U N I O N i M 7 C CZ N A T I Q N fflLE O t s A R C O f i O T B â C T E S
«5. guai M a I a q u a i t • Parie-6' TiUohonc ' Gabylono 07 • <5
U. İ. A.
LONDRA'DA TOPLANAN VI.
DÜNYA MİMARLAR KONGRESİ
DOLAYISİYLE
U. İ. A nedir?
Mesken ve şehirlerde insanları en iyi şartlar içinde barındırmayı kendilerine gaye edinen mimarlar, cemiyetteki bu önemli va-zifelerini lâyıkiyle yerine getirebilmek için,
birleşmeye karar vermişlerdir. 1946 da baş-layan bu hareket U. İ. A.'nın teşkilât nüve-sini teşkil etmiştir.
Bugün U. İ. A. (Union Internationale des Architectes) her türlü siyasî tesir ve te-mayüllerden uzak kalarak, diğer teşekkülle-rin bir araya getiremediği memleketleri dahi meslek sevgisi ve ideali sayesinde kendi teş-kilâtı içinde toplamağa m u v a f f a k olmuştur.
Bütün dünya milletlerine mensup mi-marlar arasında hiçbir milliyet ve ırk farkı gözetmeden bir dostluk yaratmak, meslek çerçevesi içinde karşılıklı fikir, bilgi ve de-neyler üzerinde mübadeleler yapmak ve bu suretle meslekî konulardaki bilgilerin zen-ginleşmesine yardım etmek gayesi ile kuru-lan U . İ. A.'ya resmen bu kongre sırasında yeni katılan Avusturya, Peru ve G ü n e y A f -rika dahil 43 devlet kayıtlıdır. Teşkilât itiba-riyle bir genel kurul, bir icra komitesi ve on dört ihtisas komisyonundan ibaret U. İ. A. nın 4 senede bir muayyen bir merkezî şehir-de kongresi yapılır. 2 seneşehir-de bir icra komi-tesi evvelden seçilen bir merkezde toplanır. Keza ihtisas kolları da sene içerisinde davet eden bir memleketin şehrinde çalışmalar ya-par. Çalışmaların sonucu kitap halinde her memlekete gönderilir.
Her kongrenin meslekle ilgili bir tema'sı vardır, bu tema muhtelif millî seksiyonların gönderdikleri teklifler arasından gene millî seksiyonlardan toplanan reylerle seçilir.
Londra Kongremizin tema'sı, yeni mal-zemelerin ve teknik ilerlemelerin m i m a r î
üzerindeki etkileri olarak kabul edilmiştir. Edinburg Dükü mimarlarla görüşürken Kongrenin beynelmilel mimarî sergisi,
bu konu ile yakînen ilgili idi.
T ü r k panoları bu sergide memnuniyet verici bir seviyede idi. H e r memleketin gön-derdiği ayrıca birer izahlı filim kongre sü-resince Londra halkına gösterildi. Basın Ya-yın Bakanlığınca gönderilen «Sihirli Şehir, İstanbul» Efes ve Bergama İngilizce izahlı filmi çok alâka toplamıştır.
300 ilâ 600 kişilik portatif tiyatro, mi-marî talebe yarışması sergisi, mevzuun kons-trüktif zorluğuna rağmen talebeler arasında çok alâka görmüş ve oldukça güzel netice vermiştir.
Orta Doğu Teknik Üniversite Mimarlık
Fakültesi 3 cü sınıf talebelerinden A h m e t Giilgönen'in projesi «indeformable» statik bir sistemle hem tiyatro o t u r m a yerlerinin tertibini, çıkış giriş ve foyer kısımlarını in-şa sistemi bütününde en elverişli şekilde ter-tipleyenlerin arasında idi.
7 T e m m u z günü Buckninster Fuller ve Felix Candella ile diğer maruf zevat, Gül-gönen'in projesi için üçgen prizmalardan meydana gelen üç boyutlu strüktürün k u ş a -nışının bütün cepheleriyle alındığı cihetle beğendiklerini, gayet «flexib!e» ve kuruluşu-nun pratik olduğunu ifade ettiler.
Strüktür bakımından roof'u m e y d a n a getiren kanavayı tutan çelik kabloların ara-Kongre kapanışında Sir A. Armstrong konuşurken
İıklarının mesafesi, meydana gelebilecek vibrasyonları önleyebilmesi bakımından da isabetli bulunmuştur.
Talebemizin ciddî ve m u v a f f a k proje-siyle iftihar ederken Orta D o ğ u Üniversite Rektörlüğüne de mevzuu ile yakînen ilgile-nerek Kongreye zamanında proje yetiştir-mesini ve ayrıca talebesine tahsisat ayıra-rak Londra'ya kadar göndermiş olmasından ötürü ayrıca tebrik ve teşekkür ederiz. T a -lebemizin izahlı proje fotoğraflarını bu sa-hifelerde neşrediyoruz.
İngiltere Kraliçesinin himayesinde cere-yan eden Kongrenin ihtişamı üzerinde dur-mayacağım.
Kongre programı tatbikatı ve intizam bakımından şimdiye kadar yapılan mimarî kongrelerin en başarılı olanıdır.
Bundan evvelki Moskova Kongresine 1200 m i m a r iştirak etmişti, bu sefer dünya-nın her tarafından 2200 m i m a r L o n d r a ' y a gelmiştir. Rekor 160 mimar heyetiyle Brezil-ya'da. Meşhur İngiliz gazeteleri Times ve Observer'in kongre hakkında 15 sahifelik hususî nüshalar çıkardıklarını söylersem, başka memleketlerde mesleğimize verilen ehemmiyet anlaşılır. Edinburg D ü k ü Kon-ferans çalışmalarına gelip mimarlarla hasbi-halde bulunmuştur.
Royal Festival Hail de Kongre kapanış merasimine Sir Antony Jones Armstrong ri-yaset etmiştir.
Üniversite, Belediye ve ilgili vekâletler de resmî davetler tertip edilmiştir.
Kongre tema'sı ile ilgili 3 rapor 3 gün müddetle bütün milletlerin mimarları arasın-da münakaşa edilmiştir. Raporlararasın-dan birisi, Profesör,
Russel Hitchcock'un yeni teknikler ve
yeni malzemelerin m e y d a n a gelmesi karşı-sında mimarîde hâsıl olan değişikliklere ge-nel bakış, başlıklı rapordur.
2 numaralı rapor: Betonarmenin ve tek-nik ilmi inkişafların bugünün ve yarının mi-marîsi üzerindeki tesirleri konulu Profesör
Pier Luigi Nervi raporu.
3 numaralı rapor : İndustrialisation'un
Yani sanayileşmenin m i m a r î üzerinde hâsıl ettiği tesirler konulu Prof. Jerzy
Hrynie-vviccki'nin raporudur.
4 T e m m u z d a Profesör Hryniewiecki ra-poru hakkında temsilcimiz Profesör H.
Ke-mali Söylemezoğlu'nun County Hall'de
mü-zakereler sırasında söyledikleri :
Söylemezoğlu Normalizasyon'un okul, büro, resmî binalar için umumiyetle fayda-lar sağlıyabileceği fakat mesken inşaatı sıra-sında normalizasyon'un kullanılmasıra-sında da-ha temkinli olmak icap ettiğini bildirmiştir. Zira aile «cellule» ihtiyaçları mimarın başlıca koruması icap eden bir husustur ve m o -notoniden, yeknesaklıktan bu konuda mut-lak olarak sakınılması lâzımdır. Söylemezoğ-lu'nun düşüncesine nazaran «industrializa-tion» küçük elemanlar için m i m a r a yardımcı olabilir, fakat büyük parçalar için değil. Ç ü n k ü iyi neticeler almak isteniyorsa mi-m a r a düşünmi-mek, seçmi-mek fırsatı ve komi-mpo- kompo-zisyon serbestliği verilmelidir.
6 T e m m u z d a County Hall'de «Profesör L. Nervi» raporu hakkında temsilcimiz ve U. İ. A Executif âzası Ertuğrul Menteşe'nin sözleri :
Nervi'ye nazaran betonarme, insanın bu-güne kadar meydana getirebildiği en kulla-nışlı, en m u v a f ı k strüktür malzemesidir.
25 sene evvel geniş açıklıklı prefabrike bir r a u m inşa etmekle Nervi inşaat usullerinde yeni bir devir yaratmıştır. Parabolik kurb-ları mimariye yenilik katmakla beraber in-şaat usullerinde ekonomik ve orijinal buluş-lar m e y d a n a getirmiştir.
Eserleri, N a z a r î ve tatbikat bir arada yürütüldüğü anda en tatminkâr neticelerin alınabildiğini gösteriyor.
Hazırlamış olduğu ve 3 günden beri müzakere konusu olan Nervi raporunu VI. Kongre travaylarına istikamet veren çok fay-dalı bir iştirak olarak telâkki ederiz. Zira en yeni inşaî usuller mimarı yaklaştırma kongremizin bir gayesidir.
Kanaatimizce Nervi'nin eserleri, ve ça-lışma tarzı birçok memleketlerde mimarî tedrisat sisteminde «reorganisation» yapıl-masına yol açar. Nervi'nin F o r m a s y o n u n a yakın, teknik ve sanatı mezceden bir f o r m a -tion, müstakbel m i m a r a inşaat seyri üzerin-de d a h a hâkim bir kontrol sağlayacağı gibi, mesleğinin icrası sırasında d a i m a daha eko-nomik, d a i m a d a h a «rationel» hal çareleri bulabilmesine teşvik ve imkân verecektir.
Başka mesleklere nazaran çok cepheli olan mimarlık, formasyon ve eğitim bakı-m ı n d a n daha fazla dikkat ister.
Doğuştan gelen artistik kabiliyeti insan-lık ve tabiat sevgisinden m a a d a sosyal ve kültürel bilgisi üstün olması lâzım gelen mi-m a r ayrıca teknik sahada bilgilerini inki-şaf ettirmek mecburiyetindedir.
Mimarlıkta zekâ hassasiyetten d a h a bü-yük bir rol oynayamadığı gibi hassasiyet ve şevki tabiînin zekâya bir üstünlüğü olamaz. Tabtikatta m i m a r daima, hakikat ve
Orta Doğu T. Ü. Mimarlık F a k . öğrencisi
A h m e t Gülgönen'in projesi
•yeleyi mczcettirmek mevkiindedir. İşte zor-luk burada...
Bu nevi konuşmalar 3 gün müddetle ce-reyan etmiştir ve 3 grup çalışmalar hulâsa-Iandırılmıştır.
Neticede VI. cı Kongre kararlarına va-rılmıştır. Şöyle ki :
A — Kongrenin kabul ettiği esaslar: 1 — «İndustrialisation» ve yeni teknik inkişafların mimarî üzerinde birinci dercce rol oynadığı prensip olarak kabul edilmiştir. Bilhassa dünya nüfusunun daima artması vc hayat standardının yükselme mecburiyet-leri karşısında mesken problemmecburiyet-leri hakkında mimarların bu hakikatlere uyarak çalışma mctodlarını daha yukarıda kabul edilmiş prensibe göre ayarlamaları lüzumu belirtilir. 2 — Yeni teknik ve yeni malzemelerin mimaride gelişmeler sağlıyabileceği kabul edilmekle beraber, kullanış esnasında muh-telif memleketlerin imkân, ihtiyaç ve iklim-lerine göre bir araştırmaya tâbi tutulmaları ve bilhassa iktisaden ileri memleketler ihti-yaçlariylc iktisaden henüz ilerlemekte olan memlekîtler imkânlarının ayarlanması lü-zumu belirtilmiştir.
3 — Yukardaki hususlar kabul edil-mekle beraber (yeni teknik yeni malzeme), insanoğlu daima makineye
hükmcdcbilmeli-dir. İnşaat sanayiinin «cxpIoitation» u, evvel-emirde insanların sosyal ihtiyaçlarını insan-lık vasıfları gözönünde bulundurularak sev-kedilebilmelidir. Yapılacak olan yapıların her şeyden evvel sosyal şerait ve insanî gaye ve ihtiyaçlara cevap verebilecek mahaller ol-duğunu hiçbir zaman unutmamalıdır. Mi-marlığın mukaddes gayesi daima en üstün tutulmalıdır.
4 — Bundan böyle mimarın konstrük-töricrlc, sanayi ile inşaatın bütün teknik kol-lariyle daha sıkı bir kolaborasyon halinde çalışma mecburiyeti kabul edilmekle bera-ber, sanayiin tek başına (isole) kalabilecek bir teknik muameleden (processus) ibaret ol-madığını bilmek esastır.
Mimar, bütün bunlara rağmen inşaat »'.-jam» inde problemin heyeti umumiyesini kuş bakışı bir görüşle idare edebilecek kim-ssdir.
Kendisi inşaatçı ekip elemanlarını seçe-bilecrk, çalışmaları «synthetiser» ederek eseri gavesinc ulaştırabilecek şekilde işleri tedvire salahiyetli yegâne elemandır.
Kongrenin vardığı yukardaki ncticcler hakkında U. 1. A. «Cocrdination komitesi-nin» vardığı kararlar şöyledir :
1 — Milletlerarası temas ve anlaşma-lar teknik terimlerin yanlış
«definition»la-rından ötürü müşkülâta uğramasının önlen-mesi.
2 — Mimarî tedrisatta, inşaat sanayii ile irtibatlı olabilmesi yönünden revizyona tâbi tutulması.
3 — İnşaat sanayii, inşaatla ilgili mes-leklerin ve mimarların sıkı işbirliğini etüd edebi'mek imkânlarını sağlaması bîr zaruret olarak kabul edilmiştir.
4 — Teknik gelişmelerin neticelerini bilhassa kullanacak olan müşteriler bakı-mından incelemcyc tâbi tutulmasının lü-zumu.
Bilâhare Executif Komitesinde müzake-re edilen bu kararların mimarın «Profession Liberal» karakteri ile bağdaşabilmesi bakı-mından formüller aranmıştır. Meselâ kendisi için feklâm yapamaz olan mimar, bir sanayi firmasının yapacağı reklâmdan ötürü indi-reetement ve işbirliği yaptığı takdirde bir nevi reklâm payının kendi hukukî durumu-na halel getirebileceği, mesleğimizin «Mo-ral» karakterinin bu suretle zedelenmemesi gibi incilikler üzerinde duruldu.
Saygılarımla Y. Mimar U. İ. A. İcra Komitesi âzası
E R T U Ğ R U L M E N T E Ş E
" 1 B a t ı A l m a n y a ' n ı n t a n ı n m ı ş A s a n s ö r F a b r i k a s ı :
HILLENKOTTER & RONSİECK
A U F Z Ü G E - K R A N E - G E G R . Ü N . D E T 1 8 9 7
H I R O L I F T
ASANSÖRLERİ
m
S a t ı ş a a r z e d i l m i ş t i r .
T e k n i k B U r o m u z v e M o n t a j e k i b i m i z e m r i n i z e a m a d e d i r ,
