• Sonuç bulunamadı

Yabancı Otlar ve Çiçekli Parazit Bitkiler Yabancı Otlar ve Çiçekli Parazit Bitkiler

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Yabancı Otlar ve Çiçekli Parazit Bitkiler Yabancı Otlar ve Çiçekli Parazit Bitkiler"

Copied!
52
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

Yabancı Otlar ve Çiçekli Parazit Bitkiler Yabancı Otlar ve Çiçekli Parazit Bitkiler

İnsanoğlunun değişik faaliyetlerine, hedef ve İnsanoğlunun değişik faaliyetlerine, hedef ve amaçlarına zarar veren bitkilere yabancı ot amaçlarına zarar veren bitkilere yabancı ot denmektedir.” Bu tanıma göre bir buğday denmektedir.” Bu tanıma göre bir buğday

tarlasındaki yabani hardal (

tarlasındaki yabani hardal (Sinapis arvensisSinapis arvensis) yabancı ) yabancı ot görüldüğü gibi aynı alanda bulunabilecek bir arpa, ot görüldüğü gibi aynı alanda bulunabilecek bir arpa,

çavdar veya yulaf da yabancı ottur.

çavdar veya yulaf da yabancı ottur.

Yabancı otların yarattığı zararlar şu şekillerde Yabancı otların yarattığı zararlar şu şekillerde

sıralanabilir:

sıralanabilir:

(2)

Yabancı Otların Zararları Yabancı Otların Zararları

1. Yabancı otlar kültür bitkilerinin ışıklanmasına engel 1. Yabancı otlar kültür bitkilerinin ışıklanmasına engel olurlar.

olurlar.

Yabancı otlar kültür bitkilerinden daha çabuk Yabancı otlar kültür bitkilerinden daha çabuk gelişip, onlardan önce tarlanın yüzeyini kaplayıp gelişip, onlardan önce tarlanın yüzeyini kaplayıp kültür bitkilerinin ışık alımını engellerler. Yeterince kültür bitkilerinin ışık alımını engellerler. Yeterince

ışık alamayan kültür bitkileri zayıf gelişir.

ışık alamayan kültür bitkileri zayıf gelişir.

(3)

2. Kültür bitkilerinin su ve besinine ortak olurlar. 2. Kültür bitkilerinin su ve besinine ortak olurlar.

Yeterince su ve besin maddesi alamayan kültür Yeterince su ve besin maddesi alamayan kültür bitkileri zayıf düşer ve ürün azalır. Yabani hardal bitkileri zayıf düşer ve ürün azalır. Yabani hardal ((Sinapis arvensisSinapis arvensis) yulaftan 2 kat daha fazla N ve ) yulaftan 2 kat daha fazla N ve

P, 4 kat daha fazla K ve 4 kat daha fazla suya P, 4 kat daha fazla K ve 4 kat daha fazla suya ihtiyaç duymaktadır. Yine yabani hardal arpaya ihtiyaç duymaktadır. Yine yabani hardal arpaya

göre 2.4 kat daha fazla su harcamaktadır.

göre 2.4 kat daha fazla su harcamaktadır.

3. Toprak sıcaklığını düşürürler. 3. Toprak sıcaklığını düşürürler.

YYabancı otlarla kaplı bir tarlada toprak sıcaklığı abancı otlarla kaplı bir tarlada toprak sıcaklığı yaklaşık 3

yaklaşık 3 00C daha düşük olur.C daha düşük olur. Bu durumda Bu durumda toprak sıcaklığı düşük olan tarlada kültür toprak sıcaklığı düşük olan tarlada kültür

bitkisinin daha geç olgunlaşacağı açıktır.

bitkisinin daha geç olgunlaşacağı açıktır.

(4)

4. Yabancı otlar insanlara, hayvanlara ve hayvansal 4. Yabancı otlar insanlara, hayvanlara ve hayvansal

ürünlere de zarar verirler ürünlere de zarar verirler

a. Hayvan yemi olarak kullanılan ot, saman vs.nin içerisine a. Hayvan yemi olarak kullanılan ot, saman vs.nin içerisine

karışan yabancı otlar onların

karışan yabancı otlar onların besin değerlerini düşürmektedirbesin değerlerini düşürmektedir. . Bunların dışında saman olarak kullanılan materyale karışan Bunların dışında saman olarak kullanılan materyale karışan yabancı otlar samanla aynı zamanda da kurumadığından yabancı otlar samanla aynı zamanda da kurumadığından

samanın küflenmesine yol açmaktadır.

samanın küflenmesine yol açmaktadır.

b. Yabancı otlar tarımsal ürünlerin besin öğelerinde de zarar b. Yabancı otlar tarımsal ürünlerin besin öğelerinde de zarar verirler. Örneğin şekerpancarında zararlı yabancı otlar verirler. Örneğin şekerpancarında zararlı yabancı otlar pancarın besinine ortak olarak onların şeker oranını pancarın besinine ortak olarak onların şeker oranını

düşürürler.

düşürürler. Tahıllardaki yabancı otlar cılız dane oluşumuna Tahıllardaki yabancı otlar cılız dane oluşumuna yol açarlar

yol açarlar

c. c. Tohumları kültür bitkisinin tohumlarına karışarak kaliteyi Tohumları kültür bitkisinin tohumlarına karışarak kaliteyi düşürürler.

düşürürler. Örneğin küsküt tohumu yonca tohumlarına Örneğin küsküt tohumu yonca tohumlarına karışabilmektedir.

karışabilmektedir.

(5)

Yabani soğan (

Yabani soğan (AlliumAllium vinealevineale), sarımsak (), sarımsak (Allium Allium spp.) ve meyan spp.) ve meyan otu (

otu (Glycyrrhiza glabraGlycyrrhiza glabra ) yiyen hayvanların etleri ve özellikle de ) yiyen hayvanların etleri ve özellikle de sütleri kötü kokmaktadır. Arpa tohumlarına karışan yabani yulaf sütleri kötü kokmaktadır. Arpa tohumlarına karışan yabani yulaf bira üretiminde kalitede düşmelere yol açmaktadır. Ayrıca bazı bira üretiminde kalitede düşmelere yol açmaktadır. Ayrıca bazı yabancı otlar sahip oldukları dikenlerle de hayvanları yabancı otlar sahip oldukları dikenlerle de hayvanları zararlandırırlar. Örneğin

zararlandırırlar. Örneğin XanthiumXanthium spp. (domuz pıtrağı) koyun spp. (domuz pıtrağı) koyun yapağılarına tutunarak onların kalitesini düşürmektedir.

yapağılarına tutunarak onların kalitesini düşürmektedir.

d. Zehirli yabancı otlar bünyelerinde birden 100 veya daha fazla d. Zehirli yabancı otlar bünyelerinde birden 100 veya daha fazla olan 20 kadar kimyasal gruba ait alkaloid, glukosid, saponin, olan 20 kadar kimyasal gruba ait alkaloid, glukosid, saponin, oksalat ve nitratlar gibi

oksalat ve nitratlar gibi sıcak kanlılara toksik toksinler içerirlersıcak kanlılara toksik toksinler içerirler. Bu . Bu toksinler insanlarda da zehirlenmelere, anormal davranışlara ve toksinler insanlarda da zehirlenmelere, anormal davranışlara ve hatta ölümlere sebep olabilmektedir. Bunların dışında bazı yabancı hatta ölümlere sebep olabilmektedir. Bunların dışında bazı yabancı ot polenleri

ot polenleri insanlarda saman nezlesi allerjisine de yol açmaktadır.insanlarda saman nezlesi allerjisine de yol açmaktadır.

(6)

Yabancı ot tohumlarından bazıları zehirli olduklarından Yabancı ot tohumlarından bazıları zehirli olduklarından tahıl tohumlarına karışarak onların ekmeklik veya yemlik tahıl tohumlarına karışarak onların ekmeklik veya yemlik değerini düşürmektedir. Ülkemizde tohumları zehirli olan 4 değerini düşürmektedir. Ülkemizde tohumları zehirli olan 4 yabancı ot türü tespit edilmiştir. Bunlar pelemir, acımık yabancı ot türü tespit edilmiştir. Bunlar pelemir, acımık ((Cephalaria syriacaCephalaria syriaca), delice (), delice (Lolium temulentumLolium temulentum), pembe ot ), pembe ot ((Melampyrum Melampyrum arvensearvense) ) ve ve karamuk karamuk ((Agrostemma Agrostemma

githago

githago)’dur. )’dur.

Delphinium

Delphinium sp. (zehirli düğün çiçeği) bunları severek sp. (zehirli düğün çiçeği) bunları severek yiyen büyükbaş çiftlik hayvanlarında zehirlenmelere ve yiyen büyükbaş çiftlik hayvanlarında zehirlenmelere ve

ölümlere sebep olabilmektedir. Ayrıca

ölümlere sebep olabilmektedir. Ayrıca Hypericum perforatumHypericum perforatum (kantaron, binbirdelik otu) hayvanlarca yenildiklerinde (kantaron, binbirdelik otu) hayvanlarca yenildiklerinde derilerinde ışığa karşı hassasiyet gelişmektedir. Bunun dışında derilerinde ışığa karşı hassasiyet gelişmektedir. Bunun dışında

Hypericum

Hypericum bazı beşeri ilaçlarla birlikte alındığında ciddi bazı beşeri ilaçlarla birlikte alındığında ciddi sağlık problemleri yaratabilmektedir.

sağlık problemleri yaratabilmektedir. Datura stromoniumDatura stromonium da da yendiğinde sıcakkanlılara çok toksiktir.

yendiğinde sıcakkanlılara çok toksiktir.

(7)

Ülkemizin özellikle doğusunda çocuklarda Ülkemizin özellikle doğusunda çocuklarda ban otu (

ban otu ( Hyascyamus niger Hyascyamus niger ) ve lekeli baldıran ) ve lekeli baldıran ( ( Conium Conium maculatum maculatum ) ) zehirlenmelerine zehirlenmelerine rastlanmakta ve hatta bazen bunlardan dolayı rastlanmakta ve hatta bazen bunlardan dolayı

ölümler de görülmektedir.

ölümler de görülmektedir.

e. e. Yabancı otlar tarımsal ürünlerin besin Yabancı otlar tarımsal ürünlerin besin öğelerinde de zarar verirler.

öğelerinde de zarar verirler.

Örneğin şekerpancarında zararlı yabancı Örneğin şekerpancarında zararlı yabancı otlar pancarın besinine ortak olarak onların otlar pancarın besinine ortak olarak onların şeker oranını düşürürler. Tahıllardaki yabancı şeker oranını düşürürler. Tahıllardaki yabancı

otlar cılız dane oluşumuna yol açarlar.

otlar cılız dane oluşumuna yol açarlar.

(8)

5. Yabancı otlar hastalık ve zararlılara yataklık 5. Yabancı otlar hastalık ve zararlılara yataklık

yaparlar.

yaparlar.

Örneğin

Örneğin Xanthomonas campestrisXanthomonas campestris pv. pv.

phaseoli

phaseoli adlı bakteri yabani baklagillerde, adlı bakteri yabani baklagillerde, Drechslera graminearum adlı fungus

Drechslera graminearum adlı fungus yabani yabani buğdaygillerde konaklarlar.

buğdaygillerde konaklarlar. Anchusa Anchusa (sığır dili) (sığır dili) bitkisi çavdar kahverengi pasının

bitkisi çavdar kahverengi pasının BerberisBerberis (kadın tuzluğu) buğday kara pasının ara (kadın tuzluğu) buğday kara pasının ara

konukçusudur.

konukçusudur. Capsella bursa-pastoris Capsella bursa-pastoris (çoban (çoban çantası) üzerinde barınan yaprak pireleri birçok çantası) üzerinde barınan yaprak pireleri birçok

virüsün vektörüdür.

virüsün vektörüdür.

(9)

6. Yabancı otlar salgıladıkları maddelerle çevrelerine 6. Yabancı otlar salgıladıkları maddelerle çevrelerine zararlı etkileri olabilir.

zararlı etkileri olabilir.

Bazı yabancı otlar köklerinden veya toprak üstü Bazı yabancı otlar köklerinden veya toprak üstü organlarından salgıladıkları maddelerle çevresindeki organlarından salgıladıkları maddelerle çevresindeki kültür bitkilerinin gelişme ve verimlerine olumsuz kültür bitkilerinin gelişme ve verimlerine olumsuz

etkide bulunmaktadırlar. Bu etkileşime

etkide bulunmaktadırlar. Bu etkileşime allelopatiallelopati denmektedir. yabancı otların salgıladıkları ve denmektedir. yabancı otların salgıladıkları ve çevresindeki bitkilerin gelişmesini önleyici kimyasal çevresindeki bitkilerin gelişmesini önleyici kimyasal

maddelere

maddelere Allelopathic (allelopatik) maddeler Allelopathic (allelopatik) maddeler denir. denir.

Örneğin pelin (

Örneğin pelin (Artemisia vulgaris) çevresindeki yulaf Artemisia vulgaris) çevresindeki yulaf bitkisinin gelişmesini yavaşlatır. Ayrık (

bitkisinin gelişmesini yavaşlatır. Ayrık (Agropyron Agropyron repens

repens) köklerinden salgılanan bazı maddelerde ) köklerinden salgılanan bazı maddelerde kültür bitkilerine toksik (zehirli) olabilmektedir.

kültür bitkilerine toksik (zehirli) olabilmektedir.

(10)
(11)

7. Yabancı otlar bina ve tesislere de zarar 7. Yabancı otlar bina ve tesislere de zarar

verirler.

verirler.

YYabancı otlar hava alanı pistleri ve kara abancı otlar hava alanı pistleri ve kara yollarının asfalt ve betonlarını çatlatıp yollarının asfalt ve betonlarını çatlatıp

bozabilirler. Sulama kanallarını çatlatıp bozabilirler. Sulama kanallarını çatlatıp

tıkayabilirler.

tıkayabilirler.

(12)

8. Yabancı otlar kuruyarak yangın tehlikesi 8. Yabancı otlar kuruyarak yangın tehlikesi yaratırlar.

yaratırlar.

Özellikle akaryakıt istasyonları civarında gelişen Özellikle akaryakıt istasyonları civarında gelişen

otlar büyük tehlikeler yaratırlar.

otlar büyük tehlikeler yaratırlar.

9. Su yabancı otları sulara değişik şekillerde zarar 9. Su yabancı otları sulara değişik şekillerde zarar

verirler.

verirler.

Tarımsal amaçlar için toplanmış olan sularda ve Tarımsal amaçlar için toplanmış olan sularda ve kanallarda bulunan yabancı otlar hem salgılarıyla kanallarda bulunan yabancı otlar hem salgılarıyla

suyun kalitesini

suyun kalitesini bozarlar, hem bozarlar, hem kanalları tıkarlarkanalları tıkarlar ve hem de transpirasyonla büyük

ve hem de transpirasyonla büyük su kayıplarınasu kayıplarına yol açarlar.

yol açarlar.

(13)

11. İstilacı yabancı otlar tarım sistemine ciddi 11. İstilacı yabancı otlar tarım sistemine ciddi

zararlar verebilirler.

zararlar verebilirler.

İstilacı bitki istila ettiği habitatı ekonomik, çevresel veya ekolojik olarak olumsuz etkileyen türleri kapsamaktadır.

İstilacı bitki türleri bitkisel ve hayvansal üretimde İstilacı bitki türleri bitkisel ve hayvansal üretimde

ciddi zararlara yol açabilirler. Bunlar toprak ciddi zararlara yol açabilirler. Bunlar toprak

erozyonunu artırırlar, ekolojik değişimlere erozyonunu artırırlar, ekolojik değişimlere

(biyoçeşitliliğin zarar görmesine) sebep olurlar ve (biyoçeşitliliğin zarar görmesine) sebep olurlar ve

insan faaliyetlerine olumsuz etkilerde bulunurlar.

insan faaliyetlerine olumsuz etkilerde bulunurlar.

Bu türlerin bir yere girmesi sessizce olur ve Bu türlerin bir yere girmesi sessizce olur ve

başlarda dikkati çekmez.

başlarda dikkati çekmez.

(14)

Şüphesiz istilacı bitkilerden hepsi tarım Şüphesiz istilacı bitkilerden hepsi tarım

alanları için tehdit olmayabilir.

alanları için tehdit olmayabilir. Ambrosia Ambrosia artemisiifolia, Eichornia crassipes

artemisiifolia, Eichornia crassipes (su (su sümbülü),

sümbülü), Solanum elaeagnifolium (gümüş Solanum elaeagnifolium (gümüş yapraklı köpek üzümü), Arceuthobium

yapraklı köpek üzümü), Arceuthobium spp. spp.

(bodur ökse otu),

(bodur ökse otu), Myriophyllum Myriophyllum heterophyllum heterophyllum henüz yurdumuzda bulunmayıp bazı Avrupa henüz yurdumuzda bulunmayıp bazı Avrupa ülkelerinde bulunan yüksek yayılma ülkelerinde bulunan yüksek yayılma kapasitesine sahip ve tarım alanları için çok kapasitesine sahip ve tarım alanları için çok

zararlı olabilecek bitki türleridir.

zararlı olabilecek bitki türleridir.

(15)

12. Çiftlikte üretim masraflarını artırırlar 12. Çiftlikte üretim masraflarını artırırlar

Yabancı otlar tarım alanlarında özellikle Yabancı otlar tarım alanlarında özellikle toprak işleme ve hasat masraflarını artırırlar.

toprak işleme ve hasat masraflarını artırırlar.

Bu bitkilerin bulundukları sahaların işlenmesi Bu bitkilerin bulundukları sahaların işlenmesi

sırasında daha fazla yakıt harcanmakta, alet sırasında daha fazla yakıt harcanmakta, alet

ve ekipman masrafları ve onların yıpranması ve ekipman masrafları ve onların yıpranması

da daha fazla olmaktadır. Yine tahıl da daha fazla olmaktadır. Yine tahıl

tarlalarında yabancı otların bulunması tarlalarında yabancı otların bulunması

biçerdöver ile hasatı güçleştirmekte sık sık biçerdöver ile hasatı güçleştirmekte sık sık

arızalara yol açmaktadır.

arızalara yol açmaktadır.

(16)
(17)

Yabancı otların Çoğalma ve Yabancı otların Çoğalma ve

Yayılmaları Yayılmaları

Yabancı otlar çoğu kültür bitkisinin aksine Yabancı otlar çoğu kültür bitkisinin aksine hem hem generatif (tohum)generatif (tohum) ve hem de ve hem de vegetatif vegetatif

(rizom, stolon, soğan, yumru, kök)

(rizom, stolon, soğan, yumru, kök) olarak olarak çoğalmaktadırlar. Genellikle tek ve iki yıllık çoğalmaktadırlar. Genellikle tek ve iki yıllık

yabancı otlar yalnızca generatif, çok yıllıklar yabancı otlar yalnızca generatif, çok yıllıklar

ise generatif çoğalma yayında vegetatif ise generatif çoğalma yayında vegetatif

olarak da çoğalmaktadırlar. Eğrelti otları olarak da çoğalmaktadırlar. Eğrelti otları ((PteridiumPteridium spp.) ve at kuyruklarında spp.) ve at kuyruklarında ((EquisetumEquisetum spp.) olduğu gibi bazıları da spp.) olduğu gibi bazıları da

sporla çoğalırlar.

sporla çoğalırlar.

(18)

1. GENERATİF (TOHUMLA) ÇOĞALMA 1. GENERATİF (TOHUMLA) ÇOĞALMA

Yabancı otların yayılmalarında tohumların Yabancı otların yayılmalarında tohumların büyük bir rolü vardır. Çünkü

büyük bir rolü vardır. Çünkü

a.a. Yabancı otların tohumları küçüktür, değişik Yabancı otların tohumları küçüktür, değişik renk ve şekildedir.

renk ve şekildedir.

b.b. Çok miktarda tohum oluştururlar. Çok miktarda tohum oluştururlar.

c.c. Şekilleri itibariyle çeşitli yollarla kolaylıkla Şekilleri itibariyle çeşitli yollarla kolaylıkla dağılırlar.

dağılırlar.

(19)

Tohumlar

Tohumlar olgunlaşma, dormansi (dinlenme)olgunlaşma, dormansi (dinlenme) ve ve çimlenme

çimlenme olmak üzere 3 önemli gelişme devresine olmak üzere 3 önemli gelişme devresine sahiptir.

sahiptir.

Fizyolojik ve morfolojik olarak ana bitkiden Fizyolojik ve morfolojik olarak ana bitkiden ayrılabilen tohumlara “olgunlaşmış tohumlar” denir.

ayrılabilen tohumlara “olgunlaşmış tohumlar” denir.

Yabancı otların kültür bitkilerinden farklı tarafı olgun Yabancı otların kültür bitkilerinden farklı tarafı olgun tohumların ana bitkiden daha kolay ayrılması ve tohumların ana bitkiden daha kolay ayrılması ve toprağa daha kolay dökülmesi veya dökülmeyenlerin toprağa daha kolay dökülmesi veya dökülmeyenlerin hasat edilen kültür bitkisi tohumlarına karışmasıdır.

hasat edilen kültür bitkisi tohumlarına karışmasıdır.

Ayrıca yabancı otlar genellikle kültür bitkisinden Ayrıca yabancı otlar genellikle kültür bitkisinden önce tohumlarını olgunlaştırıp toprağa dökmektedir.

önce tohumlarını olgunlaştırıp toprağa dökmektedir.

Örneğin tahıllardaki yabancı ot tohumlarının büyük Örneğin tahıllardaki yabancı ot tohumlarının büyük çoğunluğu (%90 kadarı) hasattan önce çoğunluğu (%90 kadarı) hasattan önce

dökülmektedir.

dökülmektedir.

(20)

Toprakta bulunan olgun tohumların hepsi genellikle o Toprakta bulunan olgun tohumların hepsi genellikle o yıl çimlenmezler. Bunların çimlenmesi için belirli bir yıl çimlenmezler. Bunların çimlenmesi için belirli bir dinlenme devresi (dormansi) geçirmeleri gerekmektedir.

dinlenme devresi (dormansi) geçirmeleri gerekmektedir.

Toprakta bulunan tohumların % 20-50 kadarı çeşitli Toprakta bulunan tohumların % 20-50 kadarı çeşitli etkenlerle çimlenemez hale gelmektedir. Bu durum etkenlerle çimlenemez hale gelmektedir. Bu durum tohumların doğal olarak ölmesi, hayvanlar ve toprak tohumların doğal olarak ölmesi, hayvanlar ve toprak mikroorganizmaları tarafından tohumların yenilmesi mikroorganizmaları tarafından tohumların yenilmesi veya tahrip edilmesi ile tohumların toprak işleme veya tahrip edilmesi ile tohumların toprak işleme sonucu toprağın derinlerine inmesi sonucunda sonucu toprağın derinlerine inmesi sonucunda olmaktadır.

olmaktadır.

(21)

Topraktaki tohumların büyük çoğunluğu Topraktaki tohumların büyük çoğunluğu dormant, yalnızca % 5-10 kadarı dormant dormant, yalnızca % 5-10 kadarı dormant

değildirler ve hemen çimlenme

değildirler ve hemen çimlenme

kapasitesindedirler.

kapasitesindedirler.

Yabancı ot tohumlarının topraktaki ömrü genel Yabancı ot tohumlarının topraktaki ömrü genel olarak 50-60 yıl civarındadır. Örneğin yabani olarak 50-60 yıl civarındadır. Örneğin yabani

hardal (

hardal (S. arvensisS. arvensis), yabani turp (), yabani turp (R. raphanistrumR. raphanistrum) ) tohumları toprakta 100 yıldan fazla,

tohumları toprakta 100 yıldan fazla, Datura Datura stramonium

stramonium tohumları 40 yıl kadar canlı tohumları 40 yıl kadar canlı kalabildikleri halde dormansi içermeyen karamuk kalabildikleri halde dormansi içermeyen karamuk ((A. githagoA. githago) ve boynuzlu yoğurt otu () ve boynuzlu yoğurt otu (Galium Galium

tricorne

tricorne) tohumlarının ömrü 1-2 yıl kadardır. ) tohumlarının ömrü 1-2 yıl kadardır.

(22)

Yabancı otların çabuk yaygınlaşmasına Yabancı otların çabuk yaygınlaşmasına

neden olan özellikleri:

neden olan özellikleri:

1. Çevre koşullarına uyum sağlama 1. Çevre koşullarına uyum sağlama yeteneklerinin yüksek oluşu.

yeteneklerinin yüksek oluşu. yabancı otlar yabancı otlar uzun yıllar doğal seleksiyona uzun yıllar doğal seleksiyona

uğradıklarından uygun olmayan koşullara uğradıklarından uygun olmayan koşullara çabuk adapte olurlar ve kültür bitkilerinden çabuk adapte olurlar ve kültür bitkilerinden

daha kanaatkardırlar.

daha kanaatkardırlar.

(23)

2. Yabancı otların çoğalma yeteneklerinin kültür 2. Yabancı otların çoğalma yeteneklerinin kültür bitkilerinden yüksek oluşu.

bitkilerinden yüksek oluşu. Yabancı otlar tohumla, Yabancı otlar tohumla, kökleriyle, yumrularıyla, rhizomlarıyla veya kökleriyle, yumrularıyla, rhizomlarıyla veya bunların kombinasyonu ile çoğalabilirler. Örneğin bunların kombinasyonu ile çoğalabilirler. Örneğin yabani yulaf bitki başına 50-100, köygöçüren 3-5 yabani yulaf bitki başına 50-100, köygöçüren 3-5 bin, gelincik 10-20 bin, darıcan 7 bin , sirken 72 bin, gelincik 10-20 bin, darıcan 7 bin , sirken 72 bin ve kırmızı köklü horoz ibiği 117 bin tohum bin ve kırmızı köklü horoz ibiği 117 bin tohum

üretir.

üretir.

Rhizome

Rhizome (sürünücü kök) (sürünücü kök) Yatay (h

Yatay (horizontalorizontal)) toprak toprak altı gövde dokusu.

altı gövde dokusu.

Boğum (n

Boğum (nodesodes)), , boğumlararası (

boğumlararası (internodesinternodes) ) veve yaprak pulları vardır.yaprak pulları vardır.

(24)

3. Regenerasyon yeteneklerinin yüksek 3. Regenerasyon yeteneklerinin yüksek

olması.

olması.

Yabancı otlar fiziksel olarak Yabancı otlar fiziksel olarak herhangi bir şekilde yaralandıkları herhangi bir şekilde yaralandıkları

veya zarar gördükleri zaman çabuk veya zarar gördükleri zaman çabuk

iyileşirler.

iyileşirler.

(25)

Yabancı Otların Yayılış Yolları Yabancı Otların Yayılış Yolları

1. Rüzgarla: 1. Rüzgarla: Tohumlarının özel yapıları ile çok Tohumlarının özel yapıları ile çok uzak mesafelere taşınırlar. Yabancı ot uzak mesafelere taşınırlar. Yabancı ot

tohumlarının küçük olmasının (

tohumlarının küçük olmasının (CuscutaCuscuta spp.) spp.) yanında oluşan birtakım modifikasyonlar (şekil yanında oluşan birtakım modifikasyonlar (şekil değişiklikleri) da bunların rüzgarla taşınmasını değişiklikleri) da bunların rüzgarla taşınmasını sağlamaktadır. Bu modifikasyonlar daha çok sağlamaktadır. Bu modifikasyonlar daha çok kanat, tüy ve paraşüt gibi uzantılar veya sorguç kanat, tüy ve paraşüt gibi uzantılar veya sorguç

şeklinde olmaktadır.

şeklinde olmaktadır.

(26)

2. Su ile : 2. Su ile : Sulama suyu, dere ve sel sularıyla yabancı ot Sulama suyu, dere ve sel sularıyla yabancı ot tohumları çevreye kolaylıkla yayılırlar.

tohumları çevreye kolaylıkla yayılırlar.

3. Kuşlar ve diğer hayvanlarla:3. Kuşlar ve diğer hayvanlarla: Kuşlar bazı yabancı ot Kuşlar bazı yabancı ot tohumlarını beslenmeleri esnasında gagaları ile, diğer tohumlarını beslenmeleri esnasında gagaları ile, diğer büyük ve küçük baş hayvanların üzerlerine yapışan büyük ve küçük baş hayvanların üzerlerine yapışan veya bulaşan yabancı ot tohumları temiz alanlara veya bulaşan yabancı ot tohumları temiz alanlara yayılabildiği gibi hayvanların dışkılarıyla da yayılabildiği gibi hayvanların dışkılarıyla da yayılabilirler. Hayvanlar yabancı otlar ile beslenmekte yayılabilirler. Hayvanlar yabancı otlar ile beslenmekte ve bu şekilde tohumları da yemektedirler. Bu ve bu şekilde tohumları da yemektedirler. Bu tohumlardan bazıları sindirilmez ve hayvan dışkısı ile tohumlardan bazıları sindirilmez ve hayvan dışkısı ile dışarı atılır. Bu tohumlar belirli oranda da çimlenme dışarı atılır. Bu tohumlar belirli oranda da çimlenme yeteneğindedirler. Eğer iyi bir şekilde fermente yeteneğindedirler. Eğer iyi bir şekilde fermente edilmezlerse (yanma) yabancı ot ile bulaşık gübrelerle edilmezlerse (yanma) yabancı ot ile bulaşık gübrelerle

tarlalar bulaştırılmaktadır.

tarlalar bulaştırılmaktadır.

(27)

4. Kültür bitkisi tohumlarına karışarak:

4. Kültür bitkisi tohumlarına karışarak: Bu Bu tohumların başka yerlere götürülüp, ekilmesiyle o tohumların başka yerlere götürülüp, ekilmesiyle o yörelere yabancı ot yayılmış olur. Özellikle küsküt yörelere yabancı ot yayılmış olur. Özellikle küsküt tohumları yonca tohumlarına çok benzediği için tohumları yonca tohumlarına çok benzediği için kolaylıkla karıştırılabilir. Ülkemizde de Orta kolaylıkla karıştırılabilir. Ülkemizde de Orta Anadolu’da tahıl tarlalarında sorun olan sarı ot Anadolu’da tahıl tarlalarında sorun olan sarı ot ((Boreava orientalisBoreava orientalis) bulaşık buğday tohumlarıyla ) bulaşık buğday tohumlarıyla

yurdun diğer kesimlerine dağılmıştır.

yurdun diğer kesimlerine dağılmıştır.

5. Tohumların Basınçla Püskürtülmesiyle: 5. Tohumların Basınçla Püskürtülmesiyle: Örneğin Örneğin Ecballium elaterium

Ecballium elaterium (acı kavun, eşek hıyarı) (acı kavun, eşek hıyarı) bitkisinin olgunlaşan meyvelerinden tohumlar bitkisinin olgunlaşan meyvelerinden tohumlar yapışkan bir sıvı içerisinde püskürtülmektedir yapışkan bir sıvı içerisinde püskürtülmektedir

(fışkırtılmaktadır).

(fışkırtılmaktadır).

(28)

5. Tarım alet ve makinalarıyla:

5. Tarım alet ve makinalarıyla: Toprak işleme Toprak işleme aletlerine bulaşan tohum veya diğer vejetatif aletlerine bulaşan tohum veya diğer vejetatif üreme parçaları ile, ya da traktör lastiklerine hatta üreme parçaları ile, ya da traktör lastiklerine hatta tarlada çalışan insanların giysilerine bulaşan tarlada çalışan insanların giysilerine bulaşan yabancı ot üretim materyalleri temiz alanlara yabancı ot üretim materyalleri temiz alanlara

taşınabilir.

taşınabilir.

(29)

6. İnsanlarla dağılırlar 6. İnsanlarla dağılırlar

Bir bölgeden diğer bölgelere kontrolsüz Bir bölgeden diğer bölgelere kontrolsüz bir şekilde tohum, kuru ot, hayvan yemi ve bir şekilde tohum, kuru ot, hayvan yemi ve fidan nakli yapılmakta, bu yolla da fidan nakli yapılmakta, bu yolla da tohumlar yayılmaktadır. Ayrıca yine tohumlar yayılmaktadır. Ayrıca yine tarlada bulunan insanların üzerlerine tarlada bulunan insanların üzerlerine tutunan yabancı ot tohumları da tutunan yabancı ot tohumları da

bulaşmalara sebep olmaktadır.

bulaşmalara sebep olmaktadır.

(30)

YABANCI OTLARIN SINIFLANDIRILMASI YABANCI OTLARIN SINIFLANDIRILMASI

Yabancı otlar çok değişik özelliklerine Yabancı otlar çok değişik özelliklerine göre sınıflandırılmaktadır. Bununla birlikte göre sınıflandırılmaktadır. Bununla birlikte en yaygın sınıflandırma şekilleri yaşam en yaygın sınıflandırma şekilleri yaşam uzunluğu ve kotiledon yaprak sayılarına uzunluğu ve kotiledon yaprak sayılarına göre olanlardır. Burada yaşam uzunluğuna göre olanlardır. Burada yaşam uzunluğuna

göre yapılan sınıflandırma esas alınacaktır.

göre yapılan sınıflandırma esas alınacaktır.

Yabancı otlar ılıman iklim bölgelerinde Yabancı otlar ılıman iklim bölgelerinde tek yıllıklar, iki yıllıklar ve çok yıllıklar tek yıllıklar, iki yıllıklar ve çok yıllıklar

olarak 3 ana gruba ayrılmaktadır.

olarak 3 ana gruba ayrılmaktadır.

(31)

1- Tek Yıllık (Annual) yabancı otlar 1- Tek Yıllık (Annual) yabancı otlar

Bu gruba giren yabancı otlar 1 yıl içerisinde çimlenir, Bu gruba giren yabancı otlar 1 yıl içerisinde çimlenir, çiçek açar ve tohum bağlarlar. Bir başka ifadeyle çiçek açar ve tohum bağlarlar. Bir başka ifadeyle

tohumların çimlenmesiyle bitkinin ölmesi bir yıl tohumların çimlenmesiyle bitkinin ölmesi bir yıl

içerisinde olmaktadır. Genellikle tek yıllık yabancı içerisinde olmaktadır. Genellikle tek yıllık yabancı

otlar tek yıllık kültür bitkilerinde sorun olmaktadır.

otlar tek yıllık kültür bitkilerinde sorun olmaktadır.

a) Yazlık Tek Yıllıklar a) Yazlık Tek Yıllıklar

Yazlık tek yıllıklar ilkbaharda çimlenirler, yazın Yazlık tek yıllıklar ilkbaharda çimlenirler, yazın gelişirler ve çoğunlukla sonbaharda olgunlaşarak gelişirler ve çoğunlukla sonbaharda olgunlaşarak

ölürler. Tek yıllık yabancı otların çoğu yazlık tek ölürler. Tek yıllık yabancı otların çoğu yazlık tek

yıllıktır. Bu grup yabancı otlar daha çok yazlık yıllıktır. Bu grup yabancı otlar daha çok yazlık

ekilen kültür bitkilerinde zararlı olmaktadır.

ekilen kültür bitkilerinde zararlı olmaktadır.

(32)

b. Kışlık Tek Yıllıklar b. Kışlık Tek Yıllıklar

Kışlık tek yıllıklarda tohumların çimlenmesi Kışlık tek yıllıklarda tohumların çimlenmesi sonbaharda veya kış başında olmaktadır. Kışı sonbaharda veya kış başında olmaktadır. Kışı rozet (sapa kalkmamış ve yaprakların toprak rozet (sapa kalkmamış ve yaprakların toprak üzerini örttüğü dönem) halinde geçirir, takiben üzerini örttüğü dönem) halinde geçirir, takiben ilkbahar veya yaz başlangıcında tohum bağlar ve ilkbahar veya yaz başlangıcında tohum bağlar ve yaşamını tamamlar. Bu grup yabancı otlar daha yaşamını tamamlar. Bu grup yabancı otlar daha çok kışlık ekilen kültür bitkilerinde sorun çok kışlık ekilen kültür bitkilerinde sorun

olmaktadır.

olmaktadır.

Bazı tek yıllık yabancı otlar da yılın her Bazı tek yıllık yabancı otlar da yılın her mevsiminde çimlenebilmektedir. Bunlara mevsiminde çimlenebilmektedir. Bunlara

intermedier tek yıllık yabancı otlar denmektedir.

intermedier tek yıllık yabancı otlar denmektedir.

(33)

2- İki Yıllık (Biannual) yabancı otlar 2- İki Yıllık (Biannual) yabancı otlar

İki yıllık yabancı otlar hayat devrelerini bir yıldan uzun İki yıllık yabancı otlar hayat devrelerini bir yıldan uzun iki yıldan az bir sürede yani 2 vegetasyon döneminde iki yıldan az bir sürede yani 2 vegetasyon döneminde

tamamlarlar.

tamamlarlar.

3. Çok Yıllık (Perennial) yabancı otlar 3. Çok Yıllık (Perennial) yabancı otlar

İki yıldan fazla yaşayan yabancı otlar bu gruba girer.

İki yıldan fazla yaşayan yabancı otlar bu gruba girer.

Çoğu hem generatif hem de vejetatif olarak çoğalırlar.

Çoğu hem generatif hem de vejetatif olarak çoğalırlar.

Çok yıllık yabancı otlar basit çok yıllıklar ve sürünücü Çok yıllık yabancı otlar basit çok yıllıklar ve sürünücü

çok yıllıklar olarak ikiye ayrılırlar.

çok yıllıklar olarak ikiye ayrılırlar.

(34)

Yabancı otlarla Mücadele Yabancı otlarla Mücadele

1. Kültürel Mücadele 1. Kültürel Mücadele

- - Tohum temizliği: Ekilecek tohumların Tohum temizliği: Ekilecek tohumların yabancı ot tohumu içermemesi, mümkünse yabancı ot tohumu içermemesi, mümkünse sertifikalı tohum kullanmak

sertifikalı tohum kullanmak

- - Çiftlik gübresinin yanmış olmasıÇiftlik gübresinin yanmış olması - Kullanılan alet ve ekipmanların - Kullanılan alet ve ekipmanların

temizliği temizliği

- Ekim nöbeti- Ekim nöbeti

2. Mekanik ve Fiziksel Mücadele 2. Mekanik ve Fiziksel Mücadele - - Elle yolmaElle yolma

- Çapa yapma- Çapa yapma - Toprak işlemesi- Toprak işlemesi

- Tarlayı su altında bırakma- Tarlayı su altında bırakma - - Solarizasyon ve malçlamaSolarizasyon ve malçlama - Yakma- Yakma

(35)

3. Biyolojik Mücadele:3. Biyolojik Mücadele:

- - Böceklerden yararlanmaBöceklerden yararlanma: : Bu amaçla kullanılacak böcekler, Bu amaçla kullanılacak böcekler, yabancı otu baskı altında tutmalı veya öldürmeli, sadece hedeflenen yabancı otu baskı altında tutmalı veya öldürmeli, sadece hedeflenen yabancı otu zararlandırmalı, yeterince hareketli olmalı, yabancı yabancı otu zararlandırmalı, yeterince hareketli olmalı, yabancı ottan daha hızlı çoğalabilmeli, yabancı otun bulunduğu bölgeye iyi ottan daha hızlı çoğalabilmeli, yabancı otun bulunduğu bölgeye iyi adapte olabilmeli.

adapte olabilmeli.

Cactoblastis cactorum………..Opuntia Cactoblastis cactorum………..Opuntia spp. (kaktüs)spp. (kaktüs)

Bactra verutana………. Cyperus rotundus Bactra verutana………. Cyperus rotundus ( topalak)( topalak)

Microlarinus lareynii…………Tribulus terrestris Microlarinus lareynii…………Tribulus terrestris (demir dikeni)(demir dikeni) Phytomyza orobanchia………..OrobanchePhytomyza orobanchia………..Orobanche spp. ( canavar otu) spp. ( canavar otu)

- - Patojen organizmalardan yararlanma: Patojen organizmalardan yararlanma: Fungus, bakteri, virus Fungus, bakteri, virus ve protozoa gibi etmenler kullanılarak yabancı otlar öldürülür veya ve protozoa gibi etmenler kullanılarak yabancı otlar öldürülür veya zararlandırılır. Bu amaçla kullanılacak patojen; kültür bitkisine karşı zararlandırılır. Bu amaçla kullanılacak patojen; kültür bitkisine karşı yabancı otun rekabet etkisini çok çabuk azaltmalı, çok hızlı yabancı otun rekabet etkisini çok çabuk azaltmalı, çok hızlı gelişebilmeli, yabancı otu şiddetli derecede hastalandırmalı,

gelişebilmeli, yabancı otu şiddetli derecede hastalandırmalı,

(36)

yapay olarak çoğaltılabilmeli ve paketleme, depolama, dağıtma ve yapay olarak çoğaltılabilmeli ve paketleme, depolama, dağıtma ve uygulamaya uygun olmalı.

uygulamaya uygun olmalı.

Puccinia chondrilliana………….Condrilla juncea Puccinia chondrilliana………….Condrilla juncea (çıtlık)(çıtlık) Puccinia acroptili……….Acroptilon repens Puccinia acroptili……….Acroptilon repens (kekre)(kekre)

Patojenlerin preparat haline getirilmiş, aynı ilaç gibi ambalajlanmış Patojenlerin preparat haline getirilmiş, aynı ilaç gibi ambalajlanmış ve ruhsat almış olanlarına

ve ruhsat almış olanlarına Biyoherbisit Biyoherbisit denir; funguslar denir; funguslar kullanılmışsa buna da

kullanılmışsa buna da MikoherbisitMikoherbisit denir. denir.

Collego, Devine, Velgo gibi ruhsat almış mikoherbisitler Collego, Devine, Velgo gibi ruhsat almış mikoherbisitler satılmaktadır.

satılmaktadır.

- - Nematodlarla: Nematodlarla: Subanguina picridis ….. Acroptilon repens (kekre)Subanguina picridis ….. Acroptilon repens --Allelopatik bitkilerle: Allelopatik bitkilerle: Raphanus sativus Raphanus sativus (Antep turpu) (Antep turpu)

………

……… Sorghum halepense Sorghum halepense (kanyaş)(kanyaş)

Zea mays Zea mays (Mısır) ………… (Mısır) ………… Amaranthus retroflexus Amaranthus retroflexus (horoz ibiği)(horoz ibiği)

(37)

4. Kimyasal Mücadele

Yabancı otlarla kimyasal mücadeleye başlamak için her yabancı ot için belirlenmiş ekonomik zarar eşiği değerleri dikkate alınır. Yabancı otlarla ürün rekabetinin başladığı an ya da nokta zarar eşiği olup, bu eşik pek çok faktör dikkate alınarak belirlenir. Sonuçta yabancı ot adeti/m2 olarak belirtilir. Örneğin tahıl tarlasında yabani yulaf için 3-5 adet bitki/m2’dir. Bu değere ulaşıldığında kimyasal mücadeleye başlanır

Yabancı otlar için kullanılan ilaçlara herbisit denir.

(38)

NEDEN KİMYASAL NEDEN KİMYASAL

MÜCADELE MÜCADELE

  Hızlı sonuç, Hızlı sonuç,

  Uygulama kolaylığı, Uygulama kolaylığı,

  Düşük maliyet!!! Düşük maliyet!!!

(39)

HERBİSİTLERİN ETKİSİ HERBİSİTLERİN ETKİSİ

Herbisitin bitki tarafından alımından bitkinin ölümüne Herbisitin bitki tarafından alımından bitkinin ölümüne

kadar çok sayıda devre bulunmaktadır kadar çok sayıda devre bulunmaktadır

Bunlar:Bunlar:

Bitki tarafından alınması, Bitki tarafından alınması,

Taşınması, Taşınması, Bağlanması, Bağlanması,

Bitkideki bazı reaksiyonları etkilemesi, Bitkideki bazı reaksiyonları etkilemesi,

Bitkinin büyümesinin durması/ölümü Bitkinin büyümesinin durması/ölümü

(40)

HERBİSİTLERİN BİTKİLER HERBİSİTLERİN BİTKİLER

TARAFINDAN ALINMASI TARAFINDAN ALINMASI

(ABSORBSİYON) (ABSORBSİYON)

Yapraklardan alınma (

Yapraklardan alınma (kutikilakutikila ve ve stomastoma),), Köklerle alınma,

Köklerle alınma,

Sürgünlerden alınma, Sürgünlerden alınma,

Gövdeden alınma Gövdeden alınma

(41)

Herbisitler Bitki Bünyesinde Taşınma

Herbisitler Bitki Bünyesinde Taşınma Özelliğine Göre Özelliğine Göre Kontakt herbisitler

Kontakt herbisitler (Bitki ile temas ettiği kısımda etkili (Bitki ile temas ettiği kısımda etkili olan, diğer bitki organlarına taşınmayan herbisitler)

olan, diğer bitki organlarına taşınmayan herbisitler) Sistemik herbisitler (

Sistemik herbisitler (Bitki ile temas eden dokulardan giriş Bitki ile temas eden dokulardan giriş yapan ve buradan diğer bitki organlarına taşınan herbisitler) yapan ve buradan diğer bitki organlarına taşınan herbisitler) olarak sınıflandırılır.

olarak sınıflandırılır.

Herbisitler Kullanılma Amaçlarına Göre Herbisitler Kullanılma Amaçlarına Göre

İki gruba ayrılır: Bunlar;

İki gruba ayrılır: Bunlar;

-Total herbisitler:

-Total herbisitler: Toprak üstündeki bütün bitkileri Toprak üstündeki bütün bitkileri öldürmek amacıyla kullandığımız herbisitlerdir.

öldürmek amacıyla kullandığımız herbisitlerdir.

-Seçici (selektif) herbisitler:

-Seçici (selektif) herbisitler: Bitkilerin bir grubuna zarar Bitkilerin bir grubuna zarar vermeden diğerlerini öldürmek için kullanılan vermeden diğerlerini öldürmek için kullanılan

herbisitlerdir.

herbisitlerdir.

(42)

Herbisitler Uygulama Yerlerine göre

Herbisitler Uygulama Yerlerine göre ikiye ayrılırlar. ikiye ayrılırlar.

(A)(A)Toprağa UygulamaToprağa Uygulama

Çimlenen yabancı ot tohumları üzerine etkili olan Çimlenen yabancı ot tohumları üzerine etkili olan herbisitler genel olarak doğrudan toprağa herbisitler genel olarak doğrudan toprağa

uygulanmaktadır.

uygulanmaktadır.

(B) Yaprağa Uygulama (B) Yaprağa Uygulama

Bu tip uygulamada herbisitler doğrudan bitkinin Bu tip uygulamada herbisitler doğrudan bitkinin yapraklarına uygulanmaktadır. Kontakt etkiye sahip olan yapraklarına uygulanmaktadır. Kontakt etkiye sahip olan herbisitler bitkide temas ettiği kısmı, sistemik özelliğe herbisitler bitkide temas ettiği kısmı, sistemik özelliğe

sahip olanlar ise bitkinin her tarafını etkilemektedir.

sahip olanlar ise bitkinin her tarafını etkilemektedir.

(43)

Herbisitler Uygulama Dönemlerine göre 3’e ayrılırlar.

Herbisitler Uygulama Dönemlerine göre 3’e ayrılırlar.

1) 1) Ekim veya Dikim Öncesi (Pre-sowing/Pre-planting) Ekim veya Dikim Öncesi (Pre-sowing/Pre-planting) Uygulama

Uygulama

Kültür bitkisinin ekiminden veya dikiminden önce toprağa Kültür bitkisinin ekiminden veya dikiminden önce toprağa uygulanmaktadır.

uygulanmaktadır.

(2) Çıkış Öncesi (Pre-emergens) Uygulama

Burada herbisitler kültür bitkisinin ekiminden veya dikiminden sonra, fakat toprak yüzeyine çıkışından önce uygulanmaktadır.

(3) (3) Çıkıştan Sonra (Post-emergens) Uygulama Çıkıştan Sonra (Post-emergens) Uygulama

Herbisitlerin bir kısmı, kültür bitkisi çimlenerek veya Herbisitlerin bir kısmı, kültür bitkisi çimlenerek veya sürerek toprak yüzeyine çıkışından sonra uygulanmaktadır.

sürerek toprak yüzeyine çıkışından sonra uygulanmaktadır.

(44)

KİMYASAL YAPILARINA GÖRE HERBİSİTLERKİMYASAL YAPILARINA GÖRE HERBİSİTLER

1. Phenoxy Grubu1. Phenoxy Grubu

2. Aliphatic Grup2. Aliphatic Grup

3. 3. Amide ve Thioamide GrubuAmide ve Thioamide Grubu

4. Benzoik Asit Grubu 4. Benzoik Asit Grubu

5.5. Bipyridilium GrubuBipyridilium Grubu

6. Carbamate'lar Grubu 6. Carbamate'lar Grubu

7. 7. Dinitroaniline GrubuDinitroaniline Grubu

8. 8. Dinitrophenol Grubu Dinitrophenol Grubu

9. Üre Bileşikleri 9. Üre Bileşikleri

10. Nitril Grubu10. Nitril Grubu

11. Diazin Grubu 11. Diazin Grubu

12. Triazin Grubu 12. Triazin Grubu

13. Uracile Grubu13. Uracile Grubu

14.Sulfonilüre Grubu14.Sulfonilüre Grubu

15. Siklohexone Grubu 15. Siklohexone Grubu

16. 16. Triazolopyrimidine Grubu Triazolopyrimidine Grubu

17. İmidazolinone Grubu 17. İmidazolinone Grubu

18. Diğer herbisitler18. Diğer herbisitler

(45)

Çiçekli Parazit Bitkiler Çiçekli Parazit Bitkiler

Bir bitkinin diğer bir bitki üzerinde onun zararına olacak derecede su ve besin maddelerine ortak olmasına parazitizm (parazitleme), bu asalak bitkilere de çiçekli parazit bitkiler adı verilmektedir.

Çiçekli parazit bitkiler fotosentez yapıp yapmama durumlarına göre de tam ve yarı parazit bitkiler olarak sınıflandırılmaktadır.

•1. Tam (zorunlu, obligat) parazit bitkiler: Yaşaması için mutlaka canlı bir bitkiye gereksinim duyan gereksinim duyduğu tüm su, mineral madde ve besin maddelerini parazitlediği bitkinin iletim demetlerinden (ksilem ve floem) karşılayan, klorofilsiz dolayısıyla da fotosentez yapamayan bitkilerdir.

•2. Yarı parazit (hemiparazit) bitkiler: Yaşaması için gereksinim duyduğu su ve mineral maddeleri parazitlediği bitkinin ksileminden alan, klorofilleri bulunduğu için fotosentezi kendi yapan bitkilerdir.

(46)

Çiçekli parazit bitkilerin önemli genel özellikleri şu şekildedir:

• Çiçekli parazit bitkiler parazitlediği bitkinin su ve besin maddelerini emeç (haustorium) adı verilen beslenme organlarıyla alırlar.

• Parazit bitkiler parazitlediği bitkinin iletim demetlerine bağlanmıştır.

• Parazit bitkinin parazitlediği bitki dokularına bağlandığı kısım dışındaki bütün dokuları gözle görülecek şekilde dışarıdadır.

(47)

Kültür bitkilerinde tam veya yarı parazit olarak Kültür bitkilerinde tam veya yarı parazit olarak zararlı olan çiçekli parazit bitkilerden 3 tanesi zararlı olan çiçekli parazit bitkilerden 3 tanesi

önemlidir.

önemlidir.

1. 1. Viscum album Viscum album (Ökse Otu )(Ökse Otu )

Meyve orman ağaçlarında gövde ve dallarda Meyve orman ağaçlarında gövde ve dallarda gelişen yarı parazit bitkidir. Klorofilli bir bitki gelişen yarı parazit bitkidir. Klorofilli bir bitki olması nedeniyle özümleme (fotosentez) yapabilir.

olması nedeniyle özümleme (fotosentez) yapabilir.

Ökse otu küçük, yuvarlak şekilli ve çalımsı bir Ökse otu küçük, yuvarlak şekilli ve çalımsı bir bitkidir. Meyveleri küçük, beyaz daneli ve bitkidir. Meyveleri küçük, beyaz daneli ve yapışkandır. Kuşlar bu meyveleri severek yapışkandır. Kuşlar bu meyveleri severek yediklerinden gagaları ile başka ağaçlara taşırlar yediklerinden gagaları ile başka ağaçlara taşırlar ve yayılmasına neden olurlar. Yaprakları yaz kış ve yayılmasına neden olurlar. Yaprakları yaz kış

yeşildir.

yeşildir.

(48)

2. 2. OrobancheOrobanche spp. spp. (Canavar otu) (Canavar otu)

Özellikle tek yıllık bitkilerde, sebzelerde, Özellikle tek yıllık bitkilerde, sebzelerde, tütünde, ayçiceği ve baklada zararlı olur. Tam tütünde, ayçiceği ve baklada zararlı olur. Tam

parazit bitkidir. Türüne göre çeşitli renklerde parazit bitkidir. Türüne göre çeşitli renklerde

çiçekler oluşturur. Kültür bitkilerinin köküne çiçekler oluşturur. Kültür bitkilerinin köküne

tutunur ve emeçleriyle oradan beslenir. Kapsül tutunur ve emeçleriyle oradan beslenir. Kapsül

şeklindeki meyveleri içinde çok küçük tohumlar şeklindeki meyveleri içinde çok küçük tohumlar

meydana getirir. Bu tohumlar olgunlaştıktan sonra meydana getirir. Bu tohumlar olgunlaştıktan sonra

yıllarca toprakta canlı kalır. En önemli türleri:

yıllarca toprakta canlı kalır. En önemli türleri:

Orabanche crenata: Orabanche crenata: BakladaBaklada

Orabanche ramosa: Orabanche ramosa: TütündeTütünde

Orabanche cumana: Orabanche cumana: Ayçiceğinde Ayçiceğinde zararlı olan türlerdir.

zararlı olan türlerdir.

(49)

Bu yabancı otla mücadelede, canavar otlarının Bu yabancı otla mücadelede, canavar otlarının tohumlarından ari temiz tohum kullanmalı, canavar tohumlarından ari temiz tohum kullanmalı, canavar otlarıyla bulaşık tarlada kullanılan tarımsal alet veya otlarıyla bulaşık tarlada kullanılan tarımsal alet veya makinaların, bulaşık olmayan tarlada kullanmadan makinaların, bulaşık olmayan tarlada kullanmadan önce çok iyi bir şekilde temizlenmiş olmasına özen önce çok iyi bir şekilde temizlenmiş olmasına özen gösterilmeli, canavar otlarıyla bulaşık tarlalarda gösterilmeli, canavar otlarıyla bulaşık tarlalarda konukçusu olmayan kültür bitkileriyle uzun süreli konukçusu olmayan kültür bitkileriyle uzun süreli münavebe yapılmalı, tarla veya seralarda görülen münavebe yapılmalı, tarla veya seralarda görülen canavar otları çiçeklenmeden önce elle çekilerek canavar otları çiçeklenmeden önce elle çekilerek ayrı bir yerde yakılmalı veya çok derine gömülmeli, ayrı bir yerde yakılmalı veya çok derine gömülmeli, özellikle ayçiçeği yetiştiriciliğinde dayanıklı özellikle ayçiçeği yetiştiriciliğinde dayanıklı

çeşitlerin kullanımına özen gösterilmelidir.

çeşitlerin kullanımına özen gösterilmelidir.

(50)

Canavar otlarıyla mücadelede Canavar otlarıyla mücadelede solarizasyon oldukça etkili bir yöntem olduğu solarizasyon oldukça etkili bir yöntem olduğu için özellikle sera bitkileri yetiştiriciliğinde için özellikle sera bitkileri yetiştiriciliğinde solarizasyon yapılmalıdır. Bu yabancı otla solarizasyon yapılmalıdır. Bu yabancı otla

kimyasal mücadelede ise sadece ayçiçeği kimyasal mücadelede ise sadece ayçiçeği , ,

kırmızı mercimek ve tütünde

kırmızı mercimek ve tütünde canavar otlarına canavar otlarına karşı ruhsat almış herbisitler bulunmaktadır.

karşı ruhsat almış herbisitler bulunmaktadır.

Örneğin

Örneğin imazapic imazapic etken maddeli herbisitler bu etken maddeli herbisitler bu ürünlerde canavar otuna karşı ruhsatlıdırlar.

ürünlerde canavar otuna karşı ruhsatlıdırlar.

(51)

3.3.Cuscuta Cuscuta spp. (Küsküt)spp. (Küsküt)

Küsküt türleri dünyanın değişik yerlerinde yonca ve üçgül gibi baklagil yem bitkilerinde, keten, pancar, tütün ve patates gibi endüstri bitkilerinde soğan, havuç, krizantem, yıldız çiçeği gibi sebze ve süs bitkilerinde ve bunların yanı sıra asma gibi bazı odunsu bitkiler de dahil olmak üzere 170 kadar bitki türünde ciddi zararlara sebep olmaktadır.

Yurdumuzdaki zararı daha çok yoncalar ve asmalarda görülmektedir. Ülkemizde yoncalarda Cuscuta pentagona (C. campestris) ve C. approximata, asmalarda ise C.

monogyna türü zararlı olmaktadır. Küsküt klorofilsiz ve yapraksız bir bitki olup 1-3 mm kalınlığındaki ipliksi ve sarılıcı gövdesi genellikle sarı veya turuncu bazen mor veya kırmızı renklerdedir.

(52)

Mücadelesi:

Mücadelesi:

Temiz tohum kullanılmalıdır. Çok Temiz tohum kullanılmalıdır. Çok yaygın alanlarda total herbisit kullanılıp saha yaygın alanlarda total herbisit kullanılıp saha tamamen temizlenmelidir. Yoncada tamamen temizlenmelidir. Yoncada Chlorpropham dek. 1000 ml olacak şekilde Chlorpropham dek. 1000 ml olacak şekilde hazırlanıp, yoncalar 30-35 cm boya ulaşınca hazırlanıp, yoncalar 30-35 cm boya ulaşınca verilmeli. Yonca derince biçildikten sonra verilmeli. Yonca derince biçildikten sonra Atrazine dek. 700 g olacak biçimde hazırlanıp Atrazine dek. 700 g olacak biçimde hazırlanıp pülverizatörle toprak yüzeyine verilir.

pülverizatörle toprak yüzeyine verilir.

Asmalarda omcalar uyanmadan simazine, Asmalarda omcalar uyanmadan simazine, atrazine veya dalapon ile dek. 1000 g olacak atrazine veya dalapon ile dek. 1000 g olacak

biçimde hazırlanıp 3-4 cm derinliğe karıştırılır.

biçimde hazırlanıp 3-4 cm derinliğe karıştırılır.

Referanslar

Benzer Belgeler

Neriman AKYOLCU Hatice AYHAN Hülya BULUT Nalan ÖZHAN ELBAŞ Ümmü YILDIZ FINDIK Aysel GÜRKAN Sevgi HATİPOĞLU Emine İYİGÜN Hatice KAYA Gülşah KÖSE Ayfer ÖZBAŞ Aklime

• Aynı kromozom sayısına sahip; iyi belirlenmiş morfolojik, ekolojik ve coğrafik farklılıkları olan ve doğal ya da doğal olmayan şartlarda sadece sınırlandırılmış

Yapraklar uzun sürgünlerde seyrek durumda birer birer, kısa sürgünlerde ise.. birçoğu

Kültür bitkilerinde tam veya yarı parazit olarak zararlı olan çiçekli parazit bitkilerden 3 tanesi önemlidir. Viscum album (Ökse

Yabancı otların kültür bitkilerinden farklı tarafı olgun Yabancı otların kültür bitkilerinden farklı tarafı olgun tohumların ana bitkiden daha kolay ayrılması ve

Sürülmemiş topraklarda ise tohumların çoğu toprak yüzeyinde veya ona yakın bir yerdedir (yaklaşık ilk 5 cm içerisinde). Sürümle birlikte toprak tekstürü de

Bu yabancı otla mücadelede, canavar otlarının tohumlarından ari temiz tohum kullanmalı, canavar otlarıyla bulaşık tarlada kullanılan tarımsal alet veya makinaların,

Sonuç olarak; mental retarde, hafif motor defisiti ve dirençli epileptik nöbetleri olan hastalarda interiktal EEG’de özellikle posterior bölgelerde fokal epilepti-