1
Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı Kamu Yönetimi Tezli Yüksek Lisans Programı
KMY 508 – KÜRESELLEŞME VE ULUS DEVLET Ders Programı (2017-2018)
Yrd. Doç. Dr. Görkem Altınörs gorkem.altinors@bilecik.edu.tr Ofis Saatleri: Çarşamba 16:00-17:00
Dersin Dili : Türkçe
Dersin Seviyesi : Tezli Yüksek Lisans
Ölçme ve Değerlendirme : Vize %10, Ödev %30, Final %60
Sunum :
Dersin ilk dört haftasında dersin hocası tek başına ders anlatacaktır. Beşinci haftadan itibaren ise dersin hocası tüm öğrencilerden her hafta sunum yapmalarını beklemekte ve bu sunumlar çerçevesinde sınıfta seminer düzenlemeyi düşünmektedir. Bu sunumlar sınav notlarına etki edecek ve öğrencilerin geçme-kalma durumunu ve not ortalamasını sınavlar kadar belirleyecektir.
Dersin Kaynakları :
Temel Okumalar
• David Held ve Anthony McGrew (derleyenler) – Küresel Dönüşümler: Büyük Küreselleşme Tartışması (Phoenix, 2014)
Ek Okumalar
Makaleler
• Bob Jessop (2011), Avrupai ve Küresel Bir Bağlamda Ulus ve Devlet Üzerine Düşünceler, Dipnot (6), 47-61.
• John Bellamy Foster, Robert W. McChesney ve R. Jamil Jonna (2011), Tekelci Sermayenin Uluslararasılaşması, Monthly Review (28), 91-118.
• Johan Norberg (2004), Küreselleşme Karşıtlarıyla Niçin Savaşmalıyız?, Conatus 1(1), 85-87.
• M. Ramazan (2015), Kapitalizmin Merkez(ler)i Değişiyor mu? Küresel Güçler Arası Hegemonya Yarışı, Yaşayan Marksizm 3(3), 221-236.
• Ümit Akçay (2013), Sermayenin Uluslararasılaşması ve Devletin Dönüşümü:
Teknokratik Otoriterizmin Yükselişi, Praksis (30-31), 11-39.
• Mehmet Gürsan Şenalp ve Örsan Şenalp (2012), Ulusötesi Kapitalizm: Sermayenin ve Devletin Ulusötesileşmesi ve Türkiye’de Ulusötesi Tarihsel Blok Oluşumu, Praksis (19), 191-240.
• Ellen Meiksins Wood (2004), Kapitalist İmparatorluk ve Ulus Devlet: Yeni bir Amerikan Emperyalizmi mi?, Conatus (1), 111-119.
2
• Simon Clarke (2006), Sermayenin Küreselleşmesi, Kriz ve Sınıf Mücadelesi, Conatus (5).
• Ellen M. Wood (2006), Kapitalizmin Politikası, Conatus (5).
• Ana C. Dinerstein (2006), İktidar ya da Karşı İktidar? Kriz Sonrası Arjantin’de Piquetero Hareketinin İkilemi, Conatus (5).
• Massimo de Angelis (2006), Zapatismo ve Toplumsal İlişki Olarak Küreselleşme, Conatus (5).
• Rudolf Rocker (2007), Demokrasi ve Ulus Devlet, Conatus (7), 7-18.
• Lois M. Pozo (2007), Hegemonyanın Kökleri, Conatus (7), 19-38.
• Mark Kelly (2007), Irkçılık, Milliyetçilik ve Biyo-politika, Conatus (7), 39-50.
• Étienne Balibar (2007), Günümüz Avrupa’sında Irkçılık ve Siyaset, Conatus (7), 51-64.
• Edmund Burke III (2007), Şarkiyatçılık ve Dünya Tarihi, Conatus (7), 65-78.
• Anthony Burke (2007), Egemenliğin Sapkın Sebati, Conatus (7), 79-98.
• Conatus 2004 (2) ‘Emperyalizm, Yeni Emperyalizm, İmparatorluk’ özel sayısı o Jan Otto Andersson: Emperyalizm
o Prabhat Patnaik: Yeni Emperyalizm
o David Harvey: Baskı Rejimine Rıza Göstermek
o Ellen M. Wood: Küreselleşme ve Devlet: Sermayenin İktidarı Nerede?
o Conatus: Devlet: Emperyalizmin Ana Halkası? (Leo Panitch ile Söyleşi) o Ben Fine: Küreselleşme ve Kalkınma Üzerine Eleştirel Bir İnceleme o Antonio Negri: İmparatorluk ve Çokluk
o Arif Dirlik: İmparatorluk?
o Werner Bonefeld: Küreselleşmenin Politikası o Walter Benjamin: Şiddetin Eleştirisi
o Silvia Federici: Savaş, Küreselleşme ve Yeniden Üretim o George Caffentzis: Petrol İçin Akan Kana Hayır
o Thomas Atzert ve Jost Müller: Polizeywissenschaft: Sürekli Savaş
o Antonia Juhasz: İmparatorluğun Emelleri: Bush Yönetiminin Irak İçin Ekonomik Planı (ve Ötesi)
o Chuck Hagel: ABD, NATO ve Büyük Ortadoğu
o Joschka Fischer: Küresel Güvenlik Stratejisi ve NATO o Ghassan Hage: Daralan Toplum
o Giorgio Agamben: Güvenlik ve Terör o Karl Kautsky: Ultra-Emperyalizm
o Nikolai Buharin: Emperyalizm ve Dünya Ekonomisi (3. Kısım) o Emma Goldman: Vatanseverlik: Özgürlüğe Tehdit
• Conatus 2005 (3) ‘Avrupa Birliği’ özel sayısı
o Werner Bonefeld: Avrupa, Piyasa ve Demokrasinin Dönüşümü o Étienne Balibar: Avrupa’nın Sınırlarında
o Auotonomedia: Yeni Avrupa
o Sandro Mezzadra: Hareket Halindeki Vatandaşlık
o Ernest Mandel: Uluslararası Kapitalizm ve “Ulusüstülük”
o Graham Taylor ve Andy Mathers: Avrupa’nın Birleşme Sürecinin Politikası:
Oluşum Halindeki Avrupa Emek Hareketi
o Aufheben: Sosyal Demokrasinin Geri Çekilişi: İngiltere’de İşin Yeniden Dayatılması ve Sosyal Avrupa
o Alex Foti ile Röportaj: Güvencesizlik ve Yeni/Avrupalı Kimlik o Avrupalı Güvencesizlerin Middlesex Deklerasyonu
3
o Andreas Bieler: Avrupa’nın Engebeli Yolu Avusturya’nın Avrupa Topluluğu’na Başvuru Süreci: Ulusal Kurumların Sınırlamaları İçindeki Toplumsal Güçler
o Jürgen Habermas: Avrupa’nın Niçin Bir Anayasaya İhtiyacı Var?
o I.M.I: Bu Avrupa Anayasasını Reddediyoruz.
o Jürgen Wagner: Neoliberal Küreselleşme ve Avrupa Birliği’nin Militaristleşmesi
o Ana Palacio Vallelersundi: Barselona Süreci: Avrupa-Akdeniz Kuzey-Güney Ortaklığı
o Slavoj Zizek: Liberal Waterloo (Ya da, Nihayet Washington’dan İyi Haberler!)
• Conatus 2005 (6) ‘Devlet, Egemenlik ve İktidar’ özel sayısı o Küresel Sermaye ve Ulus Devlet - J. Holloway
o Neoliberalizm ve Sınıf İktidarının Restorasyonu - D. Harvey
o Norm-aliteyle İlgili Sorun ya da Kalıcı Olağanüstü Hale İtiraz Etmek - M.
Neocleous
o Kapitalist Emperyal Devlet Teorisine Doğru - L. Panitch ve S. Gindin o Küreselleşme ve Demokrasi - M. Hardt ve A. Negri
o İktidar Oluşumlarının Ayrılmaz Bir Parçası Olarak Sermaye - F. Guattari o Dünya: 2003 Mayısında Yedi Düşünce? Marcos
o Arzu ve Haz - G. Deleuze
o Hareket Olarak Vatandaşlık - F. Barchiesi
o Küresel Neoliberal Sermaye, Yeni Enternasyonalizm ve Zapatistaların Sesi - M. De Angelis
o İktidar ve Devlet - J. Holloway
Kitaplar
• Fikret Şenses, Ziya Öniş ve Caner Bakır (derleyenler) – Ülke Deneyimleri Işığında Küresel Kriz ve Yeni Ekonomik Düzen (İletişim, 2013)
• Roland Robertson – Küreselleşme: Toplum Kuramı ve Küresel Kültür (Bilim ve Sanat, 1999)
• Veysel Bozkurt (derleyen) – Küreselleşmenin İnsani Yüzü (Alfa, 2000)
• Mahfi Eğilmez – Küresel Finans Krizi: Piyasa Sisteminin Eleştirisi (Remzi, 2008)
• Ümit Akçay ve Ali Rıza Güngen – Finansallaşma, Borç Krizi ve Çöküş, 2. Baskı (Nota Bene, 2016)
• Gülten Kazgan – Küreselleşme ve Ulus-Devlet: Yeni Ekonomik Düzen, 6. Baskı (İstanbul Bilgi Üniversitesi, 2015)
• E. Fuat Keyman ve Ahmet İçduygu (derleyenler) – Küreselleşme, Avrupalılaşma ve Türkiye’de Vatandaşlık (İstanbul Bilgi Üniversitesi, 2009)
• Bağımsız Sosyal Bilimciler’in kitapları
• Ellen Meiksins Wood – Kapitalizmin Kökeni
• Ellen Meiksins Wood – Kapitalizm Demokrasiye Karşı
• Ellen Meiksins Wood – Sermaye İmparatorluğu
Faydalanılabilecek İnternet Siteleri:
• Uluslararası Kuruluşlar
o WB Dünya Bankası (Türkçe) – Link
4
o IMF Uluslararası Para Fonu (İngilizce ve Türkçe) – Link o ILO Uluslararası Çalışma Örgütü (Türkçe) – Link
o UNDP Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (İngilizce) – Link
o OECD Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (İngilizce ve Türkçe) – Link o WTO Dünya Ticaret Örgütü (İngilizce) – Link
o UN Birleşmiş Milletler (Türkçe) – Link o WHO Dünya Sağlık Örgütü (İngilizce) – Link
• Ulusal Kuruluşlar o TÜSİAD – Link o MÜSİAD – Link o TESEV – Link o SETA – Link o İKV – Link o TÜİK – Link
• Ulusal ve Uluslararası Medya o Al Jazeera Türkçe – Link
o Jadaliyya (İngilizce ve Türkçe) – Link o BBC Türkçe – Link
o Deutsche Welle (DW) Türkçe – Link o Sputnik Türkiye – Link
o Al-Monitor (İngilizce ve Türkçe) – Link o CNN Türk – Link
o NTV – Link
• Bloglar
o Mustafa Sönmez – Link o Kriz Notları – Link;
§ YouTube kanalı – Link
Süreli Yayınlar:
• Birikim
• Conatus
• Praksis
• Dipnot
• Doğu Batı
• Toplum ve Bilim
• Başlangıç
• Monthly Review (Kalkedon)
• Socialist Register (Yordam)
• Le Monde Diplomatique Türkiye
• Newsweek Türkiye
• The Economist (İngilizce)
Sinema:
• Mekânın metalaşması ve kentlerin küreselleşmesi üzerine o Ekümenopolis, Yönetmen: İmre Azem, 2012.
5
o Lamekân: Metalaşan Kentin Çöküşü (kısa film), Yönetmen: İmre Azem, 2015. Link
• Kapitalizmin yayılması, emperyalizm ve kolonicilik üzerine
o Ada (kısa film), Yönetmen: Fyodor Khitruk, 1974, Cannes en iyi kısa film ödülü. Link
o Kapitalizm: Bir Aşk Hikayesi, Yönetmen: Michael Moore, 2009.
Dersin İçeriği :
Ø 1. Hafta – Giriş
Ø 2. Hafta – Büyük Küreselleşme Tartışması
Temel Okumalar:
• Giriş: Büyük Küreselleşme Tartışması – David Held ve Anthony McGrew (sayfa 7- 70)
Ø 3. Hafta – Küreselleşmeyi Anlamak I
Temel Okumalar:
• Küreselleşme – George Modelski
• Modernliğin Küreselleşmesi – Anthony Giddens
• Küreselleşmeyi Yeniden Düşünmek – David Held ve Anthony McGrew, David Goldblatt ve Jonathan Perraton
• Küreselleşme: Yeni Olan Ne? Olmayan Ne? (Ve ne olmuş yani?) – Robert O.
Keohane ve Joseph S. Nye Jr.
• Küreselleşmede ‘Küresel’ Olan Ne? – Jan Aart Scholte
Ø 4. Hafta – Küreselleşmeyi Anlamak II
Temel Okumalar:
• Küreselleşme Kuramının Sorunu – Justin Rosenberg
• Küreselleşme - Gerekli Bir Mit mi? – Paul Hirst ve Grahame Thompson
• Küreselleşmelerin Çarpışması – Stanley Hoffman
• Küreselleşme ve Amerikan Gücü – Joseph S. Nye Jr.
• İmparatorluk Olarak Küreselleşme – Michael Hardt ve Antonio Negri
Ø 5. Hafta – Siyasal İktidar ve Sivil Toplum: Bir Yeniden Biçimlendirme mi? I
Temel Okumalar:
• Devletlerin Azalan Otoritesi – Susan Strange
6
• Küreselleşme Ulus-Devletin Yükselişine Son mu Verdi? – Michael Mann
• Uluslararası Toplumda Egemenlik – Robert O. Keohane
• Uluslararası Hukukun Değişen Yapısı: Egemenlik Dönüştü mü? – David Held
• Güvenlik Devleti – Ian Clark
Ø 6. Hafta – Siyasal İktidar ve Sivil Toplum: Bir Yeniden Biçimlendirme mi? II
Temel Okumalar:
• Küresel Ekonomiyi Yönetim Şebekeleri Aracılığıyla Yönetmek – Anne-Marie Slaughter
• İktidar Kayması – Jessica T. Matthews
• Küreselleşme ve Bölgeselci Yönetişim Tarzları – Anthony Payne
• Yeni Bir Küresel Düzende Yönetişim – James N. Rosenau
Ø 7. Hafta – Ödev Hazırlama Üzerine Mini Çalıştay
Ø 8. Hafta – Vizeler
Ø 9. Hafta – Küresel İletişim Çağında Ulusal Kültürün Kaderi
Temel Okumalar:
• Küreselleşmeyi Karşılamak – Kevin Robins
• İletişimin Küreselleşmesi – John B. Thompson
• Yeni Küresel Medya – Robert W. McChesney
• Küreselleşme ve Kültürel Kimlik – John Tomlinson
• Küresel Bir Kültüre Doğru mu? – Anthony D. Smith
• Küresel Yönetişim ve Kozmopolit Vatandaşlar – Pippa Norris
Ø 10. Hafta – Küresel Bir Ekonomi mi? I
Temel Okumalar:
• Yeni Bir Jeo-Ekonomi – Peter Dicken
• Küresel Enformasyon Kapitalizmi – Manuel Castells
• Ekonomik Küreselleşmenin Sınırları – Paul Hirst & Grahame Thompson
• Küresel Ekonomide Ulus-Devlet – Robert Gilpin
Ø 11. Hafta – Küresel Bir Ekonomi mi? II
Temel Okumalar:
• Küresel Pazar Yeni Bölgeselciliğe Karşı – Bjorn Hettne
7
• Küreselleşme ve Kapitalist Demokrasilerin Ekonomi Politiği – Fritz Scharpf
• Küreselleşme çok mu ileri gitti? – Dani Rodrik
• Küresel Piyasalar ve Ulusal Politika – Geoffrey Garrett
• Küreselleşmenin Vergilendirme, Kurumlar ve Makroekonominin Denetimi Üzerindeki Etkileri – Duane Swank
Ø 12. Hafta – Bölünmüş Dünya mı, Bölünmüş Milletler mi? I
Temel Okumalar:
• Küresel Eşitsizlik Biçimleri – 1999 BM Kalkınma Programı Raporu
• Dördüncü Dünya’nın Yükselişi – Manuel Castells
• Küresel Yoksulluk ve Eşitsizlik Daha da Büyüyor mu? – Robert Wade ve Martin Wolf
• Zenginliğin Yayılması – David Dollar ve Aart Kraay
Ø 13. Hafta – Bölünmüş Dünya mı, Bölünmüş Milletler mi? II
Temel Okumalar:
• Küreselleşme ve Toplumsal Cinsiyet Temelli Eşitsizlik – Jill Steans
• Dünya Siyasetinde Düzen, Küreselleşme ve Eşitsizlik – Ngaire Woods
• Küresel Kurumların Vaatleri – Joseph Stiglitz
Ø 14. Hafta – Dünya Düzenleri, Normatif Seçimler
Temel Okumalar:
• Küresel Yönetişim: Beklentiler ve Sorunlar – Fred Halliday
• Ulus-ötesi Demokrasi Modelleri – Anthony McGrew
• Kozmopolitçilik: Küreselleşmeyi Evcilleştirmek – David Held
• Uluslararası Örgütler Demokratik Olabilir mi? Bir Kuşkucunun Görüşü – Robert A.
Dahl
• Ulus-Sonrası Konumlanma – Jürgen Habermas
• Küresel Adaletin Öncelikleri – Thomas W. Pogge
• Küresel Sivil Toplum – Mary Kaldor
• Yanlış Giden Bir Dünya – Chris Brown
• Devletler Sisteminin Ötesinde – Hedley Bull
