ULUSAL MESLEK STANDARDI ISITMA VE DOĞAL GAZ ĠÇ TESĠSAT YAPIM PERSONELĠ SEVĠYE 3 REFERANS KODU / 09UMS0002-3

(1)

ULUSAL MESLEK STANDARDI

ISITMA VE DOĞAL GAZ ĠÇ TESĠSAT YAPIM PERSONELĠ SEVĠYE 3

REFERANS KODU / 09UMS0002-3

RESMĠ GAZETE TARĠH-SAYI/ 25/08/2009-27330(Mükerrer)

(2)

Isıtma ve Doğal Gaz Ġç Tesisat Yapım Personeli (Seviye 3) 09UMS0002-3 / 24.06.2009 / 00

Ulusal Meslek Standardı Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No

Meslek: ISITMA VE DOĞAL GAZ ĠÇ TESĠSAT

YAPIM PERSONELĠ

Seviye: 3^I

Referans Kodu: 09UMS0002-3

Standardı Hazırlayan KuruluĢ(lar):

Türkiye Doğal Gaz Dağıtıcıları Birliği Derneği (GAZBĠR)

YARDIMCI KURULUġ: UGETAM (Ġstanbul Uygulamalı Gaz ve Enerji Teknolojileri

AraĢtırma Mühendislik San. ve Tic. A.ġ)

Standardı Doğrulayan Sektör

Komitesi: MYK Enerji Sektör Komitesi

MYK Yönetim Kurulu Onay Tarih/

Sayı: 24.06.2009 Tarih ve 2009/29 Sayılı Karar

Resmi Gazete Tarih/Sayı: 25/08/2009-27330(Mükerrer)

Revizyon No: 00

I Mesleğin yeterlilik seviyesi, sekizli (8) seviye matrisinde seviye üç (3) olarak belirlenmiĢtir.

(3)

TERĠMLER, SĠMGELER VE KISALTMALAR AKIġKAN: Sıvı ve gazların ortak adını,

BORULAMA: Bir tesisatta, boru ve boru üzerinde montajı yapılacak tesisat armatürlerinin;

uygun bağlantı elemanları ile birleĢtirilerek kapalı sistem haline dönüĢtürülmesini,

CONTA: Sızdırma ve kaçağı önlemek amacıyla, tesisat elemanlarının birleĢtirme noktalarında kullanılan; lastik, plastik, amyant, klingirit gibi maddelerden imal edilmiĢ malzemeyi,

DAĞITIM ġĠRKETĠ: BelirlenmiĢ bir bölgede gazın dağıtımı ve iĢletmesine yetkili kılınmıĢ tüzel kiĢiliği,

DEVREYE ALMA: Bir sisteme ait tesisat ve elemanların gerekli kontrollerinin yapılmasının ardından, ilk çalıĢtırmanın yapılması iĢlemini,

DUMAN KANALI: Yakıcı cihaz ile baca arasında irtibatı sağlayan baca kanalını, DĠġ: Vidaların her bir adımını oluĢturan sarmal yükseltiyi,

DRENAJ: Herhangi bir tesisat vasıtasıyla, yapıya zarar verebilecek sıvıların doğal veya yapay yollarla uzaklaĢtırılmasına yönelik imal edilen yapı elemanını,

EN: Avrupa standartlarını,

EPDK: Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunu,

ESNEK BAĞLANTI ELEMANI: Boru hattının güzergâhı üzerinde, mesnetlendiği noktalarda (farklı oturma zeminine sahip yapıların dilatasyon noktaları vb.) veya diğer nedenlere bağlı meydana gelebilecek dinamik zorlanmalar sonucunda; boru hattının zarar görmemesi amacıyla kullanılan, bükülebilme özelliğine sahip tesisat elemanını,

FĠLTRE: AkıĢkandaki yabancı maddeleri süzüp ayıran malzeme veya düzeneği,

GAZ YAKICI CĠHAZ: Gaz esaslı yakıtlarla çalıĢan kombi, Ģofben, kazan, soba, fırın vb.

cihazları,

HERMETĠK CĠHAZ: Pencere veya duvarlardan direkt olarak atmosfere bağlanabilen; iç içe geçmiĢ baca sistemi vasıtası ile bir kanaldan yanma için gerekli havayı alan diğer kanaldan da atık gazı tahliye eden cihazları,

ISCED: Uluslararası eğitim sınıflandırma standardını, ISCO: Uluslararası meslek sınıflandırma standardını,

ĠÇ TESĠSAT: MüĢteri gaz teslim noktasından itibaren tesis edilen; boru hattı, ekipman, tüketim cihazları, atık gaz çıkıĢ borusu, baca ve havalandırmadan oluĢan sistemi,

(4)

ĠġLETME BASINCI: Normal iĢletme Ģartları altında boru tesisatlarında, cihaz ve ekipmanlarına uygulanan basınç değerini,

ĠZOMETRĠK ÇĠZĠM: Bir sistemde birbirine dik; x(yatay), y(düĢey), z(dikey) eksenlerin izdüĢümü düzlemi ile eĢit açılar yaparak hazırlanan perspektif çizimi,

KAYNAK AĞZI: Kaynakla birleĢtirilecek parçaların kalınlığı, malzemesi ve kaynak pozisyonuna bağlı olarak değiĢen Ģekillerde parçaların birleĢtirecek kısımlarına verilen Ģekli, KĠġĠSEL KORUYUCU DONANIM: ÇalıĢanı yürütülen iĢten kaynaklanan, sağlık ve güvenliğini etkileyen bir veya birden fazla riske karĢı koruyan; çalıĢan tarafından giyilen, takılan veya tutulan, bu amaca uygun olarak tasarımı yapılmıĢ tüm alet, araç, gereç ve cihazları,

KONSOL: Bina duvarında bir tesisatın desteklenerek sabitlenmesi amacı ile kullanılan L biçimindeki sabitleme elemanını,

KOROZYON: Metal malzemenin kimyasal ve elektrokimyasal reaksiyonlara girerek;

metalik özelliğini kaybetmesi, çürümesi, aĢınmasını,

MEKANĠK TESĠSAT: ĠnĢaat iĢlerinde makine mühendisliğinin etkinlik alanına giren iĢlerin tümüne verilen adı,

MENGENE: Üzerinde çalıĢılması (tesviye, temizlik, kesme, çakma, montaj-demontaj vb.) düĢünülen malzemeleri ya da parçaları sabitlemek için yapılmıĢ aleti,

MONTAJ KILAVUZU: Gaz yakıcı cihaz üreticisi tarafından hazırlanmıĢ ve cihazın emniyetli ve sağlıklı olarak çalıĢabilmesi amacıyla montajı için belirlenmiĢ olan kuralların yer aldığı kılavuzu,

MUKAVEMET TESTĠ: Boru hattı ve donanımının dayanımını belirlemek amacıyla; normal iĢletme Ģartlarındaki basıncın en az 1,5 katı ile belirli bir sürede yapılan test iĢlemini,

NACE: Avrupa Topluluğu’nda ekonomik faaliyetlerin istatistiki sınıflamasını,

ÖLÇME CĠHAZI: Herhangi bir niteliğin belirlenmiĢ bir değer üzerinden, sayısal olarak ifadesini belirleyen cihazları,

POMPA: Bir sıvıyı yükseltmeye, basmaya yarayan makineyi,

PROSEDÜR: Bir faaliyeti veya süreci gerçekleĢtirmek için belirlenen yolu ortaya koyan iĢyerine ait kalite sistem dokümanını,

SALMASTRA: Makine parçalarının duran kısmı ile hareketli kısmı arasında sızdırmazlığı sağlamak amacı ile kullanılan; mekanik, kendir, pamuk, grafitli amyant, lastik, deri vb.

maddelerden imal edilmiĢ tesisat malzemesini,

SAYAÇ: MüĢterinin doğal gaz tüketiminin belirlendiği ölçü cihazını,

(5)

SIZDIRMAZLIK TESTĠ: AkıĢkanın, iĢletme Ģartları altında boru içinde kalacağını ve bir sızma yapmayacağını doğrulamak amacı ile yapılan testi,

SĠSTEM: Bir bütünü veya düzeneği meydana getirecek Ģekilde, karĢılıklı olarak birbirine bağlı olan unsurlar ile tertibat ve teçhizatın tamamını,

TALĠMAT: Detay çalıĢmaların kim tarafından, nasıl, nerede ve ne zaman yapılacağını belirten iĢ yerine ait kalite sistem dokümanını,

TESĠSAT ELEMANI: Mekanik tesisat üzerinde kullanılan parçaların her birine verilen adı, TEST AKIġKANI: Test iĢleminde, tesisat içine konulan basınçlandırılmıĢ sıvı (genel olarak su) ve gazı (genel olarak hava, nitrojen),

TEST ĠġLEMĠ: Yapımı tamamlanmıĢ hatların, mekanik ve sızdırmazlık yönünden dayanımının; belirlenmiĢ yöntemlerle ölçülmesini,

TS: Türk Standartlarını,

TSE: Türk Standartları Enstitüsünü,

VENTĠLASYON: Tesisatın güvenli kullanımı amacıyla tesis edilen havalandırma sistemi veya elemanını,

YALITIM: Bir madde veya yapı üzerinde; sıcaklık, ses, elektrik, aĢınma ve nem gibi faktörlerin etkisini engellemek için yapılan iĢlemi,

ifade eder.

(6)

ĠÇĠNDEKĠLER

1. GĠRĠġ ... 7

2. MESLEK TANITIMI ... 8

2.1. Meslek Tanımı ... 8

2.2. Mesleğin Uluslararası Sınıflandırma Sistemlerindeki Yeri ... 8

2.4. Meslek ile Ġlgili Diğer Mevzuat ... 8

2.5. ÇalıĢma Ortamı ve KoĢulları ... 9

2.6. Mesleğe ĠliĢkin Diğer Gereklilikler ... 9

3. MESLEK PROFĠLĠ ... 10

3.1. Görevler, ĠĢlemler ve BaĢarım Ölçütleri ... 10

3.2. Kullanılan Araç, Gereç ve Ekipman ... 23

3.3. Bilgi ve Beceriler ... 26

3.4. Tutum ve DavranıĢlar ... 27

4. ÖLÇME, DEĞERLENDĠRME VE BELGELENDĠRME ... 28

(7)

1. GĠRĠġ

Isıtma ve Doğal Gaz Ġç Tesisat Yapım Personeli (Seviye 3) ulusal meslek standardı 5544 sayılı Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) Kanunu ile anılan Kanun uyarınca çıkartılan

“Ulusal Meslek Standartlarının Hazırlanması Hakkında Yönetmelik” ve “Mesleki Yeterlilik Kurumu Sektör Komitelerinin KuruluĢ, Görev, ÇalıĢma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik” hükümlerine göre MYK’nın görevlendirdiği Türkiye Doğal Gaz Dağıtıcıları Birliği Derneği (GAZBĠR) tarafından hazırlanmıĢtır.

Isıtma ve Doğal Gaz Ġç Tesisat Yapım Personeli (Seviye 3) ulusal meslek standardı, sektördeki ilgili kurum ve kuruluĢların görüĢleri alınarak değerlendirilmiĢ, MYK Enerji Sektör Komitesi tarafından incelendikten sonra MYK Yönetim Kurulunca onaylanmıĢtır.

(8)

2. MESLEK TANITIMI 2.1. Meslek Tanımı

Isıtma ve Doğal Gaz Ġç Tesisat Yapım Personeli (Seviye 3); iĢ sağlığı ve güvenliği ile çevresel önlemleri alarak, kalite sistemleri çerçevesinde, iĢ organizasyonunu, borulamayı, boru ve cihaz montajını, boru bağlantılarını ve tesisatın test ve ayarlarını yapan, sistemi devreye alan, tesisatın arıza tespiti, onarım ve bakım iĢlemlerini gerçekleĢtiren ve mesleki geliĢime iliĢkin faaliyetleri yürüten nitelikli kiĢidir.

2.2. Mesleğin Uluslararası Sınıflandırma Sistemlerindeki Yeri

ISCO 88 : 7136

ISCED 97 : 522

NACE Rev.2 : 43.22

2.3. Sağlık, Güvenlik ve Çevre ile ilgili Düzenlemeler 506 Sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu

4857 Sayılı ĠĢ Kanunu

5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Ağır ve Tehlikeli ĠĢler Yönetmeliği

Endüstriyel Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Gürültü Yönetmeliği

Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği

ĠĢ Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik ġartları Yönetmeliği

KiĢisel Koruyucu Donanımların ĠĢyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden ÇalıĢanların Korunması Hakkında Yönetmelik Yangın Yönetmeliği

Yapı ĠĢlerinde Sağlık ve Güvenlik Yönetmeliği TS 18001 ĠĢ Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi TS EN ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi

2.4. Meslek ile Ġlgili Diğer Mevzuat Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği

EPDK Doğal Gaz Piyasası Ġç Tesisat Yönetmeliği EPDK Doğal Gaz Piyasası Sertifika Yönetmeliği Ġmar Yönetmelikleri

Yangın Yönetmeliği

Yapı Malzemeleri Yönetmeliği

(9)

2.5. ÇalıĢma Ortamı ve KoĢulları

Isıtma ve doğal gaz iç tesisat yapım personeli, her türlü coğrafi iklim Ģartlarında açık ve kapalı ortamlarda çalıĢır. Planlama iĢlerini büroda, uygulama iĢlemlerini binalarda yapar.

Binalarda ortam tozlu, kirli ve gürültülü olabilir. ÇalıĢma saatleri düzenli olmakla birlikte gece veya tatil günlerinde çalıĢması gerekebilir. ÇalıĢma sırasında iĢverenlerle, mühendislerle ve çalıĢma alanında bulunan kiĢilerle iletiĢim kurar. Doğal gazın patlayıcı özelliği nedeniyle tedbirli olunması gereken ortamlarda çalıĢırlar.

2.6. Mesleğe ĠliĢkin Diğer Gereklilikler

Isıtma ve doğal gaz iç tesisat yapım personelinin; mekanik ve yapı iĢlerine yatkın ve el becerisinin geliĢmiĢ olması, iskelede ve yüksekte çalıĢabilmesi, değiĢik dıĢ ortam Ģartlarında, saha ve Ģantiye koĢullarında çalıĢmaya uygun ya da alıĢkın olması gerekmektedir.

(10)

3. MESLEK PROFĠLĠ

3.1. Görevler, ĠĢlemler ve BaĢarım Ölçütleri

Görevler ĠĢlemler BaĢarım Ölçütleri

Kod Adı Kod Adı Kod Açıklama

A ĠĢ sağlığı ve güvenliği önlemlerini almak

A.1

ĠĢ sağlığı ve güvenliği konusundaki yasal ve iĢyerine ait kuralları uygulamak

A.1.1 ĠĢ sağlığı ve güvenliği konusundaki normların anlaĢılması için, iĢyerinin düzenlediği eğitimlere veya iĢyeri dıĢındaki kurumların eğitimlerine katılır.

A.1.2 Yapılan iĢe uygun iĢ elbiseleri ve kiĢisel koruyucu donanımları kullanır.

A.1.3 ĠĢ sağlığı ve güvenliği koruma ve müdahale araçlarını uygun ve çalıĢır Ģekilde bulundurur.

A.1.4

Yapılan çalıĢmaya ait emniyet ve uyarı iĢaret ve levhalarını talimatlar doğrultusunda yerleĢtirerek ve çalıĢma sırasında koruyarak iĢ alanının ve personelinin güvenliğini sağlar.

A.2 Risk etmenlerini azaltmak A.2.1 Yaptığı iĢle ilgili tehlike ve riskleri TS 18001 kapsamında kendi seviyesinde değerlendirerek, risklerin belirlenmesi çalıĢmalarına katkıda bulunur.

A.2.2 Risk faktörlerinin azaltılmasına yönelik yapılan çalıĢmalara katılır.

A.3

Tehlike durumunda acil durum prosedürlerini uygulamak

A.3.1 Tehlike durumlarını saptayıp hızlı bir Ģekilde yok etmek üzere önlem alma çalıĢmalarına katkıda bulunur.

A.3.2 Anında giderilemeyecek türden tehlike durumlarını amirlerine ve yetkililere veya gereken durumlarda iĢletme dıĢında ilgili kurumlara bildirir.

A.3.3 Makineye özel acil durum prosedürlerini uygular.

A.4 Acil çıkıĢ prosedürlerini uygulamak

A.4.1 Acil durumlarda çıkıĢ veya kaçıĢ prosedürlerini uygular.

A.4.2 Acil çıkıĢ veya kaçıĢ ile ilgili deneyimleri ilgililerle ve iĢ arkadaĢlarıyla paylaĢmak üzere yapılan periyodik çalıĢmalara ve tatbikatlara katılır.

A.4.3 Yangın türüne göre müdahale tekniği ile söndürücüleri belirler ve kullanır.

(11)

B Çevre güvenlik önlemlerini almak

B.1 Çevre koruma standart ve yöntemlerini uygulamak

B.1.1

Yaptığı iĢle ilgili olarak TS EN ISO 14001 kapsamında; Çevre Boyut-Etki değerlendirmesini yaparak gerçekleĢtirilen iĢlemler ile ilgili çevresel etkilerin doğru bir Ģekilde saptanması çalıĢmalarına katılır.

B.1.2 Çevre koruma gereklerine ve uygulamalarına yönelik periyodik eğitimlere katılır.

B.1.3 ĠĢ süreçlerinin uygulanması sırasında çevre etkilerini gözler ve zararlı sonuçların önlenmesi çalıĢmalarına katılır.

B.2

Çevresel risklerin azaltılmasına katkıda bulunmak

B.2.1 DönüĢtürülebilen malzemelerin geri kazanımı için gerekli ayırmayı ve sınıflama- yı yapar.

B.2.2 Tehlikeli ve zararlı atıkları verilen talimatlar doğrultusunda diğer malzemelerden ayrıĢtırır ve gerekli önlemleri alarak geçici depolamasını yapar.

B.2.3 Yanıcı ve parlayıcı malzemelerin güvenli bir Ģekilde tutulmasını sağlar.

B.2.4 ĠĢlem sırasında ve hazırlık aĢamalarında kiĢisel koruyucu donanım ve malzemeleri kullanır veya diğerlerine kullandırır.

B.2.5 Dökülme ve sızıntılara karĢı kullanılacak uygun donanım, malzeme ve ekipmanı hazır bulundurur.

B.3

Doğal kaynakların

tüketiminde tasarruflu hareket etmek

B.3.1 Doğal kaynakları tasarruflu ve verimli bir Ģekilde kullanır.

B.3.2 Doğal kaynakların daha az ve verimli kullanımı için gerekli tespit ve planlama çalıĢmalarına katılır.

(12)

C

Kalite yönetim sistemi dokümanlarına uygun çalıĢmak

C.1 ĠĢe ait kalite gerekliliklerini uygulamak

C.1.1 ĠĢlem formlarında yer alan talimatlara ve planlara göre kalite gerekliliklerini uygular.

C.1.2 Uygulamada izin verilen tolerans ve sapmalara göre kalite gerekliliklerini uygular.

C.1.3 Makine, alet, donanım ya da sistemin kalite gerekliliklerine uygun çalıĢır.

C.2 Kalite sağlamadaki teknik prosedürleri uygulamak

C.2.1 Yapılacak iĢlemin türüne göre kalite sağlama tekniklerini uygular.

C.2.2 ĠĢlemler sırasında kalite sağlama ile ilgili teknik prosedürleri uygulayarak, özel kalite Ģartlarının karĢılanmasını sağlar.

C.3 Yapılan çalıĢmaların kalitesini denetim altında tutmak

C.3.1 Operasyon bazında çalıĢmaların kalitesini denetleme çalıĢmalarına katılır.

C.3.2 Monte edilecek parçanın, parçanın monte edileceği yerin ve gerekli ekipmanların uygunluğunu denetler.

C.3.3 Montajı tamamlanan bileĢenlerin iĢyerinin kalite koĢullarını sağlaması için özel ölçme gereçlerini kullanarak kalite denetimi yapar.

C.4

Proseslerde saptanan hata ve arızaları engelleme

çalıĢmalarına katılmak

C.4.1 ÇalıĢma sırasında saptanan hata ve arızaları yetkili kiĢilere sürekli bildirir.

C.4.2 Hata ve arızaları oluĢturan nedenlerin belirlenmesine ve ortadan kaldırılmasına katkıda bulunur.

C.4.3 Hata ve arıza gidermeyle ilgili basit uygulama ve yöntemleri uygular.

C.4.4 Yetkisi dahilinde olmayan veya gideremediği hata ve arızaları amirlerine bildirir.

(13)

D ĠĢ organizasyonu yapmak (devamı var)

D.1 ÇalıĢma alanının özelliklerini belirlemek

D.1.1 ÇalıĢmaların kesintisiz ve uygun Ģekilde sürdürülmesi için, iĢ alanını inceler D.1.2 ĠĢ alanının olumsuz özelliklerinin iyileĢtirilmesine katkıda bulunur

D.1.3 ÇalıĢmanın türü ve kullanılan iĢ yöntemine göre düzeni sağlar

D.1.4 ÇalıĢma alanının geniĢliğini ve ilgili çalıĢma noktalarının kapsamını belirler

D.2

Gerekli makine, donanım ve malzemeyi çalıĢmaya hazırlamak

D.2.1 Kullanılacak araç-gereç ve malzemelerin listesini çıkarır.

D.2.2 ĠĢ için gerekli araç-gereç ve malzemeyi; proje ve uygulama alanındaki tespitlere göre tedarik eder.

D.2.3 ÇalıĢma için gerekli araç-gereç ve malzemeyi çalıĢmaya hazır hale getirir.

D.2.4 ÇalıĢma süresince kullanılacak malzeme, araç ve gereçlerin standartlara uygunluğunu iĢ sağlığı ve güvenliği kapsamında denetler.

D.3 ĠĢ programını ve planlamasını yapmak

D.3.1 Isıtma ve doğal gaz iç tesisat projelerini inceler.

D.3.2 Ġlgili standartlar, dağıtım Ģirketi tarafından hazırlanan teknik esaslar ve diğer ilgili düzenlemeleri takip eder.

D.3.3 ĠĢin yapımı için iĢ akıĢ Ģeması hazırlar.

D.3.4 ĠĢin uygulama süresini belirler.

(14)

D ĠĢ organizasyonu yapmak D.4 ĠĢ bitiminde donanım ve iĢ alanı temizliğini yapmak

D.4.1 ÇalıĢma alanını temiz ve düzenli tutar.

D.4.2 Temizlik yaparken iĢ güvenliği Ģartlarını gözetir.

D.4.3 Kullanılan araç-gereç ve malzemeleri iĢ bitiminde kaldırır ve temizler.

D.4.4 ĠĢ güvenliğine zarar verebilecek maddelerin kullanımı sırasında gereken özeni gösterir ve belirlenmiĢ yerlerde uygun bir Ģekilde depolar.

D.4.5 ÇalıĢma alanını daha sonra gerçekleĢtirilecek iĢlemlere uygun bırakır.

(15)

E Borulama iĢlemlerini yapmak

E.1 Projeyi esas alarak gerekli

boru ölçülerini almak E.1.1 Ölçüm yöntemlerine göre boru üzerinde ölçüm ve sistem belirleme markalamalarını yapar.

E.2 Borularda kesme iĢlemi yapmak

E.2.1 Boruyu uygun mesafede mengeneye bağlar.

E.2.2 Malzemeye uygun kesme ekipmanını seçer.

E.2.3 Kesme sonrası oluĢan çapakları temizler.

E.3 Borularda bükme iĢlemi yapmak

E.3.1 Bükme iĢlemi için uygun metodu seçer.

E.3.2 Bükme metoduna uygun ekipmanı seçer.

E.3.3 Bükme sonrası boru formunun korunmasını sağlar.

E.4 Borularda birleĢtirme iĢlemi yapmak

E.4.1 BirleĢtirme için uygun metodu belirler.

E.4.2 BirleĢtirme metoduna göre ekipman seçer.

E.4.3 BirleĢtirme noktalarını temizler.

E.4.4 Standartlara uygun diĢ açar.

E.4.5 BirleĢtirmede eksen sapmalarını engeller.

E.4.6 BirleĢtirmede uygun sızdırmazlık elemanı kullanarak sızdırmazlığı sağlar.

(16)

F Boru montajı yapmak

F.1 Sıva üstü boru montajı yapmak

F.1.1 Tesisatı standartlara uygun emniyet mesafesinde ve mekanik darbelere maruz kalmayacak Ģekilde monte eder.

F.1.2 Boru çapına uygun kelepçe veya konsol kullanır.

F.1.3 Boru montajı yaparken estetik kaygıları göz önünde bulundurur.

F.2 DöĢeme ve duvar geçiĢi yapmak

F.2.1 GeçiĢ yapılacak döĢemenin ve/veya duvarın bina taĢıyıcı yapı elemanı olmamasına dikkat eder.

F.2.2 Boru çapına uygun delik açar.

F.2.3 Boru çapına uygun ve standartlarda belirtilen koruyucu kılıf kullanır.

F.2.4 Koruyucu kılıf ile boru arasında, standartlarda belirtilen uygun malzeme ile yalıtımı sağlar.

F.3 Sıva altı boru montajı yapmak

F.3.1 Gerektiğinde uygun ölçülerde kanal açar.

F.3.2 Boruyu kanal içine emniyetli bir Ģekilde sabitler.

F.3.3 DöĢenecek boruların korozyona uğramasını engelleyecek tedbirleri standartlara ve teknik esaslara uygun olarak alır.

F.3.4 ġap altı uygulamalarda ezilmeye karĢı gerekli tedbirleri alır.

F.4 Yalıtım yapmak

F.4.1 Tesisatın yerine ve türüne göre standartlara ve teknik esaslara uygun yalıtım malzemesini seçer.

F.4.2 Uygun yalıtım tekniği kullanır.

(17)

G Cihaz montaj ve bağlantılarını yapmak

G.1 Cihazı monte etmek

G.1.1 Cihaz montaj yerinin projeye uygun olup olmadığını kontrol eder.

G.1.2 Cihaz montaj kılavuzundaki kurallara uyar.

G.1.3 Tesisat ve baca bağlantısına uygun olacak Ģekilde montaj iĢaretlemesini yapar.

G.1.4 Askı aparatlarını emniyetli Ģekilde monte eder.

G.1.5 Kazan kaidesi yapılırken gerekli eğimleri verir.

G.2 Cihazın drenaj, su ve/veya gaz tesisat bağlantılarını yapmak

G.2.1 Cihazın doğal gaz tesisatı bağlantılarında uygun ebatlarda esnek bağlantı elemanı kullanır.

G.2.2 Cihaz ile tesisat bağlantılarını, montaj kataloguna uygun olarak yapar.

G.2.3 Drenaj bağlantısında kokuyu önlemek için S sifon bağlantısı kullanır.

G.2.4 Drenaj bağlantılarını pis su toplama giderine verir.

G.3 Cihazın baca bağlantısını yapmak veya yaptırmak

G.3.1 Hermetik baca çıkıĢlarını proje ile karĢılaĢtırır.

G.3.2 Hermetik baca montajı yaparken montaj kılavuzundaki kurallara dikkat eder.

G.4

Havalandırma için gerekli ventilasyonu yapmak veya yapılmasını sağlamak

G.4.1 Projedeki havalandırma bilgilerinin montaj yeri ile uygunluğunu karĢılaĢtırır.

G.4.2 Projede belirtilen ölçülerde havalandırmayı yapar.

(18)

H Tesisatın test ve ayarlarını yapmak

H.1 Sızdırmazlık ve mukavemet testi yapmak

H.1.1 Uygun ölçü aletini ve test akıĢkanını seçer.

H.1.2 Test için standartlara uygun miktarda akıĢkanı tesisata doldurur.

H.1.3 Standartlarda belirtilen test sürecinde ölçü aletini gözlemler.

H.2 Boru montajından sonra tesisatın iç temizliğini yapmak

H.2.1 Gaz tesisatının temizlenmesi için yeterli basınçta hava basar.

H.2.2 Isıtma tesisatının temizlenmesi için yeterli basınçta sıvı kullanır.

(19)

I Sistemi devreye almak

I.1

Sistemin akıĢkan

sızdırmazlığını ve seviyesini kontrol etmek

I.1.1 Sistem bağlantılarını kontrol eder.

I.1.2 Sisteme yeterli basınçta akıĢkan basarak uygun metotla kontrol eder.

I.1.3 AkıĢkan basıncının, iĢletme basınç değerine ulaĢmasını sağlar.

I.2

Pompaların dönüĢ yönünü ve vanaların konumlarını kontrol etmek

I.2.1 Tesisatta elektrik ile çalıĢan ekipmanların bağlantılarının kontrolünü yapar.

I.2.2 Pompanın basma yönünü kontrol eder.

I.2.3 Vanaların bağlantı konumları ve yönünün doğru olup olmadığını kontrol eder.

I.3 Ölçme cihazlarını kontrol etmek

I.3.1 Ölçme cihazlarının yerlerinin doğru olup olmadığını kontrol eder.

I.3.2 Ölçme cihazlarının çalıĢıp çalıĢmadığını kontrol eder.

(20)

J Tesisatın bakımını yapmak

J.1 Salmastra ve conta değiĢimini yapmak

J.1.1 Salmastra ve contaların sızdırmazlık kontrolünü yapar.

J.1.2 Uygun salmastra ve conta seçimi yapar.

J.2 AkıĢkan eksikliğini tamamlamak

J.2.1 Ölçüm cihazları kullanarak akıĢkan eksikliğinin kontrolünü yapar.

J.2.2 Uygun seviyede akıĢkan takviyesi yapar.

J.2.3 Sistemde oluĢabilecek havayı tahliye eder.

J.3 Filtreleri temizlemek veya değiĢtirmek

J.3.1 Filtrelerin kirlilik ve bozulma (aĢınma) kontrolünü yapar.

J.3.2 Kirli filtrelerin temizliğini yapar.

J.3.3 BozulmuĢ (aĢınmıĢ) filtreleri yenisiyle değiĢtirir.

J.4 Tesisat elemanlarının

kontrolünü yapmak J.4.1 Sistemi çalıĢtırarak, sistemin doğru çalıĢıp çalıĢmadığını kontrol eder.

(21)

K Tesisatın arıza tespiti ve onarımını yapmak

K.1 ġikâyetleri değerlendirmek

K.1.1 Gelen Ģikâyetleri kayıt altına alır.

K.1.2 Tesisatın kontrol edilip edilmeyeceğine karar verir.

K.1.3 MüĢteriyi arıza ve yapılacak iĢlem konusunda bilgilendirir.

K.2 Arıza tespiti yapmak ve arızayı gidermek

K.2.1 Arızanın sebebini belirler.

K.2.2 Arızayı gidermek için uygun yöntemi belirler.

K.2.3 Arızalı ekipmanı değiĢtirmek için malzeme tedarik eder.

K.3 Sistemi devreye alarak kontrol etmek

K.3.1 Sistem elemanlarının bağlantılarını kontrol eder.

K.3.2 Gerekli testleri yapar.

K.3.3 Sistemin doğru çalıĢıp çalıĢmadığını kontrol eder.

K.4 Arıza kayıtlarını tutmak

K.4.1 Arızanın giderildiğine dair kullanıcıyı bilgilendirir.

K.4.2 Yapılan iĢlemlerin kaydını tutar.

(22)

L Mesleki geliĢime iliĢkin faaliyetleri yürütmek

L.1

Meslek ile ilgili toplantı, seminer, sempozyum gibi faaliyetlere katılmak

L.1.1 Ürün ve sistem tanıtım toplantılarına katılır.

L.1.2 Bağlı bulunduğu meslek kuruluĢunun aktivitelerini takip eder.

L.2 Meslek ile ilgili yayınları ve geliĢmeleri takip etmek

L.2.1 Sektör yayınlarını zamanında takip eder.

L.2.2 Hizmet içi ve iĢbaĢı eğitimlerine katılır.

(23)

3.2. Kullanılan Araç, Gereç ve Ekipman 1. Alçı

2. Anahtar takımları 3. Antistatik iĢ ayakkabısı 4. Armatür çeĢitleri

5. Asetilen 6. Astar boya

7. Bağlantı elemanı çeĢitleri 8. Bakır boru

9. Bakır boru bükme aparatı 10. Bakır boru kesme aparatı 11. Bakır kaynak çubuğu 12. Balyoz

13. Baret 14. Bezir yağı

15. Boru kesme makası 16. Boru paftası

17. Boru pensi

18. Boru presleme makinesi 19. Boya fırçası

20. Cam yünü 21. Conta çeĢitleri 22. ÇalıĢma yeleği 23. Çekiç

24. Çelik ve plastik boru çeĢitleri 25. Çimento

26. Demir testere 27. Dere kumu

28. Doğal gaz macunu 29. Dübel

30. Eğe

31. Elektrikli kaynak makinesi 32. Elektrikli pafta

33. Elektrofüzyon kaynak makinesi 34. Elektrot

35. Emniyet kemeri 36. Filtre çeĢitleri

37. Gaz kaçağı kontrol cihazı 38. Gönye

39. HavĢa ve muf takımı

40. Hidrolik boru bükme makinesi 41. Ġkaz bandı

42. ĠĢ eldiveni 43. ĠĢ önlüğü 44. ĠĢ pantolonu

(24)

45. ĠĢ tulumu 46. Kaynak gözlüğü 47. Kaynak makinesi 48. Kaynak maskesi 49. Kaynak teli 50. Kaynakçı önlüğü 51. Kazma

52. Kelepçe çeĢitleri 53. Keski

54. Kesme taĢı 55. Keten 56. Kılavuz 57. Kılavuz kolu

58. Kırıcı delici matkap 59. Kompansatör 60. Kompresör 61. Kontrol kalemi 62. Kulak tıkacı 63. Kulaklık 64. Kurbağacık 65. Kürek

66. Lehim kaynak takımları 67. Lehim teli

68. Lokma takımı 69. Macun

70. Makine yağı 71. Mala

72. Manometre

73. Markalama kalemi 74. Mastik tabancası 75. Matkap

76. Matkap ucu 77. Mengene 78. Merdiven 79. Metre 80. Murç

81. Oksijen kaynak takımı 82. Oksijen tüpü

83. Pafta takımı 84. Pasta 85. Pense

86. PPRC boru kalemtıraĢı 87. Rayba

88. Salmastra

89. Sert lehim çubuğu 90. Sıvı conta

(25)

91. Spatula 92. Spiral motoru 93. Strofor (köpük) 94. Su terazisi 95. ġaloma takımı 96. Takım çantası 97. TaĢlama önlüğü 98. TaĢlama taĢı 99. Teflon bant 100. Tel fırça

101. Temizlik eldiveni 102. Test pompası 103. Testere kolu 104. Testere laması 105. Tork anahtarı 106. Tornavida çeĢitleri 107. Toz maskesi 108. Uzatma kablosu 109. Vida çeĢitleri 110. Yağ

111. Yağdanlık 112. Yalıtım bandı

113. Yangın söndürme cihazları 114. Yıldız anahtar

115. Zımpara

(26)

3.3. Bilgi ve Beceriler

1. Devreye alma bilgisi 2. Doğal gaz tesisat bilgisi

3. El aletlerini kullanma bilgi ve becerisi 4. El becerisi

5. Ergonomi bilgisi 6. Gaz ölçüm bilgisi

7. Gaz yakıcı cihaz ve ekipmanları bilgisi 8. Genel baca bağlantısı bilgisi

9. Genel ısıtma tesisatı bilgisi 10. Genel proje bilgisi

11. Hijyen bilgisi 12. ĠletiĢim becerisi 13. Ġlkyardım bilgisi

14. ĠĢ sağlığı ve güvenliği bilgisi 15. ĠĢyeri çalıĢma prosedürleri bilgisi 16. Meslek matematiği bilgisi

17. Mesleki resim bilgi ve becerisi 18. Mesleki elektrik bilgisi

19. Mesleki fizik bilgisi 20. Mesleki kimya bilgisi 21. Mesleki terim bilgisi

22. Meslekle ilgili mevzuat bilgisi 23. Montaj bilgi ve becerisi

24. Mukavemet ve sızdırmazlık test bilgisi 25. Organizasyon ve ekip içinde çalıĢma becerisi 26. Öğretme becerisi

27. Ölçme ve kontrol bilgisi 28. Ölçü alma bilgi ve becerisi 29. Problem çözme yeteneği 30. Standart ölçüler bilgisi 31. Teknik resim bilgi ve becerisi 32. Ürün bilgisi

33. Yangına müdahale tekniklerini ve yangın söndürücülerini kullanma bilgisi

(27)

3.4. Tutum ve DavranıĢlar

1. Araç, gereç ve ekipmanların kullanımına özen göstermek 2. ÇalıĢkan olmak

3. Çevre korumaya karĢı duyarlı olmak 4. Dikkatli olmak

5. Dürüst olmak 6. Empati kurabilmek 7. Güvenilir olmak 8. Titiz olmak 9. HoĢgörülü olmak

10. Ġnsan iliĢkilerine özen göstermek 11. Ġnisiyatif kullanmak

12. ĠĢ disiplinine sahip olmak

13. ĠĢ sağlığı ve güvenliğine dikkat etmek 14. ĠĢyeri çalıĢma prensiplerine uymak 15. Kaliteye dikkat etmek

16. Karar vermek

17. Mesleği ile ilgili etik kurallara uymak 18. Meslek ahlakına sahip olmak

19. Özgüven sahibi olmak 20. Özverili olmak

21. Planlı olmak 22. Pratik olmak 23. Sabırlı olmak 24. Soğukkanlı olmak

25. Sorumluluk sahibi olmak 26. ġeffaf olmak

27. Temiz olmak 28. Tertipli çalıĢmak 29. Üretken olmak

30. Yeniliklere açık olmak

31. Araç, gereç ve ekipmanların kullanımına özen göstermek 32. Zamanı iyi kullanmak

(28)

4. ÖLÇME, DEĞERLENDĠRME VE BELGELENDĠRME

Isıtma ve Doğal Gaz Ġç Tesisat Yapım Personeli (Seviye 3) meslek standardına göre belgelendirme amacıyla yapılacak ölçme ve değerlendirme, gerekli çalıĢma Ģartlarının oluĢturulduğu test ve sertifikasyon merkezlerinde yazılı ve/veya sözlü teorik ve uygulamalı sınav Ģeklinde olacaktır.

Ölçme ve değerlendirme yöntemi ile uygulama esasları bu meslek standardına göre hazırlanacak ulusal yeterliliklerde detaylandırılır. Ölçme ve değerlendirme ile belgelendirmeye iliĢkin iĢlemler Mesleki Yeterlilik Kurumu Mesleki Yeterlilik, Sınav ve Belgelendirme Yönetmeliği çerçevesinde yürütülür.

(29)

EK:

1.Meslek Standardı Hazırlayan KuruluĢun Meslek Standardı Ekibi

Mustafa Ali AKMAN, GAZBĠR – Doğal Gaz Meslek Standartları Hazırlama Komite BaĢkanı Kadir PEKDAġ, ENERGAZ - Meslek Standardı (Isıtma ve Ġç Tesisat Yapım Personeli) Hazırlama Komisyon BaĢkanı

Ahmet YETĠK, AKSA-ANADOLU

2.Teknik ÇalıĢma Grubu Üyeleri

ABDULKADĠR AKGÜNGÖR, UGETAM ERDAL KAYA, ZORLU

ĠLKER KUġOĞLU, ĠZGAZ

KAZIM KARTAL, ĠSTANBUL DOĞAL GAZ SIHHĠ TESĠSAT KALORĠFER TEKNĠSYENLERĠ ESNAF VE SANATKÂRLARI ODASI

MEHMET ZEKĠ ÇOKGÜLER, UGETAM MUSTAFA GÜNGÖR, DOSĠDER

ÜMĠT ERTURHAN, ÇALIK-EWE

(30)

3.GörüĢ Ġstenen KiĢi, Kurum ve KuruluĢlar:

3.1. Dağıtım ġirketleri

ADAPAZARI GAZ DAĞITIM A.ġ.

AKMERCAN ġĠRKETLER GRUBU AKSA DOĞAL GAZ DAĞITIM A.ġ.

ANADOLU DOĞAL GAZ DAĞITIM A.ġ.

ARSAN DOĞAL GAZ DAĞITIM A.ġ.

BAHÇEġEHĠR GAZ DAĞITIM A.ġ.

CENGĠZ ĠNġAAT SANAYĠ VE TĠCARET A.ġ.

ÇALIK HOLDĠNG

ÇORUM ELEKTRĠK DOĞAL GAZ A.ġ.

DELTA ĠNġAAT SANAYĠ VE TĠCARET A.ġ.

ENERGAZ MÜHENDĠSLĠK MÜġAVĠRLĠK MAKĠNE TESĠSAT SAN. VE TĠC. LTD. ġTĠ.

EWE GROUP

FERNAS ĠNġAAT LTD. ġTĠ.

GÜNAY ĠNġAAT LTD. ġTĠ.

ĠS-KA ĠNġAAT TĠCARET VE SANAYĠ LTD. ġTĠ.

ĠSTANBUL GAZ DAĞITIM A.ġ. (ĠGDAġ) KALEN ENERJĠ SANAYĠ VE TĠCARET A.ġ.

KOLĠN ĠNġAAT, TURĠZM SANAYĠ VE TĠCARET A.ġ.

ONGAZ DOĞAL GAZ DAĞITIM SAN. VE TĠC. A.ġ.

PALGAZ DOĞAL GAZ DAĞITIM TĠC. VE SAN. A.ġ.

SEL-TAN ĠNġAAT TĠCARET VE SANAYĠ A.ġ.

UġAK DOĞAL GAZ DAĞITIM SAN. VE TĠC. A.ġ.

ZORLU PETROGAS PETROL, GAZ VE PETROKĠMYA ÜRÜNLERĠ ĠNġAAT SAN. VE TĠC. A.ġ.

(31)

3.2. Üretici, Ġthalatçı, Uygulayıcı ve MüĢavir Firmalar

DOĞAL GAZ DAĞITIM BÖLGELERĠNDEN 10 TAAHHÜTÇÜ FĠRMA

3.3. Sivil Meslek Örgütleri

DOĞAL GAZ SANAYĠCĠ VE ĠġADAMLARI DERNEĞĠ (DOSĠDER)

ĠSTANBUL DOĞAL GAZ SIHHĠ TESĠSAT KALORĠFER TEKNĠSYENLERĠ ESNAF VE SANATKARLARI ODASI

MESLEKĠ EĞĠTĠM VE KÜÇÜK SANAYĠ DESTEKLEME VAKFI (MEKSA)

(32)

3.4. Kurumlar

BAYINDIRLIK VE ĠSKAN BAKANLIĞI

BORU HATLARI ĠLE PETROL TAġIMA ANONĠM ġĠRKETĠ ÇALIġMA VE SOSYAL GÜVENLĠK BAKANLIĞI

ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI

DEVRĠMCĠ ĠġÇĠ SENDĠKALARI KONFEDERASYONU ENERJĠ PĠYASASI DÜZENLEME KURUMU

ENERJĠ VE TABĠĠ KAYNAKLAR BAKANLIĞI HAK-Ġġ KONFEDERASYONU

MĠLLĠ EĞĠTĠM BAKANLIĞI

SANAYĠ VE TĠCARET BAKANLIĞI TÜRK STANDARTLARI ENSTĠTÜSÜ

TÜRKĠYE ESNAF VE SANATKÂRLARI KONFEDERASYONU TÜRKĠYE ĠġÇĠ SENDĠKALARI KONFEDERASYONU

TÜRKĠYE ĠġVEREN SENDĠKALARI KONFEDERASYONU TÜRKĠYE ODALAR VE BORSALAR BĠRLĠĞĠ

YÜKSEK ÖĞRETĠM KURULU BAġKANLIĞI

(33)

4.MYK Sektör Komitesi Üyeleri ve Uzmanlar

Dr. Öcal Serdar YILDIRIM, BaĢkan (Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı) Nurettin BULUT, BaĢkan Vekili (Milli Eğitim Bakanlığı) Özlem Deniz ERATAK, Üye (ÇalıĢma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı) Prof. Dr. Ali Ulvi YILMAZER, Üye (Yüksek Öğretim Kurulu BaĢkanlığı) Yusuf YILDIZ, Üye (Bayındırlık ve Ġskan Bakanlığı) M. Oğuz GÜNER, Üye (Çevre ve Orman Bakanlığı) Oğuz AKGÜMÜġ, Üye (Sanayi ve Ticaret Bakanlığı)

Arda TARHAN, Üye (Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu) Yahya Varol GÜLTEKĠN, Üye (Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği)

Dr. Adnan KÖSE, Üye (Hak-ĠĢ Konfederasyonu)

Güner YENĠGÜN, Üye (Türkiye ĠĢveren Sendikaları Konfederasyonu) Ahmet GÖZÜKÜÇÜK, Üye (Mesleki Yeterlilik Kurumu)

Firuzan SĠLAHġÖR, Daire BaĢkanı (Mesleki Yeterlilik Kurumu) Metin DEMĠRSOY, Sektör Sorumlusu (Mesleki Yeterlilik Kurumu) Sinan GERGĠN, Sektör Temsilcisi (Özürlüler Ġdaresi BaĢkanlığı) Nuri BĠLĠR, Davetli Uzman (Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı)

Ergün GÖK, Davetli Uzman (Rotek Enerji ve Baca Sistemleri San. ve Tic. Ltd. ġti.)

(34)

5.MYK Yönetim Kurulu

Bayram AKBAġ, BaĢkan (ÇalıĢma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Temsilcisi) Uğur BEKTAġ, BaĢkan Vekili (Meslek KuruluĢları Temsilcisi)

Hüseyin ACIR, Üye (Milli Eğitim Bakanlığı Temsilcisi)

Prof. Dr. Sabahattin BALCI, Üye (Yüksek Öğretim Kurulu BaĢkanlığı Temsilcisi) M. ġükrü KOÇOĞLU, Üye (ĠĢveren Sendikaları Konfederasyonu Temsilcisi) Dr. Osman YILDIZ,