AŞIRI DUYARLILIK
REAKSİYONLARI
• İmmun yanıt sırasında ortaya çıkabilen ve vücuda zarar veren reaksiyonlara aşırı
duyarlılık reaksiyonları (ADR) denir.
• ADR, oluşum mekanizmalarına göre dört gruba ayrılır.
- Tip I-TipII ve TipIII ADR; humoral bağışıklık (antikorlar) ile ilgilidir ve kısa sürede
gelişir.
TİP I AŞIRI DUYARLILIK
REAKSİYONLARI
• Erken tip ADR (allerji); çok hızlı gelişir
• Allerjen; erken tip ADR’a neden olan
antijenler (bitki polenleri, zehirleri böcek ve artropod antijenleri)
• Anaflaksi; sistemik ve şiddetli Tip I ADR
• Anaflaktik şok; Dakikalar içinde oluşan anaflaksi
• Atopi; bazı bireylerde IgE’nin sürekli ve aşırı miktarda üretilmesi
TİP I AŞIRI
DUYARLILIK
REAKSİYONLARI
• Tip I ADR’da rol alan hücreler ve moleküller; IgE, mast hücreleri, bazofiller
• Vazoaktif maddeler, uyarılmış mast hücreleri ve bazofillerden açığa çıkan histamin, serotonin vb. maddelerdir.
• Anaflaksi, inhalasyon allerjileri (saman nezlesi), gıda allerjileri, parazit allerjileri, aşı ve ilaç
TİP II AŞIRI DUYARLILIK
REAKSİYONLARI
• Hemolitik tip veya sitotoksik tip ADR
• Tip II ADR’da rol alan hücre ve moleküller; yabancı eritrositler, IgM ve IgG
• Kan transfuzyonlarında, yeni doğanların kan uyuşmazlıklarında, bazı ilaç ve
mikroorganizmalara karşı gelişir,
• Kan grubu antijenleri (örneğin; sığırlarda ve köpeklerde 11, atlarda 7, koyunlarda 6 farklı kan grubu antijeni vardır)
• Heterofil antijen; çeşitli bitki, bakteri ve
TİP II AŞIRI DUYARLILIK
REAKSİYONLARI
• Kan uyuşmazlıklarında; ilk kan transfuzyonunda yabancı eritrosit antijenlerine karşı IgM ve IgG oluşur. Daha
sonraki kan nakillerinde tip II ADR oluşur.
• Tip II ADR klinik belirtileri; hipotansiyon, bradikardi, solunum güçlüğü, terleme, ishal, kusma…
• Yeni doğanların hemolitik hastalığı; baba ve anne eritrosit antijenleri farklı olduğunda, fetus kanı
plasental yolla anneye
TİP III AŞIRI DUYARLILIK
REAKSİYONLARI
•
İmmun kompleks tip ADR
•
Mikrobiyel antijenlere karşı ya
da otoantijenlere karşı oluşur,
•
İmmun kompleks oluşumunun
en önemli sonucu komplement
aktivasyonudur,
TİP III AŞIRI DUYARLILIK
REAKSİYONLARI
• Antijen-antikor reaksiyonu
• Antijen-antikor kompleksine komplement ilavesi ve aktivasyonu
• Komplement aracılığı ile kemotaktik faktörlerin açığa çıkması
• Kemotaktik faktörler aracılığı ile nötrofillerin bölgeye göçü(infiltrasyon) ve yangı oluşumu
• Dolaşımdaki immun kompleks oluşumu-generalize reaksiyon
TİP IV AŞIRI DUYARLILIK
REAKSİYONLARI
•
Gecikmiş tip ADR
•
Hücresel bağışıklık reaksiyonları etkilidir,
•
Reaksiyona katılan hücre ve moleküller;
antijen işleyen ve sunan hücreler,
T-lenfositler, yangı hücreleri, sitokinler,
•
Tip IV ADR; hücreiçi bakteriler ve
mantarlardan kaynaklanan kronik
infeksiyonlarda, protozoon
infeksiyonlarında, kontak dermatitislerde
ve bazı otoimmun hastalıklarda oluşur,
•
Tip IV ADR’nun en tipik örneği Tüberkülin
reaksiyonudur.Tüberkülin deri testi
TİP IV AŞIRI DUYARLILIK
REAKSİYONLARI
• Tüberküloz infeksiyonunda duyarlı
