1 1--Tanıma aşaması Tanıma aşaması
(T lenfosit, B lenfosit) (reseptör uyarımı) (T lenfosit, B lenfosit) (reseptör uyarımı)
2 2--Aktivasyon aşaması (çoğalma, değişim) Aktivasyon aşaması (çoğalma, değişim)
SPESİFİK İMMUN YANIT SPESİFİK İMMUN YANIT
AŞAMALARI AŞAMALARI
3 3-- Efektör Efektör aşama aşama Lenfositlerin
Lenfositlerin ve ve antikorların antikorların antijenleri antijenleri etkisiz etkisiz hale
hale getirmek getirmek üzere üzere fonksiyon fonksiyon gördükleri gördükleri dönemdir
dönemdir..
B LENFOSİT KLONAL ÇOĞALMA
B LENFOSİT KLONAL ÇOĞALMA
Klonal seleksiyon
Klonal seleksiyon
B LENFOSİT ANTİJEN TANITIMI
B LENFOSİT ANTİJEN TANITIMI
ANTİJEN BAĞLAYAN MOLEKÜLLER
ANTİJEN BAĞLAYAN MOLEKÜLLER
B Hücre Reseptörü (Ig) ve B Hücre Reseptörü (Ig) ve
DEĞİŞİM SÜRECİ
DEĞİŞİM SÜRECİ-- -- Ab Ab
PRİMER
YANIT
İİMMUNOGLOBULİN MMUNOGLOBULİNLER LER
Kan serumunun elektroforez yöntemi ile ayrıştırılması sonucu Kan serumunun elektroforez yöntemi ile ayrıştırılması sonucu
elde edilen bileşenler arasında yer alırlar elde edilen bileşenler arasında yer alırlar
+
-
albuminAlbumin
Immune serum Ag adsorbed serum
1 2
albumin
globulins
Mobility
Amount of protein
Globulinler
İMMÜN SERUM
+
Elektroforetik Hareket Yönü-
Adsorbe İMMÜN SERUM
IgG molecule IgG molecule
Used with permission from: Dr. Mike Clark, Immunology
Division, Department of Pathology Cambridge University,
Cambridge, England
İMMÜNOGLOBULİN (Ac) İMMÜNOGLOBULİN (Ac)
MOLEKÜLER YAPISI MOLEKÜLER YAPISI
İmmünoglobulin X-Ray Cristallogramı
İMMÜNOGLOBÜLİN YAPISI İMMÜNOGLOBÜLİN YAPISI
Hafif Zincir (Lc)
Ağır Zincir (Hc)
γ
γ, , μ μ, , α α, , δ δ, , ε ε
Κ, λ
İMMÜNOGLOBULİN HAFİF ZİNCİRİ YAPISI İMMÜNOGLOBULİN HAFİF ZİNCİRİ YAPISI
(X Işın Kristallografisi) (X Işın Kristallografisi)
ANTİKOR İŞLEVİ ANTİKOR İŞLEVİ
ÇOK REAKTİF ANTİJEN BAĞLAYAN BÖLGE ve AMİNO ASİT DEĞİŞKENLİĞİ
25-35 (7/5, 7/6, 6/4, 6/3)
50-56
89-96 (13/8, 13/6, 13/10)
Değişken bölge yapısı Değişken bölge yapısı
Hypervariable (HVR) Hypervariable (HVR) ya da ya da
complimentarity determining region complimentarity determining region (CDR)
(CDR)
HVR3HVR2
Variability Index 150
100
FR1 FR2 FR3 FR4
HVR1
HVR2
Variability Index
25 50 75 100
Amino acid residues
100
50
0
Framework regions Framework regions
Immunoglobulin Fragment
Immunoglobulin Fragmentleri leri: : YAPI
YAPI//İŞLEV İŞLEV İLİŞKİSİ İLİŞKİSİ
Ag ile bağlanma
Komplement ile Bağlanan Bölge
Plasental Transfer Fc Reseptorlerine
bağlanma
Immunoglobulin Fragment
Immunoglobulin Fragmentleri leri YAPI
YAPI//İŞLEV İŞLEV İLİŞKİSİ İLİŞKİSİ
Fab Fab
•
• Ag Ag bağlanma bağlanma
•
• Spe Spesifite sifite V V
HHve ve
Papain
•
• Spe Spesifite sifite V V
HHve ve V
V
LLile belirlenir ile belirlenir
..Fc Fab
Fc Fc
•
• Effe Effek kttö ör r
fonksiyonlar
fonksiyonlar
İMMUNOGLOBÜLİN İŞLEVLERİ İMMUNOGLOBÜLİN İŞLEVLERİ
Antijen Tanıma İşlevi: Antijen Tanıma İşlevi:
Ag Ag tanıma özgün bir olgudur. 1 AA değişikliği tanıma özgün bir olgudur. 1 AA değişikliği bile tespit edebilme özelliğindedir. Ör:
bile tespit edebilme özelliğindedir. Ör: Lösin Lösin ve ve Valin (+Metilen grubu)
Valin (+Metilen grubu) 10
10
1010farklı molekül parçası ( farklı molekül parçası (epitop epitop) tanıma ) tanıma kapasitesi
kapasitesi
Yanıt ( Yanıt (Effektör Effektör) İşlevi: ) İşlevi: Ag Ag tanıma işlevi tanıma işlevi dışında,
dışında, Ig Ig başka biyolojik işlevlere sahiptir: başka biyolojik işlevlere sahiptir:
1
1* * Komplement Komplement fiksasyon fiksasyon, ,
((FFcc fragmentifragmenti, Klasik ve , Klasik ve Alternatif)Alternatif)
2
2* * Plasenta yoluyla geçiş, Plasenta yoluyla geçiş,
((MaternalMaternal bağışıklık bağışıklık IgGIgG))3
3* * Monositlere Monositlere bağlanma, bağlanma,
(NK (NK --- ADCC ADCC IgGIgG))4
4* * Bazofil ve Bazofil ve Mastositlere Mastositlere bağlanma bağlanma
((AllerjikAllerjikreaksiyonlar
reaksiyonlar IgEIgE))
5*
5* Kolostrum yoluyla Kolostrum yoluyla mukozal mukozal bağışıklık ( bağışıklık (IgA IgA) )
İMMÜNOGLOBULİN SINIFLARI (İZOTİP) İMMÜNOGLOBULİN SINIFLARI (İZOTİP)
ve BAZI ÖZELLİKLERİ (insan)
ve BAZI ÖZELLİKLERİ (insan)
Ig izotipleri büyüklük, protein sekansı ve fonksiyonu
İİmmunoglobulin mmunoglobulin İzotipleri İzotipleri (Sınıfları) (Sınıfları)
IgG IgG -- Gamma ( Gamma (γ γ) ) ağır zinciri ağır zinciri
IgM IgM -- Mu ( Mu (μ μ) ) ağır zinciri ağır zinciri
IgA IgA -- Alpha ( Alpha (α α) ) ağır zinciri ağır zinciri
IgD IgD -- Delta ( Delta (δ δ) ) ağır zinciri ağır zinciri
IgE IgE -- Epsilon ( Epsilon (ε ε) ) ağır zinciri ağır zinciri
IgG
IgG
Yapısı Yapısı
Monomer (7S)Monomer (7S)
Özellikleri Özellikleri
•
• Major serum Major serum IgIg
•
• Vücut sıvılarında bulunan Vücut sıvılarında bulunan majormajor IgIg
•
• PlaPlassentalental transfer transfer
•
• KKomplementomplementi i fiksefikse edereder (( IgG4)IgG4)
•
• FcFc reresseptoreptorlerinelerine bağlanırbağlanır (( IgG2, IgG4)IgG2, IgG4)
FFagoagosisittlerlelerle -- opsonizaopsonizasysyonon
K K hücreleri ilehücreleri ile -- ADCCADCC
IgG1, IgG2 ve IgG4 IgG3
IgG izotipleri
IgM IgM
Yapı Yapı
•
• Pentamer (19S)Pentamer (19S)
•
• EEkskstra domain (tra domain (CCH4H4))
•
• J J zincirizinciri
Özellikler Özellikler
•
• 33.. yüksekyüksek serum Igserum Ig
•
• Fetus ve B hücreleri Fetus ve B hücreleri
J Chain
•
• Fetus ve B hücreleri Fetus ve B hücreleri tarafından üretilen ilk tarafından üretilen ilk Ig
Ig
•
• KKomplementomplementi fikse ederi fikse eder
•
• AgglutinaAgglutinasyonsyon
•
• Fc reFc reseptörlerine septörlerine bağlanır
bağlanır
•
• B B hücre yüzey reseptörhücre yüzey reseptör Ig
Ig
CH4
IgA IgA
Yapı Yapı
Serum Serum – – monomer monomer
Se Sekresyonlarda kresyonlarda (sIgA) (sIgA)
Dimer (11S)Dimer (11S)
J J zincirizinciri Se
Sekkretretörör kkomponentomponent
Özellikler
•2. yüksek serum Ig
•Major sekretör Ig (Mukozal ya da Lokal Immunite) göz yaşı, tükrük, gastrik ve
pulmonar sekresyonlar
•Komplementi fikse etmez
SeSekkretretörör kkomponentomponent
J zinciri Sekretor Parça
•Komplementi fikse etmez (agrege olmadıkça)
•Bazı hücrelerde Fc
reseptörlerine bağlanır.
sIgA Se
sIgA Sekresyonu kresyonu
IgD IgD
Yapı Yapı
•
• Monomer Monomer
•
• Kuyruk kısmı Kuyruk kısmı
Tail Piece Tail Piece
Özellikler
•4. yüksek serum Ig
•B hücre yüzey Ig
•Komplementi bağlamaz
IgE IgE
Yapı Yapı
•
• MonomerMonomer
•
• EEkskstra domain (Ctra domain (CH4H4))
Özellikler Özellikler
•
• En az bulunanEn az bulunan serum serum Ig
Ig
BBaazzoofil ve fil ve mastmast
hücrelerine bağlanır hücrelerine bağlanır (Ag
(Ag bağlanmasına bağlanmasına gerek yok
gerek yok)) gerek yok gerek yok))
•
• AllerAllerjjiikk reareaksiyonlarksiyonlar
•
• ParaParazitikzitik infeinfeksiyonlarksiyonlar (Helmint
(Helmintlerler))
eoeozzinoinoffilillerdekilerdeki Fc Fc re
ressepteptöörrlerine lerine bağlanır
bağlanır
•
• KKomplementomplementi fikze i fikze etmez.
etmez.
CH4
IgG ve IgM Antikorlarının C1 ile Fiksasyonu
Aktivasyon yok Aktivasyon
1. ve 2.ANTİJEN UYARIMI ve 1. ve 2.ANTİJEN UYARIMI ve
ANTİKOR YANITI
ANTİKOR YANITI
1. ve 2.ANTİJEN UYARIMI ve 1. ve 2.ANTİJEN UYARIMI ve
ANTİKOR YANITI
ANTİKOR YANITI
1. ve 2. ANTİKOR YANIT SÜRECİ 1. ve 2. ANTİKOR YANIT SÜRECİ
Primer Yanıt Sekonder Yanıt
İMMÜNOGLOBÜLİNLERİN İMMÜNOGLOBÜLİNLERİN
ANTİJENİK ÖZELLİKLERİ
ANTİJENİK ÖZELLİKLERİ
Antikorlar iyi antijendirler