekkür ediyor, izleyicilere keyifli seyirler diliyorum.

SSü üp pe err K Ku up pa a,,

SSü üp pe err H He ey ye ecca an n

(3)

Fatih Terim

Galatasaray Teknik Direktörü

Aykut Kocaman

Fenerbahçe Teknik Direktörü

K

Kaazzaan naan n TTü ürrk k ffu uttbbo ollu u o ollssu un n

H

Haak k eed deen n k

kaazzaan nss››n n

Türk futbol tarihinin en zor dönem- lerinden birinin yafland›¤› 2011-2012 sezonu, tüm paydafllar›n büyük özveri ve eme¤i sayesinde baflar› ile sorunsuz tamamland›.

Belirsizliklerle bafllayan sezonda, önce lig karfl›laflmalar›, ard›ndan Süper Final karfl›laflmalar› ile ligin flampiyonu tayin edilirken, efl zamanl› yürüyen kupa karfl›laflmalar› ile Türkiye Kupas› kazanan›

belirlendi. Art›k s›ra zor bir sezon içinde ﬂampiyon olan tak›mla, Türkiye Kupas›’n›

kazanan tak›m›n Süper Kupa müsabakas›nda karﬂ›laﬂmas›na geldi.

Ligde flampiyonluk yar›fl›nda da zorlu bir mücadeleye girmifl olan ülkemizin iki güzide camias›, iki ebedi dost, iki ezeli rakip Galatasaray ve Fenerbahçe 2012- 2013 sezonunun keyifli bafllamas›n› da sa¤layacak karfl›laflmada karfl› karfl›ya gelecek.

Dünyan›n en önemli derbi karfl›laflmalar›ndan biri kabul edilen Galatasaray - Fenerbahçe derbisinin Süper Kupa Finali ile yeni sezonda tüm tak›mlara ve futbolseverlere, dostluk, güzel futbol, centilmen mücadele mesajlar› verirken, kazanan›n tebrik edil- di¤i keyifli bir ortam yaflataca¤›na olan inanc›m tam.

Her iki güzide kulübümüze de baﬂar›lar diler, her ﬂeyden önce Türk futbolunun kazanmas›n› temenni ederim.

Fenerbahçe ailesi olarak saha içinde ve d›ﬂ›nda çok zorlu bir sezo- nu; büyük bir kenetlenmeyle, birliktelikle, dayan›ﬂmayla geride b›- rakt›k.

Geriye dönüp bakt›¤›m›zda son maçta beraberlikle kaç›rd›¤›m›z flampiyonlu¤un buruklu¤u ve y›llar sonra müzemize gelen Türkiye Kupas›’n›n sevinç ve gururu var. Bu özel süreçte bu formay› giyen tüm futbolcular›m›za, çal›flma arkadafllar›m›za, aram›zdan ayr›lan- lara, bizimle kalanlara tek tek teflekkür ediyorum. Onlar bu asil du- rufllar›yla çoktan Fenerbahçe tarihindeki yerlerini ald›lar.

ﬁimdi yeni bir sezon baﬂl›yor. Fenerbahçe Profesyonel Futbol Tak›m›

geçen sezonda ve daha öncelerinde oldu¤u gibi 2012-2013 futbol sezonunda da tüm hedeflerini yakalamak ve zirveye ulaﬂmak için elinden gelenin en iyisini yapacak.

Baflkan›m›z›n da nihayet yan›m›zda olmas› bize sonsuz bir enerji verdi. Onun da varl›¤›yla tüm yar›flt›¤›m›z kulvarlarda mutlak baflar›, tart›fl›lmaz hedefimizdir.

Geçen sezonun özel flartlar›nda son dakikaya kadar iki kupay› ko- valayan tak›m›m›za, çok kaliteli futbolcu arkadafllar›m›z kat›ld›. Es- ki ve yeni oyuncular›m›z Topuk Yaylas› ve Avusturya’da gerçeklefl- tirdi¤imiz haz›rl›k kamplar›nda çok iyi çal›flt›lar, yeni sezon için güç depolad›lar, birbirlerine al›flt›lar. fiimdi art›k tüm bu emekleri- nin sonucunu yeflil sahada gösterme zaman› geldi.

Süper Kupa maçlar› teknik adamlar›n sezon baﬂ›nda tak›mlar›n›

son kez gözden geçirdi¤i, son durumlar›n› test etti¤i karﬂ›laﬂmalar.

Her ne kadar geçen sezonki Süper Kupa karfl›laflmas› hâlâ yap›lma- d›ysa da biz bu organizasyonun ruhuna ve devaml›l›¤›na sayg› gös- teriyoruz. Bugün de burada, Kurtulufl Savafl›’n›n mihenk tafllar›ndan Erzurum Kongresi’ne ev sahipli¤i yapan, Dadafllar diyar› Erzu- rum’da iyi futbol oynamak ve bu özel kupay› müzemize götürmek için sahaya ç›kaca¤›z. Bu vesileyle bize karfl› gösterdikleri misafir- perverlik için Erzurumlulara çok çok teflekkür ediyoruz.

Umar›m Süper Kupa’n›n ad›na yak›flan kalitede bir karfl›laflma olur ve klasik tabirle “hak eden kazan›r.”

5

(4)

6

Terim 27 farkl› oyuncuya flans verse de 10 oyuncu 25 ve üzerinde maça ç›kt›. Bu oyuncular›n 20’si, kaleci Muslera da dâhil gol att›. 12 golle bafl› çeken ancak gol atmakla kalmay›p tak›m oyu- nuna da müthifl katk› yapan Johan Elmander’i iz- leyen iki oyuncunun 11 gollü Selçuk ‹nan ve 10 gollü Felipe Melo olmas› da ilginçti. Orta sahan›n ortas›nda iki yönlü görev yapan bu iki oyuncunun gol bölgelerindeki etkinli¤i, sa- r›-k›rm›z›l› tak›m›n aray› açmas›nda en önemli etkenlerden birisiydi. Sezona 2-0’l›k Belediyespor yenilgisiyle bafllad›lar, 8. haftada evlerinde Gaziantepspor’a 2-0 kaybettiler ancak 12. haftada 2-1’lik Si- vasspor galibiyetiyle bafllayan kazanma se- risini 9 maça ç›kart›p, 14. haftada Fener- bahçe galibiyetiyle ele geçirdikleri liderli¤i normal sezonun sonuna kadar b›rakmad›lar. Üç büyük rakipleriyle oynad›klar› 6 maç›n hiçbirini kaybetmediler, derbiler serisinden 3 galibiyet, 3 beraberlikle ayr›ld›lar. Bu sezon onlar› yenebilen

üçüncü tak›m Bursaspor oldu ama bu yenilgi de normal sezonu 9 puan farkla önde bitirmelerini önleyemedi. Tam 14 maç› gol yemeden tamamla- yan kaleci Muslera, 13 maçta gol yemeyen Taffa- rel’in rekorunu k›rarak tarihe geçti. En farkl› gali- biyetlerini K. Karabükspor’u 5-1, Sivasspor’u da 4-0 yenerek elde ederken, en a¤›r yenilgilerini evlerinde Gaziantepspor’a 4-2 kaybederek ya- ﬂad›lar.

Ancak ilk kez uygulanan statü gere¤i, 9 puanl›k bu fark Galatasaray’› flampiyon yap- maya yetmedi. Sar›-k›rm›z›l› tak›m, Fener- bahçe, Trabzonspor ve Befliktafl’›n yer ald›-

¤› Spor Toto Süper Final fiampiyonluk Gru- bu’nda ikinci bir s›nav daha verecekti. Sta- tü gere¤i puanlar›n ikiye bölünmesiyle birlikte Galatasaray yar›fla 39 puanla bafllad›.

Hemen hat›rlatal›m, 38.5’tan 39 olan bu puan, yolun sonuna Fenerbahçe ile puan eﬂitli¤i halinde gelmesi halinde Galatasaray’›n geride kalaca¤›

anlam›n› taﬂ›yordu. Fenerbahçe’nin 34 puanla

LLiig giin n ﬂﬂa am mp piiy yo on nu u G

Ga alla atta assa arra ay y

Süper Kupa’n›n finalistlerinden Galatasaray, Spor Toto Süper Lig’de en uzun sezonu mutlu sonla tamamlayarak finaldeki rakibi Fenerbahçe ile ﬂampiyonluk

say›s›n› eﬂitlemeyi baﬂard›. Normal sezonu rakibinin 9 puan önünde bitiren sar›-lacivertli tak›m, nefes nefese geçen Süper Final

bölümünde de üstünlü¤ünü koru- yarak 3 puan farkla ipi önde gö¤üslemeyi bildi.

2011-12 sezonu öncesin- de son flampiyonlu¤unu 2008’de yaflayan Galata- saray, yeni döneme Fatih Terim yönetiminde büyük umutlarla girdi. Kadroda büyük bir de¤iflime giden sar›-k›rm›z›l›lar, yerli oyuncu olarak Trabzons- por’dan Selçuk ‹nan, Cey- hun Gülselam, Engin Bay- tar, Bursaspor’dan Sercan Y›ld›r›m, Kas›mpafla’dan Yekta Kurtulufl, yabanc›

oyuncu olarak da Urugu- ayl› kaleci Fernando Mus- lera, Çek Tomas Ujfalusi,

‹spanyol Albert Riera, Fil- difli Sahillerinden Emma- nuel Eboue, Brezilyal› Fe- lipe Melo ve ‹sveçli Johan Elmander’le yepyeni bir ekip oluflturdu. Bu isimle- re ara transferde yuvaya dönen Necati Atefl ile Ma- nisaspor’dan Yi¤it ‹smail

Göko¤lan da eklenecekti.

Terim’in ekibi 34 haftal›k normal periyotta gerçek- ten de üstün bir performans sergiledi ve 77 puana ulaﬂarak ilk raundu en yak›n rakibi Fenerbah- çe’nin 9 puan önünde tamamlad›. Galatasaray en çok gol atan (69), en az gol yiyen (24), en çok galibiyet alan (23), en az ma¤- lup olan (3), en iyi averaja sahip (45), deplasmanda en çok puan toplayan (35), deplasmanda en çok kazanan (10), deplasmanda en az ma¤lup olan (2), deplasmanda en az gol yiyen (10), deplasmanda en iyi averaja sahip olan (17) ta- k›m unvanlar›yla 9 puan- l›k farka ulaﬂt›.

Sar›-k›rm›z›l› tak›m›n en büyük avantaj›, yakalad›¤›

kadro istikrar›yd›. Fatih

Final Yolculu¤u

(5)

8

girdi¤i Süper Final fiampiyonluk Grubu yar›fl›na Trabzonspor ve Befliktafl da 28’er puanla ad›m at›- yordu. Ancak Befliktafl yar›m puan avans ald›¤›

için puan eﬂitli¤i halinde Trabzonspor’un gerisin- de kalacakt›.

Tak›mlar aras›ndaki puan farklar› daha yar›fl bafl- larken flu gerçe¤i ortaya koyuyordu; Galatasaray ile flampiyonluk için çekiflecek tek tak›m Fener- bahçe olacakt›. Trabzonspor ile Befliktafl aras›ndaki yar›fl ise üçüncü s›ra için gerçekleflecekti. Bu iki tak›m›n zay›f da olsa ikincilik ve dolay›s›yla fiampiyonlar Ligi ümitleri de yok de¤ildi ama Süper Fi- nal’in ilk hafta maçlar›nda al›nan sonuçlar, bu za- y›f umutlar› da tüketecekti.

‹lk hafta maçlar› bir yukar›dakiler-afla¤›dakiler efl- leflmesinin sonucuydu. Galatasaray, ‹nönü Sta- d›’nda karfl›laflt›¤› Befliktafl’› Melo ve Ayd›n Y›l- maz’›n golleriyle 2-0 yenerken, Fenerbahçe de evinde Trabzonspor’a 2-0 üstünlük sa¤lam›fl, aradaki 5 puanl›k farkta de¤iflen bir fley olmam›flt›.

‹kinci haftada danan›n kuyru¤unun kopaca¤›

maçlardan birisi oynand›. Galatasaray ile Fener- bahçe, Türk Telekom Arena’da karﬂ› karﬂ›ya geldi.

Galatasaray’›n kazanmas›, 4 maç kala puan fark›- n›n 8’e ç›kmas›na ve ﬂampiyonlu¤un hemen hemen garantilenmesine yol açacakt›. Fenerbah- çe’nin amac› da Arena’dan bir galibiyet ç›kartarak ﬂampiyonlu¤a ortak olmakt›. Do¤rusu, Arena’daki maç›n skoru sahada oynanan futbolla do¤ru oran- t›l› bir biçimde yans›mad› tabelaya. Fenerbahçe, rakip kaleye ilk kez gitti¤i 17. dakikada, geçen sezon ilk golünü atan Ziegler’le öne geçti. Sonras›n- da yo¤un bir Galatasaray bask›s› ve arka arkaya girilen gol pozisyonlar› vard› fakat sar›-k›rm›z›l›

tak›m ancak 68. dakikada Selçuk ‹nan’›n müthifl frikik golüyle eflitli¤i sa¤layabildi. Sonras›nda yine Galatasaray gol kaç›rmay› sürdürürken Fenerbah- çe bir kontratakta Stoch’un vurufluyla ikinci golü- nü buldu ve Arena’dan 2-1’lik galibiyetle ayr›ld›.

Art›k iki tak›m aras›ndaki puan fark› sadece 2’ye inmiﬂti.

Üçüncü haftada Galatasaray, Avni Aker deplas-

man›nda Trabzonspor’u Selçuk ‹nan Necati Atefl (2) ve Eboue’nin golleriyle 4-2 yenerken, Fenerbahçe de Be- fliktafl’› 2-1’le geçiyor, aradaki 2 puanl›k fark ise yerin- de kal›yordu.

Dördüncü hafta, Galatasaray için kâbusla baﬂlad›. Sar›- k›rm›z›l› tak›m, beﬂ gün önce Avni Aker’de

4-2’lik skorla bozguna u¤ratt›¤› Trabzonspor’la golsüz berabere kalm›flt›. Ertesi gün Fenerbahçe’nin Befliktafl’›

yenmesi halinde liderlik el de¤ifltirecekti. Ancak Beflik- tafl, ‹nönü Stad›’nda Fenerbahçe’yi 1-0 yeniyor, Galata- saray’›n kâbusu 3 puana yükselen farkla birlikte tatl› bir rüyaya dönüflüyordu.

Beflinci haftada Fenerbahçe’nin Trabzonspor’u Avni Aker’de yenmesi, Galatasaray’›n da Befliktafl’la berabere kalmas› son haftadaki Fenerbahçe-Galatasaray maç›- n› bir final niteli¤ine dönüfltürmüfltü. Aradaki puan far- k› 2’ydi ve Fenerbahçe kazand›¤› takdirde Galatasa- ray’›n elinden flampiyonlu¤u çekip alacakt›. Lâkin 12 May›s Cumartesi günü oynanan dev derbide Galatasa- ray ezeli rakibine gol izni vermiyor, 0-0 biten 90 daki- kan›n sonunda da 18. flampiyonlu¤unu ilân ediyordu.

(6)

çeyrek finale ç›kt›. Çey- rek finalin en çekiflmeli maç›n› da Fenerbahçe oynad›. Ankara 19 May›s Stad›’nda Kayserispor ile karfl›laflan sar›-lacivertli tak›m, sadece bu maçta yedeklerini oynatma stratejisini bir ölçüde ke- narda b›rakt›. ‹lk on birde yaln›zca Volkan Demi- rel, Emre Belözo¤lu ve Alex yer almam›flt›. Ay- kut Kocaman’›n bu maç›

ciddiye alan tutumunda ne kadar hakl› oldu¤u da ilerleyen dakikalarda or-

2299 yy››llll››kk hhaassrreettii bbiittiirrddii

Fenerbahçe, Ziraat Türkiye Kupas›’n›

kazanarak Süper Kupa’n›n finalistlerinden birisi oldu.

Sar›-lacivertli tak›m Konya Torku ﬁekerspor, Samsunspor, Kayserispor ve Kardemir Karabükspor engellerini aﬂarak geldi¤i finalde Bursaspor’u 4-0 yenerek 29 y›l aradan sonra Ziraat Türkiye Kupas›’n› müzesine götürdü.

Süper Kupa’n›n finalistlerinden Fe- nerbahçe, 2011-12 sezonunda lig ﬂampiyonlu¤unu k›l pay› kaç›rd›

ama Ziraat Türkiye Kupas›’n› 29 y›l aradan sonra müzesine götürmeyi baﬂard›.

Kupada finale gelene kadar oyna- d›¤› 4 maçta 3 galibiyet elde ederken, Kayserispor’la berabere kalan ve çeyrek finaldeki zorlu rakibini penalt› at›fllar›yla saf d›fl› b›rakan sar›-laciverti tak›m, yar› finalde Kardemir Karabükspor’u eledi ve finalde karfl›laflt›¤› Bursaspor’u 4-0 gibi görkemli bir skorla ma¤lup ederek Ziraat Türkiye Kupas›’n›n sahibi oldu.

Aykut Kocaman’›n tak›m› kupa yolculu¤una 3. kademeden itibaren bafllad› ve ilk rakibi Konya Tor- ku fiekerspor oldu. Teknik Direktör Aykut Kocaman ilk maçtan itibaren kupada yedek oyuncular›na yer vermek gibi bir strateji izledi ve sar›-lacivertli tak›m, fiükrü Sara- co¤lu’ndaki ilk maç›na Emre Belö- zo¤lu, Cristian Baroni ve Miroslav Stoch d›fl›nda yedekleriyle ç›kt›.

Bu maç› hat-trick yapan Bienve- nu’ye sonradan oyuna giren Alex’in de bir golle eﬂlik etmesiyle 4-1 kazanan Fenerbahçe, 4. kade- mede Samsunspor’u yine Kad›- köy’de Bienvenu, Alex ve Selçuk ﬁahin’in golleriyle 3-0 yenerek

Final Yolculu¤u

(7)

çe’ye vermiﬂti. 58’de Dia ile bir gol daha bulan Fenerbahçe rahatlad›¤› maç› 2-0’l›k skorla kazanarak finale yükseldi.

50. Ziraat Türkiye Kupas›’n›n finaline Ankara 19 May›s Stad› ev sahipli¤i yapt›. Fenerbahçe’nin finaldeki rakibi ise Bursaspor’du. Kupan›n iki finalisti de zafere açt› asl›nda. Fenerbahçe son olarak 1983’te finalde Mersin ‹dman Yurdu’nu yenerek kald›rd›¤› kupayla tam 29 y›ld›r kucaklaflamam›fl- t›. Bursaspor ise 1986’da finalde Altay’› alt ederek kazand›¤› kupaya 26 y›ld›r özlem duyuyordu. Sa- r›-lacivertliler 14. kez finaline geldi¤i kupay› daha önce 4 kez kazanm›fl, Bursaspor ise 5. kez finale ç›kt›¤› kupay› 1 kez müzesine götürebilmiflti. ‹ki tak›m›n mazideki tek final buluflmas›ndan galip ayr›lan ise Fenerbahçe olmufltu. Bundan tam 38 y›l önce 1973-74 sezonunda gerçekleflen Fener- bahçe-Bursaspor finalinde yeflil-beyazl›lar evlerinde oynad›klar› ilk maç› 1-0 kazanm›fl, sar›-lacivertliler ‹stanbul’daki rövanfltan 3-0’l›k üstünlükle ayr›larak kupaya sahip olmufltu.

‹ki tak›m aç›s›ndan da zorlu geçmesi beklenen maç› Fenerbahçe daha 2. dakikada att›¤› golle ko- laya çevirmesini bildi. Alex’in önüne b›rakt›¤›

topla alt›pas›n sol köflesinde buluflan Caner, düz- gün bir vuruflla Fenerbahçe’yi maça 1-0 önde

bafllatt›. Bu gol Bursaspor’da moralleri bozarken, yeflil-beyazl› tak›m topu bir türlü hücum bölgesi- ne tafl›yam›yor, buna karfl›l›k Fenerbahçe sezon boyunca s›kça yapt›¤› gibi aya¤a paslarla topa uzun sürelerde sahip oluyor ve Alex’in aya¤›na de¤en her topta tehlike üretiyordu. Maça golle bafllayan Fenerbahçe, devrenin kapan›fl›n› da golle yapmay› baflard›. 44. dakikada ceza sahas› d›- fl›nda bulufltu¤u topu topu¤uyla arkas›na b›rakan Alex, Bursaspor savunmas›n›n gard›n› düflürüyor, Cristian da önünde buldu¤u topu sa¤ ayak içiyle Bursaspor kalesinin doksan›na yolluyordu: 2-0.

‹kinci yar›n›n bafl›nda Bursaspor devre aras›nda ald›¤› motivasyon takviyesiyle biraz hareketlense de Fenerbahçe bu h›z› çabuk kesti. Saz› bir kez daha eline alan kaptan Alex, sar›-lacivertli forma alt›nda geçen kariyerinin en üst düzey performanslar›ndan birini sergiliyordu sahada. Nitekim 58’de bir kez daha Alex’in aya¤›ndan ç›kan top alt› pasa do¤ru süzülüyor, Semih’in dokunuflu skoru 3-0’a getiriyordu. Art›k s›ra üç golün de asistini yapan sambac›ya gelmiflti. 78’de bu defa Semih sol kanad› harmanlay›p topu arka dire¤e kesiyor, Alex yar›m voleyle skoru 4-0 olarak belir- leyen golü at›yordu. 84’te Mehmet Topuz’un flutu çatalda patlamasa, Fenerbahçe’nin kupa tarihinde tekli finallerin rekorunu k›r- mas› iflten bile olmayacakt›.

4-0’l›k skor sa- r›-lacivertlilerin kupa özlemini sona erdirip ligdeki yaras›n› da bir nebze olsun sararken, Aykut Kocaman lig ﬂampiyonlu¤u- nun ard›ndan kupa ﬂampi- yonlu¤unu da elde eden teknik direktör olarak sar›-lacivertli tak›m›n tarihine geçi- yordu.

taya ç›kt›. Çünkü oyunu kontrolü alt›nda tutan, gol için yüklenen ve pozisyonlar bulan taraf Kay- serispor’du. Nitekim 43’te Amrabat’la öne geçti- ler. ‹kinci yar›n›n hemen baﬂ›nda Kujovic’in go- lüyle skor 2-0 oldu¤unda herkesin zihninden,

“Fenerbahçe’nin hasreti devam edecek” düflünce- si geçiyordu. Ama makus talihi de¤ifltiren adam Cristian oldu. Brezilyal›, yenilen golden 1 dakika sonra, büyük ölçüde Kayserispor’un genç kalecisi Gökhan De¤irmenci’nin ikram› olan golüyle Fe- nerbahçe’yi tura ortak etti. Art›k maç›n bitti zan- nedildi¤i bir anda ise Moussa Sow’un golü skoru 2-2’ye, turu da uzatmalara tafl›d›. Uzatmalar›n da 2-2 sona ermesi üzerine gidilen penalt› at›fllar›nda Fenerbahçe, Semih, Ziegler, Serdar, Sow ve Cris- tian’la beflte befl yaparken, Kayserispor’un Kujo- vic’le kaç›rd›¤› penalt› sar›-lacivertlileri yar› finale tafl›d›.

Fenerbahçe’nin finalden önceki son rakibi Karde- mir Karabükspor’du. ‹ki tak›m, 26 Nisan günü An-

kara 19 May›s Stad›’nda kozlar›n› paylaflt›. Aykut Kocaman, bir çok Fenerbahçelinin “Bu aflamada bu kadar riske girilir mi?” dedi¤i bir kadro tercihi yapm›flt› ama 90 dakika sonunda hakl› ç›kacakt›.

Sahadaki ilk on birde tak›m›n banko oyuncular›

olarak sadece Cristian ve Stoch yer al›yordu.

Özellikle savunma hatt›n›n tamamen de¤iflmesi ve Mert, Orhan, Serdar, Bilica ve Caner’den oluflmas› büyük bir risk gibi duruyordu. Lâkin Aykut Hocan›n da bir bildi¤i vard› herhalde. Nitekim son golünü 12 Aral›k 2011 günü Bursaspor a¤la- r›na b›rakan Semih fientürk, 36. dakikada harika bir frikik golüyle Fenerbahçe’yi öne geçirdi. Ma- ç›n k›r›lma an› ise 48. dakikayd›. Karfl› karfl›ya po- zisyonda Mehmet Y›lmaz’›n vurufluna gol izni vermeyen Mert Günok, Fenerbahçe’yi ayakta tutan adam oldu. Bu arada Kardemir Karabüks- por’un ikinci yar›n›n bafl›nda risk alarak orta alan- dan Birol Hikmet’i d›flar› ç›kar›p forvete Hamro- un’la bir takviye yapmas› da kontrolü Fenerbah-

(8)

ç›kard›. Ligde tam sürenin yüzde 90’l›k bölümünde oynad›, 13 gol att› ve ‹sveç Millî Tak›m›’n›n 2006 Dünya Kupas› kadrosunda yer ald›. Art›k Danimarka s›n›rlar›na s›¤mas› mümkün de¤ildi ve 2 maçta oynad›¤› Dünya Kupas› finallerinin ard›ndan 4.5 milyon euro karﬂ›l›¤›nda Fransa’n›n Toulouse tak›m›na geçti.

Çok yönlü oyunculu¤u Toulouse’da iyice ortaya ç›k- t›. O art›k bir santrfordu. ‹lk sezonunda 32 maça ç›k- t›, 11 gol att› ve tak›m›n›n ligi üçüncü s›rada bitire- rek fiampiyonlar Ligi vizesi almas›nda baflrolü oyna- d›. Ertesi sezonda da istikrar›n› korudu. Yine 32 ma- ça ç›km›fl, yine 11 gol atm›flt›. Zaten Galatasaray’›n gündemine de ilk defa o sezonun sonunda girdi ‹s- veçli. Ancak yeni adresi, bonservisi için tam 11 milyon pound ödemeyi göze alan Premier Lig tak›mla- r›ndan Bolton’du.

11 milyon pound rakam› önemli. Çünkü bu rakam, Bolton’un bugüne dek bir oyuncu için ödedi¤i en yüksek rakam olarak kulüp tarihinin rekoru anlam›- na geliyor. Ancak Elmander’in Bolton’da bu rekor ücretle iyice yükselen beklentileri bafllang›çta karfl›- lad›¤›n› söyleyebilmek mümkün de¤il. ‹lk sezonunda 30 maçta 5 gol atabilen Vi- king, ikinci sezonunda ise tak›m- daki yerini yavafl yavafl kaybetti.

Oynad›¤› 25 maç›n sadece 15’inde ilk on birdeydi. Sezon bitti¤inde ligde att›¤› gol say›s›

da 3’te kalm›ﬂt›. Ertesi sezon ise daha istikrarl› bir Elmander vard›

sahada. 36 maça ilk on birde ç›km›fl, att›¤› 10 golün yan›nda 5 de asist yapm›flt›. Üstelik Wol- verhampton’a att›¤› muhteflem gol de haf›za- lardan sili- necek gibi

de¤ildi.

The Gu- a r d i - an’›n, in- ternet site- sinde dü- zenledi¤i,

“Premier Lig’in gelmifl geçmifl en güzel golü” anketinde El- mander’in golü birincilik ödülünü alm›flt›.

‹sveçli oyuncu, üçüncü sezonundaki ç›k›fl›yla Premier Lig’de hofl hat›ralar b›rakt› ve geçti¤i- miz sezonun bafl›nda Galatasa- ray’la anlaflt›. Sar›-k›rm›z›l› tak›- ma uyum sa¤lamakta da hiç zor-

lanmad›. ‹lk golünü haz›rl›k maç›nda Liverpool’a atarken, “Bu sezon Galatasaray’a büyük katk› sa¤la- yaca¤›m” der gibiydi. Ligdeki ilk maç›na ikinci haftada Samsunspor karfl›s›nda ç›kt› ve mükemmel bir gol att›. Bafllang›çta tek santrfor olarak zorlansa da Galatasaray’›n çift santrforlu sisteme dönmesinin ar- d›ndan önce Baros’la sonra da Necati Atefl’le birlikte harika performanslar sergiledi. Oynad›¤› her maç- ta hiperaktif bir görüntü verdi. Tecrübesinin ve kali- tesinin arkas›na s›¤›nmak yerine futbola yeni baflla- m›fl amatör bir oyuncu ruhuyla gerçek bir tak›m oyuncusu oldu¤unu ortaya koydu. Topun rakipte oldu¤u anlarda pres yapt›, adam kovalad›, top kendi tak›m›ndayken asla saklanmay› ya da kaytarmay›

düﬂünmedi, kendini sürekli topa gösteren, sorumlu- luk üstlenen bir oyuncu oldu. 40 maçl›k periyodun 37 maç›nda oynad›, 3 bin 17 dakika sahada kald› ve att›¤› 12 golle Felipo Melo ile birlikte Selçuk ‹nan’›n ard›ndan tak›m›n en golcü ikinci oyuncusu olmay›

baﬂard›.

Elmander, Galatasaray’›n ruhunu taﬂ›yan ve bunu sahada hissettiren oyunculardan biri. Bugünkü Sü- per Kupa finalinde de bu özellikleriyle belirleyici ol- maya çal›ﬂaca¤› kesin.

Hakan fiükür’ün futbola veda etti¤i günden, daha do¤rusu Kral’›n yafl› ilerledikçe giderek çaptan düfltü-

¤ü dönemden bu yana onun yerini doldurabilecek bir oyuncu arad› Galatasaray. Onun yerini doldurmak- tan maksad›m›z da belli elbette... Sadece gol atmakla kalmayacak, savunmay› rakip kalenin önünden bafllatacak, topsuz koflular yaparak rakip defans› y›p- ratacak, arkadafllar›na gol koridorlar› açacak bir sant- rfordan bahsediyoruz. Ve arad›¤› golcüyü bir ‹sveçlinin kimli¤inde buldu¤u Galatasaray, tam ad›yla Johan Erik Calvin Elmander’de...

Bu buluflma hem Elmander’e yarad› hem de Galatasaray’a. ‹sveçli oyuncu Galatasaray’da yeni bir ç›k›fl yaflarken, sar›-k›rm›z›l› tak›m da ‹sveçlinin ilk sezonunda 18. flampiyonlu¤uyla kucaklaflt›.

27 May›s 1981 do¤umlu Elmander, ülkesinin Holmalund FC tak›- m›nda profesyonel oldu ve bir santrforken, orta saha oyuncusuna dönüfltü. Daha sonra formas›n› giydi¤i Örgryte tak›m›nda da orta saha oyuncusu olarak oynamay› sürdüren Elmander, baflar›l› performans›yla öne ç›karak 18 yafl›nda Hollanda’n›n büyük tak›mlar›ndan Feyenoord’a transfer oldu.

Ancak Hollanda günlerinin Elmander aç›s›ndan çok da verimli geç- ti¤ini söyleyemeyiz. Bu dönemde tak›m›yla birlikte UEFA Kupas›’n›

kazansa da genellikle yedek kulübesinden gelerek oyuna dâhil olan bir oyuncu olmaktan kurtulamad›. 2002-03 sezonunu ülkesinin Djurgarden tak›m›nda, ertesi sezonu da Hollanda’n›n NAC Breda ta- k›m›nda kiral›k olarak geçirdi. Breda’daki ikinci Hollanda döne- mi onun aç›s›ndan oldukça verimli geçmiﬂti.

31 maçta oynamas› ve 7

gol atmas›, ona yeni

bir baﬂlang›c›n kap›lar›n› açt›. Ar-

t›k Danimarka’n›n en önemli tak›m›

Bröndby’nin oyuncusuydu ve dünya futbolunun klas isimlerinden Michael Laudrup’la birlikte çal›flacakt›. Laud- rup, ‹sveçli oyuncuya Bröndby’de yeni bir kimlik kazand›rd›. 4-2-3- 1 sisteminde santrforun arkas›ndaki gezici forvet pozisyonunda oynayan Elmander, hücum aksiyonlar›nda baflrolü üstleniyor, att›¤› 9 golün yan› s›ra arkadafllar›na yapt›¤› asistlerle sivriliyor ve bu bafla- r›s› ona tak›m›nda y›l›n oyuncusu unvan›n› getiriyordu. Hepsinden önemlisi, bu performans, Bröndby’nin sezonu flampiyon olarak ta- mamlamas›nda en ciddi katk›y› sa¤lam›flt›.

Elmander, 2005-06 sezonunda performans›n› bir vites daha yukar›

H

Hiip pe erra ak kttiiff V

Viik kiin ng g

Johan Elmander

(9)

Spor Toto Süper Lig özellikle son y›llarda fut- bol dünyas›n›n yak›ndan tan›d›¤› marka isim- leri bünyesinde bar›nd›rmaya bafllad›. Dünya- n›n dev kulüplerinde y›llarca be¤eniyle izle- nen ünlü oyuncular, yafllar› biraz ilerlemifl de olsa art›k Edirne s›n›rlar›ndan içeri girebiliyor.

Bu y›ld›zlar›n Spor Toto Süper Lig’deki son ör- ne¤i ise bu sezon Fenerbahçe formas›yla izle- yece¤imiz Hollandal› oyuncu Dirk Kuyt.

22 Temmuz 1980 tarihinde bal›kç› bir baba- n›n dört çocu¤undan üçüncüsü olarak dünya- ya gelen Kuyt, futbola 5 yaﬂ›nda

yerel amatör tak›mlardan Quick Boys’ta baﬂlad›. Profesyonel futbol kariyerine ise 1998 y›l›nda ülkesi- nin tak›mlar›ndan Utrecht’te ad›m att›. Tam 5 y›l boyunca formas›n›

giydi¤i Utrecht’le 2002-03 sezonunda Hollanda Kupas›’n› kaza- n›rken, Alt›n Ayakkab› Ödülü’nün de sahibi oldu. Ajax, PSV ve Feye- noord’un domine etti¤i bir ligde Utrech’te elde etti¤i bu baﬂar›lar, onu daha da de¤erli bir oyuncu haline getirmiﬂti. Utrecht’te ç›kt›¤›

160 maçta 51 gol atm›flt›. Zaten o sezonun sonunda 1 milyon euro karfl›l›¤›nda Feyenoord’a transferi de beklenen bir geliflmeydi. Ut- recht’in kupay› kazan›rken finalde Feyenoord’u 4-1 yendi¤ini ve gol- lerden birini de Kuyt’un att›¤›n›

eklemeyi unutmayal›m. ‹lginç olan noktalardan birisi de ﬂuydu;

Feyenoord, Dirk Kuyt’› o sezon Fenerbahçe’ye transfer olan Pierre van Hooijdonk’un yerini doldurmak üzere kadrosuna katm›ﬂt›.

Feyenoord formas›n› giydi¤i üç sezon boyunca hep tak›m›n›n en skorer oyuncusu oldu Dirk Kuyt.

Bu üç sezonda 101 maça ç›kt› ve 71 gol kaydetti. Maç baﬂ›na 0.7 gol ortalamas› hiç de küçümsene- cek bir baﬂar› de¤ildi. Bu arada unutmadan hemen eklemekte ya- rar var; Hollanda günlerinde Dirk Kuyt tipik bir santrfordu. Feyeno- ord’daki ikinci sezonunda att›¤›

29 golle Hollanda Ligi’nin gol krall›¤›n› elde ederken, ertesi sezon da Y›l›n Futbolcusu ödülünü kazand›. Gol kral› oldu¤u 2004-05 sezonunda ligdeki 29 golüne Hollanda Kupa- s› ve Avrupa kupalar›nda ekledikleriyle 36 gole ulaflm›flt›. 2004’ten itibaren Feyeno- ord’la yapt›¤› ç›k›fl ona do¤al olarak Hollanda Millî Tak›m›’n›n da kap›lar›n› açt›.

Bir yandan Feyenoord’daki parlay›ﬂ›, di¤er yandan Hollanda Millî Tak›m›’na yapt›¤› kat- k›lar, Dirk Kuyt’› ülke s›n›rlar› içinde tutula-

Dirk Kuyt

B

Biirr d dü ün ny ya a m ma arrk ka ass››

maz bir oyuncu haline dönüfltürmüfltü. T›pk› bugün oldu¤u gibi y›ld›z oyuncular›n en büyük cazibe merkezi ‹ngiltere Premier Ligi, Kuyt’› da çekim alan›na dâhil etti. Newcastle ile Liverpool’un talip oldu¤u Hollandal›, 2006 y›l›nda 10 milyon pound gibi ol- dukça yüksek bir rakam karfl›l›¤›nda K›rm›z›lar›n yolunu tuttu.

Premier Lig günlerinde Liverpool’la flampiyonluk ya- flayamasa da her zaman üst düzey bir oyuncu olarak an›lmay› sürdürdü Dirk Kuyt. Bir kere 6 sezon boyunca böylesine büyük bir tak›mda istikrarla forma giymek bile bafll› bafl›na önemli. Bu 6 sezonun hiç birinde 30 lig maç›n›n alt›na düflmemesi de onun nas›l bir oyuncu oldu¤unu anlatmak için yeterli bir kan›t. Bu arada Liverpool’daki döneminde Kuyt’›n oyunculuk kimli¤inde önemli bir de¤ifliklik oldu¤u- nu da hat›rlatal›m. Liverpool’da bir sa¤ kanat oyuncusuna dönüflen Hollandal›, do¤al olarak gol bölge- sinden biraz uzak kald› ve Hollanda’daki gol say›la- r›na ulaflamad›. Bunda Premier Lig’in zorluk katsay›- n›n yüksekli¤inin de pay› vard› elbette. Liverpool’daki ilk sezonunda 34 lig maç›nda 12 gol atm›flt›. Bu rakam yerel ve Avrupa kupas› maçlar›yla birlikte 48 müsabakaya ve 14 gole yükseliyordu. ‹lk sezonunda Liverpool’la fiampiyonlar Ligi finaline de ç›kt› Kuyt.

Liverpool, ‹stanbul’daki 2005 finalinde 3-0 geriden gelip kupay› elinden çekip ald›¤› Milan’la bu kez Atina’da yine finalde buluﬂmuﬂtu. Ancak bu defa kazanan Inzaghi’nin iki golüy-

le Milan olmufl, Dirk Kuyt’›n 89’da att›¤› gol Liverpool’un ikinci bir mucizeyi gerçek- lefltirmesine yetmemiflti.

2007-08 sezonunda Premi- er Lig’deki 32 maçta sadece 3 gol atsa da Avrupa kupalar›nda 12 maça s›¤d›rd›¤› 7 golle bu eksikli¤ini telafi etti. 2008-09 sezonunda ise 38 Premier Lig maç›na ç›karak kariyer rekorunu k›rd›.

O sezon ligde 12, Avrupa kupalar›nda 3 olmak üzere toplam 15 golün alt›nda imzas› vard›. 2009-10 sezonunda 37 lig maç›nda 9, 13 Avrupa kupas› maç›nda da 2 olmak üzere 11 gol daha kaydetti Liverpool ad›na.

2010-11 sezonunu ise Pre- mier Lig’de 33 maçta 13 golle tamamlad›. Bu rakam, onun ‹ngiliz Ligi’ndeki rekoru olarak geçti kay›tlara. Av- rupa kupalar›nda da 7 maça ç›kt› ve 2 gol daha att› o se-

zon. Bu arada ayn› sezonun Mart 2011’inde Manc- hester United filelerine üç gol birden b›rakt› ve Pre- mier Lig’deki ilk hat-trick’ini de yapt› Hollandal›.

‹ngiltere’deki en verimsiz sezonunu ise geçti¤imiz dönemde yaflad› Dirk Kuyt. Sezonu 34 lig maç›nda 2, 6 FA Cup maç›nda 1, 5 Lig Kupas› maç›nda da 2 olmak üzere 45 karfl›laflmada sadece 5 golle tamamlad›. Onun ad›na tek teselli ise Liverpool’daki ilk ve tek kupas›n› da bu sezonda kazanmas› oldu. Liver- pool, Lig Kupas› finalinde Cardiff City’yi normal sü- resi 1-1, uzatmalar› 2-2 biten maç›n sonunda penal- t›larla alt ederek kupan›n sahibi olurken, Kuyt de penalt›lardan birisini gole tahvil etti.

Kuyt’›n Hollanda Millî Tak›m› formas›n› 2004’ten itibaren giymeye bafllad›¤›na de¤inmifltik. O günden bu yana tam 85 kez giydi Portakallar›n formas›n› ve 24 gol att›. Hollanda Millî Tak›m› ile 2010 Dünya Kupas›’nda final oynad›. 2012 Avrupa fiampiyonas›

elemelerinde ise 6 gole imza atarak tak›m›n›n final- lere kat›lmas›na önemli bir katk› sa¤lad›.

Y›llard›r Liverpool ve Hollanda Millî Tak›m›’nda g›p- tayla izledi¤imiz Dirk Kuyt ﬂimdi Fenerbahçe’de.

Hollandal› y›ld›z, Spor Toto Süper Lig öncesi ilk bü- yük s›nav›n› Galatasaray’a karﬂ› Süper Kupa’da vere- cek. Golcülü¤ü, tak›m oyunculu¤u, klas›, h›rs› ve fi- zik gücüyle Dirk Kuyt’›n bugünkü dev derbide Fe- nerbahçe’nin en önemli kozlar›ndan birisi olaca¤›

kuﬂkusuz.

(10)

18 Fernando Muslera

Kaleci D. Tarihi 16.06.1986 Boy: 1.90 m.

Ufuk Ceylan

Emmanuel Eboue

Defans D. Tarihi 04.06.1983 Boy: 1.78 m.

Dany Nounkeu

Tomas Ujfalusi

Gökhan Zan

Semih Kaya

Hakan Balta

Hamit Alt›ntop

Orta Saha D. Tarihi 08.12.1982 Boy: 1.83 m.

Ceyhun Gülselam

Selçuk

‹nan

Ça¤lar Birinci

Yekta Kurtuluﬂ

Emre Çolak

Engin Baytar

Ayd›n Y›lmaz

Forvet D. Tarihi 29.01.1988 Boy: 1.76 m.

Albert Riera

Emmanuel Culio

Yi¤it Göko¤lan

Nordin Amrabat

Johan Elmander

.

Sercan Y›ld›r›m

Milan Baros

Burak Y›lmaz

Necati Ateﬂ

Umut Bulut

Sabri Sar›o¤lu

Eray

‹ﬂcan

(11)

Volkan Demirel

Mert Günok

Serkan K›r›nt›l›

Orhan ﬁam

Joseph Yobo

Hasan Ali Kald›r›m

Bekir

‹rtegün

Serdar Kesimal

Caner Erkin

Gökhan Gönül

Egemen Korkmaz

Mehmet Topal

Mehmet Topuz

Selçuk ﬁahin

Özgür Çek

Recep Niyaz

Sezer Öztürk

Miroslav Stoch

Cristian Baroni

Milos Krasic

Semih ﬁentürk

Moussa Sow

Henri Bienvenu

Forvet D. Tarihi 05.07. 1988 Boy: 1.80 m.

Hurmac› Özer

Alex de Souza

Salih Uçan

Dirk Kuyt

(12)

G

Gö örrk ke em mllii b biirr m

ma azzii

Galatasaray Tarihi

1905 y›l›nda Ali Sami Yen’in öncülü¤ün- de Mektebi Sultani s›ralar›nda kurulan Galatasaray Spor Kulübü, baflta futbol olmak üzere birçok spor dal›ndaki baflar›la- r›yla Türk spor tarihinde önemli bir yere sahiptir. Özellikle geçti¤imiz y›llarda Av- rupa’da elde edilen baflar›lar tüm Türki- ye’nin gö¤sünü kabartm›flt›r.

Köklerini 15. yüzy›lda kurulan Mektebi Sultani’den alan ama as›l kulüp kimli¤iyle 1905’te tan›flan Galatasaray’›n tarihi, asl›nda bir toplumun dönüflüm öyküsü gi- bidir. O tarih ki, ad›na destanlar yak›fla- cak kadar flanl›d›r.

Mektebi Sultani’nin beﬂinci s›n›f ö¤renci- leri, 1 Ekim 1905 günü edebiyat dersinde Galatasaray içerisinde bir futbol kulübü kurmaya karar verdi. Ali Sami Yen’in ön- derli¤indeki 13 genç, okul defterlerinin arkas›na isimlerini yazarken Türk sporun- da ç›¤›r açacak bir fikri oluﬂturacaklar›n›n muhtemelen fark›nda de¤ildi.

Kulübün ad›n›n Gloria (Zafer) ya da Au- dace (Cesaret) konulmas› yolunda görüﬂ- ler ortaya at›ld›ysa da sonuçta Galatasa-

ray olmas›nda anlaﬂmaya var›ld›. Araﬂt›r- mac› Cem Atabeyo¤lu, Galatasaray ad›- n›n, bu tak›m›n yapt›¤› ilk maçta Rum ekibini 2-0 yenerken, seyircilerin onlar- dan “Galata Saray› efendileri” diye söz et- melerinden do¤du¤unu yazar. Bunun üzerine kurucular da bu ismi benimsedi ve “Ad›m›z Galata Saray› olsun” dedi. Ga- latasaray’› kuran gençler önce k›rm›z›-be- yaz renkleri seçti. Sonra k›sa bir süre sar›- siyah formalarla maçlara ç›k›ld›, fakat bu renkler yerini sar›-k›rm›z› renklere b›rakt›.

Sar›-k›rm›z› renklerin seçiliflinin öyküsü- nü Ali Sami Yen flöyle anlat›r: “Birçok yerleri dolaflt›ktan sonra, nihayet Bahçe- kap›’daki fiiflman Yanko’nun dükkân›na gidilerek orada zarif iki yünlü kumafla te- sadüf ettik. Biri, viflneye çalan koyuca tat- l› bir k›rm›z›, öteki de, içinde turuncudan iz tafl›yan tok bir sar›. Tezgâhtar, mahira- ne bir el hareketiyle kumafllar›n dalgalar›- n› birlefltirdi. Bir saka kuflunun bafl› ile kanad›n›n yaratt›¤› renk güzelli¤ine benzer bir parlakl›k hâs›l oldu. Ateflin içindeki renk oyunlar›n› görür gibi olmufltuk. Sar›-

k›rm›z› alevinin tak›m›m›z üs- tünde par›ldamas›n› tasavvur ediyor ve bizi derhal galibi- yetten galibiyete götürece¤ini tahayyül ediyorduk. Nitekim de öyle oldu.”

1919 y›l›na kadar baﬂkanl›k yapan Ali Sami Yen ve arka- daﬂlar› kulübün sa¤lam bir ze- mine oturmas›n›n da temelle- rini att›. 1923 y›l›nda kulübün

amblemi de belli oldu. Ahmet Ayetullah’›n haftal›k Ka- rakedi mizah dergisinde yay›nlanan k›rm›z› “Gay›n”

içine sar› “Sin” oturtarak haz›rlad›¤› figür Galatasa- ray’›n amblemi olarak kabul edildi. Harf devriminin ar- d›ndan gay›n ve sin, yerlerini G ve S harflerine b›rakt›.

Fakat her fley yolunda de¤ildi. Galatasaray içerisinde bafl gösteren anlaflmazl›klar sonucunda kulüpten ayr›- lan 25 üye, Yusuf Ziya Bey’in etraf›nda toplanarak 1930’larda Günefl kulübünü kurmufltu. Bu ayr›l›k süre- since Galatasaray’›n 1908-1931 y›llar› aras›nda 10 ‹s- tanbul Kupas›’yla bafllayan baflar› dolu y›llar›, bir süre kesintiye u¤rasa da 1949’da baflar› tekrar ufukta gö- züktü.

Bu arada 1945’te evine kavufltu kulüp. Yo¤un çal›flma- lar sonucunda hizmete giren stada ilk baflkan Ali Sami Yen’in ad› verildi. 15 bin kiflilik tasarlanan stat, 1950’de geniflletme çabalar›na sahne oldu ve 1964’te yaflanan talihsiz aç›l›fl facias›n›n yaras›n› sard›ktan sonra, nice zaferlere ev sahipli¤i yapt›.

Türkiye Profesyonel Birinci Ligi kuruluncaya kadar 4

‹stanbul Ligi flampiyonlu¤u kazan›ld›. O günden bugü- ne 18 kez Süper Lig, 14 kez Türkiye, 10 kez Cumhur- baflkanl›¤›, 4 Baflbakanl›k, 12 TSYD, 1 UEFA Kupas›, 1 UEFA Süper Kupa ve 1 TFF Süper Kupa Galatasaray’›n müzesini süsledi. Galatasaray’›n tarihi pek çok rekora ve ilke sahne olmufltur. Bunlar flöyle özetlenebilir:

Türkiye’nin ilk futbol tak›m› Galatasaray (1905)

● Dünya s›ralamas›nda 1. s›raya yükselen ilk Türk tak›m›.

●Devlet üstün madalyas› alan ilk tak›m

●UEFA Kupas›’n› hiç yenilgi almadan kazanan ilk ve tek Türk tak›m›

●Türkiye Süper Lig’in ilk ﬂampiyonu

●Dünya Kulüpler ﬁampiyonas›’nda Avrupa K›tas›’n›

temsil eden ilk ve tek Türk ta- k›m›●ﬁampiyonlar Ligi’nde çey- rek finale ç›kan ilk Türk tak›- m›.●‹stanbul ﬁampiyonlu¤u’nu kazanan ilk futbol tak›m›

(1907-1908)

● Yurtd›ﬂ›nda ilk galibiyet alan Türk futbol tak›m› (1911)

● Yurtd›ﬂ›nda Türkiye’yi temsil eden ilk futbol tak›m› (1911)

●ﬁampiyonlar Ligi’ne kat›lan ilk Türk tak›m›

●Avrupa’da, UEFA Kupas›’n› hiç yenilgi almadan kazanan ilk ve tek tak›m

●Balkanlarda UEFA Kupas›’n› kazanan ilk ve tek ta- k›m●Uluslararas› maçlarda kendi sahas›nda art arda en çok galibiyet alan Türk tak›m› (20 kez)

●Süper Kupa kazanan ilk ve tek Türk tak›m›

●‹spanyollar› deplasmanda yenen ilk Türk tak›m›

●‹spanyollar› eleyen ilk Türk tak›m›

●Bir sezonda iki ‹talyan tak›m›n› eleyen ilk Türk ta- k›m› (Milan-Bologna)

●Bir sezonda iki ‹ngiliz tak›m›n› eleyen ilk Türk ta- k›m› (Leeds-Arsenal)

● Türkiye 1. Ligi’ni nama¤lup bitiren ilk tak›m (1985-86)

●En fazla aral›ks›z ﬂampiyon olan tak›m (4 kez)

●Bir sezonda en fazla Avrupa kupas› maç› oynayan tak›m (18 kez - Süper Kupa dâhil)

●ﬁampiyonlar Ligi’ne en fazla kat›lan Türk tak›m›

●Türkiye Kupas›’n› en fazla kazanan tak›m (14 kez)

●Cumhurbaﬂkanl›¤› Kupas›’n› en fazla kazanan ta- k›m (10 kez)

●Avrupa kupalar›nda 1 sezonda en fazla puan toplayan tak›m (17 maç, 34 puan)

●Bir sezonda Avrupa kupalar›nda en fazla galibiyet alan tak›m (11 kez - Süper Kupa dâhil)

●Bir sezonda Avrupa kupalar›nda en fazla gol atan tak›m (35 gol - Süper Kupa dâhil)

●Deplasmanda aral›ks›z en fazla yenilmeyen tak›m (40 kez)

●Avrupa kupalar›nda en çok tur geçen Türk tak›m›

●Avrupa kupalar›nda en fazla maç yapan Türk tak›m›

1905 do¤umlu Galatasaray, bir yandan lig

ﬂampiyonluklar›nda Fenerbahçe ile atbaﬂ› gidip Türkiye Kupas›’n› en çok kazanan tak›m unvan›n› elde ederken, di¤er

yandan da Avrupa’da büyük destanlara imza att›. 2000 y›l›nda UEFA Kupas›’n› kazanarak hiç bir Türk tak›m›n›n ulaflamad›¤› büyük bir baflar›ya ulaflan sar›-k›rm›z›l› tak›m,

hemen ard›ndan da Avrupa Süper Kupas›’n›n sahibi oldu.

(13)

R

Re ek ko orrlla arr››n n tta ak k››m m››

Fenerbahçe Tarihi

100 yaﬂ›n› geride b›rakan ender tak›mlar›m›zdan biri olan Fenerbahçe, ad›n› Türk futbol tarihine rekorlara yazd›rd›.

Profesyonellik öncesi 1922-23 sezonunda hiç gol yemeden elde edilen ﬂampiyonluk ayn› zamanda bir dünya rekoru.

Lig ﬂampiyonlu¤unu 18 kez kazanarak rekor k›ran Fenerbahçe, 1988-89 sezonunda att›¤› 103 golle de

bir baﬂka rekorun sahibi.

Kad›köy civar›ndaki futbol hareketlen- meleri 1897 y›l›nda bafllad›. Adres ise Derea¤z›, Moda bölümüydü. Türk genç- lerinin bu bölgede kurduklar› ilk kulüp Siyah Çorapl›lar (Black Stockings) ad›yla an›l›yordu. Deniz Lisesi ö¤rencisi Fuat Hüsnü Kayacan’›n 1899 y›l›nda, bugün- kü Fenerbahçe Stad›’n›n bulundu¤u yerdeki çay›rda meflin yuvarla¤a yapt›¤› vu- rufllar s›ras›nda arkadafllar› Reflat Denyal ve Mehmet Ali ile dile getirdikleri “Ah biz de bir kulüp kurup futbol oynayabil- sek” özleminin hayata geçirilifl biçimiydi Siyah Çorapl›lar. Fakat kulübün ömrü uzun sürmedi. Monarfli rejiminin engel- lemeleri üzerine kulüp k›sa sürede kapa- t›ld›.

1907’nin ilkbahar›nda ise Kad›köylü gençlerden Nurizâde Ziya (Songülen), Bahriyeli Necip (Okaner), Hasan Sami (Kocamemi) ve Asaf (Beﬂp›nar) Beyler, Necip Bey’in Moda’daki evinde yapt›kla- r› bir toplant›da kurmay› kararlaﬂt›rd›kla- r› kulüplerine Fenerbahçe ad›n› verdi.

Fenerbahçe Kulübü’nün ilk yönetim ku- rulunda baﬂkan Ziya Bey’di. Genel sek- reterli¤i Ayetullah Bey, genel kaptan ve

veznedarl›¤› ise Necip Bey üstlenmiﬂti.

Elbette kuruluﬂ y›llar› kolay olmam›ﬂt›.

Zaman zaman futbolcu bulmakta bile zorlan›lan bu y›llarda birçok defa gemi- lerden ödünç futbolcu al›narak ligdeki mücadele sürdürülmüﬂtü.

1909 y›l›nda kulübün ad› Fenerbahçe Spor Kulübü olarak de¤ifltirilmifl, renkleri de sar›-beyazdan bugünkü renkleri olan sar›-laciverde çevrilmiflti.

1909-1911 y›llar› Fenerbahçe için olduk- ça zor geçmifl, bir ara kulüp da¤›lma noktas›na bile gelmiflti. Ancak Elkatipza- de Mustafa, kulübü kurtaran adam olmufltu. O y›llarda kulübün lokali dahi yoktu. Tak›mlar ise çok kötü durumday- d›. Ancak yine de St. Joseph, Robert Ko- lej ve Kad›köy Numune Mektebi’nden toplan›lan futbolcularla kulübün genç ta- k›mlar› kurulmufl ve bir nevi altyap› olufl- turulmas› baflar›lm›flt›.

Bu at›l›m›n meyvelerini toplamak da fazla uzun sürmedi. Baflar›s›z geçen iki y›l›n ard›ndan Fenerbahçe 1911-12 sezonunda ilk flampiyonlu¤unu elde etti. Üstelik bu flampiyonlu¤a hiç yenilgi yüzü gör- meden ulafl›lm›flt›. Bu flampiyonluk, bir

ara da¤›lma nokta- s›na gelen Fener- bahçe’ye yaflama gücü afl›lam›fl ve kulüp Alt›yol a¤- z›nda iki odal› bir lokale kavuflmufltu.

Balkan Savaﬂ› nedeniyle 1912-13 sezonu lig maçlar›

iptal edildi. Ancak bu boflluk da Fe- nerbahçe’nin h›z›- n› kesmedi. Sar›-lacivertli tak›m, hemen ard›ndan bafllayan sezonda üst üste iki flampiyonluk daha kazand›.

Bu iki ﬂampiyonluk da yine hiç yenil- meden elde edil-

miflti. Art arda gelen bu flampiyonluklar Fenerbah- çe’yi ön plana ç›kar›rken, kulüp çevresinde hat›r› sa- y›l›r bir camian›n oluflmas›n›n da yolunu açm›flt›.

Fenerbahçe ayn› zamanda 1914 y›l›nda tertiplenen genç tak›mlar flampiyonlu¤unu da kazanm›fl ve 10 y›l içinde en çok flampiyonluk elde eden tak›m olma unvan›n› alarak ‹ngilizler taraf›ndan verilen tarihi flildin de sahibi olmufltu.

Cumhuriyetin ilân›ndan tam dört ay önce ise 1923 y›- l› Haziran ay›n›n 29. günü, Fenerbahçe Futbol Tak›- m›, ‹stanbul’daki ‹ngiliz ‹ﬂgal Kuvvetleri futbol tak›- m›yla yapt›¤› maç›

2-1 kazan›p ‹flgal Kuvvetleri’nin ma¤- rur komutan› Gene- ral Harrington’›n elinden kupay› al- m›flt›. “Düflman› yenen” Fenerbahçe, Türk halk›n›n da gönlüne taht kurmufltu art›k.

1932’nin 5 Hazi-

ran’›n› 6 Haziran’a ba¤layan gece ise kulüp binas› bir yang›nla kül oldu.

Ancak Fenerbahçe bu yang›n›n külle- rinden yeni bir tesis ç›kartmay› da baﬂard›. Bir süre sonra kulüp bu- günkü Fenerbahçe Stad›’n›n bulundu-

¤u yerdeki binaya ve stada sahip oldu.

Gelelim Fenerbah- çe’nin ﬂampiyon- luk rekorlar›na…

Profesyonel lig ön- cesi 1922-23 sezonunda hiç gol yemeden elde et- tikleri ﬂampiyonluk, bugün için de bir dünya rekoru.

1936-37 sezonunda da sadece 1 gol yiyerek flampiyon oldu sar›-lacivertliler. 1982-83 sezonunda Ali fien’in baflkanl›¤›nda o sezonun toplam 5 kupas›na birden sahip oldular.

1988-89 sezonundaki 103 gollü ﬂampiyonluk ise Tür- kiye Ligi’nin gol rekoru olarak geçti kay›tlara.

Profesyonel lig kurulana, yani 1959’a kadar 22 kez flampiyonluk kupas› kald›ran Fenerbahçe, profesyonel lig tarihinde de elde etti¤i 18 flampiyonlukla ilk s›- ray› Galatasaray’la paylafl›yor. Kulübün müzesinde ayr›ca 5 Türkiye, 6 Cumhurbaflkanl›-

¤›, 2 Süper Kupa, 2 Atatürk, 8 Baﬂ- bakanl›k, 16 ‹stanbul Ligi, 6 Milli Küme, 1 ‹stanbul, 3 Türkiye Futbol ﬁampiyonas›, 1 Spor Toto, 4 Do- nanma, 12 TSYD Kupas› bulunuyor.

(14)

SSüüppeerr K Ku uppaa’’ddaa iillkk kkeezz bbu ullu uﬂﬂttu ullaarr

Kupan›n Tarihçesi

Spor Toto Süper Lig’de 18’er ﬂampiyonlukla bir rekoru paylaﬂan Galatasaray ile Fenerbahçe,

Süper Kupa finalinde ilk kez karfl› karfl›ya geliyor. Fenerbahçe daha önce iki kez final oynad›¤› Süper Kupa’y› bu iki karfl›laflmada da Befliktafl’› yenerek müzesine tafl›d›. Galatasaray

ise Süper Kupa’daki iki finalinden birini Beﬂiktaﬂ’a kaybederken, di¤erini Kayserispor’u

ma¤lup ederek kazand›.

Türkiye Ligi fiampiyonu ile Türkiye Kupas› flampiyonunu karfl› karfl›ya getiren bir organizasyon düzenleme fikri ilk olarak 1965-66 sezonunda hayata geçirildi. Organizasyona Cumhurbafl- kanl›¤› Kupas› ad› verildi. O sezon Türkiye Kupas›’n› kazanan Galatasa- ray, lig flampiyonu Befliktafl’› 2-0 yenerek ilk Cumhurbaflkanl›¤› Kupas›’n›

müzesine götürdü. Cumhurbaﬂkanl›¤›

Kupas›, 12 Eylül darbesinin yap›ld›¤›

dönemde 1980-81 ve 1981-82 sezon- lar›nda iki kez Devlet Baﬂkanl›¤› Ku- pas› ad› alt›nda olmak üzere 1998 y›- l›na kadar tam 33 kez düzenlendi. Ga- latasaray’›n 10 defayla en çok kazan- d›¤› Cumhurbaﬂkanl›¤› Kupas›’n› bu- günün finalistlerinden Fenerbahçe de 6 defa müzesine götürdü.

Befliktafl ve Trabzonspor’un 7’fler kez

kazand›¤› Cumhurbaflkanl›¤› Kupa- s›’n› Göztepe, Eskiflehirspor ve Anka- ragücü de dört büyükler d›fl›nda kazanan di¤er tak›mlar unvan›n› tafl›yor.

1998 y›l›nda sona eren Cumhurbafl- kanl›¤› Kupas›’n›n yerine tam 9 y›ll›k aradan sonra Süper Kupa organizasyonu kuruldu. Yine lig ve kupa flampiyonunu karfl› karfl›ya getiren organizasyonun en önemli fark›, tarihi ve yeri konusundayd›. Cumhurbaflkanl›¤› Ku- pas› hep Ankara’da düzenlenirken, Süper Kupa ilk defa ülke s›n›rlar›n›n d›fl›na taflarak Almanya’da organize edildi. Cumhurbaflkanl›¤› Kupas› sezonun hemen bitiminde ve genellikle Haziran ay›nda eski kadrolarla oyna- n›rken, Süper Kupa yeni sezonun ön- cesine tafl›nd› ve yeni transferlerin de yer ald›¤› bir boy gösterisine dönüfltü.

Beﬂiktaﬂ 2006 Fenerbahçe 2007

TFF Süper Kupa’n›n ilki 30 Temmuz 2006 günü Almanya’n›n Frankfurt kentindeki Commerzbank Arena’da oynand›. Bu maç- ta lig flampiyonu Galatasaray ile Türkiye Kupas› sahibi Befliktafl karfl› karfl›ya geldi.

Hakemli¤ini Bülent Demirlek’in, yard›mc›- l›klar›n› Erhan Sönmez ile Cemal Gemi- ci’nin, dördüncü hakemli¤ini ise Çetin Sa- r›gül’ün yapt›¤› maçta Galatasaray’› 60.

dakikada Mert Nobre’nin att›¤› tek golle 1-0 yenen Beﬂiktaﬂ, ilk Süper Kupa’n›n sahibi oldu.

‹kinci Süper Kupa’n›n adresi yine Alman- ya’yd›. 5 A¤ustos 2007 günü Rheinenergie Stad›’nda oynanan finalde Süper Lig fiampiyonu Fenerbahçe ile Türkiye Kupas›’n›n sahibi Befliktafl karfl› karfl›ya geldi. F›rat Ayd›- nus, Bahattin Duran, Mustafa Emre Eyisoy, Mustafa Kamil Abito¤lu hakem dörtlüsünün görev ald›¤› finalde Befliktafl’a 2-1 üstünlük kuran Fenerbahçe, ikinci Süper Kupa’n›n kazanan› oldu. Bu finalde Fenerbahçe’ye zaferi getiren golleri 14. dakikada Deivid de Souza ve 85. dakikada Mateja Kezman

atarken, Beﬂiktaﬂ’›n tek golünün alt›nda 20.

dakikada Bobo’nun imzas› vard›.

Yine Almanya’da oynanan üçüncü Süper Kupa finalinde ise tak›mlar lig flampiyonu Galatasaray ile kupa flampiyonu Kayseris- por’du. 17 A¤ustos 2008 günü MSV Are- na’da sahnelenen finalde Selçuk Dereli, Cem Satman, Erdinç Sezertam, Mustafa Kamil Abito¤lu dörtlüsü görev ald›. 66. dakikada Harry Kewell ve 73. dakikada Sha- bani Nonda’n›n golleriyle Kayserispor’u 2-1 ma¤lup eden Galatasaray, Süper Ku- pa’y› ilk kez kazanmay› baflard›. Kayseris- por’un tek golünü ise 89. dakikada Meh- met Topuz kaydetti.

Dördüncü Süper Kupa finalinin adresi ise Türkiye oldu. Hem lig hem de kupa flampiyonu Befliktafl, kupa finalisti Fenerbahçe ile 2 A¤ustos 2009 günü ‹stanbul’daki Atatürk Olimpiyat Stad›’nda karfl› karfl›ya geldi.

Cumhurbaﬂkanl›¤› Kupas›

Sezon Tak›mlar Skor

1965-66 Galatasaray-Beﬂiktaﬂ 2-0

1966-67 Beﬂiktaﬂ-Altay 1-0

1967-68 Fenerbahçe hem lig hem kupa ﬂampiyonu olarak kupay› direkt ald›

1968-69 Galatasaray-Göztepe 2-0 1969-70 Göztepe-Fenerbahçe 3-1 1970-71 Eskiflehirspor-Galatasaray 3-2 1971-72 Galatasaray-Ankaragücü 3-0 1972-73 Fenerbahçe-Galatasaray 2-1 1973-74 Befliktafl-Fenerbahçe 3-0 1974-75 Fenerbahçe-Befliktafl 2-0 1975-76 Trabzonspor-Galatasaray 2-1

1976-77 Trabzonspor-Beﬂiktaﬂ 1-1 (3-1 Pen.) 1977-78 Trabzonspor-Fenerbahçe 1-0

1978-79 Trabzonspor-Fenerbahçe 2-1 1979-80 Trabzonspor-Altay 3-0

Devlet Baﬂkanl›¤› Kupas›

1980-81 Ankaragücü-Trabzonspor 1-0 1981-82 Galatasaray-Beﬂiktaﬂ 2-0

Cumhurbaﬂkanl›¤› Kupas›

1982 83 Trabzonspor-Fenerbahçe 2-0 1983-84 Fenerbahçe-Trabzonspor 1-0

1984-85 Fenerbahçe-Galatasaray 1-1 (4-2 Pen.) 1985-86 Beﬂiktaﬂ-Bursaspor 2-1

1986-87 Galatasaray-Gençlerbirli¤i 3-2 1987-88 Galatasaray-Sakaryaspor 2-0 1988-89 Befliktafl-Fenerbahçe 2-1 1989-90 Fenerbahçe-Befliktafl 3-2 1990-91 Galatasaray-Befliktafl 1-0 1991-92 Befliktafl-Trabzonspor 2-1 1992-93 Galatasaray-Befliktafl 2-0 1993-94 Befliktafl-Galatasaray 3-1 1994-95 Trabzonspor-Befliktafl 2-0 1995-96 Galatasaray-Fenerbahçe 3-0 1996-97 Galatasaray-Kocaelispor 2-1 1997-98 Befliktafl-Galatasaray 2-1 (uz.)

Süper Kupa

2005-06 Befliktafl-Galatasaray 1-0 2006-07 Fenerbahçe-Befliktafl 2-1 2007-08 Galatasaray-Kayserispor 2-1 2008-09 Fenerbahçe-Befliktafl 2-0 2009-10 Trabzonspor-Bursaspor 3-0 Galatasaray 2008

(15)

Her ikisi de daha önce birer kez Süper Kupa’ya uzanan iki tak›m›n mücadelesini Fenerbahçe 2-0 kazand›. Yunus Y›ld›r›m, Serkan Gençerler, Volkan Narinç, Aytekin Durmaz hakem dörtlü- sünün görev ald›¤› maçta Fenerbahçe’ye ikinci Süper Kupa’y› getiren gollere 74 ve 89. dakikalarda Alex de Souza imza koydu.

Beflinci Süper Kupa finalinin adresi Atatürk Olimpiyat Stad›, finalistleri ise lig flampiyonu Bursaspor ile kupa flampiyonu Trabzonspor’du.

‹kisi de ilk kez finalde yer alan tak›mlar›n mü-

cadelesini Trabzonspor, Kolombiyal› santrforu Teofilo Gutierrez’in golleriyle 3-0 kazand›. Fi- nali Kuddusi Müftüo¤lu, Baki Tuncay Akk›n, Nihat M›zrak, Özgür Yankaya hakem dörtlüsü yönetti.

Spor Toto Süper Lig flampiyonu Galatasaray ile Ziraat Türkiye Kupas› sahibi Fenerbahçe üçün- cü kez Süper Kupa finalinde yer al›yor. Tarihle- rinde pek çok farkl› kulvarda kozlar›n› paylaflan iki büyük tak›m ilk kez Süper Kupa finalinde karfl› karfl›ya geliyor.

Fenerbahçe 2009

Trabzonspor 2010

(16)

Bugüne dek beﬂ kez düzenlenen Süper Kupa finallerinin ilk üçü Almanya’da gerçekleﬂtirildi. Sonraki iki finale ise ‹stanbul ev sahipli¤i

yapt›. Süper Kupa finali k›sa tarihinde ilk kez ‹stanbul’un do¤usuna taﬂ›n›yor. Hem de öyle birkaç yüz kilometre de¤il, tam 1224 kilometre

do¤usuna, Erzurum’a.

Geçmiflte Cumhurbaflkanl›¤› Kupas› ad› alt›nda or- ganize edilen Süper Kupa, yeni ad›yla bu sezon al- t›nc› kez düzenleniyor. Uzun bir aradan sonra 2006 y›l›ndan itibaren yeniden hayata geçirilen lig flampiyonu ile kupa flampiyonunu karfl› karfl›ya getirme fikrinin somutlaflm›fl hali olan Süper Kupa, bugüne dek ‹stanbul’un daha do¤usuna hiç geçmedi. Hatta öyle ki, kupan›n ilk üç y›l›nda finaller Türkiye s›n›r- lar›ndan içeriye bile girmedi. ‹lki Almanya’n›n Frankfurt flehrindeki Commerzbank Arena’da 2006 y›l›nda düzenlenen Sü-

per Kupa finalinin ikin- cisine Köln ﬂehri, Rhe- inenergie Stad›’yla ev sahipli¤i yapt›. Üçün- cü final ise Duis- burg’daki MSV Are- na’da oynand›. Süper Kupa finalleri, 2009 y›- l›ndan itibaren Misak-›

Millî s›n›rlar›n›n içine taﬂ›nd›. 2009 ve 2010 finallerine ‹stanbul’daki Atatürk Olimpiyat

Stad› ev sahipli¤i yapt›.

Ve Süper Kupa finali k›sa tarihinde ilk kez ‹stanbul’un do¤usuna taﬂ›n›yor. Hem de öyle birkaç yüz kilometre de¤il, tam 1224 kilometre do¤usuna, Er- zurum’a. Önce “Do¤u’nun Paris’i” olarak bilinen Er- zurum’dan söz edelim, sonra maç›n oynanaca¤› stada dönelim.

415 tarihinde Do¤u Roma ‹mparatoru II. Theodosi- os’un emriyle fiark Ordular› Kumandan› Anatolius taraf›ndan kurulan Erzurum, Do¤u-Bat› hatt›n›n ge- çifl yolu olarak ta- rihin her dönemin- de önemini koru- mufltur. Uzun y›l- lar Selçuklu ve Os- manl›’n›n kilit fle- hirlerinden biri olan Erzurum, Tür- kiye Cumhuriye- ti’nin kuruluflunda da önemli rol oynayan kentlerden birisidir. Türkiye Büyük Millet Mec-

EErrzzuurruum m’’ddaa iillkk SSüüppeerr K Kuuppaa EErrzzuurruum m’’ddaa iillkk SSüüppeerr K Kuuppaa

lisi’nin ku- r u l u fl u n a ve ‹stiklal Harbi’nin bafllamas›- na giden ilk ad›m- lar, Erzu- rum Kon- g r e s i ’ n d e at›lm›flt›r.

Atatürk’ün E r z u - r u m ’ d a kald›¤› ev de bugün A t a t ü r k M ü z e s i olarak kul- lan›lmaktad›r.

Erzurum 25 bin kilometrekarenin üzerindeki yüzöl- çümüyle Konya, Sivas ve Ankara’dan sonra Türki- ye’nin dördüncü büyük ilidir. Genel olarak yüksek arazilerden oluﬂan bu topraklarda platolar›n deniz seviyesine göre yükseklikleri 2 bin metreyi bulur.

Da¤lar ise 3 bin metre ve daha yüksektir. Mescit Da¤lar›, Kargapazar› Da¤lar›, Allahuekber Da¤lar›, Palandöken Da¤lar› ve fiahveled Da¤lar› hep 3 bin metrenin üzerindeki da¤lard›r. Dolay›s›yla Erzu- rum’un büyük ço¤unlu¤unda, karasal iklim özellik- leri hâkimdir. K›fllar uzun ve sert, yazlar k›sa ve s›- cak geçer. K›fl›n -35 dereceye kadar inen so¤uklar görülür. Y›lda ortalama 50 gün kar ya¤arken, kar ör- tüsünün yerde kal›fl süresi ise 114 gün kadard›r. ‹l arazisinde egemen do¤al bitki örtüsü, step formas- yonudur. Orman örtüsü, pek yayg›n de¤ildir. Bafll›ca orman örtüsü alanlar›, Oltu, Olur ve fienkaya ilçele- rindeki sar›çam ve mefle ormanlar›yla, Erzincan-Afl- kale s›n›rlar›nda rastlanan mefle ormanlar›d›r. ‹l top- raklar›n›n do¤usundaki sular› Aras, Bat› kesimi sula- r›n› Karasu, kuzey kesimininkini ise Tortum ve Oltu çaylar›n›n birleflmesiyle oluflan Çoruh ›rma¤› toplar.

‹lin en önemli do¤al gölü, Tortum gölüdür. Alan›

yaklafl›k 8 kilometrekare kadar olan bu göl, Kemerli da¤›ndan heyelan yoluyla kayan kütlelerin Tortum çay›n›n yata¤›n› t›kamas› yoluyla oluflmufltur. Bu ne- denle çay›n eski yata¤› de¤iflmifl ve önünde yüksek- li¤i 48 metreyi bulan ünlü do¤a harikas› Tortum Ça¤layan› oluflmufltur.

2012 verilerine göre ilin genel nüfusu 780 bin 847 kiﬂidir. Yöre halk› gelenek ve göreneklerine ba¤l›

olup, Atatürk Üniversitesi’nin varl›¤› halk›n e¤itim ve kültür seviyesine olumlu katk› sa¤layarak de¤iﬂim ve geliﬂime kolayl›kla uyum sa¤lamas›na yard›mc›

olmaktad›r. K›rsal kesimde halk geçimini tar›m ve hayvanc›l›kla sa¤lamaktad›r.

Erzurum, uluslararas› karayolu, havayolu ve demir- yolu a¤› üzerindedir. Uluslararas› Erzurum Havali-

man› y›ll›k 2 milyon yolcu kapasitesine sahiptir ve ayn› anda 7 uçak bar›nd›rabilmektedir. Havaliman›

ﬂehir merkezine 10, kayak merkezine 20 dakika me- safededir. Do¤u Ekspresi ve Mavi Tren de Erzu- rum’dan geçmekte, bu seferler her gün karﬂ›l›kl› olarak yap›lmaktad›r.

Uluslararas› Kayak Federasyonu’nca dünyan›n ikinci büyük kayak merkezi olarak nitelendirilen Palan- döken Da¤›’ndaki 6.5 kilometrelik profesyonel kayak merkezi, y›l›n 180 günü kayak yapma imkân› ta- n›maktad›r.

Kentin görülmeye de¤er yerlerinden birisi de “Nar- man Peri Bacalar›”d›r. Bu jeolojik oluﬂumlar, Nar- man ilçesinin 7 kilometre güneyinde yer almaktad›r.

Rüzgâr ve ya¤murun kumlu topra¤› afl›nd›rmas›yla, k›rm›z› kaya bafll›kl› peri bacalar› oluflmufltur.

Ünlü “Çifte Minareli Medrese” de Erzurum’un alâ- met-i farikalar›ndan biridir. Selçuklu stilinde 13. as- r›n sonlar›na do¤ru yap›lan, “Fakülte Karfl›l›¤›” tedri- sat yapan Çifte Minareli Medrese, mimari yap›s›, tafl oyma ve kabartma, çini süslemeleriyle muhteflem bir flaheserdir.

Yakutiye Medresesi de taç kap›s›nda bulunan kita- beye göre, ‹lhanl› Hükümdar› Sultan Olcayto zama- n›nda Gazan Han ve Bolugan Hatun ad›na, Cema- leddin Hoca Yakut Gazani taraf›ndan 1310 y›l›nda yapt›r›lm›ﬂt›r.

Ayr›ca yurt ve dünya çap›nda ünlü olan, kehribar tafl› da denilen, tak› ve süs eflyas› yap›lan Oltu tafl› da Erzurum’un Oltu ilçesinde ç›kmaktad›r.

fiehir hakk›ndaki bu k›sa bilgilerin ard›ndan gelelim Süper Kupa maç›n›n oynanaca¤› stadyuma. Bugün- kü ismi Yeni Erzurum Stad› olan stat, 1968 y›l›nda temeli at›l›p 1972’de hizmete giren Cemal Gürsel Stad›’n›n 2011 y›l›nda bafltan sona yenilenmesiyle ortaya ç›km›flt›r. Stat, 2011 y›l›nda flehirde düzenle- nen 25. Dünya Üniversiteleraras› K›fl Olimpiyatla- r›’n›n aç›l›fl ve kapan›fl törenleri için adeta yeni bafltan infla edilmifltir. Yeni Erzurum Stad›, ›fl›kland›r- mal›, alttan ›s›tma sistemli, tamam› kapal› tribünleri ve 25 bin kiflilik seyirci kapasitesiyle Erzurum Bü- yükflehir Belediyespor kulübüne hizmet vermekte- dir.

Galatasaray-Fenerbahçe