VFR UÇUŞ YÜKSELİĞİ VE UÇUŞ SEVİYESİ
1. Giriş
VFR uçuş kuralları ile uçarken, uçuş yüksekliği ve uçuş seviyesi seçiminizde dikkate almanız gereken bir seri kural vardır. Bu makale size mümkün olan çözümlerden birini seçmenizde yardımcı olacaktır.
2. VFR yükseklik ve seviye tahtidleri
2.1. Minimal yükseklik
Kalkış, iniş ve ilgili otoriteler tarafından belirlenen alanlar hariç VFR trafikler şu şekilde uçmalıdır;
Şehir, yerleşke ve insanların yaşadığı uçuşa açık olan bölgelerden, uçak merkez olacak şekilde 600 m yarıçap içerisinde kalan alanda bulunan en yüksek yükseltiden 300m(1000ft) irtifadan az olmayacak şekilde uçulmalıdır.
Şehir, yerleşke ve insanların yaşadığı uçuşa açık olan bölgeler hariç, yer yüzeyi ve su birikintileri üzerinde 150m(500ft) den az olmayacak şekilde uçulmalıdır.
Bazı ülkelerde doğal parklar ve rezervler üzerinde minimum 1000ft yükseklik tahtidi vardır.
Bazı ülkelerde ayrıca şehirler üzeri minimum 1000ft ile 5000ft yükseklik tahtidi belirlenmiştir.
2.2. Maksimum yükseklik ve seviye
VFR sivil uçuşlar FL200 üzeri uçuşa tahtidlidir.Askeri uçuşlar için, lütfen Özel Operasyon Departmanı HQ kuralları veya ilgili divizyona ait Özel Operasyon kurallarını takip ederek tam limitleri öğrenebilirsiniz.
3. Uçuş Yüksekliği ve Seviyesi seçimi
3.1. Gelişigüzel uçuş irtifası?
VFR uçuşlar için uçuş irtifası seçimi en-route pozisyonda 900m (3000ft) altında su ve karada serbesttir.
Yukarıdaki belirttiğimiz irtifalar dışında en-route yüksekliği gelişigüzel değildir. En-route pozisyonunda uçarken yarım daire kuralı ile uçması gereklidir (diğer başlığımızda değineceğiz.)
Yüksek uçuş seviyeleri ilgili ATS otoritesi tarafından atanabilir.
3.2. Transisyon bariyeri kısıtlamaları
Transisyon bariyeri, transisyon irtifası ve transisyon seviyesi arasında kalan havasahasıdır.
Transisyon bariyeri, transisyon irtifası ve transisyon seviyesi ile ilgili daha fazla bilgi için pilotlar ve kontrolörler için yayınladığımız altimetre dökümantasyonunu inceleyiniz.
Transisyon bariyerinde hiçbir şekilde en-route uçuş seviyesi veya uçuş irtifası belirlenemez.
Transisyon seviyesi üzeri, altimetre standart basınç olan 1013 hPa veya 29.92 inHg olarak ayarlanmalıdır.
Transisyon Seviyesi = TL TL
Transisyon Bariyeri TA Transisyon irtifası = TA
Havalimanı
Transisyon irtifası altında, altimetre değeri ilgili meydanın QNH değeri girilmelidir.
3.3. Uçulabilecek VFR Seviyeleri
Hava trafik kontrolörü veya ilgili ATS birimi tarafından özellikle belirlenmiş yükseklikler dışında, VFR
uçuşlar için 900 m (3000ft) yer ve/veya deniz üzerinde yapılan uçuşlar için aşağıda belirtilen uçuş seviyeleri alınmalıdır:
VFR uçuşlar 5 ile biten uçuş seviyeleri alınmalıdır: FL 45, FL 55, FL 135, FL 195…
VFR uçuşlar 500 ile biten uçuş irtifası kullanılmalıdır: 4500ft, 5500ft, 13500ft, 19500ft…
En-route irtifası ve yüksekliği seçilirken önceki bahsettiğimiz kurallar ve uçuş başı referans olacak şekilde yarım daire kuralları kullanılarak belirlenmelidir (bir sonraki konuyu inceleyin).
IFR uçuşların en-route uçuş seviyeleri 0 ile bitmektedir. VFR uçuşlarda ise uçuş seviyelerinin 5 ile bitmesi, en-route uçuşlarda IFR ve VFR uçuşlar arasında olabilecek bir çarpışmayı engeller.
VFR Uçuş yüksekliği ve uçuş irtifası Version 2.1 18 October 2015 Page 2
© IVAO TR Eğitim Departmanı Training Documentation Manager Erwan L’hotellier This manual is dedicated only for IVAOTM Network activities. This document must not be used in real aviation or in other networks
3.4. Tek ve çift uçuş seviyeleri
Yükseklik seperasyonu için uçuş seviyeleri arasındaki aynı tip uçuş kuralları için iki kategori şeklinde ayrım belirlenmiştir, tek ve çift uçuş seviyeleri:
Çift uçuş seviyesi: son hanesi 5 ile biten çift seviyeler: FL 45, FL 65, FL 125…
Tek uçuş seviyesi: son hanesi 5 ile biten tek seviyeler: FL 55, FL 75, FL 135…
4. Yarım daire kuralı
4.1. Standart yarım daire kuralı
Standart uygulanan yarım daire kuralları Doğu/Batı şeklinde belirlenmiş olan uçuş seviyeleri:
Hava aracınızın rotası 0° ve 179° arasında ise, uçuş seviye uçuş seviyesi veya irtifası tek olmalıdır.
Hava aracınızın rotası180° ve 359° arasında ise, uçuş seviye uçuş seviyesi veya irtifası çift olmalıdır.
Batı FL95 Doğu
FL85
FL75
FL65
Yarım-daire kuralları, VFR uçaklardaki limitler çerçevesinde, karşı taraf trafiği ile batı/doğu koridoru kullanılarak 1000ft dikeyde gerekli olan ayrımın tahsisini sağlar.
4.2. Spesifik Yarım daire kuralı
Bazı ülkelerde IFR rotaları veya lokal otoriteler tarafından belirlenmiş özel düzenlemeler nedeniyle, yarım daire kuralları Kuzey/Güney şeklinde belirlenebilir:
Hava aracınızın rotası 90° ve 269° arasında ise uçuş seviyesi veya yüksekliği tek olmalıdır.
Hava aracınızın rotası 270° ve 359° & 0° ve 89° arasında ise uçuş seviyesi veya yüksekliği çift olmalıdır.
5. Kullanılabilecek uçuş seviyeleri ve yüksekliği listesi
Unutmayın ki sivil hiçbir VFR uçuş FL195 üzeri çıkamaz.
Bazı ülkelerde(Örneği Rusya) transisyon seviyesi üzerinde metrik sistem kullanılır.
5.1. Normal Havasahasında
VFR UçuşRota aralığı 0° / 179° Rota aralığı 180° / 359°
FL Feet Metre FL Feet Metre
35 3500 1050 45 4500 1350
55 5500 1700 65 6500 2000
75 7500 2300 85 8500 2600
95 9500 2900 105 10500 3200
115 11500 3500 125 12500 3800
135 13500 4100 145 14500 4400
155 15500 4700 165 16500 5050
175 17500 5350 185 18500 5650
195 19500 5950 205 20500 6250
215 21500 6550 225 22500 6850
235 23500 7150 245 24500 7450
255 25500 7750 265 26500 8100
275 27500 8400 285 28500 8700
5.2. Metrik Havasahasında
VFR UçuşRota aralığı 0° / 179° Rota aralığı 180° / 359°
Standard
Metre Feet Standard
Metre Feet
Metrik Metrik
105 1050 3500 135 1350 4400
165 1650 5400 195 1950 6400
225 2250 7400 255 2550 8400
285 2850 9400 315 3150 10300
345 3450 11300 435 4350 12300
405 4050 13300 495 4950 14300
465 4650 15300 555 5550 16200
525 5250 17200 615 6150 18200
585 5850 19200 675 6750 20200
645 6450 21200 735 7350 22100
705 7050 23100 795 7950 24100
765 7650 25100 855 8550 26100
825 8250 27100
VFR Uçuş yüksekliği ve uçuş irtifası Version 2.1 18 October 2015 Page 4
© IVAO TR Eğitim Departmanı Training Documentation Manager Erwan L’hotellier This manual is dedicated only for IVAOTM Network activities. This document must not be used in real aviation or in other networks
Çeviren: Serhat Aktan (TR-TA4)
IVAO-TR Eğitim Departmanı
Güner Ercan TR-TC Mert Tufan Vatandost TR-TAC
Mehmet Kılıç TR-TA1 Orçun Yaka TR-TA2 Haluk Barutçu TR-TA3
Serhat Aktan TR-TA4
Dikkat: Dökümanlar IVAO HQ Training Department tarafından hazırlanmıştır. Bu döküman https://www.ivao.aero/training/documentation adresindeki orjinallerinin Türkçe'ye çevrilmiş halidir.
