GÖLLERİN BİYOLOJİK YÖNDEN
SINIFLANDIRILMASI
Sucul
ekosistemlerde insan etkisi
değişik şekillerde olmaktadır.
Ortamın ve su kalitesinin
bozulmasıda insanların çok çeşitli
aktivitelerinin bir araya gelmesi ile artmaktadır.
Göllerdeki zaman içindeki değişiminin bir sonucuda ÖTROFİKASYON dur.
GÖLLERDE TABİİ VE KÜLTÜREL DEĞİŞİMLER
Ötrfikasyon göl sularının besin tuzlarınca
zenginleşmesidir.
ÖTROFİKASYONUN
TANIMI
• Eu: Yunanca ön ek “iyi, sağlıklı”
• Troph: Yunanca ön ek “besleme”
• Eutrophic: Positive ifade
• Eutrophication: Negative ifade
TANIMLAMA
• Ötrofikasyon: Tabi suların
besin tuzlarınca zenginleşmesi
Tabi ötrofikasyon
Anthropogenic ötrofikasyon
ÖTROFİKASYONUN BİLİMSEL TANIMI
• “Sucul ortamın besin
tuzlarınca zenginleşmesi ile algal büyümenin teşvik
edilmesi” (Richardson, 1989)
Ötrofikasyon tanımı silt, çözünmüş veya partikül Ötrofikasyon tanımı silt, çözünmüş veya partikül haldeki organik materyal yükünü de içine alacak haldeki organik materyal yükünü de içine alacak şekilde genişletilmiştir.
şekilde genişletilmiştir.
Ötrofikasyona sebep olan faktörlerin başında insan Ötrofikasyona sebep olan faktörlerin başında insan ve hayvan atıklarının noktasal boşalımı (direkt
ve hayvan atıklarının noktasal boşalımı (direkt
etki) veya çevredeki ekili alanlardan gelen tarımsal etki) veya çevredeki ekili alanlardan gelen tarımsal sızıntılar (indirekt etki) gelmektedir.
sızıntılar (indirekt etki) gelmektedir.
Ötrofikasyonun sonucunda; alg üretimi hızlanır ve Ötrofikasyonun sonucunda; alg üretimi hızlanır ve göl sedimentlerinde besin tuzu birikimi artar. Buda göl sedimentlerinde besin tuzu birikimi artar. Buda göllerde iç yükün artmasına neden olur.
göllerde iç yükün artmasına neden olur.
Göl sularının fiziksel, kimyasal ve biyolojik özelikleri ve evolusyon durumları göz önüne alınarak aşağıdaki şekilde sınıflandırılmıştır.
1)OLİGOTROFİK GÖLLER 2)MEZOTROFİK GÖLLER
3)ÖTROFİK (Eutrof) GÖLLER 4)DİSTROFİK GÖLLER
OLİGOTROFİK – düşük besin tuzu ve verimlilik, berraklık yüksek
Bu tip göller genellikle derindir. Çoğunlukla “V” şeklinde
olan göllerdir. Göl suları soğuktur. Suyun üst kısımlarındaki düşük verimlilikten dolayı hipolimniyonda fazla oksijen
harcanması meydana gelmez.
Dar bir sahil şeridi
mevcuttur. Kıyılarında geniş bitki kuşağı
görülmez. Fitoplankton, zooplankton, dip faunası ve besin tuzları yönünden fakirdir.
MEZOTROFİK – Besin tuzu, verimlilik ve berraklık orta derecede
Oligotrofikten, ötrofiye geçiş özelliğinde olan göllerdir. Bu tip göller kimyasal özellikleri bakımından ötrofiktir, fakat bazı dip
karakteristikleri ve derinliği oligotrofik göllerin özelliğidir.
Mezotrofik
göllerde de bir sahil şeridi
mevcuttur. Hızla yaşlanmakta olan göllerdir. Genellikle çok verimlidirler.
MEZOTROFİK GÖL
MEZOTROFİK GÖL
ÖTROFİK – Yüksek besin tuzu ve verimlilik, berraklık düşük
Yaşlı ve yayvan “ ” şeklinde olan
göllerdir. Besin
tuzlarınca zengin olan bu göller çok
verimlidir. Az derin
olup kıyıları düzdür ve kıyı vejetasyonu çok fazladır. Zeminlerinde organik maddece
zengin bir çamur
tabakası bulunur. Su rengi yeşil veya koyu yeşildir.
Suyun üst kesimlerinde oksijen konsantrasyonu yüksektir. Ancak dibe
gidildikçe hızla düşer. Bazen dipte hiç oksijen bulunmaz..
Ötrof göllerde fauna fakir fakat tür bakımından
zengindir. Soğuk su balıklarına rastlanmaz.
Fitoplankton tür ve miktar bakımından çok zengindir.
Senenin belli zamanlarında bir türün aşırı çoğalması bu göller için karakteristiktir
ALG AŞIRI ÇOĞALMASI
Ötrofik göller oligotrofik
göllerin evrimleşmesi sonucu meydana gelir.
ÖTROFİK GÖL
ÖTROFİK GÖL
HİPERÖTROFİK –Yüksek verimlilik gösteren, bulanık sulardır sulak alan devresine
yakındır. Birçok temiz su organizması burada yaşamlarını sürdüremez.
DİSTROFİK – Çok düşük besin tuzuna sahiptir, humik asit miktarı fazladır.
Düşük besin tuzu Işık geçişi iyi
Çözünmüş oksijen miktarı fazla
Su derinliği fazla Alg gelişimi az
Turna ve Alabalık gibi balıklar
Yüksek besin tuzu Işık geçişi zayıf Çözünmüş oksijen miktarı düşük
Su derinliği az Alg gelişimi fazla Yayın ve Sazan gibi balıklar
OLİGOTROFİK ÖTROFİK
Morfometrik olarak ötrofik
Morfometrik
olarak oligotrofik ÖTROFİK
OLİGOTROFİK
Besin Kons. Düşük Besin Kons. Yüksek
SIĞ
DERİN
Göllerdeki Biyolojik Sınıflandırmanın Şematik Olarak Gösterilmesi
Uzun süreli Ca
girişinden dolayı çok sert suları içerirler.
Sert-su gölleri
nispeten verimsizdir
MARL GÖLLERİ
