TOPLANTI NOTLARI Açılış,
Katılımcı listesi ektedir. Komite başkanı Fatih Özçınar tarafından güncel Motorlu Araçlar Teknik Komitesine Bağlı Alt Komitelerin Çalışma Usul ve Esasları hakkında bilgilendirme yapılmış ve komite faaliyetlerinin amacına uygun şekilde söz konusu usul ve esaslara, Rekabet Kanununa ve ilgili diğer mevzuata uygun gerçekleştirilmesi gerektiği hatırlatılmıştır.
1) AB/167/2013 kapsamında AB’de ve Türkiye’de yayımlı yönetmeliklerin seviyeleri hususunun görüşülmesi,
2) AB/167/2013 kapsamında AB’de yayımlanan güncel seviyelerin uyumlaştırılması hususunun görüşülmesi,
AB/167/2013 kapsamında AB’de yayımlanan güncel seviyeler hakkında bilgi alışverişinde bulunulmuş, devam eden uyumlaştırma çalışmaları ile ilgili hususlar görüşülmüştür.
Ayrıca, AB’de ve Türkiye’de yayımlı olan yönetmeliklerin seviyeleri ile ilgili olarak uygulama görüşülmüştür.
AB/167/2013 Yönetmeliğinin 77-(7) maddesindeki “… AB’de yayımlanan mevzuat ile Türkiye’de yayımlanan mevzuatın yürürlük tarihlerinin farklılık göstermesi veya Türkiye’de yürürlükte olan mevzuat için AB’de tip onayı belgesi düzenlenmemesi durumunda, AB onay kuruluşlarının teknik servisleri tarafından verilmiş mevcut test raporları geçerli kabul edilir.” ve 77-(8) maddesindeki
“Bakanlık, bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden itibaren, söz konusu aracın bu Yönetmeliğe ve bu Yönetmelik uyarınca kabul edilen mevzuata ve uygulama mevzuatına uygun olduğu durumlarda, imalatçının bu yönde bir talebi varsa, yeni bir araç tipi için AB tip onayı veya ulusal tip onayı vermeyi reddedemez veya yeni bir aracın tescilini, piyasaya arz edilmesini veya hizmete girmesini yasaklayamaz.” hükmü yer almaktadır.
Bununla birlikte, SGM-2010/1 Tebliğinin 5 inci maddesindeki “(11) … AB Direktif/Regülasyonları kapsamında AB Onay Kuruluşlarınca verilen, ülkemiz mevzuatına göre ileri seviyede olan belgelerde geçerlidir.” hükmü yer almaktadır.
Ayrıca, AB/1322/2014, AB/2015/208, AB/2015/504 ve AB/2015/68 Yönetmeliklerindeki “Bu Yönetmeliğin Ek ..’i ila Ek …’indeki hükümlerde herhangi bir anlaşmazlık veya yanılgı olması durumunda; … ncı maddede belirtilen ve bu Yönetmeliğin esas aldığı (EU)…./…. sayılı Regülasyonunun orijinal metni esas alınır ve geçerlidir." hükümleri hatırlatılmıştır.
Diğer taraftan, tip onayına yönelik ilgili AB mevzuatında düzenlenmiş hükümlerin ülkemizde erken bir tarihte zorunlu olması veya farklı teknik şartlarda uygulanmasının yapılan uluslararası anlaşmalara uygun olmadığı hususu görüşülmüştür.
Bu bağlamda, ulusal tip onayı işlemlerinde imalatçının talep etmesi halinde, AB’de yayımlı ilgili mevzuatın güncel son seviyesine göre de onay verilebileceği ve işlem yapılabileceği hususu görüşülmüştür.
Ayrıca, konu hakkında SGM-2010/1 Tebliğine eklenecek Geçici Madde 8’in 6. fıkrası ile ilgili bilgi alışverişinde bulunulmuştur.
Diğer taraftan; Faz IIIA emisyon seviyeli traktörlerin OBD bilgilerine erişimi hususu görüşülmüştür.
Komite üyesi Levent Kara tarafından konu ile ilgili AB uygulamaları hakkında bilgilendirme yapılmıştır. Bu kapsamda; AB/2015/208 Yönetmeliğinde EK III 4.4.7 maddesi yer almaktadır. Faz IIIA emisyon seviyeli motorların mekanik kontrollü yakıt pompaları ile donatıldığı, bu bağlamda bu tür motorlarda motorun performasını etkileyecek veya değiştirebilecek bir ECU (elektronik kontrol ünitesi) olmadığı ve bu emisyon seviyesi traktörlerde emisyonu etkileyecek DPF veya DOC ek sistemler de olmadığı için OBD çıkışı gerekliliği olmadığı, bu nedenle AB’de teknik servisler tarafından bu maddeden muaf tutularak tip onay işlemleri yapıldığı hususu belirtilmiştir.
3) Avrupa’dan alınmış onayların Türkiye’de kullanılması hususunun görüşülmesi,
SGM-2010/1 Tebliğinin 5 inci maddesinde “(11) … AB Direktif/Regülasyonları kapsamında AB Onay Kuruluşlarınca verilen, ülkemiz mevzuatına göre ileri seviyede olan belgelerde geçerlidir.” hükmü yer almaktadır.
AB/167/2013 Yönetmeliğinin 77-(7) maddesindeki “… AB’de yayımlanan mevzuat ile Türkiye’de yayımlanan mevzuatın yürürlük tarihlerinin farklılık göstermesi veya Türkiye’de yürürlükte olan mevzuat için AB’de tip onayı belgesi düzenlenmemesi durumunda, AB onay kuruluşlarının teknik servisleri tarafından verilmiş mevcut test raporları geçerli kabul edilir.” hükmü yer almaktadır.
Bu bağlamda, imalatçıların almış oldukları sistem, aksam ve ayrı teknik ünite AB tip onayı belgelerini ulusal araç tip onayı dosyalarına ekleyebilecekleri, bu kapsamda AB tip onaylarının doğrudan ulusal tip onay işlemlerinde (araç incelemesi AB/1322/2014 Ek III dâhil) kullanılmasının mümkün olduğu hususu görüşülmüştür.
Bununla birlikte, AB onay kuruluşlarının teknik servisleri tarafından verilmiş test raporlarının kullanılması ile ilgili olarak;
Yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri gereğince, AB onay kuruluşlarının teknik servisleri tarafından verilmiş test raporlarının kullanılabileceği,
Montaj adresi Türkiye gözüken test raporlarının doğrudan kabul edilmesi gerektiği,
Montaj adresi Türkiye dışında yerler gözüken test raporlarının, söz konusu test raporu esas alınarak montaj adresi Türkiye olacak şekilde idari bir işlem yapılmak suretiyle yeni test raporu şeklinde kullanılabileceği hususları görüşülmüştür.
AB/2015/504 Yönetmeliğinin 9-(2) maddesinin uygulaması da görüşülmüştür. Bu kapsamda, yukarıdaki paragrafta belirtilen hususlar da göz önünde bulundurularak, AB/2015/504 Yönetmeliğinin Ek VIII’indeki tablonun AB uygulamasına uyumlu şekilde uygulanmasının ve AB/167/2013 araç onaylarında AB/2015/504 Yönetmeliğinin Ek VIII’indeki tabloda belirtilen test raporlarının kullanılabileceği hususu görüşülmüştür.
4) Brexit kapsamında tip onay dönüşümü hususunun görüşülmesi,
Brexit sürecinde; Birleşik Krallık onay kuruluşunun AB onay kuruluşu yetkisini kaybetme tarihinden önce verdiği AT tip onay belgelerinin geçerliliğinin sürdürülmesi ile ilgili (EU)2019/26 sayılı Regülasyonun yayımlandığı, mezkûr Regülasyonun uygulanmasına yönelik 06.03.2019 tarihinde Avrupa Komisyonu tarafından Rehber Doküman yayımlandığı, konu hakkında Bakanlığın 03.03.2019 tarih ve 524 sayılı yazısı ile gerekli tedbirlerin alınması için bilgilendirme yapıldığı ve son olarak da SGM-2010/1 Tebliğine geçici madde 8’in eklenmesine yönelik çalışmaların tamamlanma aşamasında olduğu hususları görüşülmüştür.
5) BM/AEK Regülasyonları seviyelerinin uygulaması hususunun görüşülmesi,
BM/AEK Regülasyonları seviyelerinin uygulaması hakkında AB’de ve BM/AEK’da yayımlanan Rehber Dokümanlar dikkate alınarak, AB uygulamasına uyumlu işlem tesis edilmesi gerektiği hususu görüşülmüştür.
Bu kapsamda, SGM-2014/33 Tebliğinde (Madde 4) belirtildiği ve 2015 yılından bu yana MARTOY tarafında uygulaması yapıldığı üzere aşağıdaki hususlar görüşülmüştür:
İlgili BM/AEK Regülasyonunun seviyesinde yer alan geçiş hükümlerinde eğer ilgili BM/AEK Regülasyonu için tip onayı mevcut olan araçlara zorunlu uygulama tarihi belirlenmemişse, mevcut BM/AEK Regülasyon onayı geçerliliğini korumaktadır.
İlgili BM/AEK Regülasyonunun seviyesi içerisindeki geçiş hükümleri yeni ve/veya mevcut tip onaylı araçlar için önceki seviyedeki tip onayı kullanımına müsaade ediyorsa araç tip onaylarında asgari müsaade edilen bu seviyenin onayının kullanılmasına izin verilmektedir.
İleri seviyeden tip onayı belgesi alınması ihtiyari olup, bu kapsamdaki onaylar alternatif olarak kabul edilir.
6) R ve S kategori araçların tip onayı hususunun görüşülmesi,
Ülkemizde tarım römorklarının imalatı ile ilgili olarak imalatçılar tarafından AB/167/2013 Yönetmeliğinin 1 inci maddesindeki “(3) R kategorisi römorklar ve S kategorisi birbiriyle değiştirilebilir çekilen donanım, C kategorisi paletli traktörler, T4.1 ve T4.2 kategorileri özel amaçlı tekerlekli traktörler için imalatçı, bu Yönetmelik kapsamında onay başvurusunda bulunmayı ya da ilgili ulusal şartlara uymayı tercih edebilir.” uyarınca AB/167/2013 Yönetmeliği kapsamında AB tip onay belgesi veya AİTM Yönetmeliği kapsamında tip onay belgesi alınabilmektedir.
Ülkemizde üretilen tarım römorkları için hükümler AİTM EK III Madde 6’da belirtilmektedir. Bu çerçevede, TSE ve TAMTEST tarafından müşterek yapılan çalışmalar neticesinde TSE’nin 14.03.2019 tarih ve 70751 sayılı yazısı ekinde yer alan inceleme raporları oluşturulmuştur. Bu bağlamda, tarım römorklarının belgelendirmesi kapsamında söz konusu “Tarım Römorku İnceleme Raporlarının”, AİTM EK III Madde 6’da yer alan şartların uygunluğuna esas olmak üzere kabul edilebileceği hususu görüşülmüştür.
Ayrıca, CEMA tarafından yayımlanan güncel doküman incelenmiştir.
7) AB/167/2013 1.1.2020 tarihinde tip onayı mevcut araçlar için devreye girdikten sonra; uygunluk belgesi tarihi 2019 olacak ancak traktör üretiminin fiiliyatta 2020 yılında 2003/37/AT temelinde yapılması durumunda yasal yaptırımlar ve denetimi hususunun görüşülmesi,
Uygunluk belgesi tarihi 2019 olacak ancak traktör üretiminin fiiliyatta 2020 yılında 2003/37/AT temelinde yapılması durumunun (01.01.2020 tarihinden sonra üretilip sanki bu tarihten önce üretilmiş gibi uygunluk belgesi düzenlemek); 4703 sayılı Kanun, Motorlu Araçlar ve Römorkların İmal Yılının Belirlenmesi Hakkında Tebliğ (SGM-2011/12) ve ilgili tip onay mevzuatına aykırı olduğu hususu görüşülmüştür.
4703 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde “Piyasaya arz edilecek yeni ürünlerin ilgili teknik düzenlemeye uygun olması zorunludur.” hükmü amirdir. Bu kapsamda, bir ürünün piyasada bulundurulabilmesi teknik düzenlemelerin gereklerinin tam anlamıyla yerine getirilmiş olmasına bağlıdır.
Ülkemize ithal edilen veya ülkemizde imal ya da monte edilen araçlar ve römorkların imal yılını belirlemek amacıyla 23.07.2011 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Motorlu Araçlar ve Römorkların İmal Yılının Belirlenmesi Hakkında Tebliğde (SGM-2011/12) “Uygunluk belgesi: MARTOY, TORTOY ve MOTOY’da belirtilen, imalatçı tarafından düzenlenen ve anılan yönetmeliklere uygun olarak onay verilmiş bir seri tipine ait bir aracın, imal edildiği dönemde yürürlükte olan bütün düzenleyici mevzuata uygun olduğunu teyit eden belgedir.” ve “Uygunluk belgesi, aracın imal edildiği veya montajının yapıldığı yerde, MARTOY’un 18 inci, TORTOY’un 8 inci ve MOTOY’un 7 nci maddesine göre, araç sevke hazır hale geldiğinde imalatçı tarafından düzenlenir.” ve “Aracın sevke hazır hale gelmesi: Aracın üretim bandından çıktıktan sonra bütün kontrollerinin tamamlanması aşamasıdır.”
hükümlerine uygun işlem tesis edilmesi gerekmektedir.
Motorlu Araçlar ve Römorkların İmal Yılının Belirlenmesi Hakkında Tebliğ (SGM-2011/12) hükümleri çerçevesinde; araçların uygunluk belgesinin, aracın üretim bandından çıktıktan sonra bütün kontrollerinin tamamlandığı aşamayı ifade eden aracın sevke hazır hale geldiği tarihte (üretim tarihi) gün/ay/yıl bilgisini içerecek şekilde düzenlenmesi gerekmektedir.
8) 1.1.2020’den önce üretilen traktörlerin satış ve tescili hususunun görüşülmesi,
Konu hakkında Bakanlığın 10.01.2019 tarih ve 96 sayılı yazısında belirtildiği üzere, traktörlerin satış ve son tescil tarihine ilişkin 1.1.2020 tarihinden sonraki uygulamanın, AB/167/2013 Yönetmeliğinin 77-(4) ve AİTM Yönetmeliğinin 22-(4) fıkrası çerçevesinde yapılması gerekmektedir.
Anılan hükümler gereğince, Türkiye’de üretilen traktörler için (adet sınırı olmaksızın) 24 aylık süre ve ithal traktörler için 12 aylık süre haricinde ilave başka bir işlem/süreç bulunmamaktadır. AB/167/2013 Yönetmeliğinin 77-(5) maddesinde belirtildiği şekilde, 77-(4) maddesindeki geçerli uygulamanın yerine AB/167/2013 Yönetmeliğinin 39 uncu maddesi kapsamında onay kuruluşu tarafından seri sonu izni uygulaması yapılabilmesi için yeni uygulama hakkında 24 ay öncesinden imalatçıların bilgilendirilmesi gerektiği hususu görüşülmüştür.
AB/167/2013 Yönetmeliği 77-(4): “İmal edildiği dönemde geçerli bir AT veya ulusal tip onayı kapsamı dâhilinde olmakla birlikte, ilgili mevzuatın zorunlu uygulaması nedeni ile söz konusu tip onayının geçerliliğini kaybetmesinden önce Türkiye’de ve/veya AB’de tescil edilmemiş veya hizmete girmemiş olan araçların satışında ve tescilinde araçların uygunluk belgesi tarihleri dikkate alınır. Uygunluk
belgesi tarihi, tip onayının geçerliliğini kaybetmesine neden olan mevzuattaki zorunlu uygulama tarihlerinden önce olan tam araçlar anılan uygulama tarihlerinden itibaren 24 ay içerisinde satılır ve tescil edilir, tamamlanmamış araçlar ise anılan uygulama tarihlerinden itibaren 30 ay içerisinde satılır ve temel aracın tip onay tarihinde geçerli olan hükümler çerçevesinde tamamlanarak bu süre zarfında tescil edilir.
(5) Bununla birlikte; dördüncü fıkrada belirtilen araçların satışına ve tesciline, 39 uncu madde dikkate alınarak da Onay Kuruluşu tarafından izin (seri sonu izni) verilebilir. Onay Kuruluşu; dördüncü fıkra yerine 39 uncu maddede belirtilen şartları uygulaması durumunda, anılan süreler de dikkate alınarak uygulama ile ilgili olarak imalatçıları bilgilendirir.”
9) 2003/37/AT kapsamında yenilenecek olan CoP belgelerinin AB/167/2013 kapsamında kullanılması hususunun görüşülmesi,
SGM-2010/1 Tebliğinin 13-(5) maddesindeki hükümler (Uygunluk Beyanı, tekrar inceleme yapılana kadar, başlangıç değerlendirmesi veya ürün uygunluk düzenlemesi için en az 3 yıl, sürekli doğrulama işlemi için en az 2 yıl geçerlidir) çerçevesinde sürecin yürütülmesi hususu görüşülmüştür.
Bu kapsamda, AB/167/2013 için CoP kontrol planlarının sunulması kaydıyla hem 2003/37 hem de 167/2013 için CoP verilebileceği hususu görüşülmüştür.
10) AB/1322/2014 Ek XXIX (tehlikeli maddelere karşı koruma için uygulanan koşullar), AB/2015/208 Ek XVII (ısıtma sistemlerine ilişkin şartlar) ve AB/2015/208 Ek XV (elektromanyetik uyumluluğa ilişkin şartlar) testleri ile ilgili teknik servislerin ve laboratuvarların yetkinlikleri hususunda bilgilendirme, TAMTEST temsilcileri tarafından konu hakkında ve test altyapısı hakkında bilgilendirme yapılmıştır.
11) ARTES kayıt işlemleri hususunda TSE tarafından bilgilendirme, TSE temsilcileri tarafından konu hakkında bilgilendirme yapılmıştır.
