Cuma günü %0,5-%1 arasında yükselişle kapatan ABD borsa endeksleri bu sabah vadelilerde %0,4civarında yükselişte. Çin’in desteğiyle MSCI Asya Pasifik endeksi
%0,7 civarında artıda. Fed toplantısı öncesi dolar endeksi haftaya %0,1 ile sınırlı artıda başlıyor. ABD 10 yıllıkların faizi %1,48 seviyesinde. Powell’ın şahin açıklamalarıyla birlikte Fed toplantısından varlık alımı azaltımında hızlandırma kararı ve faiz noktaprojeksiyonlarında 2022 yılında iki faiz artırımının ağırlık kazanabileceği görülüyor. İngiltere Başbakanı’nın Omicron varyantı uyarısı sterlini sınırlı baskı altında bıraksa da İsrail'de yapılan araştırmaya göre Pfizer-BioNTech'in üçüncü dozunun Omicron’a karşı önemli koruma sağladığı görülüyor. Türkiye 5 yıllık CDS, 11 baz puan artışla 501 baz puan seviyesinde.
ABD’de kasım ayında TÜFE aylık %0,8 artarken, yıllık bazda 39 yılın en yükseği olan %6,8’e yükseldi. Çekirdek enflasyon ise aylık %0,5, yıllık bazda ise %4,9 yükseldi. Veride kira artışları dikkat çekti. Benzin fiyatları aylık %6,1 yükselirken, gıda fiyatları %0,7 ile göreceli düşük arttı. Enflasyona yukarı yönlü baskı yapan tedarik zincirindeki sıkıntıların önümüzdeki yıl yavaşlaması fakat yıl boyunca enflasyona etkisinin devam etmesi beklenmekte.Aralık ayı öncü Michigan Üniversitesi tüketici güven endeksi ise 67,4’ten 70,4’e yükseldi. Omicron varyantının olası etkilerinin tartışılmasına rağmen cari durum ve beklentiler alt endeksi artmakta. 1 ve 5 yıllık enflasyonist beklentiler yatay seyrederken,yüksek seviyelerini korudu.
Yurtiçinde arındırılmış verilere göre iş gücüne katılım oranındaki artışa rağmen işsizlik oranları ekimde gerilemeye devam etti. Mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı %11,4’ten %11,2’ye, arındırılmamış işsizlik oranı %11,1’den %10,7’ye geriledi. Arındırılmış verilere göre işsiz sayısı 75 bin kişi azalırken, istihdam 180 bin kişi arttı. İş gücüne katılım oranı %51,9’dan %52’ye, istihdam oranı da %46’dan
%46,2’ye yükseldi.
Arındırılmış verilere eylül ayına göre yavaşlama görsek de istihdam artışı devam etti. Ekimayında sanayi ve inşaat sektörlerinde istihdam azalırken, tarım sektörü sınırlı olmak üzere hizmet sektöründe belirgin istihdam artışı görülmekte.
Eylül ayında tüm sektörlerin katkı vermesiyle istihdam 439 bin kişi artmıştı. Ekim ayında ise sanayi istihdamı düşüşüyle istihdam artış hızı azaldı ve toplam istihdam artışı 180 bin kişi oldu.
Küresel piyasalar başta Fed, ECB, BoE, BOJ ve TCMB olmak üzere merkez bankalarının toplantıları odaklı haftaya başlıyor. Çinli yetkililerin geçen haftaki büyümeyi destekleyici adımlarının, ülkenin gelecek sene büyümeyi desteklemeyi sürdürebileceğine işaret etmesi ve Omicron’a dair iyimser algılanan ilk açıklamalar küresel risk iştahını yeni haftaya başlarken de destekliyor. Beklentiler doğrultusunda açıklanan ancak yüksek seviyelerde kalmayı sürdüren ABD TÜFE verisi sonrası Wall Street cuma günü alıcılı kapandı. Yeni haftaya vadeliler alıcılı seyrini sürdürerek başlıyor. G-7 Dışişleri Bakanları Rusya’yı, Ukrayna sınırındaki askeri takviyelerini azaltmaması durumunda “ciddi sonuçlarla” karşı karşıya kalacakları konusunda uyardı. Yaklaşık 20 küresel merkez bankasının toplantısının yanısıra bu hafta Çin ile ABD sanayi üretimi ve perakende satışlar verileri ile küresel imalat PMI verileri izlenecek.
S&P,Türkiye'nin kredi notunu "B+" olarak teyit etti, kredi notu görünümünü ise "durağan"dan
"negatif"eçevirdi.
Aralık ayı TCMB Piyasa Katılımcıları Anketi’nde katılımcılar, son dönemdeki döviz kuru gelişmelerini de dikkate alarak enflasyon ve kur beklentilerini yukarı yönlü revize etti. Gelecek sene cari açık beklentisinde belirgin iyileşme dikkat çekerken, bu seneye ilişkin büyüme beklentisiyukarı çekilmeye devam edildi. Ekimde mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı
%11,4’ten %11,2’ye, arındırılmamış işsizlik oranı %11,1’den %10,7’ye geriledi.
Yurtiçinde bugün ekim ayı sanayi üretimi ve cari denge, yarın kasım ayı konut satışları, çarşamba günü merkezi yönetim bütçe dengesi açıklanacak. Ayrıca Hazine ihraçları ve perşembe günü TCMB PPKtoplantısı izlenecek.
Duygu Altınsoy dakkoca@ziraatbank.com.tr
+90 212 304 3129 Gürol Atay gatay@ziraatbank.com.tr
+90 212 304 3138 Sercan Koyunlu skoyunlu@ziraatbank.com.tr
+90 212 304 3135
DEĞERLENDİRME
İşsiz sayısı ekimde düşmeye devam etti. İşsiz sayısı eylülde 68 bin kişilik düşüş sonrası ekim ayında ise 75 binkişi azaldı. Ekimde kadın işsizlik oranı %14,3’ten %13,8’e düşerken, erkek işsizlik oranı ise %10’dan
%9,9’a geriledi. Sanayi sektöründe kadın istihdamı artarken, erkek istihdamı azaldı. Tarım dışı işsizlik oranı
%13,3’ten %12,9’a, genç nüfusta işsizlik oranı %20,9’dan %20,1’e geriledi.
Aralık ayı TCMB Piyasa Katılımcıları Anketi’nde katılımcılar, son dönemdeki döviz kuru gelişmelerini de dikkate alarak enflasyon ve kur beklentileriniyukarı yönlü revize etti. Gelecek sene cari açık beklentisinde belirginiyileşme dikkat çekerken, bu seneye ilişkin büyüme beklentisi yukarı çekilmeye devam edildi.
Katılımcılar, bu yıl sonu TÜFE beklentisini %23,85’e çıkardı. Gelecek yıl sonu için TÜFE beklentisi %21,39’a çıkarıldı. Aylık enflasyon beklentisine baktığımızda, aralıkta %3,37 artış sonrası gelecek yıl ocakta %2,99 ve şubatta ise %1,96 artış öngörülmekte. Böylece söz konusu aylık enflasyon beklentilerini dikkate aldığımızda yıllık enflasyonun aralık ayında %23,85’e, ocak ayında %25,45’e ve şubat ayında ise %26,75’e çıkması bekleniyor.
Döviz kuru beklentilerine bakıldığında ise, bu yıl sonu dolar/TL kuru beklentisi 13,77’ye ve gelecek yıl sonu beklentisi ise 15,56’ya yükseltilmiş.
Yıl sonu büyüme beklentisi iyileştirilmeye devam ediliyor ve %9,9’a yukarı yönlü revize edilmiş, bu ayarlama ileoluşan baz etkisine ve son dönemdeki döviz kuru gelişmelerine rağmen gelecek senenin büyüme beklentisinde revize sınırlı olmuş.
Bu haftaki PPK toplantısında piyasa katılımcıları ortalama 72 baz puanlık indirim bekliyorlar, anketin detaylarına baktığımızda en yüksek beklenti ise 100 baz puanlık bir faiz indirimine işaret ediyor. Diğer yandan, cuma günü yayınlanan Foreks Anketi’ne göre, beklentiler politika faizinin indirileceği yönünde şekillenmekte. Foreks Anketi’ne göre 15 katılımcının 12'si faiz indirimi beklemekte olup, katılımcıların 7'si faizin 100 baz puan, 2’si 200 baz puan, 1'i 150 baz puan, 1'i 75 baz puan ve 1'i ise 25 baz puan indirileceğini öngörmekte, bu ay faiz değişikliği beklemeyen 2 katılımcı ise ilk faiz değişikliğini ocak ayında beklemekte.
Cari açık tahminlerinde iyileşme belirginleşerek devam ediyor. Bu sene için 15,6 milyar USD civarında bir cariaçık beklentisi görülürken, gelecek sene beklentisi de belirgin bir iyileştirilmeyle 11,2 milyar USD’ye çekilmiş.
Buhaftanın veri gündemine baktığımızda,
ABD tarafında bu hafta Fed toplantısı odak noktasında olacak. Powell’ın son açıklamalarında enflasyonun geçici olduğu ifadesinin terk edileceği sinyali verilmişti. Bu açıdan Fed’den daha şahin bir duruş beklenmekte.
Geçen hafta enflasyonda beklentilere yakın bir rakamın gelmesiyle Fed varlık alımları azaltımını hızlandırma kararını alabilir. Bu da beklenen faiz artırım sürecini daha öne çekebilir. Ayrıca bu toplantıda Omicron varyantına ilişkin Fed’in görüşleri önemli olacaktır ve noktasal grafik de gelecekteki para politikasına ilişkin ipucu verecektir.
Verigündemi ise oldukça yoğun. Salı günü kasım ayı ÜFE verisi izlenecek. Ekim ayında ÜFE aylık bazda %0,6 oranında artarken, yıllık bazda ise %8,6 gerçekleşmişti. Aralık ayında ekonomik aktivitenin seyrine yönelik fikir vermesiaçısından çarşamba New York Fed imalat sanayi endeksi, perşembe günü Philadelphia iş dünyası endeksi, Kansas Fed imalat sanayi endeksi ve IHS Markitöncü PMI verileri takip edilecek. Kasım ayında imalat PMI 58,3’e, hizmet PMI ise 58’e gerilemiş, buna karşın güçlü büyüme bölgesindeki seyrini sürdürmüşlerdi.
Çarşamba günü tüketim harcamalarının kasım ayındaki seyrine yönelik perakende satışlar verisi izlenecek.
Ekimde perakendesatışlar aylık bazda artış hızı %1,7’ye hızlanarak beklentileri belirgin şekilde aşmıştı ve iç talebeilişkin güçlü sinyal vermişti. Bu dönemde özellikle “Black Friday” nedeniyle veride artış görmemiz olası.
Perşembe günü ise kasım sanayi üretimi ve kapasite kullanım oranı verileri açıklanacak. Sanayi üretimi ekim ayında toparlanarak aylık %1,6 artmıştı. Kapasite kullanım oranı ekimde %76,4’e yükselmişti. Ayrıca perşembe günü haftalık işsizlik maaşı başvuruları verisi açıklanacak. ABD’de 4 Aralık haftasında haftalık işsizlik maaşı başvuruları son 52 senenin en düşük seviyesi olan 184 bin kişiye gerilemişti ve iş gücü piyasasında toparlanmanın devam ettiğine işaret etmişti.
Avrupa tarafında, gündem merkez bankaları toplantıları olacak. Bu kapsamda perşembe günü ECB, BoE ile Norveç ve İsviçre Merkez Bankaları toplantıları izlenecek. Daha önceki beklentiler aralık ayında Norveç Merkez Bankası’nın faizleri 25 baz puan artırması yönündeydi fakat Omicron varyantı bu durumu değiştirmiş olabilir.
BoE’nin özellikle artan kısıtlamalar ve Omicron varyantı nedeniyle faiz artırım ihtimali azaldı. ECB’nin salgında 4.
dalgaya ve ekonomideki yavaşlamaya rağmen bu ay PEPP’in sonlandırılması kararını alması beklenmekte.
ECB’nin ayrıca enflasyon ve büyüme tahminleri de izlenecek. Enflasyon tahminlerinde yukarı yönlü revize yapılması beklenmekte. Veri gündeminde ise salı Euro Bölgesi ekim ayı sanayi üretimi, çarşamba İngiltere kasım ayı TÜFE, perşembe aralık öncü PMI verileri ve cuma günü Almanya aralık ayı IFO endeksi ve kasım ayı ÜFE ile Euro Bölgesi kasım ayı TÜFE verileri olacak. Euro Bölgesi’nde sanayi üretiminin iki aylık daralmanın sonrası ekim ayında %1,3 büyümesi bekleniyor. Almanya’nın ekimde sanayi üretiminin otomobil üretimindeki belirgin artışın katkısıyla aylık %2,8 arttığını görmüştük. İngiltere’de TÜFE’nin gıda fiyatlarındaki artışla yıllık bazda %5’e yakınsaması beklenmekte. Kasımda Avrupa genelinde imalat ve hizmet PMI’lar büyüme bölgesindeki güçlü seyirlerini sürdürmüşlerdi. Euro Bölgesi’nde TÜFE öncü verilere göre enerji fiyatlarındaki yıllık
%27,4’lük artışla yıllık %4,1’den %4,9’a yükselirken, çekirdek enflasyon ise %2,6’ya yükselmişti.
Ayrıca cuma günü Rusya Merkez Bankası faiz kararı izlenecek. Enflasyonist baskıların artmasıyla faiz artırım döngüsüne devam etmesi beklenmekte.
Asya tarafında ise bu hafta BOJ toplantısı odak noktasında olacak ve Çin’in kasım ayı aylık ekonomik aktivite verileri izlenecek. Bu kapsamda çarşamba günü Çin’de sanayi üretimi, sabit sermaye yatırımları, perakendesatışlar ve işsizlik oranı verileri açıklanacak. Çin’de son zamanlarda ekonomik toparlanmada salgının seyri, ham maddefiyatlarındaki artışlar, elektrik kısıntıları ve konut sektöründeki sıkıntılar nedeniyle yavaşlama görülmüştü. Kasımda bu faktörlerdeki kısmi rahatlama ile resmi imalat PMI 49,2’den, 50,1’e yükselmişti. Ayrıca kasım ayındaki “Bekarlar günü” nedeniyle artan harcamaların perakende satış verisini desteklemesi beklenmekte fakatTÜFE’deki artışın sınırlayıcı olması beklenmekte. Bu görünümle verilerde kısmi iyileşme beklentisi mevcut.
Perşembe günü ise Japonya’nın kasım ayı dış ticaret verileri açıklanacak. Özellikle zayıf yen ve arz tedarik zincirindekikısmi rahatlama ile ihracatın ithalattan daha fazla artması beklenmekte. Cuma günkü BOJ toplantısı izlenecek.Kısa bir süre önce Hükümet devasa bir teşvik planı açıklamıştı. Geçen hafta BOJ üyesi Amamiya büyük firmaların desteğe daha az ihtiyaç duyduğunu vurgulamıştı. Omicron varyantının da yarattığı belirsizlikle BOJ’dan herhangi bir politika değişikliği beklenmiyor.
DEĞERLENDİRME
Yurtiçinde ise bugün ekim ayı sanayi üretimi ve cari denge, yarın kasım ayı konut satışları, çarşamba günü merkezi yönetim bütçe dengesi, perşembe günü ekim ayı konut fiyat endeksi ve özel sektörün yurt dışından sağladığı kredi borcu ve cuma günü ise kısa vadeli dış borç istatistikleri açıklanacak. Ayrıca Hazine ihraçları ve perşembe günü TCMB PPK toplantısı izlenecek.
Cari işlemler dengesi, eylül ayında Ekim 2019’dan bu yana en yüksek fazlayı vererek 1,65 milyar USD gerçekleşmişti. 12 aylık kümülatif cari açık 22,4 milyar USD’den 18,4 milyar USD’ye gerilerken, cari açık/GSYH oranı, ağustostaki %2,8 seviyesinden %2,3’e iyileşmişti. Ekimde ihracat güçlü bir performans sergiledi, turizm gelirlerihız kesse de önceki ekim aylarına nazaran daha iyi bir resme işaret ediyor. Dolayısıyla ekimde eylül ayındakinin üzerinde bir cari fazla görebileceğimizi değerlendiriyoruz. Foreks Anketi’ne göre ekimde aylık bazda carifazlanın 2,5 milyar USD seviyesinde gerçekleşmesi bekleniyor, bu kapsamda geçmiş aylara ilişkin verilerde revizeye gidilmediği durumda cari işlemler açığının ekimde yıllık bazda 16 milyar USD’ye gerilemesi ve cariaçık/GSYH oranının %2’ye iyileşmesi beklenmekte.
Eylülde sanayi üretimi aylık %1,5 düşerken, yıllık bazda da %8,9 artmıştı. Ekim ayında imalat PMI 51,2'ye gerilerken, ihracat rekor seviyesini yenilemiş, elektrik tüketimi tarihi ortalamasına yakın seyretmiş, reel kesim güven endeksi ve kapasite kullanım oranı ise sınırlı düşmüştü. Ekimde yıllık bazda ise büyüme momentumunun devam etmesiolası. Foreks Anketi’ne göre beklenti sanayi üretiminin takvim etkisinden arındırılmış veride %8, arındırılmamış veride ise %7,8 artması yönünde.
Hazine geçtiğimiz haftaki ihalelerle yaklaşık 3,4 milyar TL (1,3 milyar TL sabit+2,1 milyar TL değişken) borçlandı. Strateji dokümanında borçlanma hedefi 10 milyar TL idi. Takvime göre Hazine bugün 2 yıl vadeli sabit kuponlu devlet tahvili,yarın ise 2 yıl vadeli kira sertifikası ve 9 yıl vadeli TÜFE’ye endeksli devlet tahvili ihraç ederekaralık ayı borçlanma programını tamamlayacak.
UYARI: Bu bülten Ziraat Bankası tarafından, kamuya ilan edilen veriler kullanılarak hazırlanmış olup; sadece Bankamız müşterilerini bilgilendirme amacını taşımaktadır. Bültende yer alan veriler ve değerlendirmeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Bülten sayfalarında yer alan yazı, tablo ve grafikler Bankamızın izniolmaksızın kısmen veya tamamen çoğaltılamaz, dağıtılamaz ya da yayınlanamaz.
10:00 Cari İşlemler Dengesi (Milyar Dolar, Ekim) 2,50 1,65
OPEC 15:30 Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü'nün (OPEC) Aylık Petrol Piyasası Raporu'nun Yayınlanması
14 Ara Türkiye 10:00 Konut Satışları (Adet, Aylık, Kasım) 137.401
10:00 Konut Satışları (Yıllık Değişim, Kasım) 14,9%
Japonya 02:50 Sanayi Üretimi (Nihai Veri, Yıllık, Ekim) -2,3%
Euro Bölgesi 13:00 Sanayi Üretimi (Yıllık, Ekim) 3,2% 5,2%
ABD 16:30 ÜFE (Yıllık Değişim, Kasım) 9,2% 8,6%
16:30 Çekirdek ÜFE (Yıllık Değişim, Kasım) 6,8% 6,8%
IEA 12:00 Uluslararası Enerji Ajansı'nın (IEA) Aylık Raporu'nun Yayınlanması
15 Ara Türkiye 11:00 Merkezi Yönetim Bütçe Dengesi (Milyar TL, Kasım) -17,4
Çin 05:00 Sanayi Üretimi (Yıllık, Kasım) 3,8% 3,5%
05:00 Perakende Satışlar (Yıllık, Kasım) 4,8% 4,9%
05:00 Sabit Sermaye Yatırımları (Yıllık, Kasım) 5,4% 6,1%
05:00 İşsizlik Oranı (Kasım) 4,9% 4,9%
İngiltere 10:00 TÜFE (Yıllık Değişim, Kasım) 4,8% 4,2%
ABD 16:30 New York Fed Empire State İmalat Sanayi Endeksi (Aralık) 25,0 30,9
16:30 Perakende Satışlar (Aylık, Kasım) 0,8% 1,7%
22:00 Fed Faiz Kararı (FOMC Toplantısı) 0,00%-0,25% 0,00%-0,25%
22:30 Fed Başkanı Jerome Powell'ın Konuşması
16 Ara Türkiye 10:00 Özel Sektörün Yurt Dışından Sağladığı Kredi Borcu (Milyar Dolar, Ekim)
14:30 Konut Fiyat Endeksi (Yıllık, Ekim) 35,51%
14:00 TCMB Faiz Kararı (PPK Toplantısı) 14,00% 15,00%
Japonya 02:50 İhracat Değişimi (Yıllık, Kasım) 21,2% 9,4%
02:50 İthalat Değişimi (Yıllık, Kasım) 40,0% 26,7%
Almanya 11:30 İmalat Sektörü PMI (Öncü Veri, Aralık) 57,0 57,4
11:30 Hizmet Sektörü PMI (Öncü Veri, Aralık) 51,0 52,7
Euro Bölgesi 12:00 İmalat Sektörü PMI (Öncü Veri, Aralık) 57,8 58,4
12:00 Hizmet Sektörü PMI (Öncü Veri, Aralık) 54,3 55,9
15:45 ECB Temel Refinansman Faiz Oranı Kararı 0,00% 0,00%
15:45 ECB Marjinal Borç Verme Faizi Oranı Kararı 0,25% 0,25%
15:45 ECB Mevduat İmkanı Faiz Oranı Kararı -0,50% -0,50%
16:30 ECB Başkanı Christine Lagarde'ın, Para Politikası Kurulu Toplantısı Konuşması
13:00 Dış Ticaret Dengesi (Milyar Euro, Ekim) 7,3
Fransa 11:15 İmalat Sektörü PMI (Öncü Veri, Aralık) 55,3 55,9
11:15 Hizmet Sektörü PMI (Öncü Veri, Aralık) 55,9 57,4
İngiltere 12:30 İmalat Sektörü PMI (Öncü Veri, Aralık) 57,6 58,1
12:30 Hizmet Sektörü PMI (Öncü Veri, Aralık) 56,8 58,5
15:00 BoE Faiz Kararı 0,10% 0,10%
ABD 16:30 Konut Başlangıçları (Aylık, Kasım) 3,2% -0,7%
16:30 İnşaat İzinleri (Aylık, Kasım) 0,4% 4,2%
16:30 Philadelphia Fed İş Dünyası Endeksi (Aralık) 29,0 39,0
17:15 Sanayi Üretimi (Aylık, Kasım) 0,7% 1,6%
17:15 Kapasite Kullanım Oranı (Kasım) 76,8% 76,4%
17:45 İmalat Sektörü PMI (Öncü Veri, Aralık) 58,3 58,3
17:45 Hizmet Sektörü PMI (Öncü Veri, Aralık) 58,0
19:00 Kansas City Fed İmalat Sanayi Aktivite Endeksi (Aralık) 17
16:30 Yeni İşsizlik Maaşı Başvuruları (Bin Kişi, 11 Aralık) 200 184
İsviçre 11:30 Merkez Bankası Faiz Kararı -0,75% -0,75%
Norveç 12:00 Merkez Bankası Faiz Kararı 0,50% 0,25%
17 Ara Türkiye 10:00 TOBB Kurulan ve Kapanan Şirketler İstatistikleri (Kasım)
10:00 Kısa Vadeli Dış Borç İstatistikleri (Ekim)
Almanya 12:00 IFO İş Dünyası Endeksi (Aralık) 95,3 96,5
10:00 ÜFE (Yıllık Değişim, Kasım) 20,0% 18,4%
Euro Bölgesi 13:00 TÜFE (Nihai Veri, Yıllık Değişim, Kasım) 4,9% 4,1%
13:00 Çekirdek TÜFE (Nihai Veri, Yıllık Değişim, Kasım) 2,6% 2,0%
Rusya 13:30 Rusya Merkez Bankası Faiz Kararı 8,50% 7,50%
Japonya 06:00 BOJ Faiz Kararı -0,10% -0,10%
09:30 BOJ Başkanı Haruhiko Kuroda'nın Konuşması
İngiltere 10:00 Perakende Satışlar (Yıllık, Kasım) 4,2% -1,3%
