1
ÇÖZÜM KASIM - ARALIK 2009
November - December 2009
YIL 19
YEAR 19İ K İ A Y L I K M E S L E K İ D E R G İ
Sahibi İSMMMO Adına- Owner on behalf of the ISMMMO YAHYA ARIKAN
Genel Yayın Yönetmeni- Editor HÜSEYİN FIRAT
Sorumlu Yazı İşleri Müdürü - Editorial Assistant VEYSEL KARANİ PALAK
YAYIN KURULU (Alfabetik S›raya Göre) Publication Board (Alphabetical Orders) Prof. Dr. Nalan AKDOĞAN (Başkent Üniversitesi)
Yrd. Doç. Dr. Volkan DEM‹R (Galatasaray Üniversitesi) Erol DEM‹REL (Serbest Muhasebeci Mali Müşavir) Prof. Dr. M. Banu DURUKAN (Dokuz Eylül Üniversitesi) Hüseyin FIRAT (Serbest Muhasebeci Mali Müşavir) Prof. Dr. Rüstem HACIRÜSTEMOĞLU (Galatasaray Üniversitesi)
Prof. Dr. Cemal ‹B‹Ş (Marmara Üniversitesi) Prof. Dr. Yüksel KOÇ YALKIN (Ankara Üniversitesi) Doç. Dr. Serdar ÖZKAN (‹zmir Ekonomi Üniversitesi) Veysel KARAN‹ PALAK (Serbest Muhasebeci Mali Müşavir)
Prof. Dr. Münir ŞAKRAK (Marmara Üniversitesi)
HAKEM KURULU (Alfabetik S›raya Göre) Editorial Advisory Board (Alphabetical Orders) Prof. Dr. Nalan AKDOĞAN (Başkent Üniversitesi)
Doç. Dr. Tamer AKSOY (TOBB Üniversitesi) Prof. Dr. Doğan ARGUN (Marmara Üniversitesi) Prof. Dr. Ercan BAYAZITLI (Ankara Üniversitesi) Prof. Dr. Emre BURÇKİN (Marmara Üniversitesi) Doç. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU (Marmara Üniversitesi) Prof. Dr. Nuran CÖMERT (Marmara Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Volkan DEMİR (Galatasaray Üniversitesi) Dr. A. Bumin DOĞRUSÖZ (Marmara Üniversitesi) Prof. Dr. M. Banu DURUKAN (Dokuz Eylül Üniversitesi) Prof. Dr. Melih ERDOĞAN (Anadolu Üniversitesi) Prof. Dr. Recep GÜNEŞ (İnönü Üniversitesi) Prof. Dr. Oktay GÜVEMLİ
Prof. Dr. Rüstem HACIRÜSTEMOĞLU (Galatasaray Üniversitesi)
Prof. Dr. Cemal İBİŞ (Marmara Üniversitesi)
Prof. Dr. Seval KARDEŞ SELİMOĞLU (Anadolu Üniversitesi) Dr. Ahmet KAVAK (Yeminli Mali Müşavir)
Prof. Dr. Yüksel KOÇ YALKIN (Ankara Üniversitesi) Resul KURT (Sosyal Güvenlik Uzmanı)
Prof. Dr. Ömer LALİK (Yeni Yüzyıl Üniversitesi) Mehmet MAÇ (Yeminli Mali Müşavir)
Doç.Dr.İsmailUfukMISIRLIOĞLU(BilgiÜniversitesi) Prof. Dr. S. Ateş OKTAR (İstanbul Üniversitesi) Doç. Dr. Serdar ÖZKAN (İzmir Ekonomi Üniversitesi) Prof. Dr. Recep PEKDEMİR (İstanbul Üniversitesi) Dr. Veysi SEVİĞ (Marmara Üniversitesi) Doç. Dr. Barış SİPAHİ (Marmara Üniversitesi) Prof. Dr. Fevzi SÜRMELİ (Anadolu Üniversitesi) Prof. Dr. Münir ŞAKRAK (Marmara Üniversitesi) Prof.Dr.TuğrulTÜFEKÇİOĞLU(AnadoluÜniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Masum TÜRKER (İstanbul Ticaret Üniversitesi)
Prof. Dr. Nuri UMAN (Koç Üniversitesi) Prof. Dr. Selçuk USLU (Başkent Üniversitesi) Prof. Dr. Süleyman YÜKÇÜ (Dokuz Eylül Üniversitesi)
® İSTANBUL SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI ISTANBUL CHAMBER OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS
2
ISSN 1303-5444
Net 6.000 adet basılmıştır.
Dergi Adı: Mali Çözüm®
Dergimiz EBSCO tarafından izlenmektedir.
İmtiyaz Sahibinin Adı, Soyadı ve Adresi: Yahya Arıkan Kurtuluş Caddesi No: 114 A Blok Kat:7 Kurtuluş-Şişli/İSTANBUL Genel Yayın Yönetmeni: Hüseyin Fırat
Kurtuluş Caddesi No: 114 A Blok Kat:5 Kurtuluş-Şişli/İSTANBUL Sorumlu Müdürün Adı, Soyadı ve Adresi: Veysel Karani Palak Kurtuluş Caddesi No: 114 A Blok Kat:5 Kurtuluş-Şişli/İSTANBUL Yazı İçerik-Teknik Sorumlusu: İlkim Mengülerek
Kurtuluş Caddesi No: 114 B Blok Kat:5 Kurtuluş-Şişli/İSTANBUL Yönetim Yeri Adresi: Kurtuluş Caddesi No: 114 Kurtuluş-Şişli/İSTANBUL Basımı Yapanın Adı, Soyadı ve Adresi:
MART MATBAACILIK SANATLARI TİCARET VE SANAYİ LİMİTED ŞİRKETİ Mart Plaza, Merkez Mahallesi, Ceylan Sokak No: 24 Nurtepe/Kağıthane/İSTANBUL Telefon: (0212) 321 23 00 (pbx) Faks: (0212) 295 11 07
Yayın Türü: Yerel-Süreli, 2 aylık
Dergimiz HAKEMLİ DERGİ olma özelliği taşımaktadır. Dergimize gönderilen yazılar, hakem değer- lendirmesine tabi tutulduğundan yayımında gecikmeler olabilmektedir.
Dergimizde yayınlanan yazılar kaynak gösterilerek kullanılabilir.
Yazılardaki görüşler yazarlarına aittir.
Mali Çözüm (Financal Analyze) is two months journal of Chamber of Certified Public Accountants of Istanbul. It is a peer-reviewed Journal publishing refered articles, opinion papers, letters, reviews, news, questions and answers, law decisions on accounting.
Yönetim Merkezi ve Yazışma Adresi:
İSMMMO
Kurtuluş Caddesi No: 114 Kurtuluş-Şişli/İSTANBUL Telefon: (0212) 315 84 00 pbx Faks: (0212) 343 47 80 E-mail: ismmmo@ismmmo.org.tr
www.istanbulsmmmodasi.org.tr
3 2009 yılını geride bıraktığımız bu günlerde mesleki yoğunluğumuz ileri düzeyde devam ediyor. Bir yandan dönem sonu işlem çalışmalarını yaparken, diğer taraftan 2010 yılına ait mevzuat değişikliklerini de takip etmek zorundayız. Sadece bunlarla kalmayıp kendimize yeni uzmanlık alanları belirleyerek bu çalışmalarımızı da hızlan- dırmalıyız.
İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası olarak, üyelerimizin ve staj- yerlerimizin eğitim konusunda işlerini kolaylaştırmak için yoğun proje çalışmaları için- deyiz. Üye ve Stajyer sayısı itibariyle Türkiye’nin en büyük odası olma özelliğimiz bizlere devamlı çalışma ve yeni hizmetler üretme sorumluluğunu birlikte getirmekte- dir. Odamız çağımızın vazgeçilmez iki unsuru olan bilgi ve eğitimi, siz değerli meslek mensuplarımıza mümkün olan en kolay şekilde ulaştırmak için çalışmalarına hızla devam etmektedir. Bu çalışmalarımızdan bir tanesi üyelerimizin internet erişimi olan her yerden kolay takip edebileceği uzaktan eğitim
(e-learning) projemizdir. Bu projemizin ilk adımı SM‘den SMMM’ye geçiş süre- cindeki meslek mensuplarımızla birlikte attık ve beklenen faydayı başarıyı elde ettik.
Sizler için hazırladığımız “Dönem sonu işlemleri” konulu çalışma bu uzaktan eği- tim projemizin diğer bir adımıdır. Önümüzdeki günlerde bu konuları ihtiyaçlarımıza göre daha da çeşitlendirerek artık eğitimi ofislerinize ve bulunduğunuz her yere taşı- yacağız.
Bu çalışmalarımızla ilgili görüşleriniz ve önerileriniz çalışmalarımızın başarısı ve sürekliliği için önem arz etmektedir. Görüş ve önerilerinizi mail olarak bekliyoruz.
Yeni projelerimizle mesleğimize sadece İstanbul da değil, tüm Türkiye de katkılar sunmaya devam edeceğiz.
Çalışmalarımızın sizlere faydalı olması dileğiyle, 97. Mali Çözüm Dergisinde bu- luşmak üzere sağlık, mutluluk, başarı dolu günler diliyoruz.
YÖNETİM KURULU
Sunuş
“MALİ MEVZUATTA YAŞANAN GÜNCEL SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ” SEMİNERİ
“DÖNEM SONU
İŞLEMLERİ” SEMİNERİ
“SOSYAL GÜVENLİK”
SEMİNERİ
“KOBİ’LER İÇİN UFRS”
SEMİNERİ
6
7 AYNI GEM‹DEY‹Z…
Yahya ARIKAN... 9
SERBEST MUHASEBEC‹, SERBEST MUHASEBEC‹ MAL‹ MÜŞAVİR VE YEM‹NL‹ MAL‹ MÜŞAV‹R MESLEK‹ SORUMLULUK S‹GORTALARI:
TÜRK‹YE’DE GEL‹ŞMELER VE GELECEĞ‹
• Prof. Dr. Şerafettin SEV‹M • Arş. Göv. Nilüfer DALIKILIÇ... 15 TÜRK T‹CARET KANUNU TASARISI ‹LE ANON‹M Ş‹RKETLER‹N
DENET‹M‹NE GET‹R‹LEN YEN‹L‹KLER
Yrd. Doç.Dr. Yahya DERYAL • Öğr. Gör. Mehmet DURGUT... 35 İŞÇİNİN DAVRANIŞLARINDAN KAYNAKLANAN GEÇERL‹ NEDENLER Dr. Muzaffer KOÇ... 67 YEREL VE ULUSLARARASI MUHASEBEDE YATIRIM AMAÇLI
GAYR‹MENKUL KAVRAMI VE UMS 40’IN TÜRK‹YE MUHASEBE S‹STEM‹NE YANSIMALARI
Can ÖZTÜRK... 97
TÜRK‹YE’DE MUHASEBE DENET‹M‹ : GEÇM‹ŞTEN GELECEĞE-2
Doç. Dr. Şaban UZAY • Yrd. Doç. Dr. Ahmet TANÇ • Mehmet ERCİYES... 129 ANON‹M Ş‹RKET ORTAKLARININ YÖNET‹M KURULU VE
GENEL KURUL KARARLARINA YÖNEL‹K HAKLARI
Soner ALTAŞ... 149 KOOPERAT‹FLERDE MAL B‹LD‹R‹M‹NDE BULUNMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ(1)
Kadir ÖZDEM‹R... 171 YATIRIM ‹ND‹R‹M‹ HAKKINDAK‹ ANAYASA MAHKEMES‹
KARARININ DEĞERLEND‹R‹LMES‹
‹mral DURAN... 177 BEDELS‹Z ‹HRACAT
Sezai KAYA • Arif AYLUÇTARHAN... 183
İçindekiler
HAKEMLİ YAZILAR REFEREED PAPERS
HAKEMSİZ YAZILAR OPINION PAPERS
8
YABANCI PARALAR ‹LE YABANCI PARA C‹NS‹NDEN ALACAK VE BORÇLARIN DÖNEM SONLARI ‹T‹BAR‹YLE DEĞERLEMES‹
‹brahim ERCAN... 191
M‹ADI DOLAN MALLARA ‹L‹ŞK‹N YÜKLEN‹LEN KDV B‹LMECES‹NDE GEL‹NEN SON NOKTA Hamza S‹VR‹KAYA... 203
VERG‹ ‹NCELEMELER‹NDE MAL‹YET‹ TESP‹T ED‹LEMEYEN GAYR‹MENKUL SATIŞLARININ, MAL‹YET‹N‹N TESP‹T‹NDE ‹ZLEN‹LEN YÖNTEM Fatih GÜNDÜZ... 215
GÖTÜRÜ G‹DER UYGULAMASI Cengiz SAZAK... 221
‹Ş KANUNU’NDA FAZLA ÇALIŞMA VE FAZLA SÜRELERLE ÇALIŞMA ONAYI ALINMASI Resul KURT... 231
‹ŞS‹ZL‹K ÖDENEĞ‹ ALAN K‹Ş‹LER‹ ‹ŞE ALAN ‹ŞVERENLERE GET‹R‹LEN S‹GORTA PR‹M‹ TEŞV‹K‹ Umut TOPCU... 241
EMEKL‹LER‹N ÇALIŞMA HAYATI Naci ŞAH‹N... 261
ALT ‹ŞVEREN‹N ‹ŞÇ‹ YA DA BAZI ‹ŞÇ‹LER‹N‹ GEÇ‹C‹ ‹Ş ‹L‹ŞK‹S‹ ‹LE BAŞKA ‹ŞVERENE DEVRETMES‹: Selahattin BAYRAM... 275
ÖZEL B‹NA ‹NŞAATLARINDA ASGAR‹ ‹ŞÇ‹L‹K UYGULAMASI Murat ÖZDAMAR... 295
Soru-Yanıt... 315
Yargı Kararları... 321
Özelgeler... 379
Pratik Bilgiler... 409
Döviz Kurları... 450
