Commissioning Hizmete Alma Doğrulaması Fonksiyon Test Kontrol

(1)

Hizmete Alma Doğrulaması Fonksiyon Test Kontrol

Prof. Dr. Hasan Heperkan

Yıldız Teknik Üniversitesi

Makina Fakültesi

(2)

MTMD Test Ayar ve Dengeleme Çalıştayı

Prof. Dr. Hasan Heperkan

2



Projenin teslimini iyileştiren kalite odaklı bir süreçtir.



İşletmenin bütün sistemleri ve kuruluşları ile birlikte, tesis sahibinin gereksinimlerini yerine getirecek şekilde planlandığını, tasarlandığını, kurulduğunu, denendiğini, işletildiğini ve bakımının yapıldığını teyit eder ve belgelendirir.



Bütün bir binayı kapsayabileceği gibi, aktif veya pasif bir sistem, bir bölüm ya da bir işletme için yapılabilir.

Fonksiyon Test Kontrol Nedir?

(3)

Fiili olarak yüklenici konumunda değildir

Standart prosedürel dökümanlarla ilgilenmez Olası istenmeyen durumlarda tavsiye verir ve mülk sahibini bilgilendirir.

Fonksiyon Test Kontrol

Ne Değildir?

(4)

Bina sahibinin gereksinimleri ve istekleri tam ve doğru tanımlanmamış olabilir

İş, kötü ve eksik yapılmış olabilir Tasarım

Üretim/Uygulama İşletme/Bakım

Projeyi gerçekleştiren disiplinler /gruplar arasında kötü bir iletişim olabilir.

Tasarımcı için Önemi

(5)

Dört esas bölüm söz konusudur;

Tasarım öncesi Tasarım aşaması

Üretim/Uygulama aşaması Kullanım ve işletme

Fonksiyon Test Kontrol

Aşamaları

(6)

Ayrıca, projenin icrası sırasında;

Gruplar arası iletişim Belgelendirme

Doğrulama

işlevlerinin tam olarak yapılmasını sağlar.

Fonksiyon Test Kontrol

Aşamaları

(7)

Büyük bir projede birçok disipline ait sayısız gruplar çalışır (mimar, inşaat mühendisi, makina mühendisi, elektrik mühendisi, teknisyenler, işçiler, vb.).

Çoğu zaman bu grupların işleri çakışır veya birlikte koordineli çalışmaları gerekir.

Hizmete Alma Doğrulaması

Fonksiyon Test Kontrol - Önemi

(8)

YATIRIMCI TEKNİK GRUBU+MÜŞAVİRLER

TASARIM GRUBU

MİMARİ MEKANİK ELEKTRİK ALT YAPI

ELEKTRİK MÜH.

MAKİNA MÜH.

MİMAR TEKNİK KADRO

İNŞAAT MEKANİK ELEKTRİK MİMARİ

TEKNİK DANIŞMANLAR

KLİMA/SOĞUTMA/ISITMA/YANGIN ALT YAPI/ÇEVRE

İNŞAİ İŞLER/İNCE İŞLER/SIHHİ TESİSAT

BİNA OTOMASYON SİSTEMİ UYGULAMA

GRUBU

ELEKTRİK TESİSATI

TASARIM GRUBU

UYGULAMA GRUBU

YATIRIMCI TEKNİK GRUBU+MÜŞAVİRLER

(9)

ancak, iletişim eksikliğinden arada boşluklar oluşur, kimin

(10)

Küçük ve önemsiz gibi görünen bu boşluklar projenin kalitesini ve başarıyla tamamlanmasını olumsuz etkiler, hatta engeller.

HAD – FTK bu açığı kapatır, bu işlev ne yazık ki başka hiçbir otorite tarafından tam olarak yerine getirilemez.

Hizmete Alma Doğrulaması

Fonksiyon Test Kontrol - Önemi

(11)

Benchmarking Belge arşivi

Açık ve net tanımlanmış beklentiler

Açık ve net tanımlanmış sorumluluklar Tam ve sürekli iletişim

HAD – FTK ekibi tarafından doğrulama ve takip Tesis sahibinin kabul etmesi

Tesis sahibinin tam desteği Sözleşmelere bağlı kalınması

Fonksiyon Test Kontrol - Başarılı

(12)

TANIMLAR

(13)

MTMD Test Ayar ve Dengeleme Çalıştayı Basis of Design (BOD): İki kısımdan oluşur. Tasarım kriterleri ve tasarım yapılırken izlenen yol. Bu belgelerde kavramlar, mülk sahibinin isteklerini (OPR), (URS) yerine getirmek için kullanılan hesaplar, kararlar, cihaz seçimleri ve ilgili standart, mevzuat ve referanslar yer alır.

Commissioning (Cx-NC): fonksiyon test kontrol

Building Systems Commissioning (BSC): NEBB tarafından önerilen fonksiyon test kontrol programı.

Commissioning Authority (CA): HAD – FTK otoritesi, süreci uygulayan ve HAD – FTK grubunu yöneten NEBB sertifikalı BSC profesyonel. Genelde grubu temsil eder.

(14)

zamanlamayı ve gerekli belgeleri gösterir.

Commissioning Process: Kalite odaklı, projenin bitirilmesini hızlandıran bir süreçtir. İşletme ve ilgili sistemlerinin, bileşenlerinin mülk sahibinin istekleri ile uyumlu, planlandığını, tasarlandığını, uygulandığını, test edildiğini ve bu doğrultuda işletilebileceğini, bakımının yapılabileceğini doğrulayan ve belgeleyen bir süreçtir.

Commissioning Report: Süreç sonuçlarını gösteren nihai rapordur.

Yönetici özeti, HAD – FTK planı, programı, yazışmaları, kontrol listelerini ve test formlarını içerir.

Owner's Project Requirements (OPR): Binanın nasıl kullanılacağını, mülk sahibinin beklentilerini ve proje şartlarını açıklayan yazılı bir belgedir.

Projenin hedefini, ölçülebilir performans kriterlerini, maliyet analizini (bütçe), karşılaştırmaları, başarı kriterlerini ve destekleyici bilgileri içerir.

(15)

MTMD Test Ayar ve Dengeleme Çalıştayı sözleşmesi, parasal bedel ve prosedürleri içerir. Ayrıca, çizimleri, spesifikasyonları, projede yapılan değişiklikleri ve ekleri içerir.

Design Criteria: Tasarım gereksinimlerini ve kaynakları belirler. Proje sonunda mülk sahibinin isteklerinin yerine getirildiğini göstermede kullanılır.

Pre-Functional Test (PFT): Ön test ve denetimlerdir. Sistemin ve bileşenlerinin kurulum ve devreye alma testlerini içerir.

Functional Performance Test (FPT): Sistemin ve bileşenlerinin fonksiyonlarını doğru yaptıklarını denetleyen testlerdir. Ön testlerin tamamlanmış olması gerekir.

Procedure: Bir görevin tamamlanması için gereken bir dizi işlem ve operasyonun sıralamasını ve nasıl yapılacağını tanımlar. Tekrarlanabilir ve tanımlı sonuçların elde edilmesini sağlar.

(16)

NEBB Certified BSC Firm: National Environmental Balancing Bureau tarafından sertifika verilmiş, kuruluşun bütün şartlarını yerine getiren şirket. Şirkette yönetici konumunda en az bir NEBB sertifikalı eleman bulunmalıdır.

NEBB Certified BSC Report: Projenin sonuç raporudur. Test sonuçlarını, yayınlanan talimatları, gözlemleri ve HAD – FTK sürecini etkileyen diğer hususları içerir. NEBB sertifikası, HAD – FTK sürecinin, NEBB Procedural Standards for Whole Building Systems Commissioning of New Construction kurallarına göre yerine getirildiğini teyit eder.

NEBB Certified BSC Professional: NEBB tarafından yapılan sınavları geçerek sertifika almış, yönetici konumunda, sertifikası yenilenebilecek şartlara sahip tam zamanlı eleman.

(17)

Shall: Projenin NEBB sertifikası alabilmesi için mutlaka yapılması gerekir anlamındadır. Yapılan iş standartlara ve prosedürlere uymalıdır ve sapma kabul edilemez.

Not: Eğer bir şekilde gereksinimlerden biri yerine getirilemezse, raporda mutlaka belirtilmelidir ve nedeni açıklanmalıdır.

Should: Minimum NEBB kriterleri için gerekli olmasa da yüksek kaliteli bir HAD – FTK süreci için tercih edilen ve tavsiye edilen anlamını taşır.

May: Minimum NEBB kriterleri için gerekli olmasa da HAD – FTK sürecini hızlandıracak veya verimini artıracak hususlar olarak anlaşılır.

(18)

Schematic Design (SD): Projenin mühendislik gereksinimlerinin kavramsal görünümüdür. Yük hesapları, sistem seçimi ve akış diyagramları bu aşamada geliştirilir. (tasarım çalışmalarının yaklaşık

%35 i)

Site Observation Reports (SO): HAD – FTK Otoritesi tarafından sahada yapılan denetlemeler ve gözlemler ile ilgili raporlar. Gözlemler, uygulamayla ilgili analiz veya düzeltme gerektirecek hususların erken teşhisi için düşünülmüştür.

Testing, Adjusting, and Balancing (TAB): HVAC ve çevre sistemlerine uygulanan, hava ve su sistemlerinin debilerini belirleyen sistematik süreç. NEBB Procedural Standards for the Testing, Adjusting and Balancing of Environmental Systems.

(19)

KALİTE KONTROL ve

UYUMLULUK

(20)

NEBB çeşitli disiplinlere ait çalışmalar için standartlar, prosedürler ve spesifikasyonlar hazırlar ve günceller.

• Testing-Adjusting-Balancing (TAB) – Hava ve Su Sistemleri

• Sound (S) Measurement

• Vibration (V) Measurement

• Cleanroom Performance Testing (CPT)

• Building Systems Commissioning (BSC)

• Fume Hood Performance Testing (FHT)

• Retro-Commissioning (RCx-EB)

ŞİRKETLERİN SERTİFİKALNDIRILMASI

NEBB, kendi koyduğu yüksek standartlara sahip, prosedürlerini uygulayabilecek firmaları sertifikalandırır. NEBB sertifikalı firmalar, sorumluluk içeren bir performans geçmişine, ölçü aletlerine ve NEBB sertifikalı tam zamanlı bir elemana sahip olmalıdırlar.

(21)

MTMD Test Ayar ve Dengeleme Çalıştayı PROFESYONELLERİN SERTİFİKALANDIRILMASI

NEBB ayın zamanda ilgili disiplinlerde yapılan çalışmaların performans ve denetimi için profesyonel yeterlilikler hazırlar. NEBB sertifikalı profesyonellerin iş deneyimleri, teknik yeterlilikleri, cihazlar hakkında bilgileri olmalı, bunları kullanabildiklerini gösterebilmeli ve yazılı sınavları geçmelidirler.

SERTİFİKALARIN YENİLENMESİ

Firma iki yılda bir sertifikasını yenilemelidir. Bu süreçte firma, NEBB sertifikalı profesyonelinin hala çalıştığını ve yeterliliğini devam ettirdiğini göstermeli, cihazlarının kalibrasyonlarının güncel tutulduğunu belgelendirmelidir. Ayrıca, firmanın NEBB sertifikalı elemanlarının teknik bilgilerini geliştirmeleri için meslek içi eğitimlere devem ederek başarılı olmaları beklenmektedir.

(22)

BİNA SİSTEMLERİ İLE UYUMLULUK

Yapılan işin kapsamı, sertifikalı firma ve mülk sahibi arasında yapılan sözleşmeye uygun olmalıdır. Sözleşmedeki her faaliyet HAD – FTK otoritesi tarafından doğrulanmalı ve sonuç raporunda yer almalıdır. Bu raporda sistem testleri, ölçümler, veri ve bilgilerin tam ve eksiksiz kaydı bulunmalıdır.

BSC PROFESYONELİNİN GÖREVİ

HAD – FTK işinin kalitesini kontrol etmek NEBB sertifikalı profesyonelin sorumluluğundadır. NEBB sertifikalı firma, sertifikalı elemanı aracılığı ile sözleşme gereği mülk sahibi ile anlaşılmış bulunan yükümlülüklerini yerine getirir.

(23)

NEBB sertifikalı profesyonelin firmayı temsil yetkisi bulunmalı ve projeden sorumlu olmalıdır (SHALL). Örnek olarak, işçilik kararları, değişiklik yapılması durumunda pazarlık yetkisi, sözleşmenin yorumlanması ve iş planlarında değişiklik yapılması gibi hususlar sayılabilir.

CİHAZ KULLANIMI ve BAKIMI

NEBB sertifikalı profesyonel saha çalışmaları sırasında kullanılan aletler hakkında bilgili olmalı ve doğru kullanılmaları ve bakımları konularında yeterli olmalıdır (SHALL). Ölçümlerin, değişebilen saha şartlarında doğru yapılıyor olması çok önemlidir. Elemanın bu yeterliliği göstermesi beklenir.

KOORDİNASYON ve DENETLEME

NEBB sertifikalı profesyonel, HAD – FTK takımını/teknisyenlerini

(24)

NEBB sertifikalı profesyonel, NEBB standartlarında ve sözleşme kapsamında yer alan HAD – FTK işleri ile ilgili iletişimin yapılmasından sorumludur.

• HAD – FTK Planı

• Yayınların kayıt geçmişi

• HAD – FTK Zaman programları

• Gözlem raporları

• Başlangıç toplantıları (kick off)

• HAD – FTK toplantıları

• PFT kontrol föyleri

• FPT kontrol föyleri

• HAD – FTK yazıları

• Kayıtlarla ilgili yardım

• HAD – FTK raporu

• Sistem Kullanım Kitapçığı

(25)

MTMD Test Ayar ve Dengeleme Çalıştayı İŞİN TAMAMLANMASI

NEBB sertifikalı profesyonel, HAD – FTK sürecinin ne zaman bittiğine ve raporun ne zaman teslim edilmesi gerektiğine karar verir. Genellikle işin bitmesi için:

Sözleşme belgeleri, kurulan sistemler, bileşenler doğru olarak hizmete alınmış, doğrulanmış ve mülk sahibinin istekleri (OPR) doğrultusunda tasarlanmış, kurulmuş ve çalışmaktadır

veya

Sistemlerin kabul edilebilir bir performansla çalışması için her türlü mantıklı çalışma yapılmıştır. Sonuç raporu sunulmadan önce NEBB sertifikalı profesyonel, HAD – FTK işlerinin eksiklerini ve yapılması gereken ilave çalışmaları ve önlemleri sorumlu proje personeline bildirmiştir. Kayıtlarda bulunan ve çözülmemiş bütün konular raporda ve yönetici özetinde yer almalıdır (SHALL).

(26)

• Raporda sistem ölçümleri ve bilgileri ile ilgili doğru veriler eksiksiz olarak bulunmalıdır. Ayrıca raporu inceleyenlere test prosedürleri, sistem çalışması, sonuçların yorumlanmasında yardımcı olacak notlar ve açıklamalar yer almalıdır.

• Raporun sertifika sayfasında, NEBB sertifikalı profesyonelin mührü bulunmalıdır (SHALL). Mührün, işlerin bizzat eleman tarafından incelendiği ve kabul edildiğini göstermesi bakımından imzalanması gerekir.

• OPR ile uyumlu olarak gerçekleşmemiş hususlar mülk sahibi tarafından onaylanmalıdır (SHALL). Bu tip hususlar hala çözülememiş ise sonuç raporu ancak gerekli çabanın en az 3 defa yapılmış olması ve yazılı olarak belgelendirilmiş olması durumunda yayınlanabilir.

(27)

SORUMLULUK

(28)

MÜLK SAHİBİNİN SORUMLULUKLARI

• NEBB sertifikalı firmayı görevlendirmek, hatta HAD – FTK çalışmalarının mümkün en erken bir aşamasında bu işi yapmak (tercihan tasarım öncesinde).

• Mülk sahibinin isteklerini belirlemek (OPR)

• Kayıtlarda yer alan ihtilaflı hususları karara bağlamak

• Sözleşme şartlarının yerine getirilmesini yada hataların düzeltilmesini sağlamak üzere son yetkisini kullanmak. Mülk sahibinin isteklerini (OPR) sağlamasa bile tasarımda veya uygulamada meydana gelen değişiklikleri onaylamak.

• Projenin ne zaman bittiği veya Mülk sahibinin isteklerinin (OPR) sağlandığına karar vermek

(29)

TASRIMCININ SORUMLULUKLARI

• Mülk sahibinin isteklerini (OPR) doğrudan karşılayan Basis of Design (BOD) belgesini hazırlamak

• Basis of Design kriterlerini bir Şartnameye dönüştürerek mülk sahibi isteklerini yansıtan tasarım amacını oluşturmak

• Tasarım geliştirme ve Şartname belgelerini HAD – FTK grubuna vererek değerlendirilmesini sağlamak ve yorumlarını almak

• HAD – FTK grubuyla uyum içerisinde çalışarak projenin fonksiyon, işletme, bakım yeteneğini artırmak

• HAD – FTK otoritesiyle uyumlu çalışarak şartnamede belirtilen HAD – FTK seviyesini tutturmak

(30)

• İnşaat grubunun, prosedürlerle uyumlu belgeleri vermesini temin etmek

• HAD – FTK grubuna, teknik sistem tedarikçilerinin veya montörlerin her tür teknik desteği sahada vermesini temin etmek ve gereken donanım ve yazılıma erişimlerini sağlamak. Donanım, yazılım ve teknik destek HAD – FTK grubuna, mülk sahibine, ölçmeden sorumlu taşerona veya NEBB sertifikalı firmaya herhangi bir maliyet yansıtmadan sağlanmalıdır.

• HAD – FTK peryodik toplantılarına katılmak

• HAD – FTK grubunun işletme çalışmaları ile ilgili eğitimlerine katılmak

(31)

MTMD Test Ayar ve Dengeleme Çalıştayı YÜKLENİCİNİN SORUMLULUKLARI

Ana yüklenici, taşeronları ve tedarikçileri aşağıda sıralanan hususları sağlamalıdır:

• Şartnamede yapılan değişikliklerin, bilgilendirme yazışmalarının, toplantı tutanaklarının ve inşaat sırasında şartnameye yapılan ilaveleri

• HAD – FTK kapsamındaki bileşenlerle ilgili tasarım grubu tarafından onaylanan teklifler

• HAD – FTK otoritesi tarafından verilen programları proje programlarıyla birleştirmek. Program diğer disiplinlerle koordine edilmeli ve HAD – FTK grubuna inşaat aşamasında düşen işleri başarıyla tamamlamaları için yeterli süre

• Programlarda yapılan değişikliklerin NEBB sertifikalı firmaya bildirilmesi

(32)

MTMD Test Ayar ve Dengeleme Çalıştayı • Bina ve sistemlerinin sözleşmeye uygun olarak kurulması ve işletilmesinin sağlanması

• Devreye alma işlerini üreticilerin talimatlarına uygun olarak tamamlamak, bütün bina sistemlerinin ve bileşenlerinin doğru kurulduğunu ve çalıştığını temin ederek fonksiyon testlerine hazırlamak

• Sistem testlerinin ve dengelenmesinin sözleşme şartlarına uygun olarak yapılmasını sağlamak ve süreci yönetmek

• Devreye alma, dengeleme, HAD – FTK ve işletme için gereken üretici veya kurucu firma tarafından verilen her türlü bilgi, belge, yazılım ve donanımı işleri yapan ekibe ücretsiz temin etmek.

(33)

FTK ŞİRKETİNİN SORUMLULUKLARI

• NEBB prosedür ve standartlarını uygulamak

• HAD – FTK sürecinin yönetilmesi için tasarımcı ve uygulayıcı gruplarla yapılan toplantıları yönetmek

• Plan, spesifikasyon ve sunumları inceleyerek mülk sahibi istekleriyle uyumluluğu veya mevcut aksaklıkları belirlemek. Sistemlerin işletilme, bakım, HAD – FTK, test, ayar ve dengeleme için uygunluğunu ve endüstride kabul edilen uygulamalara uyumunu kontrol etmek.

• HAD – FTK süreci sırasında tespit edilen tasarım ve uygulama farklılıklarını gösteren tutanakları hazırlamak

(34)

Prof. Dr. Hasan Heperkan Balçova - İzmir 18 Mayıs 2014

• HAD – FTK toplantılarına katılmak ve koordineli çalışmaya yardımcı olmak

• Şantiye yöneticisine HAD – FTK programının hazırlanmasında yardımcı olmak

• Uygulayıcı tarafından yapılması gereken devreye alma ve kurulum doğrulama işlerinde, Pre-Functional Tests (PFT) konusunda uygulayıcıya yardımcı olmak. Pre-Functional testler, işin kapsamında bulunan bütün ekipmanın ve sistemlerin kurulum, kontrol ve devreye alınmasını içerir (SHALL).

• İşin kapsamında bulunan bütün sistemlerin performanslarının doğrulanması için şantiye otoritesi tarafından yapılması gereken functional performance tests (FPT) lerin geliştirilmesini sağlamak.

(35)

MTMD Test Ayar ve Dengeleme Çalıştayı • Bütün sistem ve ekipman testlerinin mülk sahibi tarafından kabul edilmesi için tavsiyede bulunmak

• Mülk sahibi eğitimlerinde kullanılacak işletme ve bakım kitapçıklarını ve "As Built" belgeleri incelemek.

• Mülk sahibi eğitimlerinin içeriğini ve daha sonra kullanılacak belgeleri koordine etmek

• Mülk sahibine sonuç raporunu sunmak

• İşin kapsamında bulunan garanti aşaması HAD – FTK çalışmalarını koordine etmek ve programlamak

(36)

CİHAZLAR

KALİBRASYON ve

(37)

KALİBRASYON ve SERTİFİKALARI



Ölçümlerde kullanılan cihazla ve ekipmanın uluslar arası geçerliliğe sahip kuruluşlarca kalibrasyonun yapılıp, sertifikalandırılmış olması gereklidir.



Kalibrasyon sertifikaları, üzerlerinde belirtildiği üzere belirli bir süre için geçerli olup; bu süre sonunda sertifikalar yenilenmelidir. Dolayısı ile cihazların belirli periyotlarda kalibrasyonlarının yapılması zorunludur.



Kalibrasyon sertifikalarının ve kalibrasyon

verilerinin saklanması, testleri yapılan cihazların

geriye dönük izlenebilirlikleri açısından önem arz

(38)

MTMD Test Ayar ve Dengeleme Çalıştayı NEBB sertifikalı bir firma projeye HAD – FTK prosedürlerini uygularken birçok cihaz kullanacaktır. Cihazların, tablo 4-1 (IP or SI) de yer alan şartları sağladığını kontrol etmek firmanın görevidir. Bir NEBB projesinde kullanılacak cihazlar iyi durumda olmalı ve üreticisinin talimatlarına uygun kullanılmalıdır.

NEBB, NEBB sertifikalı firmanın cihazların sahibi olmasını ister (SHALL). Table 4-1 (US or SI) sertifikalı bir firmanın sahip olması gereken minimum cihazları göstermektedir. Firma ayrıca cihazların bakımını yapmalı ve tabloda belirtilen sürelerde kalibre ettirmelidir.

Bütün cihazların kalibrasyonları tabloda belirtilen ile uyumlu olmalıdır, TABLE 4-1 (US or SI). Bu şart, firma cihazlara tek tek veya çok fonksiyonlu cihaz olarak sahip olsa da geçerlidir.

(39)

MTMD Test Ayar ve Dengeleme Çalıştayı SHALL Instruments Requirements for HVAC Section 7

Digital Camera 24 mm —72 mm 3 x Zoom 3.1 Mega Pixels Note 1

Temperature Measurement Air

Immersion Contact

-40 to 115°C -40 to 115°C -40 to 115°C

± 1% of reading

0.1°C 0.1°C 0.1°C

12 Months

True RMS Electrical Measurement Volts AC

Amperes

0 to 600 VAC 0 to 100 Amps

± 2% of reading ± 2% of reading

1.0 Volt 0.1 Ampere

12 Months

Air Pressure Measurement 0 to 2500 Pascals ± 2% of reading

2.5 Pa < 250 Pa

25 Pa ; 250 Pa 12 Months Air Velocity Measurement

(Not for Pitot tube traverses) 0.25 to 12.5 m/s ± 5% of reading 0.1 m/s 12 Months

Humidity Measurement 10 to 90% RH 2% RH 1% 12 Months

Hydronic Pressure Measurement

-760 mm hg.

to 400 kPa 0 to 700 kPa 0 to 1400 kPa

± 2% of reading

±2/o of reading ±2% of reading

3.3 kPa

6.7 kPa

16.7 kPa 12 Months

Hydronic Differential Pressure 0 to 25 kPa 0 to 300 kPa

± 2% of reading ± 2% of reading

250 Pa 3.0 kPa

(40)

ve SERTİFİKALARI

VELOCITY ( m / s )

0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5

DWYER

MEASURED

Seri 1

Doğrusal (Seri 1)

(41)

İLGİLİ

PROSEDÜRLER

(42)

Commissioning of HVAC Systems

Commissioning of Building Envelope Systems Commissioning of Electrical Systems

Commissioning of Special Electrical Systems Commissioning of Plumbing Systems

Commissioning of Fire Protection Systems

(43)

SÜREÇLER

(44)

çalışmasıdır.

Tesis sahibinin bu zamanda HAD – FTK otoritesini ve ekibini seçmesi ve görevlendirmesi gerekir.

Otoritenin proje grupları ve tedarikçilerle herhangi bir bağı olmayan, mutlaka bağımsız, tercihan proje konusunda deneyimli bir kişi veya ekip olması çok önemlidir.

HAD – FTK otoritesi gerekirse uzmanlardan da yararlanır.

Projenin hazırlanmasında, planlanmasında ve

programında bire bir yer alır.

(45)

Tesis sahibinin istek ve gereksinimi;

Başarılı bir proje için minimum karakteristikleri Sadece miktar değil, kaliteyi

Ölçülebilir ve doğrulanabilir kriterleri

içermelidir ve projenin en kritik belgesidir.

Proje ona göre değerlendirilecektir.

(46)

(47)

Bu aşamada HAD – FTK ekibi daha sonra doğrulama ve değerlendirme için gerekli önlemlerin alınmasını sağlar.

Tasarım sırasında değerlendirilmesi gereken bir konu da söz konusu tasarımın tesis sahibinin isteklerini gerçekten karşılayabileceğinin teyididir.

Yetersiz bir bütçenin istekleri tam karşılamadığı

daha bu aşamada irdelenmelidir.

(48)

HAD – FTK otoritesi hiçbir zaman yeniden tasarım ve hesap yapmaz.

Sadece tavsiyelerde ve uyarılarda bulunabilir.

Yükleniciye verilen projeler genellikle sadece

neyin yapılacağını ve hangi ekipmanın seçildiğini

içerir, seçimlerin nasıl yapıldığını, neden o

sistemin seçildiğini ve projenin genel mantığını

tam olarak yansıtmaz.

(49)

Bu bilgi, yüklenicinin önereceği bir değişikliğin değerlendirilmesinde veya işletme sırasında karşılaşılacak problemlerin çözümünde çok önemli olabilir.

Proje programına ve zamanlamasına HAD – FTK işlerinin de gerçekçi olarak integre edilmesi bu aşamada yapılır.

HAD – FTK zaman ve ayrıntılı, ince planlama

isteyen bir süreçtir.

(50)

Birçok projede HAD – FTK işleri bu aşamada başlatılır.

Bu yanlış bir yaklaşımdır, çünkü bazı düzeltmeler için çok geç kalınmış olabilir.

Yoğun çalışma ile bu gecikme kapatılabilir,

ancak birçok husus da göz ardı edilmiş

olabilir.

(51)

HAD – FTK açısından en uzun ve yoğun çalışma gerektiren aşamadır. Belirli aralıklarla işlerin kontrolu gerekir.

Örnek seçimi ve kontrolu yöntemiyle çalışılır.

Gruplar arası iletişimin sağlanması ve işlerin takibi için belirli aralıklarla gruplar arası toplantıların organizasyonu gerekir.

Her aşamada belgelendirme ve oluşturulan

(52)

Burada ince bir konu vardır. Yüklenici, HAD – FTK ekibi nasıl olsa kontrol ediyor diyerek kalite-kontrolu hafife alabilir, bu bir projenin akibetindeki en hassas ve mutlaka önlenmesi gereken bir konudur.

Bakım prosedürlerinin tespiti ve personel

eğitimleri de bu aşamada planlanan

hususlardır.

(53)

(54)

(55)

Bu aşama, projenin başarıyla bitirildiğinin ve işletme sahibinin isteklerinin teyit edildiği kısımdır.

Uzun bir süreç olabilir, mevsimsel ölçmeler gerekebilir.

Garanti şartlarının yerine getirildiğinin

doğrulanması da burada yapılır.

(56)

Her projenin sonunda öğrenilen derslerin ve kazanılan deneyimin tartışıldığı toplantıların yapılması ileride gerçekleştirilecek projeler açısından çok yararlı olacaktır.

Projenin sonunda işletme sahibine yapılan

işleri açıklayan ayrıntılı bir rapor, dosyalar

ekinde sunulur.

(57)

(58)

RAPORLAMA

(59)

MTMD Test Ayar ve Dengeleme Çalıştayı • Rapor kapak sayfası (SHALL)

• Rapor sertifika sayfası (SHALL)

• İçindekiler sayfası (SHALL)

• Yönetici özeti (SHALL)

• Proje OPR (SHOULD)

• HAD - FTK Planı (SHALL)

• Tutanaklar (SHALL)

• Doldurulmuş Pre Functional Test Formları ve Kontrol Listeleri (SHALL)

• Doldurulmuş Functional Performance Test Formları ve Kontrol Listeleri (SHALL)

• Gözlem raporları (SHALL)

• Eğitim kayıtları (SHOULD)

• HAD - FTK iletişimleri (SHALL)

(60)

(61)

(62)

(63)

Procedural Standards for Building Enclosure Testing

Procedural Standards for Certified Testing of Cleanrooms Procedural Standards for Fume Hoods Performance Testing Procedural Standards for Measurement of Sound and Vibration

Procedural Standards for Retro-Commissioning of Existing Buildings

Procedural Standards for Testing, Adjusting and Balancing of Environmental Systems

Procedural Standards for Whole Building Systems Technical Commissioning

(64)

(65)

(66)

66



AABC Commissioning Group



ASHRAE The American Society of Heating, Refrigerating and Air-Conditioning Engineers



BCxA Building Commissioning Association



IEEE Institute of Electronic & Electric Engineers



ISPE International Society for Pharmaceutical Engineering



NEBB National Environmental Balancing Bureau



SMACNA-TABB Sheet Metal and Air Conditioning Contractors' National Association / Testing Adjusting and Balancing Bureau



AEE Association of Energy Engineers

(67)

MTMD Test Ayar ve Dengeleme Çalıştayı BALANCING BUREAU

ASSOCIATED AIR BALANCE COUNCIL

TESTING, ADJUSTING, & BALANCIING BUREAU

National Balance Council

^-

(68)

 Mekanik tesisatlarda , montajın tamamlanmasını müteakip , tesisin devreye alınmasını Müteahhit yapar. Devreye alınan tesisin , geçici kabul öncesinde , testi , ayarları ve dengeleme işleri (kısaca TAD) Müteahhit tarafından yapılır. TAD için gerekli ölçü cihazları ve ekip Müteahhit tarafından temin sevk ve idare olunur. Müteahhit TAD işlemini belgelendirerek , tesisatı geçici kabul öncesi Fonksiyon Test Kontrol (kısaca FTK) işlemine hazır hale getirir.

 FTK işlemi öncelikle bu hususta ihtisas sahibi ve tarafsız bir Firma tarafından yapılmalıdır. FTK işlemini yapacak Firma tamamen

bağımsız ve taraflar ile hiçbir menfaat ilişkisi içinde olmamalıdır. FTK firmalarının daha önce yaptıkları benzer işler ile ilgili referansa sahip olmaları gerekmektedir .

 FTK işlemini yapacak olan Firma , işin başlangıcında İşveren tarafından proje müellifinin şartnamesine uygun olarak

görevlendirilmelidir.

 İşverenin proje müellifini seçmesinden hemen sonra daha proje

safhasında FTK işlerinin başlatılması gereklidir. Ancak en geç projenin tamamlanıp işverenin proje müdürlüğüne tesliminden ve mekanik

müteahhidin işe başlamasından önce FTK 'nın projeyi kontrol edip gerekli ölçme yerlerini ve ayar ve dengelemesinin yapılabilirliğini kontrol etmesi gerekmektedir.