Derslerdeki bilimsel sorgulama yönteminin geliştirilmesine yardımcı olması amacıyla oluşturulan “sorgulama çerçevesi”, sorgulamanın
gözleme dayanan bir soru ile başlayıp ve soruya, delile dayanan bir çözüm bulunması gerektiğini vurgulayarak dersler sırasında
uygulanması gereken basamakları aşağıda şekilde sıralamaktadır.
A. Sorunun Oluşturulması
• Ne bulmak istiyorum? (Sorunun oluşturulması) Hipotezin Kurulması
• Ne olacağını düşünüyorum?
B. Planlama
• Hangi materyallere ihtiyacım olacak?
• Bilgiyi toplamam için hangi adım ya da süreçler olacak?
• Nasıl gözlemleyeceğim ve sonuçları nasıl kaydedeceğim?
C. Uygulama
Materyallerin Toplanması
• Planımı uygularken hangi materyallere ihtiyacım olacak?
Sürecin İzlenmesi
• Planımı yürütmek için hangi basamaklar yer olacak Gözlem ve Sonuçların Kaydedilmesi
• Planımı uyguladıktan sonraki olaylar nelerdir?
• Neler gözlemliyorum?
• Sonuçlarımı nasıl gösterebilirim? (Grafik, tablo vb)
D. Sonuçlandırma
Bir Karar Oluşturulması
• Ne buldum?
• Benim hipotezim kanıtlarla desteklendi mi?
E. Raporlaştırma
Sonuçların Paylaşılması (İnformal)
• Benim aktivitemle ilgili başkalarına neler söylemek istiyorum?
Rapor Süreci (Formal)
Diğerlerinin öğrenebileceği ne yaptığının kaydedilmesi.
• Bilgilerimi anlatmanın (ifade etmenin) farklı yollarını düşünmek.
Bilimsel sorgulamanın özü, öğrencilerin verilerin analizi ile araştırma sorularına cevap buldukları
aktif çalışma sürecidir.
Bilimsel sorgulamada iki içerikten söz edilebilir.
Bunlardan birincisi; öğrencilerin modelleri, kavramları oluşturma ve bir konuya ilişkin anlam çıkarmada
deneyimlerini açıklaması için fırsatların sunulduğu içeriğin kavranması olarak bilimsel sorgulama,
ikincisi, yetenekler olarak bilimsel sorgulamadır.
En özgün bilimsel sorgulamanın; öğrencinin kendi
sorusunu kendisinin oluşturduğu, deneyini planladığı ve verileri toplayarak sonuca ulaştığı sorgula türü
olduğu yadsınamaz bir gerçek olsa da öğrencilerin farklı yaş grupları ve düzeyleri dikkate alındığında soruların ve verilerin verildiği, analiz ve
sonuçlandırma kısmında öğrencinin aktif rol aldığı öğrenme ortamları da bilimsel sorgulama temellidir.
BİLİMSEL SORGULAMA DÜZEYLERİ
1. Düzey Doğrulama Öğrenciler derste öğrendikleri bilimsel prensipleri doğrulamak üzere
yönergeleri verilen deneyleri yaparlar.
2. Düzey Planlı Sorgulama Öğretmen öğrenciler cevabını bilme-
dikleri bir soru sorar ve sorgulamayı tamamlamalar için
izleyecekleri prosedürü verir.
3. Düzey Rehberli SorgulamaÖğretmen öğrenciye sadece araştıra-
cağı problemi verir, problemin çözüm yöntemini öğrenci belirler.
4. Düzey Açık (Bağımsız) Soruyu oluşturmak ve araştırmayı or- Sorgulama ganize ederek uygulamak öğrenciye
aittir.
