MÜHENDİSLİĞİ KİMYA 13"75

KİMYA 13"75

MÜHENDİSLİĞİ a ğ u s t o s

Ülkemizde sanayimizin gelişimini, bugünkü durumunu, ge- leceğini İnceleyerek; sanayileşme sorunlarımıza ışık tutmayı amaçlayan «SANAYİ KONGRESİ 76» beş gün devam etmek üze i f 17 Kasım 1975'te açılacaktır. Sayın üyelerimizin ve tüm tek nlk elemanların kongremize, 50. YİL SANAYİ KONGRESİ'nd*

gösterdikleri ilginin bu yıl daha üst düzeye* ulaşacağı Inancın-

Aynı tarihte açılarak 15 gün sürecek «SANAYİ SERGİSİ 76» tüm sınai kuruluşlar ile yardımcı kuruluşların leknlk ele manlara ve kamuoyuna tanıtılması görevini yerine getirecektir.

İlgili tüm kuruluşları** «SANAYİ SERGİSİ 76» e katılmaya çağı rıyoruz.

K İ M Y A M Ü H E N D İ 8 L E R İ O P A S I

• llfla'tckl 50 v u . SANAYİ KONGRKSh»-- (toluymılıı " <W»H' k "

Ulmmtır.

•• 1873'tcki 511. YİL SANAYİ SKROtSt'ne k«mu ve Ö«Jİ Keelmduı» 2» bilytlk kurulu*) kuUlmmtır.

o

®

B 1 Z B D A N I Ş I N I ?

yüzey işlemleri

E R H A N « A Y Ç A N

— Proje

— İmalât

— Sürekli danışmanlık

imalafr we m ü h e n d i s l i k

Tel : 16 57 10 - 16 57 04 - ANKARA

KARARINIZI

İSABETLİ VERİNİZ!

YAG ALMA

ELOKSAL ve ALÜMİNYUM RENKLENDİRME

ANTİ ASİT DONANIMLARI KONULARINDA

FOSFATLAMA

BAKIR, NİKEL, KROM ÇİNKO KADMİYUM KAPLAMA

l U İ U l U M l I l l l l l l

i

I

mMMk

\

( )

ı B

K işiniz bu konulardan biri (veya bir başkası) ile ilgili ise

size. f i n i z l e İlgili .

bülıin teknik problemlerinizde yardımcı olabiliriz,

ç a l ı ş m a l a r ı m ı z , a r a ş t ı r m a l a r ı m ı z ve elde elliğimiz teknik bilgilerden y a r a r l a n m a k için bize danışınız.

(Tu

Türk-Henkel

•.H.-1-lUrti i " ».Vlitli

i r i

İİV.MIU.

K / y y /

ifÂ/m

TURK-HENKEL KİMYEVİ MADDELER SANAYİİ va TİCARET LTD. ŞTI.

« «O O » stsr.bul ittanbul bufo: «8 4i 37 (3 ha») taim: 22302 th.tr. fabrika: oabza 177 İzmir: 31688 ankara:H40 3l adana ; 10761

Taşıma, depolama, teknik danışma servislerimizle...

• m

İmalatçı, İthalatçı Başbayi (Birinci el) sıfatlarını ve toptancılığı birleştiren geniş

kadrolarımızla...

K " Î M S-A.NT TSutİk Tfearei

J L ^ ^ A b KİMYA - MADENİ - SANAYİ YATIRIMLARI A.Ş. " K i m y e v i M a d d e l e r "

Unkapanı Gümüşpala cad. No:4 Telefon: 22 43 35(4 hat)

Telgraf: Nurteknik/istanbul

KULLANıLDıĞı YERLER Kimyevi madde,

Sentetik Kauçuk Kağıt ve Selüloz

Alkol Tekstil.

Maden t e s t l e r i n d e özellikle korrozıl İIVI, gaz.

basmclı hava Cozeltilı ve taneli

ortamlar için DÜZ GEÇIŞLI

GÖVDELER

TEKNIK BILGI:

Mekanik kısımların akan ortam ile teması voktur Akışkanlar

vallten aisan sızamazlar Her ıkı yönde

akışa uygundur.

Akis tekniğine u v g u n duzgun akım sağlar Basınç kayDı duSuktjr Sıkı kapama vardır

Gıda ve b e n z e " tesislerde tat v t tengı bozmaz.

Salmastra kullanmak gerekmez.

KOSE TIPI GÖVDELER

T * "" " » »

COZUM GETIRILEN PROBLEMLER PASLANMA

AŞıNMA TıKANMA

BULAŞMA VEYA KARıŞMA GAZLA KULLANMA

MALZEME:

ÇELIK DOKUM PASLANMAZ CELıK BRONZ ALÜMINYUM DEMIR DÖKÜM

OMt R ABt D HAN 419 KARAKOY • İST.

44 90 :e • 40 95 14 PK. . 1149 - KARAKOY • İST.

— I — M M

goKyüzunu

ummaainıı

rafının

hocamla kaplatınız

/Lİ'

W,

• -

İZOCAM TASARRUFTUR

Dünyanın en ileri sistemiyle (Saint - G o b a i n TEL Prosedesı) y u r d u m u z d a üretilen tzocam, konut çatılarından sınai yapılara kadar kullanıldığı her alanda olağanüstü tasarruf sağlar.

tzocam kullanıldığı takdirde daha kuçuk satıhlı kalorifer kazanı, daha az sayıda radyatör dilimi, daha kuçuk boyutlarda p o m p a ve b o r u yeterli olur Bu suretle yapının inşaat masrafı azalır.

Ayrıca İzocam için ö d e n e c e k fark 1-2 yılda kendisini oder. İzocamın her turlu çatıda v e

kalorifer tesiîatında kullanılmasıyla giıtıkçe pahalılaşan yakıt sarfiyatı azalır v e bit turlu ısınmayan en ust katlar kolaylıkla ısınır, size d<?

" SACOLASIN İ Z O C A M " dedirtir

lzacamla korunan yapı sağlıklı, ekonomik ve komşu anlaşmazlıklarına yeı bırakmayan bir yapı olur.

Butun ısı ve gürültü problemlerinizde bizi hatırlayınız.

İZOCAMÎ

Kesin tecrit, büyük tasarruf, tam konfor.

TEKNİK DANIŞMA BÜROLARIMIZ ÜCRETSİZ EMRİNİZDEDİR :

İstanbul Ankara İzmir Bursa Trabzon Adana İskenderun 49 84 51 17 4 6 1 6 3 4 8 5 9 1 2 4 7 0 2 3 9 8 1 2 8 2 3 22 56 45 35 68

M AKS AS

Makina Sanayii A.Ş. •

• « • ı ı ı ı ı a ı ı ı i H i M i ı ı r a ı n H i i M H i ı ı i B i ı ı ı n i M i a B i ı

SANAVİ TİPİ . HAVA SOĞUTMALI

L U F A M A T

hava kompresörleri

LKS 82 / 740

# Y ü k s e k R a n d ı m a n

# U z u n Ö m ü r G ü v e n i l i r G a r a n t i

* Bol Y e d e k Par$»

* Ü s t ü n K a l i t e

l i a i l l l l l K B l i a H l I M H I l I H I I I H I I I B I f l l I l l l U l l g l l H

TEKNİK ÖZELLİKLER

L U P A M A T L U P A M A T

Kompresör Tipi L K Ş 81/770 L K Ş 82/740

Kademe sayısı T E K İ K İ

Silindir sayısı 2 2

1. Kademe silindir çapı m m 2x160 1x160

2. » > » m m ^— 1x90

Strok m m 80 80

Nominal devir sayısı d 'dak 1500 .1500

Azami çalışma basıncı kg/cm* 3.5 12

E m i ş hacmi (deplasman) m ' dak 4,8 2,4

Motor gücü B G 30 23

• F A B : Y E N İ B O R N O V A Y O L U N o : 8 I / M I K B O R N O V A . T E L : 61287 S A T I Ş M E R K E Z Î : C U M H U R İ Y E T B U L V . N o : 88 - I Z M l R TEL,: 37793

1

LABORATUVAR

ÇALIŞMALARINIZDA

HİAnjJzCLJrL-

CAM LABORATUVAR MALZEMELERİ

N B 0 0 2

3

C 001

BOROSİLİKAT CAMINDAN MAMUL;

• Uluslararası standartlara uygunluğu,

• Yüksek derecede ısıya ve anî ısı değişikliklerine dayanıklılığı,

• Mekanik, kimyasal ve termal özellikleri

• Kalibre ve rodaj hassasiyeti ile

GENEL, VOLUMETRİK, MİKRO-BİYOLOJİK, KİMYASAL, ANALİTİK

VE APARATLA çalışmalardaHAniAcurtJ?CAM LABORATUVAR MALZEMELERİ Genel Satıcı ^ P n ş n A n h r e ® TİC. LTD. ŞTİ.

İstiklâl Cad. 314 - Beyoğlu'İSTANBUL Tel.: 49 95 51 - 49 72 84

Toptan Satışlar : ANKARA 11 51 39 - 11 24 36 İZMİR 34 619 ADANA 12293 TRABZON 1627 Parakanda Satışlar

f\n/ıç»

$ TÜRKİYE ŞİŞE VE CAM FABRİKALARI A. Ş.

Çpr. *r.hr. ftr* " . . TaflÂapll. 'TiAniAcumJ!

©

çamda oocfc*

POLİESTER -

PLASTİK „ KAPLARI ÇAĞI

Çeşitli ölçü «ekil ve tonajlarda.

Depolama, nakliye anbalâj ve çok değişik gayelere hizmet İçin HACİMLİ POLİETİLEN — POLİESTER KAPLARINI SUNAR

POLİESTER-PLASTİK KAPLARIMIZ SAĞLAM. SIHHİ VE İKTİSA- DİDİR. UZUN ÖMÜRLÜDÜR. PASLANMAZ. BAKIM İSTEMEZ, ÇU- RÜMEZ. Ici parlak kolay temizlenir.

SU DEPOLARI:' İleri memleketlerde paslanmaz malzemeden ol- ması kanuni hükmüdür. (Yakında Türkiye'de de olacaktır).

3 - 5 ayda bakım ve 3 - 5 yılda çürüyen saç deponun yerine yeni depo masrafı ve muhtelil »ıkıntılarına maruz kalmak istemiyor ve kullandığınız su yönünden sağlığınız emniyette olsun istiyorsanız MUTLAKA EN SAĞLAMI, EMNİYETLİSİ VE UZUN ÖMÜRLÜSÜ OLAN POLİESTER-POLİETİLENDEN MAMUL DEPOLARIMIZI TER-

CİH EDİNİZ: _

r r n

r t f H .

Siyah saç depolarında daima bulunan pas ve pislik sıhhatinizi ze- deler.

İLK ALIŞTA ŞİMDİ FAZLA BİR FİAT FARKI DA YOKTUR. Bakı- mının masralsız ve çok uzun omurlu olması sebebiyle kısa zamanda iktisadi üstünlüğünü kazanır.

POLİETİLEN-POLİESTER kaplarımız gıda sanayiinde, süt ve ma- mullerinin, içki. et, balık, zeytin, meyve ve sebzelerin toplanması, taşınması ve depolanmasında.

TEKSTİL SANAYİİNDE: İplik kovaları, masura kutuları sabit ve tekerlekli nakliye sandıkları, Konleksion kutuları.

KİMYA SANAYİİNDE: En kesit asitlerin dahi depolanıp taşınması, için POLİETİLEN-POLIESTER kablarımız kullanışlıdır.

SERAMİK. KONSERVE. SUCUK - PASTIRMA ve benzer diğer imalâtlarda Vagonet-Araba-Tekne ve siloları.

300-1500 mm. çapında asite mukavim ve su nakli İçin borular 30- 70.000 litrelik depolar. BİZİ ARAYINIZ MENFAATİNİZİN İCABIDIR.

RASLI SAC DEPODAKİ SUYUN İĞRENÇ HAlT

w r

TIRAŞ VI BALKON TM

.

*\ S

Polietilen ve pollasîerden Su deposu olan, Çamaşırda ve banyoda Kalmaz yayan.

- - . « t

MÜRACAAT:

NI9N

DİĞER MAMULLERİMİZ:

Polıester şellaf ve renkli levhalar, Polıester Sandallar - Sür'at tek- neleri, Poliester banyo küvetleri, duş tekneleri, evıyeler, kaplama (izolasyon) ve Özel işleri.

POLSAN, Şevket Çambol Gebze CER Adı Kom. Ştı. İstanbul ÇAMBOL inş Malz. Kadıköy YEĞENLER Ankara

TALU Kol. Ştı. İzmir MUAMMER GUNGOR Adana

Tel. 160 499124 365273 Tel. 110915-113367 61426 11074

TÜRK EKONOMİSİNE KATKIMIZ

mE

DİZAYN İMALÂT ve MONTAJda

İHTİSAS «KALİTE TECRÜBE

< B > •ı

o O

MÜHENDİSLİK KOLLEKTİF ŞİRKETİ

TEL. : 45 54 83 - 49 93 65

MERKEZ : İlk Belediye Cad. 8. Tünel KARAKÖY - İSTANBUI.

FABRİKA : PAŞAÇAYIRI MEVKİİ CEBECİ YOLU KÜÇÜKKÖY

Yüzyıldan beri değişmeyen lezzet...

TUBORG

\

MİLLİ TASARRUFUN SEMBOLÜ

T Ü R K İ Y E Ş BANKASI

paranızın... istikbalinizin emniyeti

ZİRAİ SULAMADA

VE İNŞAAT İSLERİNDE

I M A L A T Ç E Ş I T L E R I M I Z S

o SERT PE - Oto Yan Sanayi - Z i r a i Sulama - Basınçlı Su - Branşaan BORULARI

o SERÎ PVC - Z i r a i Sulama - Pis Su

- Basınçlı Su - Elektrik BORULARI o YUMUŞAK PE - Basınçlı Su BORULARI ^

f?

o j E M H L & O T

e g e plâstik ticaret ve sanayii a. ş.

FABRİKA . Kanal Mavfcü. Caz'err.'r - İZV.'R E CRO a Gari Bulvarı No. 1 3 / 1 5 - İZMİR Tatara! : E G EPL A S T İ Z M I I I

Talaka : 71 M S - 71519 Taiafon : 342Sİ . 367S8 Taleks : 52505 ESEPTR

»ı

Sermayesi 11 îoo ooo TL

TEFLGN*Du fbnti rtgistmd tmdemark R)

TEFLON

MAMULLER İLE KESİN ÇÖZÜM

Yüksek termal dayanım.-I- 270°C En soğukta bile kırılgan değil.—250°C En kaygan malzeme.

Yüzeyine hiçbirşey yapışmaz.

En iyi kimyasal dayanım.

Hava şartlarına mutlak direnç.

Yüksek dielektrik dayanımı.

Salmastralar

fleksibl Hortumlar Contalar ue

Genleşme Körükleri Leuha. Takoz.

Çubuk. Buru. Bant Öıel Parçalar

Elektrik ue Elektronik Sanayii için

Kompnnehtler

_!

Adres: Nocatibey Caddesi Karan» Fim Sok. 51 KARAKÖY İSTANBUL

•fetg : FENKARA İSTANBUL Tel : 494171 44 7044

» t

SANAYİCİLERİMİZE MÜJDELER

Kimya Sanayii'nin yeni bir dalı olan Petrokimya, İkinci Dünya savaşından sonra hızla gelişerek, ülkelerin kalkınmalarında temel bir unsur haline gelmiştir.

Petrolden yüzlerce yeni madde üretecek Petrokimya Sanayii'nin Türkiye'- de kurulması ve geliştirilmesi ile görevlendirilmiş bulunan

petkim P E T K t M

PETROKİMYA A. Ş.

Yarımca (Kocaeli) bölgesinde 3.7 milyar TL. sını bulan yatırımlarını (17 fabrika) 1970 yılındanberi peyderpey gerçekleştirerek Türkiye'nin Petro- kimyasal maddelere olan ihtiyacını karşılamağa çalışmaktadır. İzmir - Aliağa bölgesinde başlanan II. Petrokimya Kompleksinin tamamlanması ile de Türkiye Kimya Sanayii büyük bir sıçrama yaparak, kısmen ihracata yönelmiş olacaktır.

ÜRÜNLERİMİZ Polietilen

(Alçak Yoğunluk) Petrolden elde olunan etilenin pollmerleşmesi İle ka- zanılan bu plâstik, boru, hortum, flim, torba, kablo, şişe ve plâk gibi çok çeşitli sanayi dallarında bir temel maddedir.

Polivinilkorür (PVC)

Tesislerimizde Etilen ve Klordan önce Vinilklorür, sonra da polimerleş- tlrme yolu ile PVC Plâstiği elde olunur. Sunî deri, hortum, su boruları, ayakkabı, şişe gibi çeşitli mamuller yapılır. Süspansiyon, emilsiyon ve compaund türleri vardır.

Polistiren

Etilen ve Benzen'den kazanılan Stiren yine Tesislerimizde Polistiren ve SBR Kauçuğu haline getirilir. Bu tesisler bu günlerde hizmete geçmişler- dir.

Dodesil Benzol (ODB)

Petrolden elde edilen propilen (tetramer) le benzolden kazanılan bu ürün, sabun yerine kullanılan deterjanların aktif katkı maddesidir.

Karbon Siyahı

Gayet ince dağılmış karbon taneciklerinden oluşan Karbon Slyahı'nın 28.2.1974 ten beri Yarımca Tesislerimizde üretilmeğe başladığını iftiharla

duyururuz. En tanınmış bir firma (Phillips) lisansı ile üretilen bu madde- ler. lâstik ve tekerlek sanayiimize elverişli türlerde elde olunmaktadır.

Plâstik, boya ve mürekkep sanayiinde de aranılan bir maddedir.

Sentetik Kauçuklar

Yarımca'da, 32,500 tonluk bir SBR Kauçuğu fabrikası ile 13.500 tonluk CBR Kauçuğu fabrikası hizmete girecektir. Tekerlek lâstiğinden trans-

misyon kayışlarına, eldivenden oyuncak ve lâstik yatağa kadar yüzlerce maddenin yurt içinde üretilen bu madde yardımı ile üretimi gerçekleşti- rilmiş olmaktadır.

Kaprolaktam

Benzen, Sülfat Asidi ve Amonyak yardımı ile yakın bir gelecekte, tesisle- rimizde Türk Sanayicisine Kaprolaktam kazandıracağımızı da müjdeleriz.

Naylon-6 nın esası olan bu maddeyi üretirken, yılda 100.000 ton kadar da Amonyum Sulfat'ı Türk çiftçisinin hizmetine sunacağız.

duhu yüxl«ra«

boy» «<sşl«li llv

»Ali*

I8BHKP.Î

K İ K Mil I I Y A

Y A R A Ş I Y O R

KARIŞTIRICI TİPLERİ

a- Toz Karıştırıcıları, Firmam.zda her maksada uygun b- Hamur Karıştırıcıları. karıştırıcı imalât, mevcuttur.

c- Sıvı Karıştırıcıları,

A P E K M A K İ N E E N D L 1 S T İ R İ S İ K D L L . Ş T İ .

Fab. Sisli A v a z a ö a O t o Sanavi Sitesi Seçilmiş Sok. 8

SEPARATÖRLERİ

Islak - kuru, ince - kaba, ağır - hafif, sıcak - soğuk, maddelerin sü- ratli, kontinü ve sıhhatli bir şekilde,

— birbirinden ayrılmalarını, tane bü- yüklüklerine göre tasniflerini, yı-

kanıp temizlenmelerini,

— katı ve sıvı fazların birbirlerinden ayrılmalarını fraksiyon halimle ele geçmelerini sağlar.

Prensip olarak Sweco Separatörü kendi kitle merkezi etrafında tit- reşim yapan bir elek makinesidir. Bu titreşim motor milinin üst ve alt uçlarına bağlanmış iki ekzantrik ağır- lıkla meydana getirilir. Üst taraftaki ağırhğın dönmesiyle yatay düzlem- de maddenin elek sathı üzerinde kenarlara doğru açılıp yayılma- sına sebebiyet veren bir titreşim meydana gelirken, alt taraftaki ağır- lığın dönmesiyle de düşey ve tanjant düzleminde başka bir titreşim oluşur.

Bunların etkisinde yukarıda adı ge- çen işlemler vukubulur.

— Her cm2 elek yüzeyine tekabül eden yüksek bir kapasite - bir veya çok fraksiyonlu bir ayırım - kaba taneden ince taneye kadar temiz ve

sıhhatli bir eleme - uzun bir elek ömrü - herhangi bir yere nakli söz konusu olmayan titreşim - çok az bir yer kaplama - hemen hemen toz- dan arı bir çalışma - az elektrik sarfiyatı - az bakım.

U Y G U L A M A A L A N L A R I :

Kimya Endüstrisi - Gıda Endüstrisi Seramik Endüstrisi - Kâğıt Maddele- ri ve Kâğıt Endüstrisi - Tıbbi İlaç- lar - Bira - Hayvan Yemi ve Diğer Endüstri Alanları.

kisafi

Çelebi Hamam Sokak 12/4 Fındıklı - İSTANBUL P.K. 209 Fındıklı Tel : 45 67 45 Kimyacılar Kimya San. ve Tlc. Ltd. ŞU.

K İ M Y A M Ü H E N D İ S L İ Ğ İ

T.M.M.O.B. KİMYA MÜH. LERİ ODASI YAYIN ORGANI E N D Ü S T R İ Y E L—E K O N O M İ K—T E K N i K T U R K I S H C H E M I C A L ENGINEERING REVIEVV INDUSTRIAL, ECONOMICAL AND TECHNICAL TOPICS

YIL : 14 CİLT : 8 SAYI : 72 AĞUSTOS 1975

İ Ç İ N D E K İ L E R

OLAYLAR GELİŞİRKEN 3 TÜTED'DE BİRLEŞELİM 6 AĞAÇ TEL DİREKLERİ ve EMPRENYESİ

SORUNU 8

İ. Sönmez Ç E T İ N K A Y A

BORAKS POLİTİKAMIZ la

Dr. Saldıray İ L E R İ

MOLEKÜLLER ELEKLERİN ÖZELLİKLERİ ve

KULLANMA ALANLARI 15

Zeki TEZ

POLYESTER - SELÜLOZ KARIŞIMLARININ

BOYANMASI 21

Mümtaz D U R M A Z

KOROZYONDA İNHİBİSYON MEKANİZMASI ve İNHİBİTÖRLER ... 25

Dr. İnci Ö D Ü N

KATI YAKIT GAZLAŞTIRMA

PROSESLERİNDE ANA YÖNLER 32

Ahmet P A R M A K S I Z O Ğ L U

KİMYA MÜHENDİSLİĞİ

T.M.M.O.B.

KİMYA MÜHENDİSLERİ ODASI ADINA

Sahibi ve Sorumlu Müdür İhsan KARABABA

Kimya Mühendisliği Dergisi Yayın Kurulu

Faruk AKTUZLU Dr. Erdoğan ALPER

Nurcan BAÇ Izgü BERKMAN Dr. Ali ÇULFAZ Dr. Savaş KÜÇÜKYAVUZ

Dr. Cemil OĞUZ

Yönelim Yeri Ziya Gökalp Cad. No: 22/19

Tel : 25 52 83 Yenişehir - ANKARA

ŞAFAK Matbaacılık Sanayi Tel : 12 48 68 - ANKARA

•

Abone Koşulları

Sayısı 10,— TL.

Yıllık 60,- TL.

Öğrenciye (Yıllık) 45,- TL.

• Dergi iki ayda bir yayınlanır.

Yazı Kabul Koşulları

• Dergimizde yayınlanmak üzere gönderi- lecek yazılar daktilo ile iki nüsha olarak yazılmalı ve şekiller parlak kâğıda net ve temiz olarak çizilmelidir.

• Yazı dili arı olmalıdır. Yayın kurulu yazı üzerinde gerekli düzeltmeleri yapmaya yetkilidir.

• Yayınlanan yazılardaki düşünce ve gö- rüşler yazarın sorumluluğundadır, Kim- ya Mühendisleri Odasını ve Dergiyi bağ- lamaz. İlânlardan Dergi sorumlu değil- dir.

• Dergimizdeki yazılar kaynak gösterilerek aktarılabilir.

• Her dergi sayfası için telif yazılarda 80 TL. çevirilerde 60 TL. ödenir.

İlân - Reklâm Tarifesi

Arka kapak iki renk . . . . 1600,— TL.

Arka kapak tek renk . . . . 1200,— TL.

Ön iç kapak tek renk . . . 1200,— TL Arka iç kapak tek renk . . . 1000,— TL

İç sayfalar :

Tam sayfa tek renk . . . . 800,— TL.

Yarım sayfa tek renk . . . 800,— TL.

Her sayfadaki ek renk için . 400,— TL.

fark alınır.

O L A Y L A R G E L İ Ş İ R K E N . . .

Son oylarda alabildiğine yoğunlaşan, iç ve dış politik olaylar tüm çalı- şanları yakından ilgilendiriyor. Çünkü her olay karşısında, iktidardaki güçlerin aldığı tavır, son tahlilde çalışanların karşısında olan bir tercihi de beraberinde getiriyor. Adım adım demokrasiyi geriletme çabalarına ta- nık oluyoruz. Bağımsızlık ve demokrasiden yana olan yurtsever güçler üzerinde yoğunlaşan antidemokratik baskılar ve bu baskıları sürdürmek üzere egemen güçler tarafından beslenen faşist zorbaların varlığı bunu kanıtlamaktadır.

Geçtiğimiz günlerde egemen güçleri, bilinçlenen kamuoyu önünde en cok bocalatan olay, ABD'nin uyguladığı silah amgargosu ile, gürültüye getirilmek istenen ticari ambargo oldu. Halen iktidarda olan tekelci ser- mayenin güdümündeki güçler tarafından yıllarca dost ve müttefik diye yutturulmaya çalışılan ABD, en sadık dostlarını, yurdumuzu tam bir eko- nomik iflasın eşiğine getirdikleri sırada kaderleri ile başbaşa bıraktı. Pe- şin parası ödenen silahları gaspetti, 89 az gelişmiş ülkeye tercihli ticaret rejimi uygulayarak bunlardan ithal ettiği mallara gümrük bağışıklığı ta- nırken, Türkiye'yi bu listenin dışında bıraktı. Kuşkusuz bu, ABD'nin ken- dini dost bilenleri ilk kez terk edişi değildi. Yakın tarihte Çin Hindinde bunun daha çarpıcı örneklerini de gördük. Son gelişmeler, ABD dışişle- rince üç dört ay önce açıklandığı gibi, ABD'nin Türkiye, Yunanistan, Por- tekiz gibi ülkelerde baskı rejimlerine uzun dönemde itibar etmeyeceğini de gösteriyor. Reformist rejimler toplumsal gelişmeler bakımından daha

«garantili» görülüyor.

Silah ambargosunun uygulanması ile Türkiye böylece daha önce imza- lanan anlaşmalara göre yurdumuzdaki resmi Amerikan faaliyetini dur- durmak zorunda kalıyordu. Ama önce ABD, verilen bir ayık süreden son- ra ne olduğu pek bilinmeyen üslere geçici statü uygulaması ile tehdit edildi. Bir aylık sürenin sonunda durum değişmeyince, kamuoyunun ge- lişen baskısı sonunda bu kez üslerde faaliyetin durdurulduğu açıklandı.

Ama iç ve dış basındaki haberlere bakılırsa üslerde ABD bayrağı yerine

Türk bayrağı çekilmesinden öte yapılan birşey yok. ABD'ye Eylül sonu- na kadar yeni bir süre tanınmış bulunuyor. Hep «Ortak Savunma Tesis- leri» diye yutturulmaya çalışılan ABD üslerinin, ortaklık bitince faaliyete devam etmemesi, bunların ortak olmadığını da kanıtladı. Bilinçli kamu- oyunun çok iyi bildiği gibi üsler bugüne kadar ortak çıkarlar değil, ABD'nin emperyalist amaçları doğrultusunda kullanılageldi.

Tüm bu gürültü içinde ekonomik durumumuz günden güne kötülemekte.

Net döviz rezervi Nisan başından Temmuz sonuna kadar + 70 milyon do- lardan — 539 milyon dolara çöktü. Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonu'ndan kredi kapıları kapandı. Borcunu ödeyemeyecek ülkeler listesine alındık. 107 milyarlık bütçe 40 milyar açık veriyor. OECD'nin bir raporuna göre, 1975 yılı sonunda dış ticaret açığımız 2 milyar dolar olacak. Ama, bunların sözü edilmeden temel atma törenleri ile «Kalkınan Türkiye» imajı yaratılmaya çalışılıyor. Oysa temeli atılan tesislerin kimi plan çerçevesinde daha önce başlatılmış bulunan tesislerdi, kiminin ise hiç değilse şimdilik yapılma olanağı yoktu. Örneğin, Afşin - Elbistan Projesinin kredisi Dünya Bankası tarafından bir iki ay önce kesilmişti. Göz boyama çabaları böy- lece sürdürülmekte. Bu gidişten bir kısım tekelci sermaye çevreleri bile memnun değil. Hükümeti eleştiriyorlar.

Kuşkusuz sermaye kesiminin hükümeti eleştirisi ilerici, yurtsever, de- mokratik güçlerin eleştirisinden farklı. Bu bakımdan, ilerici güçler antide- mokratik girişimlere karşı mücadelelerini güçlendirdikçe, işçi, memur, öğretmen, teknik eleman ve giderek tüm çalışanlar baskılara baş kaldır- maya başladıkça, egemen güçlerin baskıları da yoğunlaşıyor. Aylardır öğretmen ve memur kıyımına ilişkin haberleri okuyoruz. Son günlerde baskılar teknik eleman örgütleri üzerinde de yoğunlaştırıldı. 150000 tek- nik elemanın 2. Teknik Eleman Kurultay'ında aldığı «Sendikal Hak lar Mücadelesi» kararı doğrultusundaki çalışmalar önlenmeye çalışılıyor.

İstanbul'da sıkıyönetim makamlarından izin aldıkları halde, afiş asmak isteyen 22 arkadaşımız gözaltına alındı ve afişleme işlemi engellendi.

TMMOB Mimarlar Odası 16 Temmuz 1975 günü gerekçe gösterilmeden polis tarafından arandı, suç teşkil edici birşey bulunamadı. Öte yandan ZMO Başkanı, ZMO istanbul Şubesi Başkanı ve Harita ve Kadastro Mü- hendisleri Odası Başkanı görevlerinden alındılar.

Tüm bu baskılara karşı etkin bir mücadele, çalışan kitlelerin, bu arada kuşkusuz teknik elemanların birliği, örgütlü dayanışması ile olanak ka- zanacaktır. Bu durumda teknik elemanların demokratik taleplerine cevap verecek bir örgütlenmeye gitmeleri bir görev olarak karşımıza çıkmak- tadır. 150000 teknik elemanı kapsayan 2. Teknik Eleman Kurultayı bu görevi, grev ve toplu sözleşme haklarını da içeren sendikalaşma yolun- da mücadele olarak saptamış, bu mücadelenin TÜTED çatısı altında ya- pılmasını kararlaştırmıştır. Bu bakımdan, ilk adımda TÜTED'in güçlendi- rilmesi, teknik elemanların yığın örgütü haline getirilmesi gerekmekte- dir. O halde ilerici yurtsever teknik elemanların hedefi.ilk adımda TÜTED'- de birleşmek olmalıdır.

KMO Yönetim Kurulu

Ö N E M L İ D U Y U R U

Bilindiği gibi MC iktidarının hüküm sürdüğü son aylarda işçi, memur, öğretmen, teknik eleman ve giderek diğer çalışanların politik nedenlerle kıyımı alabildiğine artmış bulunuyor. Elinizde- ki derginin matbaaya verildiği sıralarda gerek odamıza gelerek, doğrudan, gerekse yazılı olarak birçok meslekdaşımız askerlik dönüşünde, daha önce çalışmakta oldukları kamu kesimindeki kuruluşlara politik nedenlerle alınmadıklarını, yerlerine «kafa yapısı» uygun olanların alındıklarını bildirmişlerdir. Oysa bilindiği gibi bugüne kadarki uygulamada, askerlikten sonra, daha önce o

kurumda çalışmış olanlar öncelikle alınmaktaydılar.

Bu tür şikayetlerin artması üzerine Yönetim Kurulumuz gerekli girişimlerde bulunmaya ve konuyu kamu oyuna en geniş biçim- de duyurmaya karar vermiştir. Bu nedenle aynı durumda olan üyelerimizin .durumlarını açıklayan bir yazıyla odamıza başvur- malarını rica ederiz.

KMO Yönetim Kurulu

I