Bankadaki Vadeli Altın Depo Hesabı Senetsiz-Senetli Alacaklar ve Eldeki Vadeli Çekler

(1)

I

ÖRNEKLER TABLOSU

AÇIKLAMA

A.FİNANSAL ARAÇLAR

Örnek FA-1 TL Kasası, Çek Kasası ve Vadesiz Banka Hesabı (TL)

Örnek FA-2 Kasadaki/Bankadaki (Vadesiz) Döviz Örnek FA-3 Bankadaki Vadesiz Döviz

Örnek FA-4 Kasadaki Altın

Örnek FA-5 Bankadaki Vadeli TL Hesabı Örnek FA-6 Bankadaki Vadeli Döviz Hesabı Örnek FA-7 Bankadaki Vadeli Altın Depo Hesabı

Örnek FA-8 Senetsiz-Senetli Alacaklar ve Eldeki Vadeli Çekler Örnek FA-9 Alacak Yapılandırması

Örnek FA-10 Kredi Kartıyla Peşin Fiyatına Taksitli Satış Örnek FA-11 Şüpheli Alacaklar

Örnek FA-12 Değersiz Alacaklar

Örnek FA-13 Kırdırılan (İskonto ettirilen) Senetler

Örnek FA-14 İşletmenin, Borcuna Karşılık Elindeki Müşteri Çeklerini Vermesi

Örnek FA-15 Kasa ve Çek Sayım Eksikleri ile TMSF’ye İntikal Eden Unutulmuş Banka Hesapları

Örnek FA-16 Değer Düşüklüğünün İptali

Örnek FA-17 Borsada İşlem Gören Hisse Senedi Satın Alınması Örnek FA-18 Halka Açık Olmayan Şirketin Hisse Senedi ya da

Ortaklık Payı

Örnek FA-19 K/Z Ortaklığı Belgesi

Örnek FA-20 Kuponlu Özel Sektör Tahvili (BİST’de İşlem Görmeyen)

Örnek FA-21 Sıfır Kuponlu Özel Sektör Tahvili (BİST’de İşlem Görmeyen)

Örnek FA-22 Borsada İşlem Gören Devlet Tahvili: Baştan Gerçeğe Uygun Değerinden Ölçme Tercihi

Örnek FA-23 Yatırım Fon Katılma Belgeleri

Örnek FA-24 Kısa Süre İçinde Ödenecek Borçlar ve Düzenlenen Vadesiz Çekler

Örnek FA-25 Senetli ve Senetsiz Borçlar ile Düzenlenen Vadeli Çekler

Örnek FA-26 Vazgeçilen Alacaklar (Ödenmeyecek Borçlar) Örnek FA-27 Alınan Krediler (TL)

(2)

II Örnek FA-28 İhraç Edilen Tahviller Örnek FA-29 Forward İşlemleri

Örnek FA-30 Swap İşlemleri (Para Swapı) Örnek FA-31 Faiz Swapı

Örnek FA-32 Opsiyon Sözleşmeleri (Opsiyon Primi ) Örnek FA-33 Hisse Senedi Alımı Opsiyon Sözleşmesi Örnek FA-34 Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası İşlemleri B.STOKLAR

Örnek ST-1 Stokların Değerlemesi Örnek ST-2 Stokların Değerlemesi

Örnek ST-3 Verilen Avanslar ve Stok Alımında Oluşan Kur Farkları

Örnek ST-4 Vade Farkı İçeren Mal Alımı

Örnek ST-5 Ayrıca Kredi Kullanarak Mal Satın Alımı Örnek ST-6 Kredi Kullanarak Özellikli Mal Satın Alma Örnek ST-7 İskontolu Mal Alımı (Miktar İskontosu) Örnek ST-8 İskontolu Mal Alımı (Tutar İskontosu) Örnek ST-9 Tarımsal Ürün - Stok İlişkisi

Örnek ST-10 Tarımsal Ürün - Stok İlişkisi

Örnek ST-11 Alım Satım Komisyonculuğu (Spekülatif Amaçlı Mal Alım Satımı)

Örnek ST-12 Normal Kapasite ve Stokların Maliyet Değeri Örnek ST-13 Normal Kapasite ve Stokların Maliyet Değeri Örnek ST-14 Normal Kapasite ve Stokların Maliyet Değeri

Örnek ST-15

Öngörülemeyen Yüksek Tutarda Üretim Giderleri ve Oluşan

Mamül Maliyeti

Örnek ST-16 Stok Maliyetini Oluşturan Kalemlerin Analizi Örnek ST-17 Ortak Ürünler ve Yan Ürünler

Örnek ST-18 Hizmet-Stok İlişkisi

Örnek ST-19 Stoklarda Değer Düşüklüğü Örnek ST-20 Yarı Mamülde Değer Düşüklüğü Örnek ST-21 Stoklarda Değer Düşüklüğünün İptali C.SATIŞ AMAÇLI DURAN VARLIKLAR VE DURDURULAN FAALİYETLER

Örnek SADV-1 Kullanılan Makinenin Satış Amaçlı Hale Gelmesi Örnek SADV-2 Satış Amaçlı Duran Varlıkta Değer Düşüklüğü Örnek SADV-3 Satış Amaçlı Duran Varlıkta Değer Artışı Örnek SADV-4 Satış Amaçlı Varlık Grubu

(3)

III D.FİNANSAL YATIRIMLAR

Örnek FY-1 Uzun Vadeli Elde Tutulacak Devlet Tahvili Örnek FY-2 Uzun Süre Elde Tutulacak Ortaklık Payları Örnek FY-3 Yatırım Yapılan İştirakin Kar Açıklaması

Örnek FY-4 İştirakde Negatif Şerefiye ve Pazarlıklı Satın Alımlar Örnek FY-5 İştirak, Zarar Açıklamıştır

Örnek FY-6 Yatırım Yapılan İştirakte Değer Düşüklüğü ve İptali Örnek FY-7 Yatırım Yapılan İştirakte Avans Kar Payı Dağıtımı ile

İştirakin Satışı

Örnek FY-8 İştirak Değer Artışının Diğer Kapsamlı Gelirde Muhasebeleştirilmesi

Örnek FY-9 Müşterek Faaliyetler: Ortak Konsorsiyum Örneği Örnek FY-10 Müşterek Faaliyet Olarak Varlık Kullanımı Örnek FY-11 İş Ortaklığının Kar Açıklaması

Örnek FY-12 İş Ortaklığının Zarar Açıklaması E.MADDİ DURAN VARLIKLAR

Örnek MDV-1 Gayrimenkulün Peşin Satın Alınması

Örnek MDV-2 Kredili Maddi Duran Varlık Alımı, Montajı ve Alanın Eski Hale Getirilmesi Harcamaları

Örnek MDV-3 Maddi Duran Varlığın Maliyetini Oluşturan Kalemler Örnek MDV-4 Özel Bakım Malzemeleri ile Büyük Çaplı Kontrol Örnek MDV-5 Yenileme Harcamaları (Gemi Yenilemesi)

Örnek MDV-6 Büyük Çaplı Kontroller (Uçağın 3 Yılda Bir Periyodik Bakıma Alınması)

Örnek MDV-7 Satın Alınan Küçük Demirbaşlar Örnek MDV-8 İmal Edilen Gayrimenkul

Örnek MDV-9 Normal Takas Uygulaması

Örnek MDV-10 Başkasının Arsası Üzerine Kat Karşılığı Bina Yapılması

Örnek MDV-11 Maliyet Yöntemi ile Ölçülen Makine

Örnek MDV-12 Yeniden Değerleme Yöntemi Uygulaması ve Değer Artışı

Örnek MDV-13 Yeniden Değerleme Yöntemi Uygulaması ve Değer Azalışı

Örnek MDV-14 Yeniden Değerleme Uygulaması ve Maddi Duran Varlık Satışı

Örnek MDV-15 Maddi Duran Varlık Maliyeti ve Amortisman Uygulaması

Örnek MDV-16 Amortismanda Yöntem Farklılığı ve Mali Kara Etkisi

(4)

IV

Örnek MDV-17 Amortismanda Yöntem Farklılığı ve Mali Kara Etkisi Örnek MDV-18 Amortismanda Yöntem Farklılığı ve Mali Kara Etkisi Örnek MDV-19 Amortismanda Yöntem Farklılığı ve Mali Kara Etkisi Örnek MDV-20 Taksitli Satın Alınan Maddi Duran Varlık Maliyet

Bedeli ve Amortisman Tutarına Etkisi Örnek MDV-21 Maddi Duran Varlığın Önemli Parçalarının

Amortismanı

Örnek MDV-22 Taş Ocakları-Araziler ve Amortisman Uygulaması Örnek MDV-23 Santral Yapımı Gibi Komplike İşler ve Amortisman

Uygulaması

Örnek MDV-24 Özel Maliyet Bedellerinin Durumu Örnek MDV-25 MDV Değer Düşüklüğü Örnek Uygulama

Örnek MDV-26 Yeniden Değerleme Modeli Uygulaması ve Varlıkta Değer Düşüklüğü

Örnek MDV-27 Değer Düşüklüğü ve Tazminat Uygulaması Örnek MDV-28 Değer Düşüklüğü Zararının İptal Edilmesi Örnek MDV-29 MDV Satışı

Örnek MDV-30 Yeniden Değerlenmiş MDV Satışı F.YATIRIM AMAÇLI GAYRİMENKULLER

Örnek YAGM-1 Yatırım Amaçlı Arsa Satın Alınması

Örnek YAGM-2 Yatırım Amaçlı Gayrimenkul İnşası : Öngörülemeyen İlave Harcamalar

Örnek YAGM-3 Yatırım Amaçlı AVM İnşaatı ve Kullanılan Banka Kredisi

Örnek YAGM-4 Farklı Amaçlarla İnşa Edilen Gayrimenkullerde Yatırım Amaçlı Gayrimenkul Olan Kısmın Değeri Örnek YAGM-5 Kira ile Tutulmuş Gayrimenkulün Başkasına

Kiralanması

Örnek YAGM-6 Yatırım Amaçlı Gayrimenkullerde Değer Düşüklüğü Örnek YAGM-7 Yatırım Amaçlı Gayrimenkullerde Amortisman

Uygulaması

Örnek YAGM-8 Yatırım Amaçlı Gayrimenkulün Sahibi Tarafından Kullanılmaya Başlanması

Örnek YAGM-9

Yatırım Amaçlı Gayrimenkulden Stoklara Transfer İçin Gayrimenkulün Satış Amacıyla Geliştirilmeye Başlanması

Örnek YAGM-10 Sahibi Tarafından Kullanılan Gayrimenkulden Yatırım Amaçlı Gayrimenkule Transfer

Örnek YAGM-11 Stoklardaki Gayrimenkulün Yatırım Amaçlı Gayrimenkule Dönüşmesi

(5)

V

Örnek YAGM-12 Yatırım Amaçlı Gayrimenkul Satışı

G.MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR VE ŞEREFİYE Örnek MODV-1 MODV Satın Alımı

Örnek MODV-2 Aktifleştirme Sonrası Harcamalar: Aktifteki Yazılıma Yeni Uygulama Eklenmesi

Örnek MODV-3 KOSGEB’den Ücretsiz Yazılım Alınması Örnek MODV-4 Takasa Konu MODV Örnek Uygulama Örnek MODV-5 Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri Örnek MODV-6 İşletmede İmal Edilen Yazılım

Örnek MODV-7 Aktifleştirilmiş Web Sitesinin Maliyet Yöntemiyle Ölçümü

Örnek MODV-8 Şirketin Tanıtımı Amacıyla Yaptırılan Web Sitesi İçin Ödenen Bedel

Örnek MODV-9 Yeniden Değerlenen Taksi Plakaları Örnek MODV-10 Marka Değer Düşüklüğü

Örnek MODV-11 49 Yıllığına Alınan İşletme Hakkı Lisansının İtfası Örnek MODV-12 Hak Satışı

Örnek MODV-13 Şerefiyenin Kayda Alınması, Değer Düşüklüğü ve İtfası

Örnek MODV-14 Negatif Şerefiye ve Pazarlıklı Satın Alımlar H.ÇALIŞANLARA SAĞLANAN FAYDALAR

Örnek ÇSF-1 Ödenen Ücret ve İkramiyeler Örnek ÇSF-2 Biriken Hastalık İzni

Örnek ÇSF-3 Personele Kardan Pay Verilmesi Örnek ÇSF-4 Bireysel Emeklilik Fon Payı

Örnek ÇSF-5 Kıdem Tazminatı Karşılığı Ayrılması ve Ödenmesi Örnek ÇSF-6 Dönemsel Ayrılan Kıdem Tazminatı

Örnek ÇSF-7 Biriktirilen Ücretli İzinler

Örnek ÇSF-8 Ödenen Ücret, Ödenen İhbar Tazminatı Örnek ÇSF-9 Ödenen Tazminatlar

I.KARŞILIKLAR, KOŞULLU BORÇLAR, KOŞULLU VARLIKLAR Örnek KARŞ-1 Gider Karşılığı

Örnek KARŞ-2 Ekonomik Açıdan Dezavantajlı Sözleşmeler Örnek KARŞ-3 Yeniden Yapılandırmalar

Örnek KARŞ-4 Karşılığı, Bir Varlığın Maliyetinin Parçası Olarak Muhasebeleştirme

Örnek KARŞ-5 Garanti Karşılıkları

Örnek KARŞ-6 Satılan Mala İlişkin İade İhtimali

(6)

VI J.DEVLET TEŞVİKLERİ VE YARDIMLARI

Örnek DEVT-1 Gelir Yaklaşımı Örnek Uygulamaları: Nakit Desteği Örnek DEVT-2 KOSGEB’in Bedelsiz Yazılım Vermesi

Örnek DEVT-3 Brüt Yöntem-Net Yöntem Karşılaştırması

Örnek DEVT-4 Belli Şartları Yerine Getirme Gereği: Kalkınma Ajansı Hibesi

Örnek DEVT-5 Faizsiz Kredi Desteği Örnek DEVT-6 Düşük Faizli Kredi Desteği Örnek DEVT-7 Koşullu Bölgesel Teşvikler

Örnek DEVT-8 Devlet Teşviklerinin Geri Ödenmesi

Örnek DEVT-9 Sermaye Yaklaşımı: Nakit Desteği: Koşulsuz, Karşılıksız Parasal Destek

Örnek DEVT-10 Nakit Desteği: TEYDEP'ten Maddi Destek Alan Ar-Ge Projesi

Örnek DEVT-11 KOSGEB’in Bedelsiz Yazılım Vermesi

Örnek DEVT-12

Belli Şartları Yerine Getirme Gereği: Sermaye Yaklaşımı Örnek Uygulama: Kalkınma Ajansından Alınan Hibe

K.KİRALAMA İŞLEMLERİ

Örnek KİR-1 Finansal Kiralama Uygulaması-Kiracı Örnek KİR-2 Finansal Kiralama-Başlangıç Giderleri Örnek KİR-3 Finansal Kiralama-Kalıntı Değer

Örnek KİR-4 Finansal Kiralama-İlk Yıl Taksidindeki Faiz Tutarının Gider ya da Maliyet Niteliği

Örnek KİR-5 Kiralayan: Normal Finansal Kiraya Verme İşlemi Örnek KİR-6 Üretici veya Satıcı Konumundaki Kiralayanlar:

Varlığın satış değeri onun gerçeğe uygun değeridir

Örnek KİR-7

Üretici veya Satıcı Konumundaki Kiralayanlar:

Varlığın değeri asgari kira ödemelerinin bugünkü değeridir

Örnek KİR-8 Faaliyet Kiralamasında Taşınma Masrafları Kiralayana Aitse

Örnek KİR-9 Kiralayanın Faaliyet Kiralaması İşlemleri Örnek KİR-10 Kira ile Tutulmuş Gayrimenkulün Başkasına

Kiralanması

Örnek KİR-11 Makinenin Sat ve Geri Kirala Uygulaması Örnek KİR-12 Binanın Sat ve Geri Kirala Uygulaması

Örnek KİR-13 Gayrimenkullerin Satılıp Geri Faaliyet Kiralaması Yoluyla Edinilmesi Teşviği

L.HASILAT UYGULAMALARI

(7)

VII

Örnek HA-1 Peşin Mal Satışı veya Hizmet Sunumu Örnek HA-2 İskontolu Satış

Örnek HA-3 Kasa İskontosu (Erken Ödeme İskontosu) Örnek HA-4 Ciro Primi

Örnek HA-5 Promosyonlu satışlar-1 Örnek HA-6 Promosyonlu satışlar-2 Örnek HA-7 Hediye Puanlı Satış

Örnek HA-8 Turizm Acentesi ve Beyaz Eşya Bayii Örnek HA-9 Vadeli Satış

Örnek HA-10 Kredi Kartıyla Yapılan Peşin Fiyatına Taksitli Satışlar Örnek HA-11 Benzer Değerli Varlıkların Takası

Örnek HA-12 Başkasının Arsası Üzerine Kat Karşılığı Bina Yapılması

Örnek HA-13 Hasılat Tespitinde İşlemlerin Ayrıştırılması Örnek HA-14 Mal Satışı: Satılan Malın İadesi Mümkünse Örnek HA-15 Satılan Mala Beklenen Reklamasyon Uygulaması Örnek HA-16 Mülkiyeti Muhafaza Kaydıyla Yapılan Satışlar Örnek HA-17 Yurtdışına Muhasebe Hizmeti Verilmesi Örnek HA-18 Bitmemiş Film Giderlerinin Aktifleştirilmesi Örnek HA-19 Doğalgaz Çevrim Santralleri Kurulum Bedelleri Örnek HA-20 Bakım Onarım Hizmetleri

Örnek HA-21 Kişiye Özel Yazılım Geliştirilmesi Örnek HA-22 Bankadaki Vadeli TL Hesabı Örnek HA-23 Lisans Ücretleri ve İsim Hakları Örnek HA-24 Temettü Gelirlerinin Tahakkuku M.YAPIM SÖZLEŞMELERİ

Örnek İNŞ-1 Klasik Bir Yapım Sözleşmesi

Örnek İNŞ-2 Ekonomik Açıdan Dezavantajlı Sözleşmeler Örnek İNŞ-3 Hasılatın Tahsilinin İmkansız Olduğu Sözleşmeler

İÇİNDEKİLER

1 GİRİŞ 3

2 MUHASEBE STANDARTLARINDA KULLANILAN BAZI KAVRAMLAR: 11 3 DÖNEM VERGİSİNİN HESABINDA TİCARİ - KAR MALİ KAR AYRIMI: 17

3.1 TMS/TFRS’ler ile Vergi Uygulamalarının Değerleme Anlayışındaki

(8)

VIII

Farklılıkları: 17

3.2 Neden Ticari Kâr Mali Kâr Farklılığı Ortaya Çıkar? 18

4 UYGULAMA SORUNLARI: 21

4.1 Muhasebe Standartlarına Uygulanacak Hesap Planı Sorunu: 21 4.2 Muhasebe Standartlarının Uygulama Sorunları: 22

4.3 Vergi Kanunlarının Uygulama Sorunları: 22

5 BU ÇALIŞMANIN HEDEFİ: 23

5.1 Kitabımızın TMS/TFRS Başlangıç Geçiş Uygulamasında Kullanılması: 24 5.2 Kitabımızın Geçici Vergi Dönemleri (Ara Dönem) Raporlamalarında

Kullanılması: 25

6 BU KİTABI NASIL OKUMALI? 27

7 MUHASEBE STANDARTLARI UYGULAMASINDA GELİR VERGİSİ HESABI: 31 7.1 Ertelenen Vergi Uygulaması İçin Bazı Tanım ve Açıklamalar: 32

7.2 Vergiye Esas Değer 34

7.3 Ertelenmiş Verginin Hesabı 35

7.4 Dönem Vergisi ve Ertelenen Vergi Tutarının Tespiti ve Muhasebeleştirilmesi: 36

7.5 Uygulamanın Özeti: 37

1. BÖLÜM : FİNANSAL ARAÇLAR

1 TEMEL BİLGİ 43

1.1 TFRS 9 Standardı ve Finansal Araçların Ölçümü 43 1.2 Vergi Usul Kanunu (VUK) Uyarınca Finansal Araçların Değerlemesi 57

2 NAKİT VE ALACAKLAR: 59

2.1 TL Kasası, Çek Kasası ve Vadesiz Banka Hesabı (TL) 59

2.2 Kasadaki/Bankadaki (Vadesiz) Döviz : 61

2.3 Bankadaki Vadesiz Döviz: 66

2.4 Aktifteki Altının Ölçümü/Değerlemesi: 70

2.4.1 Kasadaki Altın 70

2.4.2 Banka Vadesiz Altın Depo Hesabı: 71

2.5 Bankadaki Vadeli TL Hesabı: 75

2.6 Bankadaki Vadeli Döviz Hesabı: 80

2.7 Bankadaki Vadeli Altın Depo Hesabı: 85

2.8 Senetsiz-Senetli Alacaklar ve Eldeki Vadeli Çekler: 90

2.9 Alacak Yapılandırması: 96

2.10 Kredi Kartıyla Peşin Fiyatına Taksitli Satış Alacağı: 102 3 FİNANSAL VARLIK VE BORÇLARDA DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ VE DEĞER

DÜŞÜKLÜĞÜNÜN İPTALİ: 106

3.1 Değer Düşüklüğü: 106

3.1.1 TFRS Uygulaması: 106

3.1.2 Vergi Uygulaması: 109

(9)

IX

3.2 Değer Düşüklüğüne Uğramış Finansal Varlıklar: 110

3.2.1 Şüpheli Alacaklar : 110

3.2.2 Değersiz Alacaklar: 117

3.2.3 Kırdırılan (İskonto ettirilen) Senetler: 122 3.2.4 İşletmenin, Borcuna Karşılık Elindeki Müşteri Çeklerini Vermesi: 125 3.2.5 Kasa ve Çek Sayım Eksikleri ile TMSF’ye İntikal Eden Unutulmuş

Banka Hesapları: 129

3.3 Değer Düşüklüğünün İptali: 133

4 KISA VADELİ ELDE TUTULAN FİNANSAL YATIRIMLAR: 137

4.1 Hisse Senetleri: 137

4.1.1 Borsada İşlem Gören Hisse Senedi Satın Alınması: 139 4.1.2 Halka Açık Olmayan Şirketin Hisse Senedi ya da Ortaklık Payı: 143

4.2 K/Z Ortaklığı Belgesi: 148

4.3 Devlet ve Özel Sektör Borçlanma Senetleri: 154 4.3.1 Kuponlu Özel Sektör Tahvili (BİST’de İşlem Görmeyen): 158 4.3.2 Sıfır Kuponlu Özel Sektör Tahvili (BİST’de İşlem Görmeyen) : 164 4.4 Borsada İşlem Gören Devlet Tahvili: (Baştan Gerçeğe Uygun

Değerinden ÖlçmeTercihi) 168

4.5 Yatırım Fon Katılma Belgeleri 171

4.5.1 TFRS 9 Uygulaması: 171

5 BORÇLAR 179

5.1 TFRS 9 Uygulaması: 179

5.2 Vergi Uygulaması: 179

5.3 Kısa Süre İçinde Ödenecek Borçlar ve Düzenlenen Vadesiz Çekler : 181 5.4 Senetli ve Senetsiz Borçlar ile Düzenlenen Vadeli Çekler : 183 5.5 Vazgeçilen Alacaklar (Ödenmeyecek Borçlar) 189

5.6 Alınan Krediler (TL) 194

5.7 İhraç Edilen Tahviller: 200

6 TÜREV ÜRÜNLER 205

6.1 Temel Bilgi 205

6.2 Türev ürünlere İlişkin TFRS 9 Uygulaması 208

6.3 Türev Ürünlere İlişkin Vergi Uygulamaları: 209

6.4 Forward İşlemleri 214

6.5 Swap İşlemleri 220

6.5.1 Para Swapı: 221

6.5.2 Faiz Swapı : 225

6.6 Opsiyon Sözleşmeleri 229

6.6.1 1. Opsiyon Primi 230

6.6.2 Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası İşlemleri 236

(10)

X 2. BÖLÜM : STOKLAR

1 TEMEL BİLGİ: 241

2 STOKLARIN DEĞERLEMESİ: 244

2.1 TMS 2 Uygulaması: 244

2.3 Örneklendirme: 246

3 TİCARİ MALLAR 249

3.1 Genel Bilgi: 249

3.2 Borçlanma Maliyetlerinin Durumu: 251

3.3 Verilen Avanslar ve Stok Alımında Oluşan Kur Farkları : 253

3.4 Vade Farkı İçeren Mal Alımı : 261

3.6 Ayrıca Kredi Kullanarak Mal Satın Alınması : 267 3.7 Kredi Kullanarak, Özellikli Mal Satın Alınması : 271 3.8 İskontolu Mal Alınması (Miktar İskontosu) : 276

3.9 İskontolu Mal Alımı (Tutar İskontosu) : 280

3.10 Tarımsal Ürün - Stok İlişkisi : 287

3.11 Alım Satım Komisyonculuğu (Spekülatif Amaçlı Mal Alım Satımı) : 296

4 ÜRETİLEN MALLAR: 300

4.2 Vergi Uygulamaları: 301

4.3 Normal Kapasite ve Stokların Maliyet Değeri : 304 4.4 Öngörülemeyen Yüksek Tutarda Üretim Giderleri, Oluşan Mamül Maliyeti : 318 4.5 Stok Maliyetini Oluşturan Kalemlerin Analizi : 323

4.6 Ortak Ürünler ve Yan Ürünler : 332

5 HİZMET -STOK İLİŞKİSİ 341

6 STOKLARDA DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ UYGULAMASI VE DEĞER

DÜŞÜKLÜĞÜNÜN İPTALİ 346

6.1 Stoklarda Değer Düşüklüğü : 346

6.1.1 TMS 2 Uygulaması: 346

6.2 Yarı Mamülde Değer Düşüklüğü: 352

6.3 Stoklarda Değer Düşüklüğünün İptali 353

3. BÖLÜM : SATIŞ AMAÇLI DURAN VARLIKLAR

1.1 TFRS 5’e Göre Sınıflama: 361

(11)

XI

1.1.1 TFRS 5 Kapsamındaki Varlıklar ve Varlık Grupları 362 1.1.2 TFRS 5 Sınıfına Alınan Duran Varlıklarda Amortismanların Durumu: 364 1.1.3 TFRS 5 Kapsamına Alınan Duran Varlıklarda Değer Düşüklüğü-

Değer Artışı Uygulamaları: 364

1.1.4 Satış Planı Değişiklikleri ve Varlığı TFRS 5 Kapsamından Çıkarma: 364

1.2 VERGİ UYGULAMASI: 365

1.2.1 Genel Olarak: 365

1.2.2 İştirakin Satış Amaçlı Elde Tutulan Olarak Sınıflandırılması: 366 1.2.3 Vergi Kanunlarında Ortaklık Paylarının Satış Olasılığı 367

1.3 Özet Karşılaştırma: 368

2 ÖRNEK UYGULAMALAR: 371

2.1 Kullanılan Makinenin Satış Amaçlı Hale Gelmesi : 371 2.2 Satış Amaçlı Duran Varlıkta Değer Düşüklüğü 375

2.3 Satış Amaçlı Duran Varlıkta Değer Artışı 379

2.4 Satış Amaçlı Varlık Grubu : 383

3 DURDURULAN FAALİYETLERİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ: 387

3.1 TFRS 5 Kapsamında Durdurulan Faaliyetler: 387

3.2 Vergi Uygulaması 388

3.2.1 GVK Açısından Varlık, Varlık Grubu Satışı, Faaliyetin

Durması Ve Hisse Satışı: 388

3.2.2 KVK Açısından Varlık, Varlık Grubu Satışı, Faaliyetin Durması ve

Hisse Satışı: 389

3.2.3 Değerlendirme: 391

4. BÖLÜM : FİNANSAL DURAN VARLIKLAR

1 UZUN SÜRE ELDE TUTULACAK FİNANSAL YATIRIMLAR 395

1.1 Uzun Vadeli Elde Tutulacak Devlet Tahvili 396

1.2 Uzun Süre Elde Tutulacak Ortaklık Payları 400

2 İŞTİRAKLER VE İŞ ORTAKLIKLARI: 403

2.1 TMS 28 Uygulaması 403

3 İŞTİRAKLER ÖRNEKLER: 412

3.1 Yatırım Yapılan İştirakin Kar Açıklaması : 412 3.2. İştirakde Negatif Şerefiye ve Pazarlıklı Satın Alımlar : 416

3.2 İştirak, Zarar Açıklamıştır : 420

3.3 Yatırım Yapılan İştirakte Değer Düşüklüğü ve İptali : 423 3.4 Yatırım Yapılan İştirakte Avans Kar Payı Dağıtımı ile İştirakin Satışı 427 3.5 İştirak Değer Artışının Diğer Kapsamlı Gelirde Muhasebeleştirilmesi : 433

4 İŞ ORTAKLIKLARI 435

4.1 TMS 28/TFRS 11 Uygulaması: 435

(12)

XII

5 İŞ ORTAKLIĞI ÖRNEKLERİ 444

5.1 Müşterek Faaliyetler: Ortak Konsorsiyum Örneği 444

5.2 İş Ortaklıkları 452

5.2.1 TMS 28/TFRS 11 Uygulaması: 452

5.2.3 İş Ortaklığı Örnekleri 454

5.2.3.1 İş Ortaklığının Kar Açıklaması : 454 5.2.3.2 İş Ortaklığının Zarar Açıklaması : 459

5. BÖLÜM : MADDİ DURAN VARLIKLAR

2 SATIN ALINAN MADDİ DURAN VARLIKLAR: 469

2.1 Temel Bilgi 469

2.2 Örnek Uygulamalar 473

2.2.1 Gayrimenkulün Peşin Satın Alınması : 473

2.2.2 Kredili Maddi Duran Varlık Alımı, Montajı ve Alanın Eski Hale

Getirilmesi Harcamaları 477

2.2.3 Maddi Duran Varlığın Maliyetini Oluşturan Kalemler : 483 2.2.4 Yedek Parçalar, Yardımcı Donanım ve Servis Donanımının

Maddi Duran Varlık Niteliği : 489

2.2.5 Yenileme Harcamaları : 496

2.2.6 Büyük Çaplı Kontroller : 501

2.2.7 Normal Bakım Onarım Giderleri: 505

2.2.8 Satın Alınan Küçük Demirbaşlar: 505

3 İMAL EDİLEN MADDİ DURAN VARLIK: 509

3.3 Uygulama Örnekleri 511

3.3.1 İmal Edilen Gayrimenkul : 511

4 VARLIKLARIN TAKASI 517

4.1 Genel Uygulama: 517

4.2 Başkasının Arsası Üzerine Kat Karşılığı Bina Yapılması 523 5 MADDİ DURAN VARLIKLARIN DÖNEM SONU DEĞERLEMESİ (ÖLÇÜMÜ) 528

5.1 Maliyet Yöntemi 528

5.1.1 Maliyet Yöntemi Örnekleri 529

(13)

XIII

5.1.1.1 Maliyet Yöntemi ile Ölçülen Makine 529

5.2 Yeniden Değerleme Yöntemi: 532

5.2.1 Uygulama Örnekleri 536

5.2.1.1 Yeniden Değerleme Yöntemi Uygulaması ve Değer Artışı 536 5.2.1.2 Yeniden Değerleme Yöntemi Uygulaması ve Değer Azalışı 540 5.2.1.3 Yeniden Değerleme Uyg. ve Maddi Duran Varlık Satışı 544

6 AMORTİSMAN UYGULAMASI: 547

6.3 Uygulama Örnekleri: 555

6.3.1 Maddi Duran Varlık Maliyeti ve Amortisman Uygulaması : 555 6.3.2 Amortismanda Yöntem Farklılığı ve Mali Kara Etkisi : 558 6.3.3 Taksitli Satın Alınan Maddi Duran Varlık Maliyet

Bedeli ve Amortisman Tutarına Etkisi : 573

6.3.4 Maddi Duran Varlığın Önemli Parçalarının Amortismanı : 578

6.3.4.1 Örnek Uygulama 580

6.3.5 Taş Ocakları-Araziler ve Amortisman Uygulaması 584 6.3.6 Santral Yapımı Gibi Komplike İşler ve Amortisman Uygulaması 589

6.4 Özel Maliyet Bedellerinin Durumu : 593

7 MADDİ DURAN VARLIKLARDA DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ 599

7.3 MDV Değer Düşüklüğü Örnek Uygulama 604

7.4 Yeniden Değerleme Modeli Uygulaması ve Varlıkta Değer Düşüklüğü: 608

7.5 Değer Düşüklüğü ve Tazminat Uygulaması: 611

7.6 Değer Düşüklüğü Zararının İptal Edilmesi 616

8 MADDİ DURAN VARLIKLARIN BİLANÇO DIŞI BIRAKILMASI: 623

8.3 Yeniden Değerlenmiş MDV Satışı 629

6. BÖLÜM : YATIRIM AMAÇLI GAYRIMENKULLER

2 İLK MUHASEBELEŞTİRME: 638

2.3 Satın Alınan Yatırım Amaçlı Gayrimenkul ve Borçlanma Maliyetleri: 639

(14)

XIV

2.3.1 Yatırım Amaçlı Gayrimenkulü Vadeli Satın Alma 639 2.3.2 Yatırım Amaçlı Gayrimenkulü Satın Almada Vade Farkı

Dışındaki Finansman Giderleri: 640

2.4 Günlük Bakım-Onarım Giderlerinin Durumu: 641

2.5 Yenileme Giderlerinin Durumu: 641

2.6 Finansal Kiralamaya Konu Gayrimenkulün Durumu: 642 2.7 Yatırım Amaçlı Gayrimenkullerin Takas İşlemlerine Konu Olması 644

3 YATIRIM AMAÇLI GAYRİMENKULÜN SONRAKİ ÖLÇÜMÜ: 647

3.1 TMS 40 Uygulaması 1: Yatırım Amaçlı Gayrimenkulün Gerçeğe

Uygun Değerden Ölçümünün Tercih Edilmesi: 647

3.3 TMS 40 Uygulaması 2: Maliyet Yöntemiyle Ölçüm: 649

3.4.1 İşletmede İmal Edilen Gayrimenkulün Durumu: 650

4 ÖRNEK UYGULAMALAR: 656

4.1 Yatırım Amaçlı Arsa Satın Alınması : 656

4.2 Yatırım Amaçlı Gayrimenkul İnşası : Öngörülemeyen İlave Harcamalar 660 4.3 Yatırım Amaçlı AVM İnşaatı ve Kullanılan Banka Kredisi 664 4.4 Farklı Amaçlarla İnşa Edilen Gayrimenkullerde Yatırım Amaçlı

Gayrimenkul Olan Kısmın Değeri : 669

4.5 Kira ile Tutulmuş Gayrimenkulün Başkasına Kiralanması : 674 4.6 Yatırım Amaçlı Gayrimenkullerde Değer Düşüklüğü 681

4.6.1 Örnek Uygulama: 681

4.7 Yatırım Amaçlı Gayrimenkullerde Amortisman Uygulaması : 684

4.7.1 Örnek ve Açıklama: 684

5 GAYRİMENKULÜN BAŞKA SINIFA TRANSFERİ: 687

5.1 Maliyet Yönteminin Uygulanması ve Transfer İşlemleri: 688 5.2 Gerçeğe Uygun Değer ile Ölçüm ve Transfer İşlemleri: 688

5.2.1 Yatırım Amaçlı Gayrimenkulün Sahibi Tarafından Kullanılmaya

Başlanması: 689

5.2.1.1 TMS 40 Uygulaması: 689

5.2.1.2 Vergi Uygulaması: 689

5.2.1.3 Örnek Uygulama: 690

5.2.2 Yatırım Amaçlı Gayrimenkulden Stoklara Transfer İçin

Gayrimenkulün Satış Amacıyla Geliştirilmeye Başlanması : 693

5.2.2.1 TMS 40/TMS 2 Uygulaması: 693

5.2.2.2 Vergi Uygulaması: 693

5.2.3 Sahibi Tarafından Kullanılan Gayrimenkulden Yatırım Amaçlı

(15)

XV

Gayrimenkule Transfer: 698

5.2.3.1 TMS 40 Uygulaması 698

5.2.3.2 Vergi Uygulaması 698

5.2.4 Stoklardaki Gayrimenkulün Yatırım Amaçlı Gayrimenkule

Dönüşmesi: 703

5.2.4.1 TMS 40 Uygulaması 703

5.2.4.2 Vergi Uygulaması 703

6 GAYRİMENKULÜ ELDEN ÇIKARMA 707

6.1 Örnek Uygulama: Yatırım Amaçlı Gayrimenkul Satışı : 708

7. BÖLÜM : MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR

2 MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLARDA İLK KAYDA ALMA: 727

2.3 Satın Alınan Maddi Olmayan Duran Varlıklar: 731

2.3.1 MODV Satın Alımı: Örnek Uygulama 732

2.4 Maddi Olmayan Duran Varlıklarda Aktifleştirme Sonrasındaki İlişkili

Harcamaların Durumu 736

2.4.1 Maddi Olmayan Duran Varlığın Aktifleştirme Sonrası Harcamaları:

Aktifteki Yazılıma Yeni Uygulama Eklenmesi 738

2.5 İşletme Birleşmesinin Bir Parçası Olarak Maddi Olmayan Duran Varlık

Edinimi ve Devralınan Ar-Ge Projelerinin Varlık Niteliği: 742 2.6 Maddi Olmayan Duran Varlıkları Devlet Teşviği Yoluyla Elde Etme: 743 2.6.1 Örnek Uygulama: KOSGEB’den Ücretsiz Yazılım Alınması 745 2.7 Maddi Olmayan Duran Varlıkları Takas Yoluyla Elde Etme: 749

2.7.1 Takasa Konu MODV Örnek Uygulama 752

2.8 İşletme İçi Yaratılan Şerefiyenin Durumu 756

3 İmal Edilen Maddi Olmayan Duran Varlıklar: 757

3.1.1 İşletmede Oluşturulan Maddi Olmayan Duran Varlığın Maliyet Değ.: 760

3.3 Kuruluş ve Örgütlenme Giderlerinin Maddi Olmayan Duran Varlık Niteliği 764

3.4 İşletmede İmal Edilen Yazılım: 771

4 MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLARIN MUHASEBELEŞTİRİLME

SONRASI ÖLÇÜMÜ 777

(16)

XVI

4.1 Maliyet Yöntemi ile Ölçüm: 777

4.1.1 Örnek Uygulama: Aktifleştirilmiş Web Sitesinin Maliyet

Yöntemiyle Ölçümü 778

4.1.2 Şirketin Tanıtımı Amacıyla Yaptırılan Web Sitesi İçin Ödenen Bedel: 780

4.2 Yeniden Değerleme Yöntemi 784

4.2.1 Örnek Uygulama: Yeniden Değerlenen Taksi Plakaları 787 5 MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLARDA DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ: 790

5.1 TMS 38/TMS 36 Uygulaması 790

5.3 Değer Düşüklüğü İçin Örnek Uygulama: Marka Değer Düşüklüğü 792 6 MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLARDA AMORTİSMAN UYGULAMASI 795

6.1.1 Faydalı Ömür: 795

6.1.2 Sınırlı Yararlı Ömre Sahip Maddi Olmayan Duran Varlıklar: 796 6.1.3 Sınırsız Yararlı Ömre Sahip Maddi Olmayan Duran Varlıklar: 797

6.2.1 Genel Amortisman Uygulaması: 798

6.2.2 Devir Halinde Amortisman Uygulaması: 798

6.2.3 Birleşme Halinde Amortisman Uygulaması: 799 6.2.4 Aktifleştirilen Ar-Ge Harcamalarının İtfası: 799

6.2.5 İtfa Süresi: 799

6.2.6 İtfa Yöntemi: 800

6.2.7 Belli Bir Tutarı Aşmayan Maddi Olmayan Duran Varlıklarda

Amortisman Uygulaması: 800

6.2.8 Kalıntı Değer 800

6.2.9 İtfa Süresi ve İtfa Yönteminin Gözden Geçirilmesi 801 6.2.10 Sınırsız Yararlı Ömre Sahip Maddi Olmayan Duran Varlıklar 801 6.3 MODV Amortismanı Örnek Uygulama: 49 Yıllığına Alınan İşletme

Hakkı Lisansının İtfası 803

7 MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLARI KULLANIMDAN ÇEKME VEYA

ELDEN ÇIKARMA 807

7.3 MODV Kullanımdan Çekme İçin Örnek Uygulama: Hak Satışı 810 8. BÖLÜM : ŞEREFİYE

1 TEMEL BILGI: 815

1.1 TMS Uygulaması: 815

1.1.1 Negatif Şerefiye: 818

1.2.1 Negatif Şerefiye ve Vergi Uygulaması: 821

(17)

XVII

1.3 Şerefiyenin Kayda Alınması, Değer Düşüklüğü ve İtfası 823 1.4 Negatif Şerefiye ve Pazarlıklı Satın Alımlar : 827

9. BÖLÜM : ÇALIŞANLARA SAĞLANAN FAYDALAR

1.1.1 Çalışanlara Sağlanan Faydaların Sınıflandırılması: 837

2 ÇALIŞANLARA SAĞLANAN KISA VADELİ FAYDALAR: 840

2.3 Ödenen Ücret ve İkramiyeler : 842

2.4 Çalışanın Biriken Ücretli İzni, Çalışana Kar Payı Verilmesi ve Çalışan

İçin Prim Planları: 846

2.4.1 Biriken Ücretli İzinler 846

2.4.2 Örnek Uygulama: Biriken Hastalık İzni 848 2.4.3 Personele Kârdan Pay Verilmesi ve Prim Planları: 850 2.4.4 Örnek Uygulama: Personele Kardan Pay Verilmesi 854 3 ÇALIŞANLARA İŞ İLİŞKİSİ SONRASINDA SAĞLANAN FAYDALAR 856

3.1 Tanımlanmış Katkı Planları: 857

3.1.1 Örnek Uygulama: Bireysel Emeklilik Fon Payı 862 3.2 Tanımlanmış Fayda Planları (Kıdem Tazminatı) : 865 3.2.1 Tanımlanmış Fayda Planları ve TMS 19 Uygulaması: 865 3.2.1.1 Kıdem Tazminatının TMS 19'a Göre Hesaplanması: 870 3.2.1.2 Kıdem Tazminatı ve Vergi Uygulaması: 871 3.2.2 Örnek Uygulama: Kıdem Tazminatı Karşılığı Ayrılması ve Ödenmesi: 875 4 ÇALIŞANLARA SAĞLANAN DİĞER UZUN VADELİ FAYDALAR 883

4.3 Örnek Uygulama: Biriktirilen Ücretli İzinler: 885 5 İŞ İLİŞKİSİNİN SONA ERDİRİLMESİNDEN DOLAYI SAĞLANAN FAYDALAR 887

5.3 Ödenen İhbar Tazminatları: 890

10. BÖLÜM : KARŞILIKLAR, KOŞULLU BORÇLAR, KOŞULLU VARLIKLAR

1 TEMEL BİLGİ 905

2 KARŞILIKLAR: 915

(18)

XVIII

2.1.1 Karşılık Tutarının Güvenilir Biçimde Tahmini 916 2.1.2 Karşılık Tutarının Tahmininde Dikkate Alınacak Konular: 917

2.1.3 Gelecekteki Faaliyet Zararları 919

2.3 Karşılık Örnek Uygulama: Gider Karşılığı 922

2.4 Karşılık Örnek Uygulama: Ekonomik Açıdan Dezavantajlı Sözleşmeler 924 2.5 Karşılık Örnek Uygulama: Yeniden Yapılandırmalar 930 2.6 Karşılığı, Bir Varlığın Maliyetinin Parçası Olarak Muhasebeleştirme 935 2.7 Karşılık Örnek Uygulama: Garanti Karşılıkları 940 2.8 Karşılık Örnek Uygulama: Satılan Mala İlişkin İade İhtimali 945

3 KOŞULLU BORÇLAR: 950

4 KOŞULLU VARLIKLAR 952

4.3 Örnek: 952

11. BÖLÜM : DEVLET TEŞVİKLERİ

1.1 TMS 20 Standardı Uygulaması: 955

1.1.1 Devlet Teşvikleri: 955

1.1.2 Devlet Teşviklerinin Muhasebeleştirilmesi ve Ölçümü 957 1.1.2.1 Devlet Teşviklerinin Nitelikleri ve Teşviğe Hak Kazanılan

Dönemlerin Belirlenmesi: 958

1.1.3 Devlet Yardımları 960

1.2.1 Parasal Devlet Teşvikleri: 960

1.2.2 Ayni Nitelikli Devlet Teşvikleri: 962

1.3 Değerlendirme: 963

2 Devlet Teşviklerinin Muhasebeleştirilmesi 1: Gelir Yaklaşımı 964

2.1 Genel Olarak 964

2.1.1 Gelir Yaklaşımının Özellikleri: 964

2.1.2 Varlıklara İlişkin Teşviklerin Sunumu 965

2.1.3 Gelire İlişkin Teşviklerin Sunumu 966

2.1.4 Varlıklara ve Gelire İlişkin Teşviklerin Bir Arada Olması: 966

2.1.5 Devlet Teşviklerinin Geri Ödenmesi 966

2.2 Gelir Yaklaşımı Örnek Uygulamaları: 968

2.2.1 Nakit Desteği 968

2.2.2 KOSGEB’in Bedelsiz Yazılım Vermesi 970

(19)

XIX

2.2.3 KOSGEB Teşviği: Brüt Yöntem-Net Yöntem Karşılaştırması : 975 2.2.4 Belli Şartları Yerine Getirme Gereği: Kalkınma Ajansı Hibesi 982

2.2.5 Faizsiz Kredi Desteği 985

2.2.6 Düşük Faizli Kredi Desteği 991

2.2.7 Koşullu Bölgesel Teşvikler 995

2.2.8 Devlet Teşviklerinin Geri Ödenmesi 1000

3 Devlet Teşviklerinin Muhasebeleştirilmesi 2: Sermaye Yaklaşımı 1005

3.1 Genel Olarak 1005

3.2 Sermaye Yaklaşımı Örnek Uygulamaları: 1007

3.2.1 Nakit Desteği: Koşulsuz, Karşılıksız Parasal Destek 1007 3.2.2 Nakit Desteği: TEYDEP'ten Maddi Destek Alan Ar-Ge Projesi 1011

3.2.3 KOSGEB’in Bedelsiz Yazılım Vermesi 1018

3.2.4 Belli Şartları Yerine Getirme Gereği: Sermaye Yaklaşımı

Örnek Uygulama: Kalkınma Ajansından Alınan Hibe 1022

12. BÖLÜM : KİRALAMA İŞLEMLERİ

1.2 Vergi Usul Kanunu Uygulaması: 1028

2 FİNANSAL KİRALAMA İŞLEMLERİ 1030

2.1 KİRACI AÇISINDAN FİNANSAL KİRALAMA UYGULAMASI 1030

2.1.3 Değerlendirme: 1033

2.1.4 Örnek Uygulamalar: 1037

2.1.4.1 Finansal Kiralama Uygulaması-Kiracı 1037 2.1.4.2 Finansal Kiralama-Başlangıç Giderleri 1041 2.1.4.3 Finansal Kiralama-Kalıntı Değer 1044 2.1.4.4 Finansal Kiralama-İlk Yıl Taksidindeki Faiz Tutarının

Gider ya da Maliyet Niteliği 1049 2.2 KİRALAYAN AÇISINDAN FİNANSAL KİRALAMA UYGULAMASI 1054

2.2.3 Kiralayan: Normal Finansal Kiraya Verme İşlemi 1057 2.3 ÜRETİCİ VEYA SATICI KONUMUNDAKİ KİRALAYANLAR: 1060

2.3.2 Vergi Uygulaması 1061

3 FAALİYET KİRALAMASI UYGULAMASI: 1070

3.1 KİRACININ FAALİYET KİRALAMA İŞLEMLERİ: 1070

(20)

XX

3.2 KİRALAYANIN FAALİYET KİRALAMASI İŞLEMLERİ: 1074 3.3 KİRA İLE TUTULAN GAYRİMENKULÜN BAŞKASINA KİRALANMASI : 1080

4 SAT VE GERİ KİRALA UYGULAMASI 1086

4.1 SAT VE GERİ FİNANSAL KİRALA: 1086

4.1.1 Gayrimenkullerin Satılıp Geri Finansal Kiralama Yoluyla

Edinilmesi Teşviği: 1093

4.2 SAT VE GERİ OPERASYONEL (FAALİYET) KİRALA: 1099

13. BÖLÜM : HASILAT

2 HİZMET ve MAL SATIŞINDA ORTAYA ÇIKABİLECEK ORTAK HASILAT

UYGULAMALARI: 1114

2.1 Peşin Mal Satışı veya Hizmet Sunumu: 1115

2.2 İskontolu Satış : 1116

2.2.1 Kasa İskontosu (Erken Ödeme İskontosu) : 1118

2.3 Ciro Primi : 1122

2.4 Promosyonlu Satışlar: 1124

2.5 Hediye Puanlı Satışlarda Hasılat Tutarı: 1133

2.6 Acentenin Hasılatı: Acentelik Komisyonları veya Konsinye Satışlar 1137

2.7 Vadeli Satışlar: 1139

2.7.1 Kredi Kartıyla Yapılan Peşin Fiyatına Taksitli Satışlar : 1145

2.8 Takas Uygulamasında Hasılat 1149

2.8.1 Başkasının Arsası Üzerine Kat Karşılığı Bina Yapılması 1154 2.9 Hasılat Tespitinde İşlemlerin Ayrıştırılması 1159

3 MAL SATIŞI 1163

3.1.1 Avans Alma-Satma Ayrımı: 1164

3.2.1 Alınan Avanslar 1165

3.3 Mal Satışı: Satılan Malın İadesi Mümkünse 1171

3.4 Mal Satışı ve Reklamasyon Uygulaması : 1175

3.5 Mülkiyeti Muhafaza Kaydıyla Yapılan Satışlar: 1179

4 HİZMETLER 1186

4.2 Hizmet-Stok İlişkisi: 1195

4.3 Hizmetlere İlişkin Örnek Olaylar: 1200

4.3.1 Örnek: Doğalgaz Çevrim Santralleri Kurulum Bedelleri : 1203

(21)

XXI

4.3.2 Bakım Onarım Hizmetleri : 1207

4.3.3 Kişiye Özel Yazılım Geliştirilmesi : 1210

5 FAİZ, İSİM HAKLARI VE TEMETTÜLER 1213

5.1 Faiz Tahakkuku: 1214

5.2 Lisans Ücretleri ve İsim Hakları : 1219

5.3 Temettü Gelirlerinin Tahakkuku : 1224

14. BÖLÜM : İNŞAAT YAPIM SÖZLEŞMELERİ

1 TEMEL BİLGİ 1233

1.1.1 Tamamlanma Yüzdesi Yöntemi: 1235

2 ÖRNEK UYGULAMALAR 1240

2.1 Klasik Bir Yapım Sözleşmesi: 1240

2.2 Ekonomik Açıdan Dezavantajlı Sözleşmeler: 1246 2.3 Hasılatın Tahsilinin İmkansız Olduğu Sözleşmeler: 1251

KAYNAKÇA : 1256