Uluslararası Vergi Bülteni 0
FİNANSAL HESAP BİLGİLERİNİN VERGİ KONULARINDA
OTOMATİK DEĞİŞİMİ HAKKINDA GENEL TEBLİĞ TASLAĞI
1
FİNANSAL HESAP BİLGİLERİNİN VERGİ KONULARINDA OTOMATİK DEĞİŞİMİ HAKKINDA GENEL TEBLİĞ TASLAĞI
1. Genel Değerlendirme
Türkiye’de uluslararası otomatik bilgi değişimi ile ilgili yapılan ilk yasal düzenleme “Vergi Konularında Karşılıklı İdari Yardımlaşma Anlaşması" olup, 20 Mayıs 2017 tarihli Resmî Gazete’de yayınlanmıştır.
Aynı şekilde Türkiye’nin “Mali Hesaplar ile İlgili Bilgilerin Otomatik Olarak Değişimine İlişkin Çok Taraflı Yetkili Otorite Anlaşması”nı imzaladığı 5 Mayıs 2017 tarihinde Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) tarafından duyuruldu.
Bunun ardından ise konuya ilişkin ikincil mevzuatın çıkarılması beklenmektedir. Henüz resmi olarak yayınlanmamış olmak ile birlikte Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı
“Finansal Hesap Bilgilerinin Vergi Konularında Otomatik Değişimi Hakkında Genel Tebliğ”
başlığı ile bir taslak tebliğ hazırlayarak ilgili kuruluşlar ile paylaştı.
Söz konusu tebliğin yakın zamanda kamuoyuyla da paylaşılması ve Haziran başlarında resmi olarak da yayınlanması beklenmektedir. Taslak Genel Tebliğ’e bakıldığında herhangi bir gecikme yaşanmaz ise Tebliğ’in 1 Temmuz 2017 tarihinde yürürlüğe gireceği görülmektedir.
Dolayısıyla, Türkiye 1 Temmuz 2017 tarihinden sonraki dönemi içeren ilk uluslararası bilgi değişimini 2018 Eylül ayında diğer ülkeler ile gerçekleştirecektir.
Böylece, Türkiye’deki finansal kuruluşlar Türkiye’de mukim olmayan yabancı kişi ve kurumların mali hesaplarını önce Türk Maliyesine, Türk Maliyesi de diğer ülkelerin mali otoritelerine bildirecektir. Aynı zamanda Türk vatandaşlarının yurtdışındaki finansal hesapları diğer ülkelerin finansal kuruluşları tarafından önce kendi vergi idarelerine oradan da Türk Maliyesi’ne ayrıca bildirilecektir.
Ayrıca belirtmek gerekirse, Genel Tebliğ uluslararası standart olan “Ortak Raporlama Standardı (Common Reporting Standart)’nı Türk mevzuatına adapte etmektedir. Buradan
da anlaşılacağı üzere Genel Tebliğ’de geçen birçok husus diğer ülkeler tarafından da benzer şekilde uygulanacaktır. Dolayısıyla, bültenimizde yer alan açıklamalar sadece Türkiye’deki finansal kuruluşları değil yurtdışındaki finansal kuruluşlarda finansal hesabı bulunan gerçek kişi ve kurumları da yakından ilgilendirmektedir.
2. Genel Tebliğin Kapsamı
Genel Tebliğ ile banka, aracı kuruluş ve sigorta şirketi gibi finansal kuruluşlara Türkiye’de mukim olmayan yabancı kişilere ait finansal hesaplara ilişkin Maliye Bakanlığına her yıl düzenli olarak bildirim yapma zorunluluğu getirileceği görülmektedir.
Söz konusu bildirimin Türkiye’de mukim finansal kuruluşlar ile yabancı finansal kuruluşların Türkiye’de bulunan şubeleri tarafından yapılacağı anlaşılmaktadır. Buna göre, Tebliğ kapsamına Türkiye’de mukim finansal kuruluşların yurtdışında bulunan şubeleri ile Türkiye’de mukim olmayan yabancı finansal kuruluşların girmediği sonucuna varılmaktadır.
3. Bildirim Yapacak Finansal Kuruluşlar Taslak Tebliğ’in 5. maddesine bakıldığında mali hesaplar ile ilgili bilgilerin otomatik olarak değişimi için Maliye Bakanlığına bildirim yapacak finansal kuruluşlar aşağıdaki gibi sayılmıştır.
Saklama kuruluşları Mevduat kuruluşları
Yatırım kurumları Sigorta şirketleri
Söz konusu finansal kuruluşlar Taslak Tebliğ’de ayrıca tanımlanmıştır.
4. Bildirim Yapmayacak Kuruluşlar
Uluslararası otomatik bilgi değişimi kapsamında bildirim yapma yükümlülüğü bulunmayan finansal kuruluşlar ise Taslak Tebliğ’de aşağıdaki şekilde sayılmıştır.
Kamu kurumları Uluslararası örgütler
2
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Geniş katılımlı emeklilik fonları Dar katılımlı emeklilik fonları
Kamu kurumlarının, uluslararası örgütlerin veya merkez bankasının emeklilik fonları
Nitelikli kredi kartı veren kuruluşlar Muaf kolektif yatırım araçları
5. Bildirime Konu Edilecek Finansal Hesaplar
Bildirime konu edilecek finansal hesaplar ise, bir finansal kuruluş tarafından tutulan;
Mevduat hesapları Saklama hesapları
Ortak borç ilişkisi menfaati
Nakdi değer sigorta sözleşmeleri ve anuite sözleşmelerini kapsamaktadır.
6. Bildirime Konu Edilmeyecek Finansal Hesaplar
Bildirime konu edilmeyecek finansal hesaplar ise,
Emeklilik ve emeklilik maaşı hesapları Emeklilik dışı tasarruf hesapları
Belirli süreli hayat sigortası sözleşmeleri
Miras olarak tutulan hesap Emanet hesabı
Bazı mevduat hesapları (Tebliğ’de belirtilen 2 şartı taşıyan hesaplar) Yukarıdaki istisna hesaplarına bakıldığında diğerlerine nazaran özellikle “Belirli Süreli Hayat Sigortası Sözleşmeleri” konusunda bazı tereddütlerin oluştuğu görülmektedir.
Tebliğ’de yapılan açıklamalara bakıldığında bu kapsama daha çok düzenli olarak prim yatırılan, belirli bir yatırım amacıyla elde tutulmayan, başka bir deyişle vergi planlaması için kullanılmayan klasik anlamdaki hayat sigortası sözleşmelerinin girdiği anlaşılmaktadır.
O nedenle, yatırım amacıyla tutulan bir ya da birden fazla yatırım aracını içinde barındıran hayat sigortası sözleşmelerinin istisna kapsamında olmadığı düşünülmektedir.
7. Bildirime Konu Edilecek Hesapların Sınıflandırılması
Taslak Tebliğ’deki açıklamalara bakıldığında, bildirimi zorunlu hesaplar tespit edilirken finansal hesaplar aşağıdaki dört ana başlıkta incelenecektir.
1. Mevcut bireysel hesaplar 2. Yeni bireysel hesaplar 3. Mevcut kurumsal hesaplar 4. Yeni kurum hesaplar
Bu kapsamda Tebliğde aşağıdaki açıklamalara yer verilmiş ve ilgili hesapların tanımları yapılmıştır.
Bireysel hesaplar: Gerçek kişilere ait hesaplar dışındaki tüm hesaplar kurum hesabı olarak değerlendirilmektedir.
Kurum hesapları: Kurum terimi şirket, ortaklık, trust veya vakıf gibi bir tüzel kişiyi veya benzer bir teşekkülü r ve kurum hesapları da bu kişilere ait hesapları ifade etmektedir.
Mevcut hesap: Bildirim yapacak finansal kuruluş tarafından 30 Haziran 2017 tarihi itibarı ile tutulan bir finansal hesap ile hesap açılış tarihine bakılmaksızın tebliğin ilgili maddesindeki (43. madde) koşulları sağlayan finansal hesaplar olduğu anlaşılmaktadır.
Yeni hesap: 1 Temmuz 2017 tarihinde veya bu tarihten sonra açılmış ve bildirim yapacak finansal kuruluş tarafından tutulan bir finansal hesabı ifade etmektedir.
8. Bildirim Sınırları
Taslak Tebliğ’de bildirimi yapılacak hesapların türüne göre sınırlar getirilmektedir ve söz konusu sınırın altında bakiyeye sahip hesapların bildirimine gerek bulunmamaktadır.
Hareketsiz Hesaplar: 1.000 USD doları aşmayan ve son 3 yılda hareket görülmeyen hesapları ifade etmektedir.
Kurumlara Ait Hesaplar: Hesap bakiyesi ve değeri 250.000 Amerikan Doları’nı aşmayan hesaplar bildirime
3
tabi tutulmayacaktır. Takip eden yıllarda bu tutarın aşılması durumunda ilgili hesap için bildirim yapılacaktır.
9. Bildirimi Zorunlu Olan Bilgiler
Genel Tebliğ’deki açıklamalara göre, bildirimi zorunlu hesap olarak tanımlanan hesaplara ilişkin aşağıda yer alan bilgiler Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı’na yıllık olarak bildirilecektir:
Bildirimi zorunlu kişi olarak tanımlanan her bir hesap sahibi gerçek kişinin adı/soyadı, adresi, mukim olduğu ülke/ülkeler ve vergi kimlik numarası ile doğum yeri ve tarihi,
Bildirimi zorunlu kişi olarak tanımlanan her bir hesap sahibi kurumun unvanı, adresi, mukim olduğu ülke/ülkeler, vergi kimlik numarası,
Hesap sahibi “Pasif Finansal Olmayan Kurumları” kontrol eden kişilerden en az birinin bildirimi zorunlu kişi olarak tespit edilmesi halinde;
Pasif Finansal Olmayan Kurumların unvanı, adresi, mukim oldukları ülke/ülkeler, vergi kimlik numarası ve
Bildirimi zorunlu kişi olarak tespit edilen kontrol eden kişilerin her birinin adı/soyadı, adresi, mukim olduğu ülke/ülkeler, vergi kimlik numarası ile doğum yeri ve tarihi Hesap numarası ya da hesap numarası
bulunmuyorsa poliçe numarası gibi işlevsel olarak eşdeğer numara, Bildirim yapacak finansal kuruluşun
unvanı ve vergi kimlik numarası, İlgili takvim yılının veya diğer bir uygun bildirim döneminin sonu itibarıyla hesap bakiyesi veya nakdi değer sigorta sözleşmelerinde nakit değer ya da vazgeçme değeri dahil hesap değeri, Hesap söz konusu yıl veya dönem içerisinde kapatılmış ise hesabın kapatılmış olduğu bilgisi,
Saklama hesaplarında;
Takvim yılı veya diğer uygun bildirim dönemi boyunca hesaba
veya hesaba ilişkin olarak ödenen veya alacak kaydedilen faizin veya temettünün toplam brüt tutarı, Hesapta tutulan varlıklardan elde edilen ve takvim yılı veya diğer uygun bildirim dönemi boyunca hesaba veya hesaba ilişkin olarak ödenen veya alacak kaydedilen diğer gelirlerin toplam brüt tutarı, -Bildirim yapacak finansal kuruluşun saklamacı, simsar, temsilci veya hesap sahibi için başka şekilde bir aracı gibi hareket ettiği hesaba, takvim yılı veya diğer uygun bildirim dönemi boyunca ödenen veya alacak kaydedilen, finansal varlık satışı veya itfasından elde edilen toplam brüt hasılat.
Mevduat hesaplarında, takvim yılı veya diğer uygun bildirim dönemi boyunca hesaba ödenen veya alacak kaydedilen faizin toplam brüt tutarı,
Saklama ve mevduat hesapları dışındaki her türlü hesapta, bildirim yapacak finansal kuruluşun yükümlüsü veya borçlusu olduğu hesaba ilişkin olarak takvim yılı veya diğer uygun bildirim dönemi boyunca hesap sahibine ödenen veya alacak kaydedilen itfa ödemelerinin toplam tutarı dahil olmak üzere toplam brüt tutar.
10. Genel Bildirim Kuralları
Finansal hesapların bildirimine ilişkin Taslak Tebliğ’de belirtilen genel kurallar aşağıdaki gibidir:
Bildirimler hesabın tutulduğu para birimi (Dolar, Avro, Sterlin vb.) ile yapılacaktır.
Hesapta herhangi bir tutar bulunmuyorsa ya da hesap negatif bakiyeli ise yine de bildirim (sıfır olarak) yapılacaktır.
Hesap sahibinin birden fazla ülkede mukim olduğu tespit edilmiş ise her bir ülke için ayrı ayrı dosya tutulacak ve bildirim yapılacaktır.
4
Hakkında herhangi bir bilgiye ulaşılamayan hesaplar da
“belgelendirilmemiş hesap” olarak Gelir İdaresi Başkanlığı’na bildirilecektir.
Vergi kimlik numarası ve doğum tarihi bildirim yapacak kuruluşun kayıtlarında mevcut değilse ve iç mevzuat gereğince bu bilgilerin toplanma zorunluluğu bulunmuyorsa, söz konusu bilgilerin bildirimi zorunlu değildir.
Hesap sahibinin mukim olduğu ülkede vergi kimlik numarası verilmiyorsa ya da o ülkenin mevzuatına göre vergi kimlik numarasının alınması zorunlu değilse, bu bilginin bildirilmesi zorunlu değildir.
Mevcut ve yeni hesaplar için bildirilecek olan vergi kimlik numarası Türkiye tarafından verilen vergi kimlik numarası değil, ilgili hesap sahibinin mukim olduğu ülke tarafından verilen vergi kimlik numarasıdır.
Bildirim yapacak finansal kuruluş tarafından edinilmesi ve bildirilmesi gerekmediği sürece ve bildirim yapacak kuruluşun veri tabanında doğum yeri bilgisi mevcut değilse söz konusu bilginin bildirimi zorunlu değildir.
11. Bildirim Süresi
Taslak Tebliğ’e göre, bildirimi zorunlu hesaplara ilişkin bilgiler;
Bildirimi yapacak kuruluş tarafından ilgili yılı takip eden takvim yılının 31 Mayıs günü bitimine kadar bildirilir.
Bildirim elektronik ortamda Gelir İdaresi Başkanlığı’na gönderilir.
Bildirim gününün resmî tatile gelmesi durumunda bildirimler tatili takip eden ilk iş gününün sonuna kadar yapılır.
Bu noktada belirtmek gerekirse, 2017 yılına ilişkin bildirim senenin ilk altı ayı için yapılmayacak olup, ikinci altı ay (1 Temmuz 2017-31.12.2017 tarihleri arası) için ilk bildirim ilgili finans kuruluşları tarafından 31 Mayıs 2018 tarihine kadar yapılacaktır.
12. Bildirim Yöntemi
Finansal kuruluşlar tarafından yapılacak bildirimler Gelir İdaresi Başkanlığı’nın B-Trans adlı elektronik sistemi üzerinden yapılacaktır.
Buna göre;
Bildirim yapacak finansal kuruluşlar öncelikle B-Trans sistemi üzerinden kendilerine kullanıcı kodu tanımlayarak şifre ve parola alacaklardır.
Kullanıcı kodu tanımlatarak şifre ve parola işlemlerini tamamlamak için finansal kuruluşların dilekçelerini Tebliğ’in yayımlandığı tarihi izleyen yedi (7) gün içinde Gelir İdaresi Başkanlığının
https://btrans.gib.gov.tr/btrans/index.
html internet adresinde bulunan faks numarasına ve posta adresine iletmeleri gerekmektedir.
13. Bildirim Zorunluluğuna Uyulmamasının Yaptırımı
Taslak Tebliğ’de, bildirim zorunluluğuna uyulmaması, eksik ya da yanıltıcı bildirimde bulunulması veya bildirimlere ilişkin süre ve usul esaslarına uyulmaması halinde her bir bildirim için 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 355. maddesine göre özel usulsüzlük cezası uygulanacağı ifade edilmektedir.
14. Öneri ve Tavsiyelerimiz
“Finansal Hesap Bilgilerinin Vergi Konularında Otomatik Değişimi Hakkında Genel Tebliğ” ile Türkiye’deki finansal kuruluşlara önemli yükümlülükler getirileceği görülmektedir. O nedenle, düzenleme kapsamında yer alan finansal kuruluşların Taslak Tebliğ’de yer alan açıklamalara uygun olarak özellikle “Durum Tespit (Due Diligence) Yükümlülükleri”ni yerine getirmeleri için harekete geçmelerinde fayda bulunmaktadır.
Ayrıca, Tebliğ ekinde belirtilmekle birlikte uluslararası bilgi değişimin yapılacağı ülkeler listesi henüz yayınlanmamıştır. Bu nedenle, finans kuruluşların bu listede yer alacak ülke yerleşiklerinin hesaplarını bildirmeleri gerekeceğinden yayınlanacak listeyi esas almaları doğru olacaktır. Bunun yanında
“İstisna Kapsamındaki Diğer Hesaplar Listesi”
5
de henüz yayınlanmadığı için bu konunun da takip edilmesi gerekmektedir.
Son olarak, Taslak Tebliğ ekinde İngilizce olarak
“Kişisel Beyan Formaları”na yer verilmiştir.
Finansal kuruluşlar tarafından kullanılacak bu formların Türkçesinin Genel Tebliğ ile birlikte yayınlanması beklenmektedir.
“Finansal Hesap Bilgilerinin Vergi Konularında Otomatik Değişimi Hakkında Genel Tebliğ Taslağı”nın tam metnine ulaşmak için lütfen tıklayınız.
Burçin GÖZLÜKLÜ Yönetici Ortak, YMM
E-mail: burcin.gozluklu@centrumdenetim.com Telefon: + 90 216 504 2066
Ramazan BİÇER
Ortak, Danışmanlık Hizmetleri Lideri
E-mail: ramazan.bicer@centrumdenetim.com Telefon: + 90 216 504 2066
“Finansal Hesap Bilgilerinin Vergi Konularında Otomatik Değişimi Hakkında Genel Tebliğ Taslağı” ve uluslararası otomatik bilgi değişimi konusu ile ilgili bültenimiz hakkında sorularınız için lütfen bize ulaşınız.
