2008’de tüm Türkiye’ye yaygınlaştırılması planan aile hekimliğinin olumsuz sonuç verdiği pilot illerde görülmeye başlandı
2008’de tüm Türkiye’ye yaygınlaştırılması planan aile hekimliğinin olumsuz sonuç verdiği pilot illerde görülmeye başlandı. Aile hekimliğinin Denizli’deki dört aylık bilançosunu çıkaran Denizli Tabip Odası, “bebek ölümleri ve gebelik sonlandırmada artış, gebe bağışıklaması, loğusa, bebek ve çocuk izlemleri ile evlere giderek yapılan hizmetlerde düşüş görüldüğüne” dikkat çekti.
Denizli Tabip Odası’nın hazırladığı “Denizli Aile Hekimliği Uygulamasının Dört Aylık Bilançosu” başlıklı rapor, birçok sağlık göstergesinde Türkiye birincisi olan Denizli’de yaşanan kötüye gidişi ortaya koydu. Sağlık ocakları kapatılarak, aile hekimliğine geçilmesiyle birlikte, “para getiren” poliklinik hizmetleri artarken, “para getirmeyen” tırnak çekme, dikiş atma gibi küçük cerrahi müdahaleler azaldı ve koruyucu sağlık hizmetleri geriledi. Anne ve çocuk sağlığında kritik öneme sahip olan gebe izlemleri yüzde 12,9, loğusa izlemleri yüzde 8,9, çocuk izlemleri yüzde 21,7, 15-49 yaş izlemleri yüzde 43,9 oranında azaldı. Ebe çalışmaları ve evlere gidilerek yapılan hizmetlerde de düşüş gözlendi. Raporda bu durum, “Hizmete öncelikli gereksinimi olanlarla temas azalmış demektir” şeklinde yorumlandı. Raporda dikkat çekilen bir başka nokta ise laboratuvar çalışmalarının yüzde 34,2 oranında azalması oldu. Sıtma kanı alımındaki azlığın “sıtma savaş programında aksamayı” düşündürdüğü kaydedildi. Kan tahlilindeki azalma “gebelikte anemi tanı ve izlemi ile, Hepatit-B taramaları”, gebelik testindeki azalma ise “gebelik tanısı” hizmetlerine ilişkin soru işaretleri uyandırdı. Raporda, bebek ölümlerinde yüzde 15,3 artış görüldüğüne dikkat çekilerek, “İncelenmesi gerekir” uyarısı yapıldı.
‘Aşılama inandırıcı değil’
Raporda, geçen yıla nazaran tüm çocukluk döneminde aşılarında artışın söz konusu olduğu belirtildi. Ancak aşılama oranlarına ilişkin bildirimlerdeki çelişki ve yanlışlıklara dikkat çekilerek, bu oranların ne denli inandırıcı olduğu sorgulandı. Raporda, aşılamaya ilişkin “Yanlışlık, özensizlik, aldatma” tespiti yapıldı. Raporda gebe
bağışıklamasında düşüş görüldüğü belirtilerek, “Gebelerin aile hekimini tercih etmemesinden kaynaklanabilir. Gebe izlemlerinin yetersizliğinden kaynaklanabilir” denildi. Aile planlaması başvurularında yüzde 8,5 oranında azalma, gebelik sonlandırmalarda ise yüzde 20,8 oranında artış olduğuna işaret edilen raporda, “Bu artış 15-49 yaş
izlemlerinin yetersizliğinden, aile planlaması danışmanlık hizmetlerinin yetersizliğinden kaynaklanabilir. Üzücü olan müdürlük bu konunun farkına bile varmamıştır. Sorunun ve nedeninin farkında değildir” denildi.
‘Daha kötüye gidebilir’
Denizli Tabip Odası Başkan Hasan Akşık gazetemize yaptığı açıklamada, uygulanan aile hekimliğinin yasada
belirtilen aile hekimliği sistemi olmadığını vurgulayarak, “Denizli’de aile hekimliği bitmiştir” dedi. Normalde bir aile hekimliği merkezinde, bir aile hekimi ile bir yardımcı sağlık personelinin çalışması gerektiğine dikkat çeken
Akşık,”Ancak mevcut uygulamada, devletin maaşıyla birer ebe ve hemşire daha görevlendirilerek, aşı ve takip hizmetleri bu personel tarafından yürütülüyor. Sistem sağlık ocağı ruhuyla devam ediyor, sağlık ocaklarının mirası yeniyor. Ancak Genel Sağlık Sigortası’nın yürürlüğe girmesi ile bu görevlendirmeler bitecek, bütün hizmetleri iki kişi yürütecek. Aksamaya başlayan koruyucu hizmetler daha da gerileyecek. Çok daha vahim bir tablo yaşayacağız. Geleceğe kaygıyla bakıyoruz” diye konuştu.
