2020
Hazırlayan: İlksen Rual KARĞIN
ÇİN HALK CUMHURİYETİ
ÜLKE RAPORU
Orta Anadolu Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği 2
İÇİNDEKİLER
GENEL BİLGİLER ... 4
GENEL GÖRÜNÜM ... 4
Coğrafi Konum ... 4
Nüfus ... 4
GENEL EKONOMİK DURUM ... 5
Ekonomi Politikaları ... 5
Ekonomik Performans ... 5
Doğrudan Yabancı Yatırımlar ... 7
Yatırımlara Sağlanan Teşvikler ... 7
Covid-19 Sonrası Yaşanan Gelişmeler ... 9
PAZAR İLE İLGİLİ BİLGİLER ... 10
Gümrük Vergileri ... 10
Dağıtım Kanalları ... 11
Tüketici Tercihleri ... 12
Reklam ve Promosyon ... 13
Ambalaj, Paketleme ve Etiketleme ... 14
Anlaşmazlıkların Çözümü ... 14
Ulaştırma ve Taşımacılık Maliyetleri ... 14
Kamu İhaleleri ... 15
ÇİN’İN DIŞ TİCARETİ ... 15
Genel Durum ... 15
-İhracat ... 16
-İthalat ... 17
Türkiye İle Çin’in Dış Ticareti ... 18
Çin’in Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri Sektörü İthalatı ... 20
- Çin’in Mobilya İthalatı ... 20
- Çin’in Ağaç ve Ahşap Eşya İthalatı ... 22
- Çin’in Kağıt-Karton Grubu İthalatı ... 24
TÜRKİYE’NİN ÇİN’E YÖNELİK MOBİLYA, KAĞIT VE ORMAN ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ İHRACATI ... 26
OAİB’NİN ÇİN’E YÖNELİK MOBİLYA, KAĞIT VE ORMAN ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ İHRACATI ... 27
İŞ İNSANLARININ PAZARDA DİKKAT ETMESİ GEREKEN HUSUSLAR ... 29
Orta Anadolu Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği 3
Ticareti Etkileyen Kültürel Faktörler ... 29
Para Kullanımı ... 29
Pasaport ve Vize İşlemleri ... 30
Resmi Tatiller ve Çalışma Saatleri ... 30
Kullanılan Lisan ... 30
Ulaşım... 30
Yerel Saat ... 31
İklim ... 31
Orta Anadolu Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği 4 GENEL BİLGİLER
Gayrisafi Yurtiçi Hasıla : 10.492.514 (2018, IMF) Kişi başına GSYİH : 10.088 (2018, IMF) Büyüme Oranı ( % ) : 6,56 (2018, IMF)
Nüfus : 1,394,015,977 (2020, CIA tahmini) Yüzölçümü ( km² ) : 9.561.000
Başkent : Pekin GENEL GÖRÜNÜM
Coğrafi Konum
Çin, dünyanın en büyük yüz ölçümüne sahip ülkeler sıralamasında Rusya ve Kanada'nın ardından 3. sıradadır. Asya kıtasının doğusunda yer almaktadır. Doğu’da Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti; Güneydoğu’da Makao; Güney’de Laos, Myanmar, Vietnam, Hindistan, Butan, Nepal; Batı’da Pakistan, Afganistan, Tacikistan, Kırgızistan, Kazakistan; Kuzey’de ise Moğolistan Halk Cumhuriyeti ve Rusya Federasyonu ile komşudur. Çin'in Doğusunda Doğu Çin Denizi ve Güneydoğusunda Güney Çin Denizi yer almaktadır. Çin’in toplam kara sınırları uzunluğu 20.000 km’den fazla olup, Çin ana karasının toplam sahil uzunluğu ise 18.000 km'nin üstündedir.
Nüfus
2019 yılında ülkenin nüfusu 1,4 milyarı aşmıştır. Anılan yıl nüfus artış oranı %3,3, doğum oranı %10,5 ölüm oranı %7,1 oranında gerçekleşmiştir. 1979 yılında başlayan ve 2016 yılında son verilen tek çocuk politikasının sonucunda ülkedeki kadın erkek dağılımı erkekler lehine bozulmuş, nüfus yaşlanmış ve ülkenin en büyük ekonomik gücü olan iş gücünde düşüşe yol açmıştır. Diğer taraftan dışa açılma ve kentsel nüfusun gelirlerini artması, kentsel alanda yaşayan nüfusun artışı gibi nedenlerle tek çocuk politikası sonlandırılmasına rağmen nüfus artış hızında yavaşlama özellikle doğum oranlarındaki düşüşe bağlı olarak azalmaktadır.
Nüfus içerisinde yaşlıların gençlere oranı giderek artmaktadır. 16-64 yaş arasındaki nüfus 2017 yılından itibaren 1 milyar kişinin altına düşmüştür olup bu düşüş devam etmektedir.
2019 yılında anılan yaş grubundaki nüfus 993 milyon kişi olmuştur ve toplam nüfustan aldığı pay %70,9dur. 2019 yılı verilerine göre 0-16 yaş grubunu nüfustaki payı %16,4 (23,4 milyon kişi), 65 yaş ve üstünün nüfustaki payı %12,5 (17,6 milyon kişi) düzeyindedir. Ülkede çalışan
Orta Anadolu Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği 5 nüfusa göre çocuk ve yaşlı nüfusun oranı %40 düzeyindedir. Nüfusun %87’sini Han kökenli Çinlilerden oluşturmakta iken, %13’ünü ise çeşitli ırklara mensuptur.
Nüfusun %60,2’si şehirlerde yaşamaktadır ve yıllık şehirleşme hızı %24 oranındadır. Ülkede okuma yazma oranı %96,3’tür.
GENEL EKONOMİK DURUM
Ekonomi Politikaları
Çin son dönemde yabancı sermayeyi çekme konusunda çok başarılı olmuştur. 1990’ların başından itibaren gelişmekte olan ülkelere yapılan yatırımların başında Çin yer almıştır. Çin hükümeti yabancı yatırımlara ayrıcalıklı muamele yerine ülkenin bu anlamda bir doyuma ulaştığı düşüncesi ile yerli ve yabancı yatırımlara eşit muamele anlamına gelen uluslararası kabul görmüş, “Milli Muamele” ilkesini uygulamaya koymuştur. Bununla birlikte altyapının zayıf olduğu batı ve iç bölgelerde özellikle uzun vadeli projeler için bazı özel teşvikler düşünülmektedir.
Dış Ticaret Kanunu 1995’te yürürlüğe girmiştir. Dış Ticaret, yabancı sermayeli kuruluşlar istisna tutulmak üzere, ticaret planlama mekanizması ilkeleri çerçevesinde Dış Ticaret ve Ekonomik İşbirliği Bakanlığı (MOFTEC) tarafından yürütülmektedir. Dış ticaret, ulusal ve bölgesel düzeyde örgütlenmiş Dış Ticaret Şirketleri (FTC) yoluyla gerçekleştirilmektedir.
İhracata ilişkin zorunlu planlama kaldırılmakla birlikte bazı ürünler üzerindeki lisans uygulaması devam etmektedir. Ancak ithalatta “plan” yerli üretimi korumak ve döviz rezervini kontrol etmek amacı ile önemini sürdürmektedir.
Ekonomik Performans
Merkezi planlamadan ayrıldığı 1978 yılından bu yana Çin, yılda ortalama %10 oranında büyümektedir. Özellikle ülkenin doğu kıyıları hissedilir ölçüde bir gelişme göstermektedir.
Ancak ekonomik büyümenin hızı istikrarlı değildir. Tüketim eğilimi artmakta, fiyatlar yükselmekte, yabancı yatırımlar ve şehirde kişi başına düşen gelir artmaktadır. Bazı gözlemciler Çin’in resmi olarak açıklanandan çok daha hızlı büyüdüğünü öne sürmektedir.
Reform döneminde ekonomik büyüme kıyı bölgelerinde çok daha hızlı gerçekleşmiştir.
1980’li yıllar ve 1990’ların başında Guangdong eyaleti genel olarak İnci Nehri Deltası, en hızlı büyüyen bölge olmuştur.
Guangzhou’nun başkenti olduğu Guangdong Eyaleti ise fakir ve arka planda kalmış bir tarım bölgesiyken, Shenzen küçük bir balıkçı kasabası olarak bilinmektedir. Dönemin ÇHC Devlet Başkanı Deng Xiaoping’in “Açık Kapı Politikası” reformları ile bu bölgedeki sosyoekonomik
Orta Anadolu Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği 6 koşullar bir anda değişmiştir. Çin anakarasının ticarete açılması ve Hong Kong’da maaşların yükselmesiyle, Hong Kong’taki pek çok imalatçı, ucuz işçilik, düşük arazi kirası ve işletme maliyetlerinden yararlanmak için Guangzhou ve çevresine akın etmeye başlamıştır. Böylece emek yoğun sektörlerdeki faaliyetler Çin anakarasında yapılırken yönetim, tasarım, AR-GE, kalite kontrol ve finans gibi yüksek katma değerli faaliyetler Hong Kong’da sürdürülmeye devam etmiştir. “Açık Kapı Politikası’nın” etkisiyle 1980’lerde başta Shenzen olmak üzere Özel Ekonomik Bölgeler gelişmeye başlamıştır. Ekonomik yükselme, tüm bölgeye yayılmış ve Guangzhou, Shenzen, Dongguan, Shunde, Nanhai ve Zhongshan gibi yerleşim bölgelerinde hızlı bir şehirleşme süreci yaşanmıştır. 1992 yılı ile birlikte Deng Xiaoping’in bu bölgeye olan desteği daha da artmış, Çin’in iç bölgelerinden milyonlarca göçmen ve mevsimlik işçi daha iyi bir yaşam standardına sahip olmak için Guangzhou ve çevresine gelmeye başlamıştır. Lojistik üsleri, havaalanları ve metrolar bu bölgenin megapolleşmesine olumlu katkıda bulunmuştur.
Anılan bölgeden bahsedilirken “Çin ekonomisinin kalbi, atölyesi”, “ticaret merkezi”, “açık pazar”, “iş odaklı mantalite”, “güçlü üretim merkezi”, “ulaşım ve üretim altyapısı güçlü”,
“makine, otomotiv, elektronik, mobilya, doğal taş-mermer sektörleri” ifadeleri kullanılmaktadır. Özellikle Guangdong eyaleti, üretim, perakende satış, mevduat, patent başvurusu sayısı, ödenen vergi miktarı, dış ticaret, cep telefonu sayısı, internet kullanımı açısından Çin’de bir numaradır. Bu ifadeler rakamlara da yansımakta, bölgedeki şehirlerin dış ticaretleri dünyadaki birçok ülkenin dış ticaretinden fazla olmaktadır. Diğer taraftan, Dünyanın ilk 500 şirketinin %20’sinin ofisleri ve üretim kolları Guangzhou’da bulunmaktadır.
Guangzhou’nun başkenti olduğu Guangdong eyaletinde 90 bin yabancı (fabrika) yatırımı, 3 bin temsilcilik ofisi vardır. Çin’in en büyük iç ticaret ve dağıtım merkezi olarak bilinmektedir.
Guangzhou ve çevresinde kozmopolit bir yapı bulunmaktadır. Orta Doğulu, Afrikalı ve Latin işadamlarının yoğunluğu dikkat çekmektedir. Guangzhou’da Çin’in diğer şehirlerine nazaran Ortadoğu ve Afrikalı işadamlarını yoğun olarak görmek ve bu işadamlarına yönelik hizmet veren otel ve restoranlara rastlamak mümkündür. Guangzhou ve Shenzen’de 9 adet Türk restoranı ve 1 adet Türk pastanesi bulunmaktadır. Guangzhou ve çevresi adeta Çin Hükümeti tarafından az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler için bir ticaret merkezi olarak konumlandırılmıştır.
2015 yılındaki ekonomik performansa bakıldığında Çin’in GSYH’si 11,9 trilyon Dolara ulaşmıştır. Enflasyon %1,5 seviyesinde gerçekleşirken kentsel kayıtlı işsizlik oranı %4,1'e inmiştir. Ayrıca, 13,1 milyon yeni istihdamla bu alanda rekor kırılmıştır. Dış ticaret hacmi 4 trilyon Dolar seviyesini aşmıştır. Böylece Çin, dış ticaret hacmi açısından dünyanın en büyük ülkesi olmuştur. 2015 yılında dış ticaret hacmi için yüzde 5,6 oranında artış kaydetmiştir.
Diğer taraftan, hizmet sektörünün ekonomideki payı yüzde 46,1'e ulaşarak ilk kez sanayi sektörünü geride bırakmıştır.
Orta Anadolu Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği 7 Doğrudan Yabancı Yatırımlar
İşçi ücretlerinin artık düşük olmaması ve gelişmiş ülkelerden gelen ihracat talebinin azalmaya başlaması Çin’de doğrudan yabancı yatırımlarda azalış olabileceği tahminlerini doğurmaya başlamıştır. Fakat artan iç talep doğrudan yabancı yatırımları arttırıp olumsuz etkenleri pozitife çevirebilir.
Son yıllarda, Çin, ekonomik büyüme modelinde, niceliksel büyümeden kalite gelişimine yöneldikçe, Çinli firmalar yeni sektörlere yatırım yapmaktadırlar. Bu yeni sektörlerin başlıcaları yüksek teknoloji, gıda, tarım, emlak ve hizmet sektörleridir. 2016 yılında, Çinli firmaların değer olarak yurt dışında gerçekleşen ilk 10 şirket satın alma ve birleşme işlemlerinde sadece 1 şirket satın alma ve birleşme işlemi, madencilik sektörüne yönelik olurken, 5 yıl öncesinde söz konusu şirket satın alma ve birleşmelerinin, 6’sı petrol ve doğalgaz ve 1 tanesi madencilik sektörüne yönelik olmuştur.
Son yıllarda, Çin’in yurt dışı yatırımlarındaki destinasyonların farklılaşması da göze çarpmaktadır. Yatırımlar, hammadde zengini gelişmekte olan ülkelerden gelişmiş teknolojiye, markalara ve küresel dağıtım ağlarına erişim sağlamak için gelişmiş ülkelere kaymaktadır.
2010 yılında değer olarak en büyük 10 şirket satın alma ve birleşmelerinin yarısı gelişmiş ülkelerde gerçekleşirken, 2016'da ise en büyük 10 şirket satın alma ve birleşmelerinin 9’u gelişmiş ülkelerde gerçekleşmiştir. Geçmişte, Çin’in büyük kamu şirketlerinin yurtdışı yatırımları dikkat çekerken son zamanlarda özel sektör firmalarının yurtdışı yatırımlarındaki iddialı yükseliş göze çarpmaktadır.
Perakende, lojistik ve finansal hizmetlerde yatırım yapmayı düşünen yabancı yatırımcılar diğer sektörlerde yatırım yapmayı düşünen yatırımcılara göre daha kararlı ve tedbirli olması gerekmektedir. Vergi kolaylıkları ve ucuz arazi teşviklerinden ziyade artık yeni düzenleyici engeller ve kısıtlamalar görülebilir. Devlet teşvik etmek istediği sektörlerde daha çok taviz vermeyi tercih etmeye başlayacaktır. Fakat bu tavır Çin hükümetinin yabancı yatırımlara sırtını döndüğü anlamına gelmemektedir. Aksine 12. Beş Yıllık Kalkınma Planı kapsamında alternatif enerji, biyoteknoloji, bilgi teknolojileri ve yüksek teknolojili üretim ekipmanları gibi sektörlerde yabancı yatırımlar da en az yerli yatırımlar kadar desteklenmektedir.
Yatırımlara Sağlanan Teşvikler
Çin’de yatırım teşvikleri belirli ülkeler veya bölgeler bazında değil, genel olarak tercihli sektörler ve tercihli bölgeler/şehirler bazında düzenlenmekte ve mevcut ihtiyaçlar doğrultusunda revize edilmektedir. Örneklemek gerekirse, yeni tarım teknolojileri ve entegre tarımsal kalkınma, enerji, bazı ulaştırma alt sektörleri, özel hammadde projeleri ve yüksek teknoloji gibi sektörler desteklenmektedir. Bununla birlikte, eski teknoloji, çevreye ve enerji
Orta Anadolu Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği 8 kullanımına duyarlı olmayan projeler, bazı ulaştırma alt sektörleri ile madencilik ve mineral sektörleri kısıtlı olarak desteklenmektedir. Öte yandan, yabancı yatırımcıların, askeri ve savunma alanlarında, çevreye duyarlı olmayan ve yoğun enerji tüketimine yönelik projelerde yatırım yapmalarına izin verilmemektedir.
Çin ticaret politikası gereği tarife ve tarife dışı engelleri uygulamaktadır. Tarife dışı engeller, merkezi ve bölgesel düzeyde Ekonomik ve Ticari Komisyon, Devlet Planlama Komisyonu ve Dış Ticaret ve Ekonomik İşbirliği Bakanlığı (MOFTEC) tarafından yürütülmektedir.
Çin vergilerini kademeli olarak düşürmesine rağmen tarifeler genel görünüş itibarıyla yüksek bulunmaktadır. Burada temel amaç ithalatın kısıtlanması yolunda yerel endüstrilerin korunmasıdır. İthalat tarifeleri bu durumları ile ticari imkanları engelleyen başlıca unsur olmaktadır.
Çin’de 5 özel ekonomik bölge bulunmaktadır (SEZ) Shenzhen, Zhuhai, Shantou, Xiamen ve Hainan adası. SEZ’lerdeki firmalar bu bölgelerde kullanılmak üzere ithal edilen mallara ilişkin tarife indirimleri ve vergi avantajlarından yararlanmaktadır. Bu bölgelerde ithal edilen ürünler sadece bölge içinde kullanılıp iç piyasada satışa sunulamazlar.
Buna ek olarak 14 “Açık Kıyı Şehri” ve bölgesi, yabancı yatırım projelerine izinli ve yatırım teşvikleri vermekte, gerekli ekipman ve teknoloji ithalatına gümrüksüz giriş imkanı sağlamaktadır.
Ayrıca 14 kıyı şehrinden iç bölgelerdeki 16 ırmak kıyısı yerleşim yerine, 200 kadar Ekonomik ve Teknolojik Gelişme Bölgesi bulunmaktadır. Bu bölgeler yabancı yatırımcılar için çeşitli kolaylıklar sağlamaktadır. Bilim Parkları ve Yüksek Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde ise özellikle yüksek teknoloji gerektiren aktiviteler için bazı imtiyazlar sunulmaktadır. Bu avantajlar arasında vergi imtiyazları, özel finansman, inşaat yardımı, hammaddeler için ithalat izni zorunluluğundan muafiyet sayılmaktadır.
Son olarak 3 Serbest Ticaret Alanı, 2 İhracat İşleme Bölgesi (EPZ) bulunmaktadır. Bu tür yerlerde ithalat her türlü vergiden muaftır, iç piyasaya satış yasaktır. Anılan 2 ihracat işleme bölgesi serbest ticaret bölgelerine benzemektedir.
Çin’in DTÖ’ye girişi bütün bu uygulamalarının standart bir temele oturtulması ile yakından ilgili bulunmaktadır.
İthalat sırasında gümrüklerin şeffaflıktan yoksun olması temel problemlerden birisidir. Aynı ürün gümrük giriş kapısı itibariyle farklı gümrük vergi oranlarına tabi olmakla kalmayıp, gümrük vergisinin pazarlık (görüşme) suretiyle belirlenmesi söz konusu olabilmektedir. Zira yerel otorite gümrük vergisini belirlemede esnekliğe sahip bulunmaktadır.
Orta Anadolu Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği 9 Dış ticaret yapan bütün kuruluşlar MOFTEC’in (Dış Ticaret ve Ekonomik İşbirliği Bakanlığı) himayesi altındadır. Sadece MOFTEC tarafından izin verilen kuruluşlar dış ticaret yapabilir. İki resmi model mümkün olmaktadır: Dış ticaret yapma iznine sahip Dış Ticaret Şirketleri (FTC) ve Üretim Şirketleri.
Üretim Şirketleri kendi üretimlerini ihraç ve gerekli girdileri ithal edebilirler. Bu izin MOFTEC tarafından verilmektedir. İki tip şirket de tarifeler, kotalar, izinler ve döviz kuru itibariyle FTC’ler gibi muamele görmektedir. Yabancı sermayeli (FIE) kuruluşlar da yerli satışlar ve ihracat açısından sadece kendi üretimleri ile sınırlandırılmıştır. Bu kuruluşların tamamlayıcı ürünler ithal etmelerinde önemli sorunlar çıkmaktadır.
İthal edilen ürünlerin kontrolü devlet makamları tarafından yapılmaktadır. Herhangi bir bağımsız şirketin Çin limanlarında çalışmasına izin verilmemektedir. Anlaşmazlık halinde ihracatçının olayı tarafsız bir merciye havale etmesi mümkün olamamaktadır.
Dış ticaret yapma hakları devlet mülkiyeti dış ticaret şirketlerine aittir. (Ya da yabancı sermayeli olup üretimlerini ihraç etmek zorunda olanlara) Çin’de bireylerin dış ticaret yapması yasaklanmıştır.
Bu durum GATT Antlaşması’nın 11. Maddesinin ihlali anlamına gelmektedir. Zira DTÖ sistemin temel amacı bireylere ticaret yapabilme şansını verebilmektedir.
Ekim 1998'de, Ocak 1999'dan itibaren ihracatın özel sektöre açıldığı duyurulmuştur. Bu tarihten sonra dış ticaret yapma izni olan özel firma sayısında önemli bir artış kaydedilmiştir.
Covid-19 Sonrası Yaşanan Gelişmeler
Pekin Ticaret Müşavirliği’nin açıklamalarına göre, 2020 yılının ilk çeyreğine ilişkin Çin’in ekonomik büyüme beklentileri her geçen gün aşağı yönlü revize edilmektedir. Koronavirüs salgını ilk başladığı dönemde, tahminler Çin ekonomisinin göreceği hasar üzerinden dünyada yaşanabilecek küresel ekonomik sorunlar üzerine yoğunlaşmaktaydı. Ancak salgının etkisinin ve boyutunun artması ve sonrasında pandemi ilan edilmesi neticesinde küresel ekonomik sorunlar ortaya çıktı. Salgının ilk döneminde (Ocak ve Şubat ayı başlarında) yayımlanan araştırmaların ortak noktaları; Çin ekonomisinin büyüme hızında özellikle ilk çeyrek itibarıyla bir ivme kaybı yaşanacağı, Çin ekonomisinin ikinci yarı itibarıyla görece bir toparlanma sürecine gireceğiydi. Ayrıca bu dönemdeki çalışmaların ortalaması alındığında, Çin ekonomisinin yılın ilk çeyreğinde %4,5 büyümesi beklenmekteydi. Ancak salgının küresel bir sorun haline gelmesi, Çin’de ekonomik aktivelerin tam kapasitenin oldukça uzağında olması beklentileri aşağı yönlü revize etmiştir. Örneğin; Goldman Sachs’ın 18 Mart 2020 tarihli çalışmasında Çin ekonomisinin yılın ilk çeyreğinde %9 küçüleceği ifade edilmektedir. Morgan Stanley, 17 Mart 2020 tarihli raporunda Çin ekonomisinin yılın ilk çeyreğinde %5 küçüleceğini
Orta Anadolu Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği 10 ifade etmektedir. Reuters, 19 Mart 2020 tarihli haberinde Çin ekonomisinin yılın ilk çeyreğinde %4,5-%6 arasında küçüleceği ifade edilmektedir.
Müşavirliğin 14 Nisan tarihli açıklamasında da, Çin’in 2020 Mart ayı ihracatı 2019 Mart ayına göre %6,6 oranında düşerek 185,2 milyar Dolar olarak gerçekleştiği, 2019 Mart ayı ihracatı ise 98,7 milyar Dolar değerinde gerçekleştiği bildirilmiştir. Ülkenin Mart ayı ithalatı ise 2019 Mart ayına göre %0,9 oranında düşerek 165,2 milyar Dolar olarak gerçekleşmiştir. 2019 Mart ayında 167 milyar Dolar düzeyinde gerçekleşmiştir. Çin’in 2020 Mart ayı dış ticareti 2019 Mart ayına göre %4 oranında düşerek 350,4 milyar Dolar olarak gerçekleşmiştir. (Söz konusu veri 2019 Mart ayında 365,7 milyar Dolar’dır).
Çin’in Ocak-Mart dönemini kapsayan üç aylık ihracatı %13,3 (551,4 milyar Dolar’dan 478,2 milyar Dolar’a gerilemiştir); ithalatı %2,9 (476,6 milyar Dolar’dan 465 milyar Dolar’a gerilemiştir); dış ticaret hacmi ise %8,4 (1,02 trilyon Dolar’dan 943,2 milyar Dolar’a gerilemiştir) oranında azalmıştır. Çin, söz konusu verileri daha önceki yıllarda sadece USD cinsinden açıklamakta iken bu kez yerel para birimi RMB cinsinden açıklayarak 2020 Mart ayında 2019 Mart ayına göre ithalatın %2,4 oranında arttığı ifade edilerek dış ticaret verilerine daha iyimser görünüm verilemeye çalışıldığı belirtilmiştir.
PAZAR İLE İLGİLİ BİLGİLER
Gümrük Vergileri
Çin Halk Cumhuriyeti’nde 1 Aralık 2017 tarihinden geçerli olmak üzere 8 haneli GTİP bazında sıralanan 187 kalem ürün için MFN (En çok kayrılan ülke) bazında gümrük vergilerinde indirime gidildiği Çin Maliye Bakanlığı tarafından açıklanmıştır.
Söz konusu açıklamada anılan vergi indiriminin Çin Hükümeti (Devlet Konseyi) talimatıyla gerçekleştirildiği ve nihai tüketicilerin daha fazla çeşitte ürüne daha düşük fiyatla ulaşmaları maksadı ile gerçekleştirildiği belirtilmektedir. Söz konusu indirim ile mezkûr ürünlerdeki ortalama gümrük vergisi yükünün ortalama olarak %17,3’den %7,7’ye gerilediği belirtilmektedir.
İndirim kapsamına giren başlıca gıda maddeleri; çeşitli sert kabuklu meyveler, balıklar, dondurulmuş yengeç ve diğer su ürünleri, bebek mamaları, sade makarna, sosisler, işlenmiş meyve sebzeler, mineral sular, ilaçlar, kozmetik ürünler, bavul ve çantalar kadın ve erkek hazır giyim ürünleri, ayakkabılar, buzdolabı, elektrikli küçük ev aletleri, peçeteler ve hijyenik ürünler, şampuan ve diğer kişisel bakım ürünleri başlıca ürünleri oluşturmaktadır.
Orta Anadolu Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği 11 Dağıtım Kanalları
Çin pazarına ihracat yapmak isteyen firmaların önünde iki temel seçenek bulunmaktadır.
Çinli ticaret firmaları veya aracılar ile temas kurmak ve bir temsilcilik bürosu yoluyla kendi satışlarını düzenlemek. Çin’de bir aracı bulmak çok kolay olmayan bir işlemdir. Zira ithalat/ihracat yetkisi ile yeterli pazar tecrübesinin birlikte bulunduğu aracılar bulmak zordur.
Yabancı firmaların doğrudan Çin pazarında ticarete katılmaları yasaktır. Bu firmaların yalnızca Çin’de yaptıkları üretimin belli bir kısmını pazarlama hakları vardır. Çin dahilinde dış ticaret faaliyetinde bulunan Çinli firmalar özel izne sahip olmak zorundadır.
Son zamanlarda ortaya çıkan çok sayıda yerel satış aracıları, büyük ticaret firmaları yanında faaliyet göstermekte ve iç dağıtım ve pazarlama işlemlerini takip etmektedir. Ancak bunların ithalat/ihracat yapma yetkisi bulunmayabilmektedir.
Çin pazarına girmenin bir başka yolu, bu pazara teknoloji transferi yapmak veya buna dair söz vermektir. Böylesi bir teknoloji transferinin gelecekte Çinli rakipler doğuracağı düşünüldüğünden, çoğu firma gelecekte teknolojisini yenileme sözü vererek lisans elde etmeyi seçmektedir.
Büyüklüğü ile göz kamaştıran bir piyasa olan Çin pazarında yer edinmek ve dağıtım kanalları oluşturmak isteyen yabancı firmaların sıklıkla kullandığı bir yol olarak franchising gittikçe önem kazanmaktadır. Çin İç Ticaret Bakanlığı’nın bu uygulamadan memnun olduğu ve franchising uygulamalarının gelecekte daha da geliştirileceği dile getirilmektedir. Henüz bağımsız bir franchising yasası çıkarılmamıştır. Ancak yabancı firmalar çeşitli franchising metodlarını kullanarak çok yönlü dağıtım kanalları oluşturmaktadır.
Çin perakende pazarında giderek artan sayıda yabancı firma ortak yatırımlar yoluyla yer almaktadır. Çin, halen deneme bazında 15 kadar ortak girişime perakende mağazası açma ve ithalat/ihracat yapma yetkisi tanımıştır. Bu uygulamanın genişletilmesi beklenmektedir.
Bir temsilcilik bürosu açmak, yapılan işin kontrolünün Çinli ortakların eline geçmesini önleyen ve böylece yabancılara avantaj sağlayan bir uygulamadır. Bu şekilde pazara girilmesi sayesinde yabancı firma, satış ekibi üzerinde daha fazla kontrol sahibi olmakta ve teknik uzman ekibini en verimli şekilde kullanabilmektedir.
Ayrıca farklı bölgelerde farklı pazar ve ticaret gelenekleri oluşmuş olduğundan birden fazla temsilci/firma ile çalışmanın uygun olabileceği düşünülmektedir.
Çin pazarında başarı elde etmek için Çinli partnerin önemi oldukça büyüktür. İyi bir partner, komünist yönetimin alışkanlıklarından kurtulamamış, bürokratik zihniyetli devlet yetkilileriyle kurulacak ilişkiler sayesinde engellerin daha kolay aşılmasını sağlayabilecektir. Ayrıca
Orta Anadolu Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği 12 partnerin amacının iç pazarda yer elde etmek olmasına ve kolay yoldan Çin’den ihracat yoluyla döviz kazanmak olmamasına dikkat edilmelidir.
Tüketici Tercihleri
Çin pazarının önemli bir özelliği olarak, malların pazarlanması konusunda kişisel ilişkilerin büyük öneme sahip olduğu bilinmektedir. Gerek tüketiciler, gerekse aracı durumunda olan kişiler açısından tanıdık kişilerle alışveriş yapmak ve onların ürünlerini tercih etmek önemli bir kültür faktörüdür. Tüketici ile firma arasında reklamlar aracılığıyla tanışıklık kurulması bu bakımdan da önem kazanmaktadır.
Çin’in son yıllardaki tüketici eğilimlerinde etkileyen en önemli faktörlerden biri sayıları 200 milyonu bulan üst gelir grubundaki tüketicilerdir. 1,3 milyar nüfusa sahip Çin’de 400 milyon Çinli’nin kişi başına düşen yıllık geliri satın alma gücü paritesine göre 8 bin $’dır. Bu kesimin gelirlerinin önümüzdeki 5 yılda da her yıl ortalama %16 büyüyeceği tahmin edilmektedir.
Çin’de özellikle bu kesimdeki tüketim eğilimlerinde tutumluluktan hedonizme (hazcılık) geçiş görülmektedir. Lüks yaşam biçimi eskiden yolsuzluk, çöküş ve eşitsizlik anlamına gelirken şimdilerde bireyin karakteristik özelliklerinden biri olarak kabul edilmektedir. Çinliler eskiden sosyal yaşamda kendi aidiyetlerini gayrimenkul ve araçlarla kanıtlarken bu listeye artık hazır giyim ve mücevherat da eklenmiştir. Kısacası, lüks tüketim artık zenginliğin ve sosyal statünün bir göstergesi olarak sayıldığından bir bireyin maddi durumunda ani bir yükseliş olduğunda onun lüks harcama yapması birey için gayet normal bir ihtiyaç olarak görülmeye başlamıştır. Morgan Stanley uzmanlarından Claire Kent de bu değişimi şu sözleriyle desteklemiştir: “Çinliler lüks tüketim için doğmuşlardır. Çin’de sınıf atlamak lüks tüketimi beraberinde getirir.” Bahse konu gelir grubunun tükettiği ürünler hem kalite olarak hem de fiyat olarak ABD ve Avrupa’daki benzerleriyle aynı göstergelere sahiptir. Diğer taraftan, uluslararası şirketler/markaların bu pazara hakimiyeti her geçen gün artmaktadır. Çin’de bu yüksek gelirli kesim dünya çapında tanınan ve büyük saygınlığa sahip yabancı markaları tercih ederken, orta gelirli kesim Hong Kong’lu markaları tercih etmektedir.
Çin’deki tüketici eğilimlerini belirleyen en önemli faktörlerden bir diğeri ise genç nüfustur. Bu hedef kitle; savurgan, genç, iyi eğitimli, varlıklı, sosyal ve yeni ürünlere ilgilidir. Bu gençler zengin gruptan olmamalarına rağmen bu sınıftakiler gibi lüks harcama yapabilmektedirler.
Örneğin, bu gruptakiler en zengin gruptakiler gibi çok ünlü bir markanın sattığı çantaya 700 $ bütçe ayıramamakla beraber daha az tanınır bir markaya 270 $ ayırarak psikolojik tatmin sağlayabilmektedirler. Bu alışkanlık marka bağımlılığını ikinci plana itmiştir. Geçtiğimiz yıllarda bu genç kesim için marka isminden ziyade, modaya uygun ve yenilikçi ürünlerin yanı sıra fiyatı uygun ürünler birinci tercih sebebi olmuştur. Bu açıdan son moda ürünlerde gençlerin karşılayabileceği fiyatlardaki ürünlerle pazara girmek önem arz etmektedir. Bu paralelde Çinli gençlerin modayı yakından takip edip yeni trendlere oldukça hızlı bir şekilde
Orta Anadolu Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği 13 uyum sağladıkları ve tüketim alışkanlıklarını bu doğrultuda geliştirdikleri gözlemlenmiştir.
Bahse konu gençlerin alım davranışlarının değişken olduğu ve bunun devamlı takip edilmesi gerektiğinin farkına varılmalıdır. Bu açıdan Çin pazarına girecek firmaların bu genç tüketicilerin satın alma davranışlarını rakiplerinden daha hızlı yakalayıp daha verimli ve dinamik bir pazar bilincine sahip olmaları gerekmektedir. Çinli gençlerin bir diğer önemli özelliği ise başkasında olmayanı giyme ve kendine özgü bir giyim tarzı oluşturma güdüsüne sahip olmalarıdır. Bu alanda gerekli stratejik yaklaşımlar sergilenirse genç tüketicilerin en çok tercih ettiği markalardan birisi olmak hiç de zor olmayacaktır.
Son yıllardaki eğilimlerde görülen değişimlere rağmen tüketim malları açısından temel belirleyicilerden birisi halen ürünün fiyatıdır. Çin’de, gittikçe büyüyen ve yüksek fiyatlı statü ürünlerini almaya gücü yetebilen bir orta sınıf bulunmaktadır. Ancak çoğu Çinli tüketici, fiyatlar konusunda hala çok hassastır ve ucuz ürünü seçmektedir. Bazı durumlarda satış sonrası hizmet ve oldukça yüksek ürün kalitesi gibi etkenlerin fiyat faktörünün önüne geçtiği görülse de, çoğu ürün için temel belirleyici fiyat olmaktadır.
Yabancı ürünleri ilgilendiren ve tüketici tercihlerini etkileyen önemli bir dezavantaj, bu ürünler için yabancıların satış sonrası ve destek hizmetleri verememeleridir. Bu durumda yabancı firmaların Çinli ortak bulması ve bu kişileri satış sonrası ve destek hizmetleri için kullanmaları gerekmektedir. Ne var ki, pek çok yabancı firma, bu yolla sağlanan hizmetler üzerinde yeterli kontrol sağlanamadığını ve tüketicinin güvenini kaybettiklerini belirtmektedir. Sözleşme yapılan servis kurumlarının yeterli hizmeti vermesi Çin’li tüketicilerin tercihlerini doğrudan etkileyebilecektir.
Reklam ve Promosyon
Gerek geniş kitleyi hedef alan, gerekse spesifik bir sanayi alanındaki müşteriyi kapsayan reklamların Çin pazarındaki potansiyel müşteriler üzerinde etkili olduğu görülmüştür.
Muhtemel reklam araçları arasında yayınlar, radyo, televizyon, billboard, sponsorluk gibi araçlar kullanılabilmektedir. Ülkede Çin ya da yabancı kaynaklı pek çok reklam kuruluşu mevcuttur. Reklam politikaları devlet tarafından belirlenmektedir. “En yüksek düzey, en iyi”
gibi ifadelerin reklamlarda kullanılması kesinlikle yasaktır. Ayrıca ticaret sergileri ve fuarlar Çin’de yaygın olarak kullanılmaktadır.
Çin’de tüketici eğilimlerini yönlendirmede en önemli araçlardan biri promosyondur.
Promosyon sadece stokları eritmek için değil satış psikolojisi olarak da kullanılmaktadır.
Yapılan araştırmalarda Çinlilerin en son kıyafet satın alışlarının sebepleri olarak; mevsim geçişlerinde (%35), tatil için (%28), yeni ürün (%23), iyi hizmet ve davranış sonucu(%9), outlet ürünü (%6) olarak belirlenmiştir. Mevsim geçişlerinde ve tatil dönemlerinde en çok
Orta Anadolu Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği 14 promosyonun yapıldığı düşünüldüğünde yaklaşık her üç Çinliden ikisinin promosyon dönemlerinde kıyafet satın aldığı görülmektedir.
Ambalaj, Paketleme ve Etiketleme
Hali hazırda yürürlükte olan yasalara göre ürünler belli standartları karşılamak zorundadırlar.
Standartlara göre kalite belgesi verilen bir ürün üzerine güvenlik etiketi yapıştırılmaktadır.
Kullanılan standartların kodları, seri numaraları ve isimleri ürün üzerine basılmış veya teknik kullanım kılavuzu ile ambalaj üzerine yazılmış olmalıdır.
Çin pazarında satılan tüm ürünler üzerinde Çince olarak; ürün ismi, üretici ismi, adresi, temel katkı maddeleri ile bunların miktar ve özellikleri ile birlikte, satış ve kullanım için ayrı ayrı üretim ve son kullanma tarihleri, ürünün yanlış kullanımını önlemeye yönelik ve buna bağlı tehlikeleri kapsayan açıklayıcı uyarılar, uygun taşıma ve depolama ile ilgili talimatlar yer almalıdır. Ayrıca ithal edilen gıda ürünleri üzerinde ürünün güvenli olduğunu gösterecek lazer stiker bulunması istenmektedir.
Anlaşmazlıkların Çözümü
Çin’de iş yapan yabancıların, bir anlaşmazlığın çözümü için başvurabilecekleri üç temel yol bulunmaktadır: Arabuluculuk, ticaret hukukuna tabi davalar ve tahkim.
Tahkim (arbitration), en çok başvurulan yöntemdir. Uluslararası ticaret işlemleri ve taşımacılık konularındaki sorunlar için kullanılan tahkim yöntemi, anlaşmazlığın taraflarından birisi farklı ülkeye mensup olduğu, ya da yabancı menfaatler söz konusu olduğu durumlarda geçerli olmaktadır. Örneğin taraflardan birisi Çinli, diğeri Türk ise ve bu kişilerin iş yaptıkları esas ülkeleri Çin ve Türkiye ise bu yönteme başvurulabilecektir.
Uluslararası ekonomik ve ticari ilişkilerden doğan anlaşmazlıkların çözümü ile ilgilenen, başvurulabilecek tahkim kurumlarından birisi, Çin Uluslararası Ekonomik ve Ticari Tahkim Komisyonu’dur. Özellikle denizcilik konularını kapsayan anlaşmazlıklarla ilgilenen kurum ise Çin Denizcilik Tahkim Komisyonu adını alır.
Ulaştırma ve Taşımacılık Maliyetleri
Global kriz yük taşımacılığını da etkilemiş bulunmaktadır. Bu çerçevede:
• Kuru yük taşımacılığı mal talebinin yavaşlamasından etkilenmiştir.
• Konteynır taşımacılığı daha az zarar görse de, Çin’in ihracatı ile paralel bir seyir izlemektedir.
Orta Anadolu Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği 15 Özellikle kuru yük taşımacılığı Çin’in mal ve hammadde talebi nedeniyle son yıllarda önemli bir büyüme göstermiş idi. Bu dönemde; örneğin Çin’in çelik tüketimi nedeniyle dünya’da demir cevheri yükünün yaklaşık %50’si Çin’e yönelmiştir.
Çin’in ithal talebi dünya deniz taşımacılığı sektörünün büyüme eğilimine girmesine yol açmıştır. Bu durum sektörde yeni yatırımların yapılması ile birlikte navlun fiyatlarının yükselmesine de yol açmıştır.
Ancak ABD’de başlayarak Avrupa ve diğer bölgelere yayılan küresel kriz mal talebini azaltmıştır. Özellikle inşaat ve otomobil sektörlerindeki düşüş, bağlantılı sektörlerde de zincirleme etkiler yaparak kuru yük taşımacılığına konu olan malların talebini önemli ölçüde azaltmıştır. Olimpiyat sonrası Çin ekonomisinin yavaşlaması da durumu kötüleştirmiştir.
Çin’in kuru yük taşımacılığında önemli bir paya sahip olan demir cevherinin Brezilya’dan olan alımını askıya alması sonucu Brezilya-Çin hattında taşıma hacminin daralmasıyla boşa çıkan gemi sayısı görece artmıştır. Özetle Çin’in ve global krizden etkilenen diğer ülkelerin ithalatında yaşanan daralma dünya deniz taşımacılığının global krizden dolaylı da olsa etkilenmesine yol açmıştır.
Kamu İhaleleri
Çin ekonomik sisteminde devletin belirleyici rolünün sürdürülmesi hedeflenmektedir. Önemli altyapı ve benzeri projeler yıllar öncesinden planlanmaktadır. Normalde oldukça pahalıya mal olan bu projeler ile birlikte DTÖ’nün Devlet Satın Alımları Anlaşmalarına (GPA) dahil olmasının Çin için bir avantaj olduğu söylenebilir. Çin’in GPA’ya dahil olması bu alandaki uygulamaların daha sağlam ve tarafsız bir hale gelmesi açısından da avantajlı görülmektedir.
ÇİN’İN DIŞ TİCARETİ Genel Durum
2015 yılından 2019 yılına kadar dünya ihracat sıralamasında yerini koruyan Çin, 2017 yılında dünya ihracat sıralamasında birinci, ithalat sıralamasında ikinci sırada yer almaktadır.
2019 yılında Çin’in ihracatı bir önceki yıla göre %0,2 oranında artmış ve 2,5 trilyon Dolar olarak gerçekleşmiştir. İthalatı ise bir önceki yıla göre %3,1 oranında gerileyerek 2,1 trilyon Dolar olmuştur. Çin’in 2019 yılındaki dış ticaret fazlası bir önceki yıla göre %19,6 oranında artarak 430 milyar Dolar olmuştur. Toplam dış ticaret hacmi ise 4,6 trilyon Dolar seviyesindedir.
Orta Anadolu Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği 16 Tablo 1 Çin’in Dış Ticareti 1.000 USDDoları
İHRACAT İTHALAT HACİM DENGE
2016 2.118.980.582 1.588.695.867 3.707.676.449 530.284.715
2017 2.271.796.142 1.840.957.060 4.112.753.202 430.839.082
2018 2.494.230.195 2.134.987.265 4.629.217.460 359.242.930
2019 2.498.569.866 2.068.950.255 4.567.520.121 429.619.611
Kaynak:Trademap
-İhracat
İhracatta en büyük payı elektrikli makine ve cihazlar, kazanlar-makineler, mobilyalar ile plastik ve mamülleri almaktadır.
Tablo 2 Ürün Bazında İhracat 1.000 USD Doları
GTİP GTİP Adı 2015 2016 2017 2018 2019
TOPLAM 2.281.855.922 2.118.980.582 2.271.796.142 2.494.230.195 2.498.569.866
'85
ELEKTRİKLİ MAKİNA VE CİHAZLAR, SES KAYDETME- VERME, TELEVİZYON GÖRÜNTÜ-SES KAYDETME-
VERME CİHAZLARI,AKSAM-PARÇA-AKSESUARI 600.292.287 557.061.947 598.974.916 664.425.033 670.997.854
'84
KAZANLAR, MAKİNALAR, MEKANİK CİHAZLAR VE ALETLER, NÜKLEER REAKTÖRLER, BUNLARIN
AKSAM VE PARÇALARI 364.536.627 344.804.517 382.926.132 429.953.148 416.975.731
'94
MOBİLYA;YATAK TAKIMLARI, ŞİLTELER,ŞİLTE DESTEKLERİ,MİNDER VB. DOLDURULMUŞ
MOBİLYALAR 98.734.456 89.500.005 89.816.692 96.416.994 99.499.770
'39 PLASTİKLER VE MAMULLERİ 65.835.653 64.035.659 70.645.690 80.135.877 84.386.942
'87
MOTORLU KARA TAŞITLARI, TRAKTÖRLER, BİSİKLETLER, MOTOSİKLETLER VE DİĞER KARA
TAŞITLARI, BUNLARIN AKSAM, PARÇA, AKSESUARI 62.651.637 60.416.649 67.358.135 75.094.321 74.366.536
'90
OPTİK, FOTOĞRAF, SİNEMA, ÖLÇÜ, KONTROL, AYAR, TIBBİ, CERRAHİ ALET VE CİHAZLAR,
BUNLARIN AKSAM, PARÇA VE AKSESUARI 73.779.680 67.870.303 70.648.126 71.444.014 72.995.669 '61 ÖRME GİYİM EŞYASI VE AKSESUARI 83.842.271 75.026.960 71.972.535 73.525.495 71.440.138 '73 DEMİR VEYA ÇELİKTEN EŞYALAR 60.629.517 53.101.329 57.301.335 65.558.408 69.554.449 '62 ÖRÜLMEMİŞ GİYİM EŞYASI VE AKSESUARI 78.506.716 72.766.740 73.591.016 71.448.039 66.798.309 '95
OYUNCAKLAR, OYUN VE SPOR MALZEMELERİ;
BUNLARIN AKSAM, PARÇA VE AKSESUARLARI 42.739.073 44.752.051 55.259.517 56.730.622 62.798.229
DİĞERLERİ 750.308.005 689.644.422 733.302.048 809.498.244 808.756.239
Kaynak: Trademap
Çin’in ihracatında en önemli ülkeler ABD, Hong Kong, Japonya, Güney Kore ve Vietnam’dır.
Bu 5 ülke toplam ihracatının %42,04’ünü oluşturmaktadır. Türkiye, 17,3 milyar Dolar ile ihracatında 29. sırada yer almıştır.
Tablo 3 Ülkeler Bazında İhracat 1.000 USD Doları
2015 2016 2017 2018 2019
TOPLAM 2.281.855.922 2.118.980.582 2.271.796.142 2.494.230.195 2.498.569.866
ABD 410.804.880 388.145.454 431.664.273 479.701.581 418.584.250
Hong Kong 334.290.810 292.214.997 280.975.081 302.960.301 279.616.724
Japonya 135.896.918 129.450.377 137.368.622 147.235.099 143.223.969
Güney Kore 101.474.642 94.659.513 102.834.413 109.028.749 110.984.862
Vietnam 66.381.154 61.585.175 72.117.144 84.015.799 98.004.333
Almanya 69.216.821 65.768.897 71.224.289 77.908.711 79.706.091
Orta Anadolu Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği 17
Hindistan 58.262.004 58.920.648 67.925.121 76.880.637 74.924.285
Hollanda 59.633.422 57.746.634 67.325.060 73.124.185 73.945.370
İngiltere 59.667.967 56.261.404 57.039.880 56.987.896 62.275.959
Tayvan 45.055.573 40.400.323 43.934.720 48.656.780 55.079.733
Türkiye (29. Sırada) 18.630.120 16.807.503 18.143.520 17.864.201 17.321.763
Diğerleri 922.541.611 857.019.657 921.244.019 1.019.866.256 1.084.902.527
Kaynak: Trademap
-İthalat
Çin’in 2019 yılı ithalatında öne çıkan sektörler arasında; elektrikli makine ve cihazlar, mineral yağlar ve yakıtlar, kazanlar-makineler, metal cevherleri ile optik ve bunların aksam ve parçaları yer almaktadır.
Tablo 4 Ürün Bazında İthalat 1.000 USD Doları
GTİP GTİP Adı 2015 2016 2017 2018 2019
TOPLAM 1.681.670.816 1.588.695.867 1.840.957.060 2.134.987.265 2.068.950.255
'85
ELEKTRİKLİ MAKİNA VE CİHAZLAR, SES KAYDETME- VERME, TELEVİZYON GÖRÜNTÜ-SES KAYDETME-
VERME CİHAZLARI,AKSAM-PARÇA-AKSESUARI 431.610.860 414.337.517 455.494.791 521.542.155 496.832.132
'27
MİNERAL YAKITLAR, MİNERAL YAĞLAR VE BUNLARIN DAMITILMASINDAN ELDE EDİLEN ÜRÜNLER,
BİTÜMENLİ MADDELER, MİNERAL MUMLAR 198.679.762 175.813.094 247.578.520 347.782.297 343.636.632
'84
KAZANLAR, MAKİNALAR, MEKANİK CİHAZLAR VE ALETLER, NÜKLEER REAKTÖRLER, BUNLARIN AKSAM
VE PARÇALARI 157.189.653 147.754.410 169.779.652 202.317.919 190.308.746
'26 METAL CEVHERLERİ, CÜRUF VE KÜL 95.064.522 93.160.255 125.380.730 135.914.467 163.605.608
'90
OPTİK, FOTOĞRAF, SİNEMA, ÖLÇÜ, KONTROL, AYAR, TIBBİ, CERRAHİ ALET VE CİHAZLAR, BUNLARIN AKSAM,
PARÇA VE AKSESUARI 99.721.428 92.641.354 97.414.143 102.526.375 98.661.866
'87
MOTORLU KARA TAŞITLARI, TRAKTÖRLER, BİSİKLETLER, MOTOSİKLETLER VE DİĞER KARA
TAŞITLARI, BUNLARIN AKSAM, PARÇA, AKSESUARI 69.607.641 71.481.212 79.231.361 81.492.534 75.125.428
'39 PLASTİKLER VE MAMULLERİ 65.609.923 61.006.719 68.949.683 74.867.230 71.578.324
'71
DOĞAL VEYA KÜLTÜREL İNCİLER,KIYMETLİ VEYA YARI KIYMETLİ TAŞLAR, KIYMETLİ METALLER; METAL
PARALAR.. 17.957.139 15.694.323 14.331.075 61.958.709 60.540.892
'29 ORGANİK KİMYASAL ÜRÜNLER 47.878.739 43.865.355 55.761.871 67.391.000 57.806.523
'74 BAKIR VE BAKIRDAN EŞYA 38.388.299 33.236.165 41.196.624 47.646.537 40.807.909
DİĞERLERİ 459.962.850 439.705.463 485.838.610 491.548.042 470.046.195
Kaynak: Trademap
Orta Anadolu Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği 18 Çin’in ithalatında en önemli ülkeler Güney Kore, Tayvan, Japonya, Çin SB. ve ABD’dir. Bu 5 ülke toplam ithalatının %37,24’ünü oluşturmaktadır. Türkiye, 3,5 milyar Dolar ile ithalatında 63. sırada yer almıştır.
Tablo 5 Ülkeler Bazında İthalat 1.000 USD Doları
2015 2016 2017 2018 2019
TOPLAM 1.681.670.816 1.588.695.867 1.840.957.060 2.134.987.265 2.068.950.255
Güney Kore 174.563.830 159.168.781 177.523.904 204.566.451 173.553.267
Tayvan 144.980.999 139.715.214 154.796.770 177.345.362 172.800.947
Japonya 143.092.949 145.771.152 165.494.647 180.401.786 171.523.312
Çin SB. 144.434.506 128.794.412 132.604.645 146.381.812 129.525.387
ABD 150.543.984 135.047.253 154.839.684 156.004.357 123.235.656
Avustalya 73.871.388 70.233.044 94.632.692 105.083.923 119.608.314
Almanya 87.689.442 86.118.708 96.932.837 106.257.241 105.037.212
Brezilya 44.339.257 45.603.468 58.476.878 77.141.726 79.203.569
Malezya 53.257.648 49.118.293 53.961.162 63.321.954 71.629.893
Vietnam 25.127.731 37.216.721 50.374.166 64.087.360 64.078.465
Türkiye (63. Sırada) 2.959.585 2.775.455 3.772.268 3.762.714 3.501.654
Diğerleri 636.809.497 589.133.366 697.547.407 850.632.579 855.252.579
Kaynak: Trademap
Türkiye İle Çin’in Dış Ticareti
Tüm mal grupları baz alındığında; Trademap verilerine göre, Çin 2019 yılında toplam 2,1 trilyon Dolar değerinde ithalat gerçekleştirmiştir. Söz konusu ithalatın %0,16’sını Türkiye’den gerçekleştirmiş olup, Türkiye’den ithalatı bir önceki yıla göre %6,9 oranında azalışla 3,5 milyar Dolar olmuştur.
Trademap verilerine göre, Türkiye’nin toplam ihracatı 2019 yılında 171,1 milyar Dolar olup, ihracatının %2,04’ünü Çin’e gerçekleştirmiştir.
Tablo 6 Türkiye-Çin Dış Ticareti 1.000 USD Doları
2017 2018 2019
Çin'in Toplam Dünya
İthalatı 1.840.957.060 2.134.987.265 2.068.950.255
Çin'in Türkiye'den
Toplam İthalatı 3.772.268 3.762.714 3.501.654
Türkiye'nin Toplam
Dünya İhracatı 156.992.940 167.923.862 171.098.411
Kaynak: Trademap,2020
Orta Anadolu Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği 19 TÜİK verilerine göre, Türkiye’nin Çin’e yönelik ihracatı 2019 yılında %6,4 oranında azalarak 2,7 milyar Dolar’a düşmüş olup, ihracatındaki en büyük pay sırasıyla tuz, kükürt, toprak;
metal cevheri, cürüf ve kül; inorganik kimyasallar; kazanlar-makineler ve sebze meyvelere aittir.
Tablo 7 Türkiye’nin Çin’e Yönelik İhracatı
GTIP İkili Kodu GTIP İkili Adı
2017 2018 2019
IHRACAT IHRACAT IHRACAT
Değer Değer Değer
1
25 TUZ, KÜKÜRT, TOPRAKLAR VE TAŞLAR, ALÇILAR, KİREÇLER VE ÇİMENTO
1.078.360.011 922.137.136 790.159.259
2 26 METAL CEVHERLERİ, CÜRUF VE KÜL 595.253.022 553.434.667 529.561.982
3
28 İNORGANİK KİMYASALLAR, KIYMETLİ METAL, RADYOAKTİF ELEMENT, METAL VE İZOTOPLARIN ORGANİK-ANORGANİK BİLEŞİKLERİ
227.981.877 316.677.667 214.691.318
4
84 KAZANLAR, MAKİNALAR, MEKANİK CİHAZLAR VE ALETLER, NÜKLEER REAKTÖRLER, BUNLARIN AKSAM VE PARÇALARI
176.851.513 197.940.523 198.205.075
5
20 SEBZELER, MEYVELER, SERT KABUKLU MEYVELER VE BİTKİLERİN DİĞER KISIMLARINDAN ELDE EDİLEN MÜSTAHZARLAR
50.170.078 52.192.826 100.583.075
6 73 DEMİR VEYA ÇELİKTEN EŞYA 62.920.035 59.903.751 69.267.380
7
90 OPTİK, FOTOĞRAF, SİNEMA, ÖLÇÜ, KONTROL, AYAR, TIBBİ, CERRAHİ ALET VE CİHAZLAR, BUNLARIN AKSAM, PARÇA VE AKSESUARI
54.608.658 56.483.321 64.646.681
8 39 PLASTİKLER VE MAMULLERİ 28.546.727 30.469.162 59.421.822
9 74 BAKIR VE BAKIRDAN EŞYA 4.397.777 14.557.608 57.974.098
10
32 DEBAGATTE VE BOYACILIKTA KULLANILAN HÜLASALAR, TANENLER, BOYALAR, PİGMENTLER, VERNİKLER, MACUNLAR, MÜREKKEPLER, VB.
38.851.967 40.775.415 42.840.775
11 08 YENİLEN MEYVELER VE SERT KABUKLU MEYVELER 27.318.154 21.520.837 41.739.156
12 61 ÖRME GİYİM EŞYASI VE AKSESUARI 39.428.755 48.574.648 41.395.035
13
48 KAĞIT VE KARTON, KAĞIT HAMURUNDAN, KAĞITTAN VEYA KARTONDAN EŞYA
23.608.605 6.764.406 32.334.645
14
03 BALIKLAR, KABUKLU HAYVANLAR, YUMUŞAKÇALAR VE SUDA YAŞAYAN DİĞER OMURGASIZ HAYVANLAR
2.376.904 8.346.909 30.763.923
15 75 NİKEL VE NİKELDEN EŞYA 34.179.110 48.588.379 30.706.489
16
85 ELEKTRİKLİ MAKİNA VE CİHAZLAR, SES KAYDETME- VERME, TELEVİZYON GÖRÜNTÜ-SES KAYDETME-VERME CİHAZLARI,AKSAM-PARÇA-AKSESUARI
29.071.705 32.288.637 29.928.864
17
71 KIYMETLİ VEYA YARI KIYMETLİ TAŞLAR, KIYMETLİ METALLER, İNCİLER, TAKLİT MÜCEVHERCİ EŞYASI, METAL PARALAR
16.555.092 65.419.872 27.856.189
18 40 KAUÇUK VE KAUÇUKTAN EŞYA 33.544.243 35.337.644 27.280.708
19 52 PAMUK, PAMUK İPLİĞİ VE PAMUKLU MENSUCAT 37.289.368 29.509.652 23.171.398 20 62 ÖRÜLMEMİŞ GİYİM EŞYASI VE AKSESUARI 21.883.389 28.388.628 21.257.869
DİĞERLERİ 353.064.798 343.226.590 292.672.263
GENEL TOPLAM 2.936.261.788 2.912.538.278 2.726.458.004
Orta Anadolu Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği 20 Kaynak: TÜİK,2020
Çin’in Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri Sektörü İthalatı
Çin’in 2019 yılında mobilya, kağıt ve orman ürünleri sektörü toplam ithalatı %12,8 azalarak 30,1 milyar Dolar olmuştur. Mobilya, kağıt ve orman ürünleri sektöründe en çok ithalat yaptığı ürün grubu 22 milyar Dolar ile “Ağaç ve Ahşap Eşya” olup, ikinci sırada 5,3 milyar Dolar ile “Kağıt ve Karton” olmuştur. Söz konusu ürünlerde Türkiye’den ithalatı ise sırasıyla ağaç ve ahşap eşya ithalatı 4,1 milyon Dolar, kağıt ve karton ithalatı ise 22,3 milyon Dolar’dır.
Tablo 8 Çin’in Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri Ticareti 1.000 USD Doları
GTİP Ürün Grubu
Çin'in Türkiye'den Toplam
İthalatı Türkiye'nin Toplam İhracatı Çin'in Toplam İthalatı
2018 2019 2018 2019 2018 2019
9401
Mobilya 16.247 10.867 2.686.740 3.055.447 3.399.770 2.872.079
9402 9403 9404
48 Kağıt ve Karton 5.424 22.285 1.715.786 1.796.338 6.201.171 5.265.824
44 Ağaç ve Ahşap Eşya 3.553 4.102 826.635 885.457 24.914.415 21.976.451
TOPLAM 25.224 37.254 5.229.161 5.737.242 34.515.356 30.114.354
Kaynak: Trademap,2020
- Çin’in Mobilya İthalatı
Çin 2019 yılında mobilya sektöründe 2018 yılına göre %15,5 oranında azalışla toplam 2,9 milyar Dolar değerinde ithalat gerçekleştirmiş olup, söz konusu ithalatın yaklaşık %73,5’ini aşağıdaki tabloda yer alan ilk 10 ülkeden yapmıştır. Türkiye, ithalat yaptığı ülkeler sıralamasında 30. sırada yer almış ve mobilya sektöründe 2019 yılında 10,9 milyon Dolar ithalat gerçekleştirerek, 2018 yılına göre yaklaşık %33,1 oranında düşüş kaydetmiştir.
Tablo 9 Çin’in Ülkeler Bazında Mobilya İthalatı
1.000 USD Doları
İthalat Yaptığı Ülkeler 2017 2018 2019 % Pay
TOPLAM 3.130.753 3.399.770 2.872.079 100
İtalya 522.297 598.367 583.554 20,32
Almanya 454.290 484.796 367.542 12,80
ABD 217.568 269.242 204.300 7,11
Japonya 182.748 195.416 175.111 6,10
Vietnam 230.357 229.533 174.099 6,06
Polonya 198.045 202.976 158.182 5,51
Tayland 116.031 132.947 147.286 5,13
İngiltere 144.599 169.657 129.725 4,52
Tayvan 101.716 103.532 87.387 3,04
Fransa 77.245 89.987 82.275 2,86
Türkiye (30. Sırada) 18.802 16.247 10.867 0,38
Diğerleri 867.055 907.070 751.751 26,17
Orta Anadolu Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği 21 Kaynak: Trademap,2020
TÜİK verilerine göre ise, Birliğimizin iştigal alanı bazında Çin’e 2019 yılı mobilya sektörü ihracatımız 3,7 milyon Dolar olarak gerçekleşmiştir.
Tablo 10 Türkiye’nin Çin’e Mobilya İhracatı USD Doları
2017 2018 2019
2.949.230 4.059.414 3.727.371
Kaynak: TÜİK,2020
- Çin’in Mobilya Grubu İthalatında Alt Kırılımlar
Mobilya grubunda toplam 2,9 milyar Dolar ithalat gerçekleştiren Çin’in söz konusu ithalatının GTİP bazında sıralaması 9401, 9403, 9404 ve 9402 şeklindedir.
Tablo 11 Çin’in Ürün Bazında Mobilya İthalatı 1.000 USD Doları
GTİP GTİP Açıklaması 2017 2018 2019
TOPLAM 3.130.753 3.399.770 2.872.079
'9401
Yataklara dönüştürülebilir olsun olmasın koltuklar ve bunların parçaları (ör. tıbbi hariç,)
1.549.307 1.691.656 1.348.196
'9403 Mobilya, aksam ve parçaları (koltuklar ve
tıbbi, cerrahi, diş veya veteriner hariç) 1.257.617 1.334.158 1.158.408 '9404
Yatak destekleri (koltuklar için yaylı iç mekanlar hariç); yatak takımları ve benzeri eşyalar,
197.730 235.283 239.294
'9402
Tıbbi, cerrahi, dişçilik veya veterinerlik mobilyaları, ör. ameliyat masaları, muayene masaları,
126.099 138.673 126.181
Kaynak: Trademap,2020
Çin mobilya ithal ederken ülkelere değişen oranlarda vergi uygulamaktadır.En çok ithalat yaptığı İtalya ve Almanya’da 9401 için %0,8; 9402 ve 9403 için 0; 9404 için ise %10’dur. Bu vergiler Türkiye için de aynı oranlardadır.
Orta Anadolu Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği 22 - Çin’in Ağaç ve Ahşap Eşya İthalatı
Çin’in 2019 yılı ağaç ve ahşap eşya sektörü ithalatı bir önceki yılına göre %11,8 oranında azalarak toplam 22 milyar Dolar değerinde gerçekleştirmiş olup, söz konusu ithalatın yaklaşık
%70,6’sını aşağıdaki tabloda yer alan ilk 10 ülkeden gerçekleştirilmiştir. Türkiye, ithalatında 81. sırada yer almış ve 2019 yılında Trademap verilerine göre Türkiye’den 4,1 milyon Dolar ithalat gerçekleştirilmiş ve 2018 yılına göre yaklaşık %15,5 oranında artış yaşanmıştır.
Tablo 12 Çin’in Ülkeler Bazında Ağaç ve Ahşap Eşya İthalatı
1.000 USD Doları
İthalat Yaptığı Ülkeler 2017 2018 2019 % Pay
TOPLAM 23.411.325 24.914.415 21.976.451 100
Rusya 4.471.862 4.692.095 4.278.726 19,47
Yeni Zelanda 2.048.871 2.566.698 2.385.532 10,85
ABD 3.068.919 3.080.853 1.580.023 7,19
Avustralya 1.337.314 1.500.048 1.412.090 6,43
Kanada 1.629.844 1.463.203 1.379.720 6,28
Tayland 1.719.564 1.604.184 1.236.062 5,62
Vietnam 1.010.566 1.098.073 1.205.936 5,49
Almanya 313.352 375.565 850.848 3,87
Papua Yeni Gine 605.939 811.780 620.168 2,82
Endonezya 865.582 732.527 556.089 2,53
Türkiye (81. Sırada) 2.803 3.553 4.102 0,02
Diğerleri 6.336.709 6.985.836 6.467.155 29,43
Kaynak: Trademap,2020
TÜİK verilerine göre ise, Birliğimizin iştigal alanı bazında Çin’e 2019 yılı ağaç ve ahşap eşya sektörü ihracatımız 2,9 milyon Dolar olarak gerçekleşmiştir
Tablo 13 Türkiye’nin Çin’e Ağaç ve Ahşap Eşya İhracatı
USD Doları
2017 2018 2019
2.830.811 2.520.057 2.846.592
Kaynak: TÜİK,2020
