ALGOLOJİ
• İlkel Bitkilerdir
• Gerçek kökleri yoktur. Sadece tutunma yapıları mevcuttur.
(holdfasts)
• Spor oluştururlar– Hareketli veya Hareketsiz
• Çoğu eşeyli veya eşeysiz ürerler
ALGLER
Algler klorofilli, tek veya çok hücreli, çok hücreli olduklarında
vücutları kök, gövde yaprak gibi kısımlara
ayrılmamış TALLUSLU
bitkilerdir.
ALG HÜCRELERİNİN YAPISI
Alglerde 2 temel tip hücre mevcuttur.
1. PROKARYOTİK
Belli bir çeperle çevrili organellerin bulunmadığı prokaryotik hücreler
sadece Cyanophyta ve Prochlorophyta
divizyolarında bulunur.
CYANOPHYA HÜCRESİ
Tilakoyit DNA İplikleri
Ribozom
Plazmalemma Tilakoyit Bantları
Karboksizom
DNA
Vakuol PROCHLOROPHYTA HÜCRESİ
Kontaktil vakuol
Hücre çeperi
Çekirdek Plazma Membranı
Kloroplast
Golgi
Nişasta
Pirenoyit
Vakuol
Çekirdek Zarı Mitokondri
Kamçı Tabanı
ÖKARYOTİK ALG HÜCRESİ
KAMÇI
Axoneme
Çevresel Tüpçükler
Bazal Kısım
Merkezi Tüpçükler Plazma Membranı
Bütün bu mikrotübüller plazma membranı ile çevrilmiştir.
Kamçı 2 merkezi tübül ve onu çevreleyen 9 çift tüpçükten oluşmuştur (AXONEME).
Hücre girişinde iki
merkezi tübül yoğun bir plak şeklinde sonlanır.
Çevresel tüpçük ise
hücre içine devam eder.
Merkezi Tüpçük
Çevresel Tüpçük
Bazal Bölge
Çevresel tüpçük değişerek 3’lü yapıları oluşturur
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10 Kamçı sisteminin enine kesitinde mikrotübül sayıları
KAMÇI
TİPLERİ
II- PLEURONEMATİK KAMÇI Üzeri ince tüylü olankamçıdır. Bu tüyler 1) İpliksi Katı Tüyler 2) Tüpsü tüyler veya Üç kısımlı tüyler olmak üzere 2 tiptir.
I- AKRONEMATİK KAMÇI Düz bir kamçıdır.
Kamçı membranı üzerinde ince tüyler yoktur.
Ucu ince bir iplikle bitmektedir.
Pleuronematik kamçı iki tiptir.
A) PARTONEMATİK TİP:
Kamçı üzerindeki tüyler karşılıklı olarak dizilmiştir.
B) STİKONEMATİK TİP:
Kamçı üzerindeki tüyler tek taraflı dizilmiştir.
III- BASİT KAMÇI:
İnce uzun düzgün ve uca doğru incelmeyen bir kamçı tipidir.
Pleuronematik kamçıya sahip olan alglerde eğer ikinci
kamçı mevcutsa bu kamçı genellikle akronematik tiptedir.
Sadece Cryptomonas ‘ta iki kamçıda pleuronematik
tiptedir.
IV- HAPTONEMA:
Bir çok deniz
flagellatında kamçıya ilave bir yapı şeklinde görülür. Haptonemanın boyu genellikle kamçı boyu kadar, bazende
daha uzundur. Kamçıdan incedir.
Haptonema
Şişkinleşmiş bir uç kısmı vardır ve çoğunlukla
kıvrılmıştır.
Haptonema yedi tüpçük içeren bir öz bölgesini çevreleyen üç konsentrik membrandan meydana gelmiştir.
o oo o o o o
HAREKETLİ HÜCRELERDE HÜCRE BÖLÜNMESİ Hareketli hücreler bir ortam üzerine çöktüklerinde kamçı ya kaybolur yada hücre içine çekilir.
Kamçının içeri çekilmesi sırasında aksoneme ilave olarak bazal bölgede içeri çekilir. Aksonemin 9+2 olan tüpçüğü dağılır. Bazal kısım bozulmadan kalır.
Bazal bölge çoğunlukla çekirdek zarının yakınına
gider ve çekirdek bölündüğünde bölünür. Bu da yavru hücrelerin ana hücre ile aynı sayıda bazal bölgeye
sahip olmalarını sağlar.
Hücre bölünmesinden sonra bazal kısım plazma
membranı altındaki yerine geri döner ve yeni kamçıyı oluşturmak üzere küçük tüpçüklerin 9+2
düzenlemesini yeniden oluşturur.
a) Hareketli hücre
b) Kamçının hücre içine çekilmesi
c) Aksonemin kaybolması
f) Anafaz g) Telofaz h) Aksonemin
oluşturulması
d) Bazal bölge çekirdek zarının yakınına gider
e) Bazal bölgenin bölünmesi
Algal hareketli
hücreler farklı kamçı düzenlemelerine
sahiptir.
Kamçılar eşit uzunluktaysa İZOKONT kamçı
Kamçılar eşit olayan uzunluktaysa
HETEROKONT kamçı Kamçı hücrenin ucunda bir halka oluşturuyorsa
STEPHANOKONT kamçı denir
Alglerde kamçı tipleri
HÜCRE ÇEPERİ
Alg hücrelerinin çoğunluğunda içinde fonksiyonel grupların
olmadığı (inert materyal) bileşiklerden yapılmış bir çeper mevcuttur.
Alg hücrelerinin çeperi 2 bileşenden meydana gelmiştir.
1) İPLİKSİ BİLEŞENLER : Çeperin iskelet yapısını oluşturur 2) AMORF BİLEŞENLER : İpliksi bileşenlerin içine
gömüldüğü bir matriks oluştururlar.
Çeper genellikle tabakalı bir yapıdadır.
Alglerde hücre çeperinin en çok görülen bileşeni pektindir. Ancak çeşitli alg gruplarında çeşitli maddelerle karışmış olarak bulunur.
Bazı gruplarda selluloz, bazılarında mannoz ve Xylose, bazılarında silika
Bazı gruplarda da hemiseluloz, alginik asit, fukoidin, fucin, jelos ve kitin
Bazı kamçılı alglerde, zoospor ve gametlerde sitoplazmanın en dış tabakası hücre çeperi görevini görür. Bu kısma PERİPLAST veya PELLİCİLE denir
Bu tabaka bazı alglerde ameboid ve rizopoyidal hareketlere izin verecek şekilde esnektir.
Euglena gibi bazı alglerde yapısal bileşenlerin desteklemesiyle daha belirgin bir yapı gösterir, ancak hücre çeperine göre daha esnektir.
Bu gruplarda hücre çeperi sitoplazmik karakterine rağmen oldukça karmaşık bir yapıya sahiptir ve çok türde spiral nodül sistemleri ile süslenmiştir.
KOKKOLİTLER
Bazı alglerde hücre çeperi üzerinde kokkolit denen yapılar bulunmaktadır.
2 tip kokkolit mevcuttur
1) HOLOKOKKOLİTLER : Submikroskobik kristallerden oluşmuştur
2) HETEROKOKKOLİTLER : Bunlar büyük ve çok belirgin
kokkolitlerdir. Plaka, kaburga veya bant şeklinde olurlar. Amorf kompleks yapılar şeklindedirler
Holo veya heterokokkolitlerin bulunması taksonomik bir kriter olabilir. Kokkolitlerin oluşum mekanizması henüz tam olarak
anlaşılamamıştır. Bazı bulgular mineralleşmiş pulların ve kalkerli kokkolitlerin golgi cisimciğinin keseleri içinde olduğunu
göstermektedir.
Coccolithus pelagicus