DOĞU AKDENİZ DOĞU AKDENİZ
Deniz Yetki Alanlarının Sınırlandırılması Deniz Yetki Alanlarının Sınırlandırılması Türkiye’nin Siyasi ve Hukuki Tezleri Türkiye’nin Siyasi ve Hukuki Tezleri
Sahadaki Uygulamaları Sahadaki Uygulamaları
Çağatay Erciyes Çağatay Erciyes
Büyükelçi Büyükelçi İkili Siyasi İşler ve Denizcilik
İkili Siyasi İşler ve Denizcilik--HavacılıkHavacılık--Hudut Hudut Genel Müdürü
Genel Müdürü DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI
12/12/2019 Çağatay Erciyes 1
D E N İ Z Y E T K İ A L A N L A R I D E N İ Z Y E T K İ A L A N L A R I D E N İ Z Y E T K İ A L A N L A R I D E N İ Z Y E T K İ A L A N L A R I
MÜNHASIR EKONOMİK MÜNHASIR EKONOMİK
BÖLGE
BÖLGE
D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z
3
12/12/2019 Çağatay Erciyes
10 ülke /
10 ülke / 16
16‐‐12 dm karasuyu genişliği 12 dm karasuyu genişliği //
Birbirleriyle çakışan deniz yetki alanı iddiaları / Kıbrıs Birbirleriyle çakışan deniz yetki alanı iddiaları / Kıbrıs
––Ortadoğu
Ortadoğu ––Suriye meseleleri Suriye meseleleri / enerji mücadelesi
/ enerji mücadelesi
D O Ğ U A K D E N İ ZD O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z
280 nm 280 nm 280 nm 280 nm
D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z
DOĞU AKDENİZ’DE DOĞU AKDENİZ’DE DOĞU AKDENİZ’DE DOĞU AKDENİZ’DE
ÇAKIŞAN KS/MEB ÇAKIŞAN KS/MEB
SINIRLARI SINIRLARI
12/12/2019 Çağatay Erciyes 5
SS
Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki KS/MEB sınırları
D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z
28.00.00 ° E
32.16.18 ° E
D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z
GKRY’nin KS/MEB İddiası
GKRY KS/MEB İddiası
7
12/12/2019 Çağatay Erciyes
Yunanistan ve GKRY’nin KS/MEB İddiası
D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z
Yunanistan
Türkiye
GKRY
Rum/Yunan ikisinin deniz yetki alanı iddiaları maksimalisttir ve
Bölgede Çakışan KS/MEB Sınırları
D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z
9
12/12/2019 Çağatay Erciyes
D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z
TÜRKİYE PETROLLERİNİN ARAMA VE SONDAJ FAALİYETLERİ
EASTERN MEDITERRENEAN EASTERN MEDITERRENEAN EASTERN MEDITERRENEAN EASTERN MEDITERRENEAN
Oruç Reis
Fatih 3 Mayıs 2019
Yavuz 7 Temmuz 2019
Fatih 3 Mayıs 2019 Oruç Reis
Ekim 2019
BHP
TÜRKİYE & KKTC & GKRY HİDROKARBON RUHSAT SAHALARI D O Ğ U A K D E N İ Z
D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z
2009 2009 2012 2012
2011 2011
12/12/2019 Çağatay Erciyes 11
D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z
GKRY’nin KS/MEB İddiası
GKRY KS/MEB İddiası
D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z
TARAFLARIN HUKUKİ TARAFLARIN HUKUKİ
TEZLERİ TEZLERİ
12/12/2019 Çağatay Erciyes 13
D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z
RUM‐YUNAN TEZİ
Adaların istisnasız ve koşulsuz KS/MEB hakkı vardır (BMDHS m.121).
KS/MEB sınırlandırması ‘’eşit uzaklık ilkesine’’ göre yapılır.
TÜRKİYE’NİN TEZİ
Hak sahibi olma ve sınırlandırma aynı şey değildir.
KS/MEB sınırlandırması hakçalık ilkesine göre yapılır. Eşit uzaklık değil (BMDHS 74‐83)
Adalara
oKonumları (ana karalar arasındaki ortay hattın yanlış tarafında kalmaları) oCephe uzunlukluklarının kısa olması
oAna karaların KS‘nı kesmeleri
durumunda sıfır etki (sadece karasuları) verilebilir.
Bunu destekleyen çok sayıda Mahkeme Kararı ve Devlet Uygulaması vardır.
KS/MEB Sınırlandırmasında Adaların Etkisi
D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z
Uluslararası yargı kararları ve ikili Uluslararası yargı kararları ve ikili
anlaşmalardan bazı örnekler anlaşmalardan bazı örnekler
15
12/12/2019 Çağatay Erciyes
UAD Kararı
UAD Kararı ‐‐ 1977‐78 İngiltere‐Fransa
Kısmi etki
Çevreleme
UAD Kararı
UAD Kararı
1985 Libya‐MaltaAzaltılmış Etki
17
12/12/2019 Çağatay Erciyes
UAD Kararı
UAD Kararı
2012 Nikaragua‐KolombiyaTam Çevreleme
Kısmi Etki
1971 Tunus‐İtalya Anlaşması
Çevreleme Çevreleme
19
12/12/2019 Çağatay Erciyes
1978 Papua Yeni Gine ‐ Avustralya Anlaşması
Papua Yeni Gine’ye birkaç mil
uzaklıktaki
A l d l
Avustralya adaları
“yanlış konumdaki
adalar”
ÇÖZÜM ÇÖZÜM
1978
1978 TorresTorres Boğazı Boğazı Anlaşması Anlaşması
1978 Papua Yeni Gine ve Avustralya Anlaşması
Tam çevreleme
Karauları ve KS sınırları
Karasuları genişliği 3NM olarak belirlendi
Yanlış konumdaki adalar çevrelendi.
Ortak Balıkçılık Bölgeleri oluşturulması hususunda uzlaşıldı.
Ortak Koruma Bölgesi oluşturuldu.
21
12/12/2019 Çağatay Erciyes
RUM / YUNAN RUM / YUNAN
D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z
//
İKİLİSİNİN İKİLİSİNİN
MAKSİMALİST DENİZ MAKSİMALİST DENİZ
SINIRI İDDİALARI
SINIRI İDDİALARI
SINIRI İDDİALARI
SINIRI İDDİALARI
TÜRKİYE’NİN KIYI UZUNLUĞU TÜRKİYE’NİN KIYI UZUNLUĞU
Meis Adası 12 km2 Türk ana karasına 2 km
D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z
Türkiye‐Mısır arasında eşit uzaklık çizgisi Türk ana karasına 2 km
23 Kıyı Uzunlukları : Türkiye
1792
km Mısır1062
km (Toplam)Türkiye 969km Mısır 850km (Kıbrıs Adasının batısı)
12/12/2019 Çağatay Erciyes
Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki KS/MEB sınırları
D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z
28.00.00 ° E
32.16.18 ° E
D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z
NASIL BAŞLADI ? NASIL BAŞLADI ?
25
12/12/2019 Çağatay Erciyes
KKTC ve Türkiye’nin Hakları Hilafına GKRY’NİN KIBRIS MESELESİ ÇÖZÜLMEDEN
ATTIĞI TEK YANLI ADIMLAR
2003
2003
GKRYGKRY‐‐Mısır AnlaşmasıMısır Anlaşması D O Ğ U A K D E N İ ZD O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z
Türkiye’nin KS hakları hilafına
Kıbrıs Türklerinin hakları hilafına
2007
2007
GKRYGKRY‐‐Lübnan AnlaşmasıLübnan Anlaşması2003
2003
GKRYGKRY‐‐Mısır Anlaşması Mısır AnlaşmasıKıbrıs Türklerinin 2003
2003 hakları hilafına
DENİZ SINIRI DENİZ SINIRI ANLAŞMALARI ANLAŞMALARI
İKİLİ DS ANLAŞMALARINDA TEMEL UA HUKUK KURALID O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z
Ş Ş
3. TARAFLARIN HAK VE 3. TARAFLARIN HAK VE
ÇIKARLARINI İHLAL ÇIKARLARINI İHLAL
ETMEMELİDİR.
ETMEMELİDİR.
İkili anlaşmalarda deniz İkili anlaşmalarda deniz
sınırı çizgisi 3 tarafın sınırı çizgisi 3 tarafın
27
sınırı çizgisi 3. tarafın sınırı çizgisi 3. tarafın potansiyel iddiası ile potansiyel iddiası ile çakışmayacak bir noktada çakışmayacak bir noktada
durdurulmalıdır.
durdurulmalıdır.
12/12/2019 Çağatay Erciyes
İKİLİ ANLAŞMALARDA TEMEL UA HUKUK KURALI
D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z
? ?
2003 GKRY-Mısır Anlaşması
2010 GKRY-İsrail Anlaşması Lübnan’ın haklarını ihlal etti.
GKRY’nin tek yanlı adımları
2006-2007
2-3 Boyutlu Sismik Araştırma
D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z
2007
Ruhsat sahaları belirleme ve ilk ihale
2011
29
İlk Sondaj (19 Eylül)
TC ve KKTC tüm bu tek yanlı faaliyetlere hukuki ve siyasi olarak
itiraz etti.
12/12/2019 Çağatay Erciyes
Türkiye Türkiye‐‐KKTC KKTC
Kıta Sahanlığı Sınırlandırma Anl.
Kıta Sahanlığı Sınırlandırma Anl.
21 Eylül 2011 21 Eylül 2011
KKTC ve Türkiye’nin Mukabil Adımları
KKTC’nin ruhsat sahaları belirlemesi KKTC’nin ruhsat sahaları belirlemesi
ve TPAO ile Anlaşması ve TPAO ile Anlaşması
22 Eylül 2011 22 Eylül 2011 D O Ğ U A K D E N İ Z
D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z
yy
R/V Piri Reis 2B Sismik Araştırma 27 E lül 1 K 2011
D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z
KKTC ve Türkiye’nin Mukabil Adımları
27 Eylül ‐1 Kasım 2011.
.
GKRY Sondaj KKTC ve GKRY hidrokarbon faaliyetlerini nihai çözüme ulaşılana dek eşzamanlı olarak
KKTC İŞBİRLİĞİ ÖNERİSİ 24 EYLÜL 2011 D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z
nihai çözüme ulaşılana dek eşzamanlı olarak durdursun.
VEYA hidrokarbon faaliyetlerinin geleceği konusunda gelir paylaşımı dahil olmak üzere ortak karar alınsın.
İ İ İĞİ İ İ KKTC İŞİRLİĞİ ÖNERİSİ
2012
KKTC İŞİRLİĞİ ÖNERİSİ 13 TEMMUZ 2019
Bölgede Çakışan KS/MEB Sınırları
D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z
33
12/12/2019 Çağatay Erciyes
ULUSLARARASI ULUSLARARASI
D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z
HUKUK
HUKUK
ÇÖZÜM
ÇÖZÜM
KONUSUNDA
KONUSUNDA
KONUSUNDA
KONUSUNDA
D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z
Müzakare İkili Anlaşma Müzakare -İkili Anlaşma (3. tarafların haklarını ihlal etmeyen)
Uluslararası Tahkim veya Mahkeme O t k İ l t
35
Ortak İşletme
12/12/2019 Çağatay Erciyes
TÜRKİYE’NİN POLİTİKASI
Tü ki KS h kl k l l kl k d d kti
Tü ki KS h kl k l l kl k d d kti
TÜRKİYE’NİN
HAKLARI KKTC’NİN
HAKLARI
D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z
Türkiye GKRY hariç tüm Akdeniz ülkeleri ile deniz Türkiye GKRY hariç tüm Akdeniz ülkeleri ile deniz sınırlarının belirlenmesi için diyaloga hazırdır sınırlarının belirlenmesi için diyaloga hazırdır. .
Kıbrıs Adasının batısında sınırlandırma ancak Kıbrıs meselesi Kıbrıs Adasının batısında sınırlandırma ancak Kıbrıs meselesi çözüldükten sonra ele alınabilir.
çözüldükten sonra ele alınabilir.
Türkiye KS haklarını kararlılıkla korumaya devam edecektir Türkiye KS haklarını kararlılıkla korumaya devam edecektir. .
Türkiye Ada’nın eşit ortağı olan Kıbrıs Türklerinin haklarını, bu Türkiye Ada’nın eşit ortağı olan Kıbrıs Türklerinin haklarını, bu haklar garanti altına alınıncaya kadar kararlılıkla korumaya haklar garanti altına alınıncaya kadar kararlılıkla korumaya devam edecektir.
devam edecektir.
KKTC’nin 13 Temmuz 2019 işbirliği önerisi KKTC’nin haklarının KKTC’nin 13 Temmuz 2019 işbirliği önerisi KKTC’nin haklarının garanti altına alınması için önemli bir fırsattır.
garanti altına alınması için önemli bir fırsattır.
D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z
AB TUTUMU AB TUTUMU ULUSLARARASI ULUSLARARASI HUKUKA UYGUN MU ? HUKUKA UYGUN MU ?
37
12/12/2019 Çağatay Erciyes
HAYIR HAYIR D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z
AB’nin deniz sınırlarının belirlenmesi konusunda yetkisi yoktur. AB uluslararası bir mahkeme gibi hareket edemez.
Uluslararası hukuka göre AB Türkiye’nin hidrokarbon
Uluslararası hukuka göre AB Türkiye nin hidrokarbon faaliyetlerini yasadışı yasadışı olarak niteleyemez.
AB’nin çakışan deniz yetki alanları konusunda tarafsız kalması gerekir.
Ü İ
Ü İ İİ
D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z
TÜRKİYE
TÜRKİYE‐‐LİBYA LİBYA KS/MEB SINIRI KS/MEB SINIRI
ANLAŞMASI ANLAŞMASI
39
12/12/2019 Çağatay Erciyes
D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z D O Ğ U A K D E N İ Z
İ Ç E R İ K İ Ç E R İ K İ Ç E R İ K İ Ç E R İ K
Dibaçe Dibaçe
BM Şartına Atıf – Hakça ve Adil Sınırlandırma Madde 1
Madde 1
KS/MEB sınırlarının koordinatları Ek 1 (Sınır Haritası) ve Ek 2 (Esas Noktalar Haritası)atıf
Madde 2 Madde 2 Ekler ayrılmaz bütün
Madde 3 Madde 3 BM’ye kayıt
Madde 4 Madde 4
Tadil ve gözden geçirme diplomatik yollardan – ortak mutabakatla Sınıraşan tek rezervde işbirliği
12/12/2019 Çağatay Erciyes 41
Başka ülkelerle sınırlandırma yapmadan önce bilgilendirme/danışma Madde 5
Madde 5
Yürürlüğe giriş – 3 Dil
E K 1 E K 1 E K 1 E K 1
E K 2 E K 2 E K 2 E K 2
12/12/2019 Çağatay Erciyes 43
E K 2 E K 2 E K 2 E K 2
Doğu Akdeniz’deki KS/MEB sınırlarımız Doğu Akdeniz’deki KS/MEB sınırlarımız
28.00.00 ° E
32.16.18 ° E
45
12/12/2019 Çağatay Erciyes
M U TA B A K AT I N Ö N E M İ M U TA B A K AT I N Ö N E M İ M U TA B A K AT I N Ö N E M İ M U TA B A K AT I N Ö N E M İ
(1) Sadece Türkiye’nin değil Libya’nın da Doğu Akdeniz’deki hak ve çıkarlarının korunması.
M U TA B A K AT I N Ö N E M İ M U TA B A K AT I N Ö N E M İ M U TA B A K AT I N Ö N E M İ M U TA B A K AT I N Ö N E M İ
(1) Sadece Türkiye’nin değil Libya’nın da Doğu Akdeniz’deki hak ve çıkarlarının korunması.
12/12/2019 Çağatay Erciyes 47
M U TA B A K AT I N Ö N E M İ M U TA B A K AT I N Ö N E M İ M U TA B A K AT I N Ö N E M İ M U TA B A K AT I N Ö N E M İ
(1) Sadece Türkiye’nin değil Libya’nın da Doğu Akdeniz’deki hak ve çıkarlarının korunması.
M U TA B A K AT I N Ö N E M İ M U TA B A K AT I N Ö N E M İ M U TA B A K AT I N Ö N E M İ M U TA B A K AT I N Ö N E M İ
(1) Sadece Türkiye’nin değil Libya’nın da Doğu Akdeniz’deki hak ve çıkarlarının korunması.
12/12/2019 Çağatay Erciyes 49
M U TA B A K AT I N Ö N E M İ M U TA B A K AT I N Ö N E M İ M U TA B A K AT I N Ö N E M İ M U TA B A K AT I N Ö N E M İ
(1) Sadece Türkiye’nin değil Libya’nın da Doğu Akdeniz’deki hak ve çıkarlarının korunması.
LİBYA KAZANÇ 36.083 km2 11.394 nm2
M U TA B A K AT I N Ö N E M İ M U TA B A K AT I N Ö N E M İ M U TA B A K AT I N Ö N E M İ M U TA B A K AT I N Ö N E M İ
(2) Ülkemizin Doğu Akdeniz’deki ikinci sınırlandırma Anlaşması olması
12/12/2019 Çağatay Erciyes 51
M U TA B A K AT I N Ö N E M İ M U TA B A K AT I N Ö N E M İ M U TA B A K AT I N Ö N E M İ M U TA B A K AT I N Ö N E M İ
(3) Anlaşmanın ülkemizin HUKUKİ tezlerine destek veriyor olması
Adaların otomatik olarak KS/MEB yaratmaması (entitlement vs delimitation)
Hakkaniyet ilkesi / Hakça ve Adil Sınırlandırma
Cephe uzunluklarının dikkate alınması
Türkiye’nin kıyısal projeksiyonunun – KS’nın kesilmemesi
M U TA B A K AT I N Ö N E M İ M U TA B A K AT I N Ö N E M İ M U TA B A K AT I N Ö N E M İ M U TA B A K AT I N Ö N E M İ
(4) Anlaşmanın ülkemizin Doğu Akdeniz’de deniz yetki alanlarımızın Batı Sınırlarını netleştirmiş olması
12/12/2019 Çağatay Erciyes 53
M U TA B A K AT I N Ö N E M İ M U TA B A K AT I N Ö N E M İ M U TA B A K AT I N Ö N E M İ M U TA B A K AT I N Ö N E M İ
(5) Anlaşmanın Türkiye’yi Doğu Akdeniz’de izole etmeye ve çevrelemeye çalışan siyasi – ekonomik inisiyatiflere güçlü bir yanıt teşkil etmesi
Yunanistan ve GKRY’nin maksimalist KS/MEB iddiaları
Rum/Yunan İkilisinin Bölge Ülkeleri ile Oluşturduğu Üçlü Görüşme
mekanizmaları.
Yunanistan ve GKRY nin maksimalist KS/MEB iddiaları
Akdeniz Gaz
M U TA B A K AT I N Ö N E M İ M U TA B A K AT I N Ö N E M İ M U TA B A K AT I N Ö N E M İ M U TA B A K AT I N Ö N E M İ
(6) Anlaşma diğer bölge ülkelerini GKRY ile yaptığı anlaşmaları gözden geçirmeye ve/veya hukuki tezlerini gözden geçirmeye sevk edebilir.
12/12/2019 Çağatay Erciyes 55
Ö N Ü M Ü Z D E K İ D Ö N E M Ö N Ü M Ü Z D E K İ D Ö N E M Ö N Ü M Ü Z D E K İ D Ö N E M Ö N Ü M Ü Z D E K İ D Ö N E M
Anlaşmanın onay işlemleri 8 Aralık 2019 itibariyle tamamlandı. BM’ye tescil ettiriliyor.
Anlaşmanın uluslararası hukuka aykırı olduğu yolundaki söylemler reddediliyor
söylemler reddediliyor.
Libya ile yakın işbirliği devam ettirilecek.
Doğu Akdeniz’de hem kendi haklarımız, hem KKTC’nin hakları hem sahada hem, masada korunmaya devam edilecek
Bölge ülkelerine diyalog ve görüşme çağrılarımız sürdürülecek.
Kıbrıs politikamız kararlılıkla devam ettirilecek.
Sahadaki devlet uygulamalarımız kararlılıkla sürdürülecek.