KARAKARGA YAYINLARI 380
Her hakkı saklıdır. Bu eserin aynen ya da özet olarak hiçbir bölümü, telif hakkı sahibinin yazılı izni alınmadan kullanılamaz.
LEONARD COHEN Teldeki Kuş PHILIPPE GIRARD
Genel Yayın Yönetmeni: Mustafa Kutlukhan Perker Üretim Koordinatörü: Semran Karaçayır
Editör: Neslihan Perker Çeviri: Mahir Ünsal Eriş Dizgi: Emirhan Perker
Sosyal Medya-Grafik: Tuğçe Budak-Mesud Topal-Meltem Kökboyun Orijinal Adı: LEONARD COHEN - SUR UN FIL
© EDITIONS CASTERMAN S. A.
Bütün hakları saklıdır. Akan Ajans aracılığıyla alınmıştır.
1. Baskı: Mart 2022
ISBN: 978-625-7217-97-2
İmtiyaz Sahipleri: Yelda Cumalıoğlu, Mustafa Kutlukhan Perker KaraKarga Yayınları, Destek Yayınları’nın alt kuruluşudur.
Yayıncı Sertifika No. 13226 Adres: Abdi İpekçi Cad. No. 31/5
Nişantaşı / İstanbul Tel. (0 212) 252 22 42 Faks: (0 212) 252 22 43
karakarga.com info@karakarga.com karakargayayinlari karakargayayinlari
karakargayayin Baskı: Deniz Matbaa Mücellit Adres: Maltepe Mahallesi, Hastane Yolu Sokak
No. 1/6 Zeytinburnu - İstanbul Tel. (0 212) 613 30 06 Matbaa Sertifika No. 48625
“Ben, Rock ‘n’ Roll’un geleceğini gördüm... ve adı Leonard Cohen değil.”
Şarkıcının, 1974’te eleştirmen Jon Landau’nun o meşhur formülünü kendine karşı çevirecek mazoşist bir sapıklığa sahip olduğunu bilmezdim:
“Ben, Rock’n’Roll’un geleceğini gördüm... adı Bruce Springsteen.”
Cohen, 2008’de ünlü “Rock and Roll Hall of Frame”e girdiğinde, çaktırmadan bunu ima ediyordu. Bu alıntıyı seçmek ve sahnede dile getirmek için yetenek gerek.
Leonard Cohen’in hayatını çizgilerle anlatmanın prensipte imkansız olduğuna inanıyordum. Ancak, Phi- lippe Girard bu meydan okumayı kendince ele aldı: O bir şairdi. Leonard Cohen’in hayatının parçaları Girard’a, bazen mutlu, bazen habis bir dizi işaret ve kehanet olarak görünüyordu. Bir şairin kaderi göz önüne alındığında, bu hiç de saçma sayılmaz, o hayat, yaşanır yaşanmaz efsaneleşir.
Leonard Cohen her zaman yaşlıydı. İlk albümü Songs of Leonard Cohen, 1967’de, “Flower Power”la dolu olarak, coşkun bir gençliğin, dünyayı kafası karışık arzuları suretinde yeniden şekillendirme gü- cünü kutladığı sırada piyasaya sürüldü. Kapakta 1923’te, Viyana’da bir fotoğrafçı dükkânında çekilmiş olabilecek bir tür vesikalık fotoğraf, sepya tonlu bir portre vardı. Cohen düpedüz somurtuyordu. O zamanlar gençlerin hayallerini süsleyen her şeye kayıtsız, hatta düşmanmış gibi görünüyordu. Sevilme- yen bir öğretmeni andırıyordu. Bize şunu söylüyor gibiydi: “Bu yıl benimle eğlenmiyor olabilirsiniz ama hayatta işinize yarayacak şeyler öğreneceksiniz.” Ama yorgun yüzünde hafif bir gülümseme belirdiğinde, ağzından taş gibi bir istihza döküldüğü anda büyülendik, kesinlikle bu kadar komik ya da zekice bir şey duymamıştık.
Gençliklerinde bir gün Leonard Cohen’in sesini dinleyenler, mevcudiyetlerinin bir noktasında, yeni bir aşka, ya da şişeye başlamadan veya terk edilmeden önce illa ki üşüyeceklerini, başkalarının arasında kendilerini çok yalnız hissetmekten korkacaklarını, bazen dünyaya hiç gelmemenin belki de daha iyi olduğunu düşüneceklerini çok erken öğrendiler. 1967’de her şey artık yerindeydi, “Dress Rehearsal Rag”da, çoktan yaşlanmış bir genç adam, ölü gibi görünüyor… Boynunda bir jilet gezdirerek aynanın önünde intihar komedyası oynuyor. Aynı genç adam, Suzanne’i da söyleyen adam. Garip bir şekilde hippiler arasında çok popüler olduğu ortaya çıkan, onu arzudan öldüren ama asla sahip olamadığı bir kadınla geçirdiği o saate dair şarkıyı…Ve bunu düşündüğünde kendi kendine bunun belki de hayatın ona sunduğu en iyi şey olduğunu söylüyor. Bu arada, bunu dediğinde Cohen birkaç hayat yaşamış, birkaç kez ölümden dönmüş, saçını, sesini, prestijini, akıl sağlığını, parasını ve eşlerini kaybetmiş olacak, ama her zaman bize şu hakikati hatırlatacak: “Hayat çoğunlukla ümitsizdir ama tam da bu yüzden ilgi çekicidir.”
2013’te Cohen’in son konserlerinden birine, Olympia’dakine, katılma şansım oldu: bu onu ilk ve son görüşümdü. Aşırı bol bir takım elbise içinde yüzen bir figür, etrafında oluşturduğumuz dairenin içinde yanan kırılgan bir alev gibiydi. O olmadan biraz daha üşüyoruz.
Mishka Assayas
LOS ANGELES, 7 KASIM 2016
GÜMMM!
S.KTİR!! İMDAT!
S.KTİR!, KİMSENİN DUYDUĞU YOK…
BURADA BÖYLE BİR KÖPEK GİBİ TEK
BAŞIMA ÖLÜP GİDECEĞİM.
UMALIM DA ÇOK ZOR OLMASIN.
7
MONTREAL, 1947.
TİNKİE!
TİNKİE!
YETER, LEONARD!
TİNKİE GİDELİ AYLAR OLUYOR. GERİ DÖNMEYECEK!
BOŞ VER ANNE. O KÖPEĞİ NE KADAR SEVDİĞİNİ BİLİRSİN.
BABAMIN ÖLÜMÜNDEN BU YANA EN YAKIN DOSTU HEP O OLDU.
BANA KAPIYI AÇTIRDIĞINDA,
BAK İŞTE NİSAN GELDİ. MUHAKKAK BİR
YERLERDE OLMALI…
ZAVALLI HAYVANCIK… BU KIŞIN SOĞUĞUNDA, UMARIM
KOMŞULARDAN BİRİ BULMUŞTUR ONU.
8
TİNKİE!
!?!
HEY, LEONARD!
BIRAK ŞUNU DA GEL PARKTA
OYNAYALIM!
İKİ DAKİKALIĞINA ŞU HOKEYİ UNUT DA BANA
YARDIM ET, MORT; ŞU KÖPEĞİ NEREDEYSE
BULACAĞIM!
BU KARDA? BOL ŞANS!
BİRKAÇ HAFTA BEKLE.
HİÇ EĞLENECEK HAVADA DEĞİLİM! MORAL BOZACAĞINA
KENDİ İŞİNE BAK! BUHARLAŞIP
UÇMADI YA.
TİNKİE!
NEREYE KAY- BOLDUYSAN ÇIK HADİ AP- TAL HAYVAN!
OH!
9
KÖPEĞİM, OLAMAZ!
NEDEN BU VE- RANDADA BÖYLE YAPAYALNIZ ÖL-
MEYE GELDİN?
BÖYLE ELVEDA MI DENİR?!
ASLA TOPARLAYAMAYA- CAK, ZAVALLI…
BİZE DE TUHAF BİR RİTÜEL YAPTIRACAK, BABAMIN ÖLÜMÜNDE OLDUĞU GİBİ.
YA DA O LANET DAKTİLOYLA ODASINA
KAPANACAK!
10
BİRKAÇ AY SONRA…
TİKA-TAKA-TİKA-TAKA
TAKA TİKA TİKA TAKA
TİKA-TAK TİKA-TAKA-TİKA-TAKA
TİKA-TAKA-TİKA-TAKA
GERÇEK BİR İŞKENCE!
SALOMON DEDE YANIMIZA TA- ŞINDIĞINDAN BERİ SANKİ ONU TAKLİT ETMEYE ÇALIŞIYORSUN.
DALGA GEÇME ESTHER. DEDEM BİR BAŞ HAHAM VE BİR TALMUD
SÖZLÜĞÜ HAZIRLIYOR. BEN DE ONUN GİBİ BİR HOCA OLMAK
İSTİYORUM.
11
HEVESİNİ KIRMAYIN! YAZMAK, AKLIN ARİSTOKRASİSİNE
ERİŞİM SAĞLAR!
PEH! KONFEKSİYON İŞİNİ DEVRALSAYDI ASIL O ZAMAN
İSTİKBALİ GARANTİYDİ!
O İŞLER BENİM İLGİMİ ÇEKMİYOR.
BEN BİR GRAMER ÜSTADI OLMAK İSTİYORUM, TIPKI
DEDEM GİBİ!
ÜSTAT DEDİĞİN ŞIK OLUR.
GÖMLEĞİNLE PAPYONUNU ÜTÜLEDİM!
PAPYON İSTEMEZ! SEN DE BİLİ- YORSUN, BABAMIN ÖLÜMÜNDEN
BERİ KRAVAT FALAN TAKMIYORUM!
ÖF! İHTİYAR DELİ ONUN KAFASINI SAÇMALIKLARLA
DOLDURUYOR!
TİK TAK TİK TAK TİKİ TİKİ TAKA TAKA
12
ÇLİNK!
LANET OLSUN GRAMER ÜSTATLIĞINA! BEN GARCİA LORCA GİBİ BİR YAZAR OL-
MAK İSTİYORUM!
ÖLÜLERİNE SADIK BİR YAZAR!
ÇLİNK!
13
TAKA TİK TİKİ TİKİ
TİKATAK TAKA TİK
TAK TAK
İÇİMDE ŞARKILAR VAR, AMA SANKİ GİTARA TAKILIP
KALMIŞ GİBİLER!
ROMANCI, BESTEKAR, İCRACI VE ŞAİR! BİRAZ FAZLA DEĞİL
Mİ? NEDEN DERS ALMIYORSUN HEM?
KENDİ YAŞIMDAKİ KIZLARLA NASIL KONUŞACAĞIMI ÖĞRENMEK İÇİN BİR İHTİYARA İHTİYACIM YOK ANNE!
SADECE BASİT ŞAİRLİK BECERİLE- RİMİ GELİŞTİRMEK İSTİYORUM.
14
WESTMOUNT PARKI HİÇ BU TARZ BİR MELODİ DUYMAMIŞ- TIM. NEDİR BU?
FLAMENKO, ÜLKEMİN
MÜZİĞİ.
İSPANYOL MUSUNUZ?
EN SEVDİĞİM ŞAİR FEDERİCO GARCİA
LORCA’DIR.
BİR GİTAR HOCASI ARI- YORUM KENDİME. BANA
DERS VERMEYİ DÜŞÜNMEZ MİSİNİZ?
NEDEN OLMASIN…
GÖRÜYOR MUSUN, BU PARMAK- LARI ŞÖYLE KOYARAK ÇALINAN
BİR ALTILI AKOR DİZİSİDİR.
AA, EVET..
ÇOK ZOR DOĞRUSU.
15
