METABOLİK SENDROM ve
BESLENME TEDAVİSİ
Metabolik Sendrom Tanım
Metabolik sendrom (MS);
Genetik ve çevresel etmenlere bağlı olarak gelişen;
Obezite (özellikle santral obezite), Tip 2 diyabet,
Kardiyovasküler hastalıklar, hipertansiyon,
Dislipidemi (yüksek trigliserid ve düşük HDL-C düzeyi) ve
İnsülin direncinin iç içe geçtiği bir tablodur.
Metabolik Sendrom
Bu tablo literatürlerde
Sendrom X,
Polimetabolik sendrom en yaygın kullanım
Ölümcül dörtlü “metabolik sendrom”
İnsülin direnci sendromu
Uygarlık sendromu
Koroner kalp hastalıkları gelişimi için 2 kat,
Tip 2 DM gelişimi için 5 kat daha fazla risk oluşturur.
Diğer özellikleri hiperfibrinojenemi, artmış PAI-1 düzeyi,
azalmış doku plazminojen aktivatör düzeyi, nöropati,
mikroalbüminüri ve hiperürisemi’dir.
Endokrin ve biyokimyasal bozukluklar
Açığa çıkan patofizyolojik durumlar
Glikoz intoleransı Tip 2 diyabetes mellitus Hiperinsülinemi Koroner kalp hastalıkları İnsülin direnci Polikistik over sendromu Hiperkortisolizm Santral yağ dağılımı Hipertrigliseridemi Morbid obezite Düşük HDL-C düzeyi Stres ve depresyon
Yüksek LDL-C düzeyi Hipertansiyon
Non-alkolik karaciğer yağlanması
Metabolik Sendromun Bileşenleri
Aterosklerotik KVH’lar için risk faktörü olan MS bileşenlerinin gelişimi ve şiddeti; yaşa ve ağırlık
(yağ) kazanımına bağlıdır.
Normal kilolu ve fazla kilolu bireylerde santral yağ birikimi, vücudun homojen olarak
yağlanmasından daha güçlü tehdit oluşturucu bir
faktördür!
Metabolik Sendrom Tarihçe
• 1988 Reaven obezite, diyabet, HT, hiperlipidemi ve aterosklerotik kalp hastalıklarının çok sık aynı hastada bulunmalarını gözlemleyerek, bunların aynı metabolik bozukluktan
kaynaklandığını ileri sürmüştür
• 1989 Kaplan bu metabolik ve kardiyovasküler patolojileri klinik hastalıklar temelinde değerlendirmiş
MS bileşenlerini obezite, HT, dislipidemi, IR Tip 2 DM olarak açıklamıştır.
“Deadly Quartet” “Ölümcül Dörtlü” olarak tanımlamıştır
Metabolik Sendrom / Tanı Kriterleri
I. Dünya Sağlık Örgütü-1998
Aşağıdakilerden en az biri:
•Bozulmuş açlık glukozu (≥110 mg/dl)
•Bozulmuş glukoz toleransı (≥140 mg/dl)
• Aşikar diabetes mellitus ve
Aşağıdakilerden en az ikisi:
•Hipertansiyon (kan basıncı ≥ 140/90 mmHg veya antihipertansif kullanıyor olmak)
•Dislipidemi (TG düzeyi ≥ 150 mg/dl veya
HDL düzeyi erkekte < 35 mg/dl, kadında < 39 mg/dl)
•Abdominal obezite (VKİ > 30 kg/m2 veya
bel/kalça oranı erkekte > 0.90, kadında > 0.85)
•Mikroalbuminüri (idrar albumin atılımı ≥ 20 mcg/dakika veya albumin/kreatinin oranı ≥ 30 mg/g)
Metabolik Sendrom / Tanı Kriterleri
Risk Faktörü Tanımlayıcı Düzey
Yüksek glikoz Açlık Plazma Glikozu ≥ 110 mg/dl Hipertansiyon Kan Basıncı ≥ 140/90 mmHg
Dislipidemi TG > 177 mg/dl HDL-C < 39 mg/dl
Abdominal obezite Bel Çevresi Erkek: > 94 cm Kadın: > 80 cm
* EGIR’e göre MS tanısı için insülin direnci- hiperinsülinemiye ek olarak yukarıdaki ölçütlerden en az 2’sinin pozitif olması gerekmektedir.
III. EGIR (European Group for the Study of Insulin
Resistance)Önerilerine Göre MS Tanı Kriterleri-1999
Metabolik Sendrom / Tanı Kriterleri
II. National Cholesterol Education Program (NCEP) Adult Treatment Panel III (ATP III)-2001
Aşağıdakilerden en az üçü:
• Abdominal obezite (bel çevresi: erkeklerde > 102 cm, kadınlarda > 88 cm)
• Hipertrigliseridemi ( ≥150 mg/dl)
• Düşük HDL (erkeklerde <40 mg/dl, kadınlarda <50 mg/dl)
• Hipertansiyon (kan basıncı ≥ 130/85 mmHg)
• Hiperglisemi (açlık kan glukozu ≥ 110 mg/dl)
Metabolik Sendrom / Tanı Kriterleri
AACE (American Association of Clinical Endocrinologists) Önerilerine Göre MS Tanı Kriterleri-2003
Risk Faktörü Tanımlayıcı Düzey
Aşırı kilo/Obezite BKI ≥ 25 kg/m2
Yüksek TG ≥ 150 mg/dL (1.69 mmol/L) Düşük HDL-C E:<40 mg/dL (1.04 mmol/L)
K:<50 mg/dL (1.29 mmol/L) Yüksek kan basıncı ≥ 130/85 mmHg
Plazma 2. saat glikozu > 140 mg/dL Plazma açlık glikozu 110-126 mg/dL
Diğer risk faktörleri Tip 2 DM, hipertansiyon, KVH aile öyküsü Polikistik over sendromu
Sedanter yaşam tarzı İleri yaş
Tip 2 DM ve KVH için yüksek riskli etnik gruplar
Metabolik Sendrom / Tanı Kriterleri
IDF Önerilerine Göre MS Tanı Kriterleri-2005 Risk faktörü
Santral obezite Tanımlayıcı düzey
Bel çevresi* (Her etnik drup için ayrı bel çevresi tanımlanmıştır)
Avrupalı E: ≥94 cm, K:≥80 cm
Güney Asyalı ve Çinli E: ≥90 cm, K:≥80 cm
Japon E: ≥85 cm, K:≥90 cm
Güney ve Orta
Amerikanlar Daha spesifik verilere ulaşana kadar Avrupalı bireyler için geliştirilen
önerileri kullan Afrikalı, Doğu Akdeniz
ve Orta Doğu (Arap) nüfusu
Metabolik Sendrom / Tanı Kriterleri
IDF Önerilerine Göre MS Tanı Kriterleri-2005 Risk faktörü Tanımlayıcı düzey
Santral obeziteye ek olarak aşağıdaki 4 kriterden herhangi ikisinin varlığı gereklidir.
Yüksek TG düzeyi ≥150 mg/dL
veya bu anormal lipit düzeyi için belirli tedavi alıyor olması
Düşük HDL-C düzeyi <40 mg/dL (E), <50 mg/dL (K) veya anormal lipit düzeyi için belirli tedavi alıyor olması
Yüksek kan basıncı ≥130/85 mmHg veya daha önce HT tanısı almış olması
Yüksek açlık plazma glikozu ≥100 mg/dL veya daha önce Tip 2 DM tanısı almış olması
* Eğer BKI 30 kg/m2’nin üzerinde ise bel çevresi ölçümü kullanılmadan santral obezite kabul edilecektir.
Metabolik Sendrom / Tanı Kriterleri
Çocuk ve adölesanlarda MS tanı kriterleri ve eşik değerleri için öneriler
Risk faktörleri Yaş (yıl) Erkek Kız
Yüksek glikoz Açlık
OGTT 2. saat -
- 100 mg/dl
140 mg/dl
100 mg/dl
140 mg/dl
Sistolik kan basıncı, mm Hg 8
12 15 17 Yetişkin
112 119 125 133
130
111 119 124 125
130
Diyastolik kan basıncı, mm Hg 8
12 15 17 Yetişkin
73 77 79 83
85
71 76 80 81
85
Trigliserid, mg/dL 12-19
16-19 NCEP
135 165
150
170 168
150
HDL kolesterol, mg/dL 6-8
12-159-11 16-19 NCEP
37 3935 33
35
37 3836 37
35
Bel çevresi, cm 8
1215 17 Yetişkin
70.9 84.594.4 101
102
70.4 81.989.8 97
88
Metabolik Sendrom / Tanı Kriterleri
MS bileşenleri için risk tanımları
MS Bileşeni Tanımı
BKI < 85 p Normal
≥ 85 - < 95 p Aşırı kilolu
≥ 95 p Obez
HDL-C > 35 mg/dl Normal
≤ 35 mg/dl Düşük
Trigliserid ≤ 110 mg/dl Normal
>110 mg/dl Yüksek
İnsülin <15 µU/l Normal
15-20 µU/l Sınırda yüksek
>20 µU/l Yüksek
Glikoz <100 mg/dl Normal
100-125 mg/dl Bozuk glikoz toleransı
≥ 126 mg/dl Diyabet Sistolik ve diyastolik kan basıncı < 90 p Normal
≥ 90 - < 95 p Prehipertansiyon
≥ 95 p Hipertansiyon
Metabolik Sendrom / Tanı Kriterleri
Modifiye WHO kriterlerine göre MS tanı kriterleri
MS Bileşeni Tanımı
Obezite Yaşa ve cinsiyete göre ≥ 95 p BKI Anormal glikoz
dengesi Aşağıdakilerden herhangi bir kriterin varlığı a. açlık hiperinsülinemi
b. bozulmuş açlık glikozu (≥ 6.1 mM/l)
c. bozulmuş glikoz toleransı (120. dk. glikoz ≥ 7.8 mM/l)
Hipertansiyon Yaşa ve cinsiyete göre ≥ 95 p sistolik kan basıncı Dislipidemi Aşağıdakilerden herhangi bir kriterin varlığı
a. yüksek trigliserid (≥ 1.75 mM/l) b. düşük HDL-C (< 0.9 mM/l)
c. yüksek toplam kolesterol (≥ 95 p)
Metabolik Sendrom / Tanı Kriterleri
Uluslar arası Diyabet Federasyonu (IDF) çocuk ve
adolesanlarda metabolik sendrom ve risk grupları tanımları
6-<10 yaş
• Obezite: Bel çevresi ≥90. percentil
Bu yaş grubunda Metabolik sendrom tanısı konamaz; bununla birlikte ailesinde Tip 2 diyabet, metabolik sendrom, dislipidemi, kardiyovaküler hastalık, hipertansiyon ve obesite olanlarda ileri ölçümler yapılmalıdır
10 -16 yaş
• Obezite: Bel çevresi ≥90th percentil (Daha düşük değerlerde erişkin eşik değeri)
• Trigliserid ≥150 mg/dl
• HDL-cholesterol <40 mg/dl
• Kan basıncı ≥130 mm Hg sistolik veya ≥85 mm Hg diastolik
• Açlık kan şekeri ≥100 mg/dl (OGTT önerilir) veya bilinen Tip 2 diyabet
> 16 yaş
• Erişkin IDF ölçütlerini kullan
Metabolik Sendrom Prevalansı
MS prevalansı, tanı kriterlerine ve farklı popülasyonlara göre %3 ila %30 arasında değişmektedir.
Çocukluk çağında MS görülme sıklığı; %3-4
Literatürlerde yayımlanan MS olan en genç bireyin 4 yaşında olduğu ve 12 yaşın altındaki çocukların %30’unda MS olduğu belirtilmektedir.
Bogalusa Kalp Çalışması:
Siyah ırklı çocuklar %3 Beyaz ırklı çocuklar %4
Metabolik Sendrom Prevalansı
Normal ağırlıktaki erkeklere kıyasla MeS riski
Hafif şişmanlarda 5 kat
Obezlerde 25 kat
Morbid obezlerde 67 kat fazladır.
NHANES III
Metabolik sendrom sıklığında artış TEKHARF 1990-2000
Yaş grupları
Prevalans (%)
METSAR (Erişkin Türklerde Metabolik
Sendrom Sıklığı Araştırması)
MeS Sıklığı, Kır-Kent Dağılımı
(METSAR)
MeS Sıklığı, Yaş Grupları
(METSAR)
Metabolik Sendrom Patogenezi
MS’in gelişiminde potansiyel 3 etiyolojik faktörün etkili olduğu düşünülmektedir:
(i) obezite ve adipoz doku bozuklukları (ii) insülin direnci
(iii) hepatik moleküller, vasküler ve immünolojik kaynaklar gibi bağımsız faktörlerdir
Metabolik Sendrom patofizyolojik şeması
Pro-inflamatuar durum Pro-inflamatuar durum
İnsülin direnci İnsülin direnci
Dislipidemi
Dislipidemi HipertansiyonHipertansiyon HiperkoagulabiliteHiperkoagulabilite Pro-inflamatuar durum
Pro-inflamatuar durum
Aterosklerozis Tip 2 diyabet Aterosklerozis
Tip 2 diyabet
Visseral obezite Visseral obezite
Obezite-MS
Yağ dokusundan salgılanan adipokinler
serbest yağ asitleri
sitokinler (tümör nekrozis faktör-)
rezistin
CRP visseral
adiponektin adipoz doku
leptin
plazminojen aktivatör inhibitör 1 (PAI-1)
IL-6 (İnterleukin-6)
Obezite, MS’in ana bileşenidir ve
insülin direnci ile güçlü bir şekilde ilişkilidir.
Obezite, MS’in ana bileşenidir ve
insülin direnci ile güçlü bir şekilde ilişkilidir.
• Periferik dokularda insülin duyarlılığının azalması sonucu glukozun dokularda kullanımı ve glikojene dönüşümü yetersiz hale gelir ve insülin düzeyi artar.
• İnsülin düzeyindeki artışa rağmen yeterli etkinin görülmemesi İNSÜLİN DİRENCİ
• İnsüline normalde cevap veren yağ, karaciğer,iskelet kası ve kalp kası gibi hedef dokularda insülin sinyal yolunda yetersizlik olarak da tanımlanabilir.
• Plazmada normal konsantrasyonda bulunan insülinin periferik glukoz alımını yeteri kadar uyaramaması, KC’den glukoz ve VLDL- C üretimini baskılayamaması durumudur.
• IR DM+Ateroskleroz
• Morbid obezlerde insülin direnci daha yüksektir (%26)
İnsülin Direnci-MS
– Uzun süren glukotoksisite beta hücre yetmezliği ile sonuçlanır
– Obezlerde bozulmuş glukoz toleransı varsa yakın izlemi gerekir
• İzlemde her yıl olguların % 2-14’ü tip 2 DM’e dönüşür
Obezite ve İnsülin Direnci
• Obezite ve obeziteye eşlik eden dislipidemi, BGT ve insülin direnci; MS, Tip 2 diyabet ve kardiyovasküler hastalıkların gelişimine büyük ölçüde katkıda bulunurlar.
• IR’ne rağmen obez kişilerin bir çoğunda diyabet ortaya çıkmaz.
• Diğer taraftan obezite diyabet için temel risk faktörüdür ve Tip 2 diyabetli hastaların yaklaşık %80-90’ı obezdir.
• Diyabeti olmayan obez kişiler mevcut insülin direncini yenmek için yeterli miktarda insülini sentez eder ve kan dolaşımına verirler.
Obezite-İnsülin Direnci-MS
• Açlık glukoz / Açlık insülin oranı
• HOMA (Homeostasis model assesment)
• QUICKI (Quatitative Insulin Sensitivite Check Index)
• OGTT
• Klemp Teknikleri
İnsülin Direnci Ölçütleri
Hipertansiyon-MS
• Hipertansiyona sahip bireylerde genellikle insülin direnci görülmektedir veya insülin direnci olan bireylerde kan basıncı yüksektir.
• Esansiyel hipertansiyonu olan hastaların %50’sinde insülin direnci ve hiperinsülinemi gözlenmiştir.
• Yüksek insülin düzeyi,
Sempatik sinir sistemi aktivitesini arttırır renal Na tutulumuna Distal tubulusa etki eder su ve tuz tutulumu
kan basıncı artar.
• İnsülin direnci varlığında, periferik vazodilatör etkisine de direnç geliştiği için dengelenememiş vazopressör etkisiyle hipertansiyon oluşturduğu
düşünülmektedir.
• BKI - sistolik kan basıncı arasında yüksek korelasyon vardır
Dislipidemi-MS
• Visseral obezite + IR dislipidemi ( T.kol, LDL-C, HDL-C )
IR’nin neden olduğu lipit metabolizmasındaki değişiklikler birkaç mekanizma ile tanımlanabilmektedir:
(1) hiperinsülinemi, hepatik VLDL-C sentezini arttırır böylece plazma TG ve LDL-C düzeyinin artmasına direk olarak katkıda bulunur;
(2) periferal dokulardaki lipoprotein lipaz üzerindeki insülin direnci de TG ve LDL-C düzeyinin artmasına neden olabilmektedir;
(3) Tip 2 diyabetli bireylerde gözlenen düşük HDL-C düzeyine, insülin direncine bağlı olarak apolipoprotein A1/HDL-C degradasyon
oranın artması sorumlu olabilir.
Aterosklerozis-MS
• Yapılan çalışmalar, IR’nin kardiyovasküler komplikasyon riskini arttırdığını göstermiştir.
• Tip 2 diyabetli bireylerin diyabetli olmayanlara kıyasla 3-7 kat daha fazla kardiyovasküler risk altında oldukları gösterilmiştir.
• Diyabetin varlığı kardiyovasküler mortalitenin 3-4 kat artması ile ilişkili bulunmuştur.
• Normal glikoz toleransına sahip bireylerde tüm vücutta insülin duyarlılığı ile açlık insülin düzeyi arasında iyi korelasyon gözlenmiş ve hiperinsülineminin aterosklerotik komplikasyonlar için bağımsız bir risk faktörü olduğu belirtilmiştir.
• Sonuç olarak insülin direncinin kardiyovasküler sisteme zarar verdiği desteklenmiştir
İnflamasyon-MS
• MS’de düşük derecede sistemik inflamasyon gözlenmiştir.
• Obezite
IR İnflamasyon göstergeleri
Esansiyel HT C-reaktif protein (CRP), TNF-, IL-6 Tip 2 DM
KKH
• CRP ve IL-6 düzeylerinde obezite ile birlikte anlamlı ölçüde bir artış, adiponektin düzeyinde ise azalma gözlenmiştir.
• Sağlıklı bireylerde BKI ile CRP arasında pozitif korelasyon gözlenmiştir.
İnflamasyon-MS
• Sağlıklı bireylerde; yüksek plazma CRP
KKH riski, iskemik inme
Periferal arter ve iskemik kalp hastalığı mortalitesi
• Yüksek plazma CRP düzeyine sahip olan bireylerde 3-4 yıl içinde diyabet gelişme riskinin en az 2 kat arttığı belirtilmektedir
• Yaşamımız boyunca inflamasyon oluşur ve bu durum aterosklerozisin ve kardiyovasküler hastalıkların gelişimine katkıda bulunur.
MeS Risk Faktörleri
• İlerleyen Yaş
• Artmış BMİ (4.5 kg artış,riski %23 arttırıyor)
• Yüksek ve düşük yağ tüketimi
• Fazla CHO tüketimi
• Çözünür posanın az alımı
ATP III
POSA
• Çözünemez Posa
– Selüloz, hemiselüloz, lignin
– Bakteriler tarafından kolonda fermente edilemez.
– Konstipasyonu önler.
• Çözünebilir Posa
– Gum, pektin, musilaj
– Yavaş sindirilir, kolesterolün ve kan şekerinin düşürülmesine yardımcıdır.
– Meyveler, sebzeler, yulaf, fisilyum tohumları
Kan Glikozu Kontrolünde Çözünebilir (viskoz) Diyet Posasının Etkisi
• Direkt Etkiler
– Sindirim hızı azalır
• Gastrik boşalma yavaşlar – Emilim hızı azalır
• Gut epiteli boyunca diffüzyon hızı yavaşlar
• İndirekt Etkiler
– Diyet yağının emilimi azalır
• Safra asitlerini bağlar/kolesterol düşer – İştahın regüle edilmesi
• Pek çok mekanizma
İnsülin duyarlılığı Metabolik Sendrom Toplam enerji
Toplam yağ Doymuş yağ
Tekli/çoklu doymamış yağ ? Posa/Glisemik indeksi besinler ?
Karotenoidler ve Tokoferoller ? ? Obezite
Ağırlık kazanımı Fiziksel inaktivite
Sigara ?
Diyet ve diğer yaşam tarzı faktörlerinin IR bileşenleri
ve MS’in klinik göstergeleri üzerindeki etkisi
n-3 Yağ Asitleri ve MeS
• Uzun zincirli n-3 yağ asitlerini (EPA, DHA) içeren su ürünleri, balık yağı tüketimi insüline duyarlılığı arttırıyor.
• Haftada en az 2-3 kez balık tüketimi önerilir (350-400 g)
n-3 yağ asitlerinin fazla miktarda alımı
• Kanama zamanını uzatır
• Hemorajik inme riskini arttırır
• Osidasyonu, biyolojik aktif oksidasyon ürünlerini oluşturur.
Antioksidanlara gereksinimi arttırır.
• LDL oksidasyonunu arttırır
Trans Yağ Asitleri ve MeS
• Trans yağ asitlerinin enerji alımına katılımı %1
• Her %2’lik artış diyabet riskini %39 arttırır
• Tereyağı ve/veya katı margarin tüketimi trans yağ asidi alımını arttırır
• Çoklu ve tekli doymamış yağ asitlerini içeren sıvı yağ, yumuşak kahvaltılık margarin tüketimi tercih edilmelidir.
• Kızartma yağlarının tekrar tekrar kullanımı, yüksek ısıda kızartma işlemi trans yağ alımını arttırır.
Glisemik indeks ve İnsülin direnci
Yüksek glisemik indeksli besin alımı Hiperglisemi
Hiperinsülinemi İnsülin direnci
Metabolik sendrom
Enerji Dengesi ve Obezite
Kanıtlara Dayalı Öneriler
1. İnsüline dirençli bireylerde enerji alımının azaltılması ve ılımlı ağırlık kaybının sağlanması, kısa dönemde insülin direncini ve glisemiyi iyileştirir.
2. Eğitim ile desteklenen yaşam tarzı değişiklikleri (yağ alımının günlük enerjinin %30’undan azını oluşturması ve enerji alımının azaltılması, düzenli fiziksel aktivite) ve düzenli vizitler başlangıca kıyasla %5-7 oranında ağırlık kaybı sağlayabilir.
3. Standart zayıflama diyetleri uzun dönemde ağırlık kaybı oluşmasında etkili değildir.
İyi planlanmış yoğun yaşam tarzı programları gereklidir.
Metabolik Sendrom Tedavi
Obeziteye yönelik yapılan programlarda hedef:
ideal vücut ağırlığına ulaşmaktan çok, 6-12 aylık bir zaman dilimi içersinde o andaki vücut ağırlığının %5-10’ununda kayıp sağlanmasıdır.
Risk faktörlerinden yüksek kan basıncının düşürülebilmesi için de %5’lik ağırlık kaybının yeterli olduğu belirtilmektedir.
Yetişkinlerde %5-10 enerji kısıtlaması ile haftada 0.5 kg azalma ve bunun 2-5 yıla uzanan bir periyotta sürdürülmesi insülin duyarlılığının artmasına ve glikoz toleransının gelişmesine neden olabileceği yönündedir.
%7’lik kilo kaybı ile birlikte düzenli fizik aktivite 4 yıl içinde Tip 2 DM gelişme riski %50 azaltmaktadır.
Metabolik Sendrom Tedavi
• Egzersiz: Visseral yağları azaltarak
Periferal insülin direncini düzelterek Tip 2 DM riskini Kardiyovasküler eforu arttırarak
• Uzun süredir egzersiz yapmayan bireylerde ağır şiddetli egzersizler
Glikoz ve malonil-Co-A aracılı yağ asitleri oksidasyonunun
önlenmesine öncülük eden glikogenolsizin artmasına neden olur.
• Bu nedenle orta şiddetli egzersiz programları, obezite ve MS’in diğer parametrelerinin kontrol altına alınmasında yağ asitleri oksidasyonunu arttıracağından önemli etkilere sahiptir. Daha uzun süreli egzersiz (günde 1 saat) yapmak, ağırlık kontrolünün sağlanmasında daha da etkilidir.
Haftanın çoğu günü günde en az 30-60 dakika orta şiddetli FA Haftanın çoğu günü günde en az 30-60 dakika orta şiddetli FA
Metabolik Sendrom Tedavi
Tip 2 DM gelişimini önlemek veya geciktirebilmek için;
1- Vücut ağırlığı kaybına yönelik diyet ve egzersiz programı:
Randomize-kontrollü bir çalışma diyet ve egzersizin yüksek risk altındaki bireylerde Tip 2 diyabet riskini %40-60
2- Antidiyabetik ajanlar:
Thiazolidinedionlar Metformin
Dislipidemi
• Fibratlar serum trigliseridlerini azaltıp, HDL’yi yükselterek kardiyovasküler risk faktörlerini kontrol ederler.
• DM ve KVH varlığında statinler hedef LDL düzeyine ulaşmada etkilidirler.
• HDL düşüklüğünü kontrol etmede sigara kesilmesi ve
düzenli egzersiz en etkili yöntemdir.
Hipertansiyon
• Diyette tuz kısıtlanmalıdır.
• ACE inhibitörleri ve anjiotensin II reseptör antagonistleri insülin sensitivitesini artırdıkları ve Tip 2 DM gelişimini önlediklerinin yanısıra kardiyoprotektif ve renoprotektif etkileri nedeniyle metabolik sendromda kullanılırlar.
• Kalsiyum kanal blokerleri ve alfa-blokerler metabolik sendromun diğer bileşenleri üzerinde olumsuz etki göstermeden hipertansiyonu kontrol ederler.
•
MS Tedavisinde Diyetin Genel Özelliği
Besin Öğeleri Önerilen Miktarlar
Doymuş yağ Toplam enerjinin < %7 Çoklu doymamış yağ Toplam enerjinin > %10 Tekli doymamış yağ Toplam enerjinin > %20 Toplam yağ Toplam enerjinin %25-35 Karbonhidrat Toplam enerjinin %50-60
Posa 20-30 g/gün
Protein Toplam enerjinin %15
Kolesterol < 200 mg/gün
Toplam enerji İdeal vücut ağırlığı/Ağırlık kazanımını önlemek