GİRDİ TEDARİK STRATEJİSİ

(1)

GİRDİ TEDARİK STRATEJİSİ

23.09.2010

(2)

SUNUM PLANI

1. Genel Görünüm

2. Türkiye’nin Ara Malı İthalatı Yapısı ve Dünya ile Karşılaştırması

3. Çeşitli Ülkelerin Girdi Tedarik Stratejileri 4. Nadir Elementler

5. Sonuç ve Değerlendirme

(3)

GENEL GÖRÜNÜM

(4)

• Dış ticarette ihtiyaç duyulan girdilere en uygun şartlarda, uygun fiyatlarla, engelsiz olarak erişim imkanının sağlanması.

• Girdi tedariğinde, mümkün olabildiğince, atıl kalan iç kaynaklara yönelinmesi ve ithalat bağımlılığının azaltılması.

• Girdi tedariği ve kullanımında kaynak verimliliğini sağlayacak çözümler üretilmesi.

Girdi Tedarik Stratejisi ‐ Amaçlar

(5)

• Kısa dönemde ihracata dönük üretimde daha etkin ve düşük maliyetli girdi tedariği açısından izlenecek yol haritasını oluşturmak.

• Orta ve uzun dönemde, ihracatın ara malı ithalatına bağımlılığını azaltıcı nitelikte politikalar geliştirmek. Ara malı üretimini artırmak, kaynak verimliliğini sağlamak.

Girdi Tedarik Stratejisi ‐ Hedefler

(6)

Girdi Tedarik Stratejisi – Yöntem 1

• Girdi tedariği ile ilgili durum tespiti yapıldı. Bir veri seti oluşturuldu.

• Veri seti DTM’de tüm birimlerle paylaşıldı.

• Müsteşarlıkta sektörel çalışma grupları kuruldu.

• Demir‐Çelik, Madencilik

• Otomotiv ve Makine

• Kimyasal Ürünler

• Tekstil

• Tarım

(7)

• Sektörel çalışma grupları dört toplantı gerçekleştirdi.

• Çalışma gruplarında tartışılan hususlar ön rapor haline getirildi.

• Konu İhracata Dönük Üretim Stratejisi Değerlendirme Kurulu’nun 12 Temmuz

2010 tarihli toplantı gündeminde yer aldı.

Girdi Tedarik Stratejisi – Yöntem 2

(8)

Çalışmada;

• Türkiye’nin ara malı ithalat yapısına ilişkin durum tespiti yapıldı.

• Türkiye’nin ara malı ithalat yapısı diğer ülkelerle karşılaştırıldı.

• 2008 itibariyle Türkiye’nin en çok ithal ettiği ilk 25 ara malından enerji hammaddeleri dışında kalanlar incelendi.

• Bu ara mallarında, Türkiye’nin dünyada büyük alıcılar arasında ne konumda olduğu, bu malların büyük ihracatçılarının kimler olduğu ve Türkiye’nin ağırlıklı olarak hangi ihracatçı ülkelerden tedarik sağladığı konusunda bir resim ortaya konuldu.

Girdi Tedarik Stratejisi – Yöntem 3

(9)

• Tespit edilen önemli girdilerin 2008‐2010 döneminde, en büyük kullanıcı‐üreticilerinin satın alım ^{ve satış‐}

pazarlama müdürleriyle yüz yüze görüşmeler yapılması öngörüldü.

• Görüşmelere ara malı ithalatında en yüksek paya sahip demir‐

çelik sektörüyle başlandı.

• Firma görüşmelerine sırasıyla otomotiv‐makine, kimya, tekstil ve tarım sektörleriyle devam edilecek.

• Görüşmelerde ön rapora yansıyan hususlar ve olası politika önerileri tek tek değerlendirilecek.

• Girdi Tedarik Stratejisine ilişkin bir web sayfası ve iletişim ortamı oluşturulacak.

Devam Eden Çalışmalar

(10)

Girdi Tedarik Stratejisi

ÇALIŞMA TAKVİMİ 2010

GİRDİ TEDARİK STRATEJİSİ

Mayıs Haz. Tem. Ağus. Eylül Ekim Kasım AralıkOcak Şubat Mart

Çalışma grupları ön raporunun Makama sunulması

Çalışma Grupları ön raporunda tespit edilen önemli girdilere ilişkin müteakip çalışma planının hazırlanması

Demir‐Çelik sektörü kapsamındaki önemli ara mallarına ilişkin kullanıcı ve üreticilerle seri görüşmeler yapılması

Demir‐Çelik sektörüne ilişkin detaylı tespitlerin İhracata Dönük Üretim Stratejisi Değerlendirme Kurulu'nun ikinci toplantısının gündemine taşınması

Otomotiv, makine sektörleri kapsamındaki önemli ara mallarına ilişkin kullanıcı ve üreticilerle seri görüşmeler yapılması

Girdi tedarik stratejisi ile ilgili çalışmaları desteklemek için bir web sayfası ve iletişim ortamı oluşturulması

Otomotiv ‐ Makine sektörüyle ilgili detaylı tespitlerin İhracata Dönük Üretim Stratejisi Değerlendirme Kurulu 3. toplantısı gündemine taşınması

Kimya sektörü kapsamındaki önemli ara mallarına ilişkin kullanıcı ve üreticilerle seri görüşmeler yapılması

(11)

TÜRKİYE’NİN ARA MALI İTHALAT YAPISI VE DÜNYA İLE KARŞILAŞTIRILMASI

(2008‐2009)

(12)

SNA Sınıflamasına Göre Dış Ticaret

SNA: Birleşmiş Milletler Ulusal Hesaplar Sistemi ‐ System of National Accounts

RCA: Karşılaştırmalı Üstünlükler Endeksi ‐ Revealed Comparative Advantage [(X‐M)/(X+M)]

• 2009 yılında 141 milyar dolar seviyesinde gerçekleşen ithalatın %70,6’sı ara mallarından, %15,2’si yatırım mallarından, %13,7’si tüketim mallarından oluşmaktadır.

• RCA endeksleri tüketim malları açısından görece rekabet üstünlüğümüzün bulunduğunu,ara mallarında rekabet gücümüzün nispeten düşük olduğunu göstermektedir.

Genel Görünüm

YILLIK

2008 2009

SNA ADI İthalat

milyon $ Pay İhracat

milyon $ Pay RCA DİR İthalat

milyon $ Pay RCA DİR

YATIRIM

MALLARI 28.021 %13,9 16.725 %12,7 -0,25 %8,2 21.469 %15,2 11.119 %10,9 -0,32 %6,3

ARA

MALLARI 151.747 %75,1 67.717 %51,3 -0,38 %18,2 99.447 %70,6 49.708 %48,7 -0,34 %18,5

TÜKETİM

MALLARI 21.489 %10,6 47.094 %35,7 0,37 %4,2 19.282 %13,7 40.753 %39,9 0,36 %3,6

DİĞERLERİ 707 %0,3 491 %0,4 -0,46 %2,0 671 %0,5 559 %0,5 -0,34 %4,2

Genel

Toplam 201.964 %100,0 132.027 %100,0 -0,21 %15,2 140.869 %100,0 102.139 %100,0 -0,16 %14,5

(13)

SNA: Birleşmiş Milletler Ulusal Hesaplar Sistemi ‐ System of National Accounts

RCA: Karşılaştırmalı Üstünlükler Endeksi ‐ Revealed Comparative Advantage [(X‐M)/(X+M)]

• 2010 Ocak‐Temmuz döneminde 99 milyar dolar seviyesinde gerçekleşen ithalatın %72,4’ü ara mallarından, %14,3’ü yatırım mallarından, %13,0’ü tüketim mallarından oluşmaktadır.

OCAK‐TEMMUZ

Genel Görünüm SNA Sınıflamasına Göre Dış Ticaret

2009 2010

SNA ADI İthalat

milyon $ Pay RCA İthalat

milyon $ Pay RCA

YATIRIM MALLARI 11.468 %15,2 6.153 %10,8 -0,30 14.224 %14,3 6.818 %10,6 -0,35

ARA MALLARI 53.387 %71,0 28.452 %50,1 -0,30 71.910 %72,4 31.940 %49,6 -0,38

TÜKETİM MALLARI 9.960 %13,2 21.874 %38,5 0,37 12.914 %13,0 25.314 %39,3 0,32

DİĞERLERİ 405 %0,5 299 %0,5 -0,15 289 %0,3 335 %0,5 0,07

Genel Toplam 75.219 %100,0 56.778 %100,0 -0,14 99.337 %100,0 64.407 %100,0 -0,21

(14)

Ara Malları İthalatı

Kaynak :Dış Ticaret Müsteşarlığı

Enerji dışı, 2008

*İlk 25 Madde Toplamı

Madde Adı İTHALAT

(Milyon $)

Genel Toplam İçerisindeki payı(%)

Toplam İthalat İçerisindeki Payı (%)

Aramalı İthalatı İçerisindeki Payı (%)

DİR İTH

($) % Pay

720449 Diğer döküntü ve hurdalar 8.959 11,2 4,4 5,9 4.756 53,09

710812 Altın (diğer işlenmemiş şekillerde olanlar, para yerine

kullanılmayan) 4.989 6,2 2,5 3,3 ‐ ‐

840820 Kara taşıtları için motorlar‐dizel, yarı dizel 2.378 3,0 1,2 1,6 1.611 67,74

740311 Rafine bakır‐katotlar ve katot parçaları 1.996 2,5 1,0 1,3 451 22,61

720711 Demir/alaşımsız çelik (Cu<%0, 25; genişlik<2xkalınlık) 1.857 2,3 0,9 1,2 1.820 97,99

720839 Sıcak mamul demir, çelik rulo (kalınlık<3mm. diğer) 1.666 2,1 0,8 1,1 532 31,90

100190 Buğdaylar ve mahlut (diğer) 1.398 1,7 0,7 0,9 636 45,51

390210 Polipropilen (ilk şekilde) 1.388 1,7 0,7 0,9 525 37,79

870829 Kara taşıtlarının diğer aksam‐parçaları 1.304 1,6 0,6 0,9 681 52,24

520100 Pamuk (kardesiz, taranmamış) 1.000 1,2 0,5 0,7 76 7,63

760110 İşlenmemiş alaşımsız aluminyum 921 1,1 0,5 0,6 470 50,99

870840 Kara taşıtları için vites kutuları ve aksam, parçaları 895 1,1 0,4 0,6 566 63,20

720838 Sıcak mamul demir, çelik (rulo kalınlık 3‐4, 75mm. diğer) 830 1,0 0,4 0,5 299 36,03

390410 Polivinil klorür (başka maddeyle karıştırılmamış) (pvc) (ilk

şekilde) 816 1,0 0,4 0,5 209 25,59

760120 İşlenmemiş aluminyum alaşımları 795 1,0 0,4 0,5 401 50,48

390120 Özgül kütlesi >=0, 94 olan polietilen 791 1,0 0,4 0,5 65 8,25

870899 Kara taşıtları için diğer aksam, parçaları 789 1,0 0,4 0,5 225 28,56

720851 Sıcak mamul demir, çelik (kalınlık <4, 75mm.) 707 0,9 0,4 0,5 86 12,11

720720 Demir/alaşımsız çelikler (C=>%25 694 0,9 0,3 0,5 673 96,96

TOPLAM (Enerji Dışı) 34.173 42,5 16,9 22,5 14.081 41,20

GENEL TOPLAM 80.341 100 39,8 52,9

(15)

Ara Malı İthalat Yapısı ve Dış Dünya ile Karşılaştırılması

30%

16%

14%

9%

8%

5%

4%

3% 3% 3%

Türkiye Nereden İthal Ediyor?

A.B.D.

DİĞER

RUSYA FEDERASYONU İNGİLTERE

ROMANYA HOLLANDA BELÇİKA CEZAYİR DANİMARKA ESTONYA KANADA

Diğer 29%

ABD Japonya 25%

8%

İngiltere 7%

Almanya 7%

Rusya 6%

Fransa 6%

Belçika 4%

Hollanda 3%

Romanya 3%

Cek Cumhuriyeti

2%

Önemli İhracatçılar

Diğer 27%

Türkiye 8,96 milyar $ G.Kore 26%

11%

İtalya 7%

İspanya 6%

Hindistan 5%

Çin 5%

Mısır 4%

Almanya

4% Belçika

3%

Vietnam 2%

Önemli İthalatçılar

720449‐Diğer Döküntü ve Hurdalar

(16)

Hindistan 24%

B.A.E 14%

Diğer Tayland 14%

9%

ABD 8%

Türkiye 4,99 milyar $

8%

Hong Kong 6%

İtalya 6%

Kanada 5%

Avustruya 3%

Vietnam 3%

Önemli İthalatçılar

ABD 24%

Diğer 16%

B.A.E 11%

Kanada 11%

Hong Kong 10%

Peru 8%

5%

Tayland 5%

Japonya 4%

Meksika 4%

Mali 2%

Önemli İhracatçılar

74%

16%

6%

1% 1% 1%1% 0% 0% 0% 0%

Türkiye Nereden İthal Ediyor?

İSVİÇRE

GÜNEY AFRİKA CUM.

BİR.ARAP EMİRLİK.

AVUSTRALYA A.B.D.

DİĞER HONG‐KONG İTALYA GANA MACARİSTAN GİNE

710812‐Altın

Ara Malı İthalat Yapısı ve Dış Dünya ile Karşılaştırılması

(17)

Diğer 31%

Almanya Türkiye 20%

2,38 milyar $ 8%

Belçika 7%

Meksika 6%

İspanya 6%

Fransa 5%

İngiltere 5%

ABD 5%

İtalya 4%

Japonya 3%

Önemli İthalatçılar

Almanya 16%

Fransa 16%

Diğer 13%

Polonya 11%

Macaristan 9%

ABD 9%

Avusturya 7%

İspanya 5%

İngiltere 5%

Japonya 5%

İsveç 4%

Önemli İhracatçılar

31%

15%

13%

12%

8%

6%

5%

2% 2% 1%

Türkiye Nereden İthal Ediyor?

İNGİLTERE ALMANYA İSPANYA POLONYA

ÇEK CUMHURİYETİ JAPONYA

FRANSA İTALYA

GÜNEY KORE CUM.

A.B.D.

DİĞER

840820‐Kara Taşıtları İçin Motorlar‐Dizel, Yarı Dizel

Ara Malı İthalat Yapısı ve Dış Dünya ile Karşılaştırılması

(18)

Çin 21%

Diğer 19%

Almanya 13%

ABD 11%

İtalya 9%

Fransa 6%

G. Kore 6%

Türkiye 2 milyar $

4%

Tayland 4%

Brezilya 4%

Malezya 3%

Önemli İthalatçılar

Şili 41%

Diğer 20%

Japonya 6%

Peru 6%

Kazakistan 5%

Avusturalya 5%

Kanada 4%

Zambiya 4%

Polonya 4%

Filipinler

3% Hindistan

2%

Önemli İhracatçılar

43%

15%

13%

10%

6%

5%

2% 2% 2% 1% 1%

Türkiye Nereden İthal Ediyor?

KAZAKİSTAN ÖZBEKİSTAN ŞİLİ

İRAN İSPANYA BULGARİSTAN DİĞER KANADA

RUSYA FEDERASYONU UKRAYNA

POLONYA

740311‐Rafine Bakır ‐Katotlar ve Katot Parçaları

Ara Malı İthalat Yapısı ve Dış Dünya ile Karşılaştırılması

(19)

Ukrayna 21%

Diğer 20%

Rusya 16%

12%

Fransa 8%

Japonya 5%

Çin 5%

Brezilya 4%

Polonya 3%

Almanya

3% İngiltere

3%

Önemli İhracatçılar

Diğer 28%

15%

İtalya 9%

Suudi Arabistan 8%

B.A.E 7%

İspanya 7%

Vietnam 6%

Tayland 6%

G. Kore 6%

Lüksemburg 5%

Fas 3%

Önemli İthalatçılar

47%

33%

7%

3%

2% 2%

2%

1% 1% 1% 1%

Türkiye Nereden İthal Ediyor?

RUSYA FEDERASYONU UKRAYNA

ÇİN HALK CUMHUR.

İSPANYA DİĞER YUNANİSTAN HİNDİSTAN BEYAZ RUSYA FİNLANDİYA KANADA FRANSA

720711‐Demir/Alaşımsız Çelik (Cu<%0,25; genişlik<2xkalınlık)

Ara Malı İthalat Yapısı ve Dış Dünya ile Karşılaştırılması

(20)

Diğer 36%

G. Kore 14%

10%

İtalya 10%

ABD 6%

Vietnam 5%

Fransa 5%

Tayland 4%

Belçika 4%

İspanya 3%

Fas 3%

Önemli İthalatçılar

Diğer 27%

Japonya 17%

Rusya 12%

Ukrayna 8%

Belçika 7%

Çin 7%

G. Kore 6%

Avustralya 5%

Fransa 4%

Almanya

4% Kazakistan 3%

Önemli İhracatçılar

43%

28%

7%

5%

3%

3% 3% 2% 2%1%

Türkiye Nereden İthal Ediyor?

UKRAYNA

RUSYA FEDERASYONU ROMANYA

MISIR DİĞER İTALYA FRANSA BELÇİKA İNGİLTERE BULGARİSTAN İSPANYA

720839‐Sıcak mamul demir, çelik rulo (kalınlık<3 mm. diğer

Ara Malı İthalat Yapısı ve Dış Dünya ile Karşılaştırılması

(21)

Diğer 50%

Japonya 9%

Endonezya 6%

Brezilya 6%

Cezayir 5%

Hollanda 4%

4%

Fas 4%

İtalya 4%

İspanya

4% G. Kore

4%

Önemli İthalatçılar

ABD 28%

Fransa 12%

Kanada 12%

Diğer 11%

Avustralya 8%

Rusya 7%

Arjantin 6%

Almanya 6%

Ukrayna 4%

Kazakistan

4% İngiltere

2%

Önemli İhracatçılar

41%

31%

7%

4%

3%3%

2% 2% 2% 1%

Türkiye Nereden İthal Ediyor?

RUSYA FEDERASYONU KAZAKİSTAN

MACARİSTAN ALMANYA BULGARİSTAN ROMANYA LİTVANYA UKRAYNA DİĞER KANADA SIRBİSTAN

100190‐ Buğdaylar ve mahlut (diğer)

Ara Malı İthalat Yapısı ve Dış Dünya ile Karşılaştırılması

(22)

Diğer 39%

Çin 19%

6%

Almanya 6%

İtalya 6%

Hong Kong 5%

Belçika 5%

Meksika 5%

Fransa 4%

Vietnam

3% İngiltere

2%

Önemli İthalatçılar

Diğer 31%

ABD 14%

Belçika 10%

Almanya 9%

G. Kore 9%

Fransa 7%

Suudi Arabistan

6%

Hong Kong 6%

İspanya 3%

Singapur 3%

İtalya 2%

Önemli İhracatçılar

24%

18%

12%

9%

7%

6%

5% 3% 3%

Türkiye Nereden İthal Ediyor?

DİĞER

SUUDİ ARABİSTAN İSRAİL

YUNANİSTAN İTALYA İSPANYA BELÇİKA FRANSA ALMANYA A.B.D.

UKRAYNA

390210‐ Polipropilen (ilk şekilde)

Ara Malı İthalat Yapısı ve Dış Dünya ile Karşılaştırılması

(23)

Diğer 34%

ABD 13%

Almanya 13%

Kanada 9%

Belçika 6%

Meksika 6%

Fransa 4%

İngiltere 4%

Çin 4%

Slovakya 4%

Polonya 3%

Önemli İthalatçılar

Diğer 27%

ABD 17%

Almanya 17%

Japonya 7%

Kanada 6%

Meksika 6%

Çek Cumhuriyeti 6%

Fransa 5%

İtalya 3%

Çin

3% Belçika 3%

Önemli İhracatçılar

30%

20%

9%

8%

5%

5% 4% 3% 2%

Türkiye Nereden İthal Ediyor?

FRANSA ALMANYA JAPONYA

GÜNEY KORE CUM.

DİĞER İSPANYA İNGİLTERE İTALYA

ÇİN HALK CUMHUR.

TAYLAND

ÇEK CUMHURİYETİ

870829‐Kara taşıtlarının diğer aksam‐parçaları

Ara Malı İthalat Yapısı ve Dış Dünya ile Karşılaştırılması

(24)

Çin 30%

Diğer 17%

Endonezya 10%

Pakistan 10%

Türkiye 1 milyar $

9%

Tayland 6%

Meksika 5%

Vietnam 4%

Hindistan 4%

G.Kore 3%

Rusya 2%

Önemli İthalatçılar

ABD 51%

Hindistan 17%

Diğer 10%

Brezilya 7%

Avustralya 4%

Yunanistan 4%

Mali 2%

Mısır 2%

Kazakistan

1% Pakistan

1%

Türkiye 111 milyon $

1%

Önemli İhracatçılar

62%

15%

4%

3%

3% 2% 1% 1%

1%

Türkiye Nereden İthal Ediyor?

A.B.D.

YUNANİSTAN MERSİN SERBEST BÖ TÜRKMENİSTAN HİNDİSTAN ÖZBEKİSTAN BREZİLYA MISIR DİĞER SURİYE TACİKİSTAN

520100‐ Pamuk (kardesiz, taranmamış)

Ara Malı İthalat Yapısı ve Dış Dünya ile Karşılaştırılması

(25)

Diğer 27%

Japonya 20%

ABD 17%

G. Kore 8%

Almanya 8%

İtalya 5%

Norveç 4%

4%

Belçika 3%

Singapur

2% Hollanda 2%

Önemli İthalatçılar

Rusya 23%

Diğer 18%

Kanada 17%

Avustralya 12%

İzlanda 8%

Brezilya 6%

G. Afrika 5%

Hollanda 4%

Yeni Zelanda 3%

Hindistan

2% Belçika 2%

Önemli İhracatçılar

66%

14%

13%

7% 0%

Türkiye Nereden İthal Ediyor?

RUSYA FEDERASYONU TACİKİSTAN

UKRAYNA KAZAKİSTAN İRAN

760110‐ İşlenmemiş Alaşımsız Aluminyum

Ara Malı İthalat Yapısı ve Dış Dünya ile Karşılaştırılması

(26)

Diğer 30%

ABD 19%

Çin 10%

Almanya 9%

Kanada 7%

İngiltere 7%

Fransa 5%

Meksika 4%

Belçika 3%

G.Kore 3%

Brezilya 3%

Önemli İthalatçılar

Japonya 29%

Almanya Diğer 21%

16%

ABD 11%

Fransa 8%

Kanada 4%

Meksika 3%

İsveç 2%

İtalya

2% Polonya 2%

Avusturya 2%

Önemli İhracatçılar

33%

14%

12%

10%

5%

4% 2% 2% 1%

Türkiye Nereden İthal Ediyor?

ALMANYA FRANSA İNGİLTERE İTALYA JAPONYA DİĞER

ÇEK CUMHURİYETİ GÜNEY KORE CUM.

ENDONEZYA A.B.D.

FİLİPİNLER

870840‐ Kara Taşıtları İçin Vites Kutuları ve Aksam, Parçaları

Ara Malı İthalat Yapısı ve Dış Dünya ile Karşılaştırılması

(27)

Diğer 29%

G.Kore 21%

İtalya 12%

9%

ABD 6%

Tayland 5%

İspanya 5%

Endonezya 4%

Belçika 4%

Almanya 3%

Çin 2%

Önemli İthalatçılar

Çin 23%

Diğer 21%

Japonya 17%

Ukrayna 8%

Belçika 5%

G. Kore 5%

Almanya 5%

Rusya 5%

İtalya 4%

Kanada 4%

Romanya 3%

Önemli İhracatçılar

39%

17%

16%

10%

4%

3% 3%2% 1% 1%

Türkiye Nereden İthal Ediyor?

UKRAYNA ROMANYA

RUSYA FEDERASYONU İTALYA

DİĞER BELÇİKA FRANSA BULGARİSTAN MISIR

İSPANYA

ÇİN HALK CUMHUR.

720838‐Sıcak Mamul Demir, Çelik (rulo kalınlık 3‐4, 75 mm diğer)

Ara Malı İthalat Yapısı ve Dış Dünya ile Karşılaştırılması

(28)

Diğer 45%

Çin 8%

Almanya 8%

8%

İtalya 7%

Rusya 5%

Kanada 4%

Belçika 4%

Brezilya 4%

Fransa 4%

Polonya 3%

Önemli İthalatçılar

Diğer 25%

ABD 16%

Almanya 12%

Fransa 10%

Hollanda 8%

Çin 6%

Japonya 6%

Belçika 5%

G. Kore 5%

Tayland 4%

Macaristan 3%

Önemli İhracatçılar

30%

11%

7% 11%

7%

6%

5% 5% 4%

Türkiye Nereden İthal Ediyor?

DİĞER A.B.D.

TAYLAND ROMANYA TAYVAN MALEZYA ALMANYA ENDONEZYA FRANSA İTALYA PORTEKİZ

390410‐Polivinil Klorür (başka maddeyle karıştırılmamış) (pvc) (ilk şekliyle)

Ara Malı İthalat Yapısı ve Dış Dünya ile Karşılaştırılması

(29)

Diğer 33%

Almanya 15%

ABD 14%

Japonya 12%

Hollanda 5%

İtalya 5%

Fransa 4%

Meksika 3%

G.Kore 3%

İspanya 3%

3%

Önemli İthalatçılar

Diğer 30%

Norveç Kanada 18%

11%

Çin 7%

Rusya 7%

Avustralya 6%

Mozambik 6%

Hollanda 5%

Almanya 4%

ABD 3%

İngiltere 3%

Önemli İhracatçılar

60%

10%

9%

8%

5%

2%

2% 1% 1% 1% 1%

Türkiye Nereden İthal Ediyor?

RUSYA FEDERASYONU BAHREYN

BİR.ARAP EMİRLİK.

AVUSTRALYA DİĞER

AZERBAYCAN‐NAHÇ.

İTALYA TACİKİSTAN UKRAYNA İNGİLTERE İRAN

760120‐İşlenmemiş Aluminyum Alaşımları

Ara Malı İthalat Yapısı ve Dış Dünya ile Karşılaştırılması

(30)

Diğer 43%

Çin 15%

ABD 7%

Almanya 7%

Fransa 5%

İtalya 5%

Belçika 4%

Meksika 4%

İspanya 4%

3% İngiltere

3%

Önemli İthalatçılar

Diğer 31%

Belçika 12%

ABD 11%

Suudi Arabistan

9%

Almanya 8%

G. Kore 8%

Kanada 7%

Tayland 4%

BAE 4%

Fransa 3%

Katar 3%

Önemli İhracatçılar

41%

16%

6%

5%

4%

4% 4% 4%

Türkiye Nereden İthal Ediyor?

DİĞER

SUUDİ ARABİSTAN A.B.D.

GÜNEY KORE CUM.

İRAN ALMANYA BELÇİKA

RUSYA FEDERASYONU TAYLAND

MACARİSTAN TAYVAN

390120‐Özgül Kütlesi >=0,94 Olan Polietilen

Ara Malı İthalat Yapısı ve Dış Dünya ile Karşılaştırılması

(31)

Diğer 29%

G. Kore 12%

İtalya 10%

Almanya 9%

ABD 8%

Fransa 8%

İspanya 7%

Japonya 7%

Çin 4%

Belçika 3%

Kanada 3%

Önemli İhracatçılar

44%

12%

10%

8%

5%

4%

3% 3% 3%

Türkiye Nereden İthal Ediyor?

ALMANYA FRANSA İTALYA JAPONYA DİĞER İNGİLTERE

ÇEK CUMHURİYETİ İSPANYA

ÇİN HALK CUMHUR.

GÜNEY KORE CUM.

Diğer 37%

İspanya 15%

ABD 12%

Almanya 8%

Fransa 6%

İngiltere 6%

İtalya 5%

Belçika 3%

Meksika 3%

Kanada 3%

İsveç 2%

Önemli İthalatçılar

870899‐Kara Taşıtları İçin Diğer Aksam, Parçaları

Ara Malı İthalat Yapısı ve Dış Dünya ile Karşılaştırılması

(32)

Diğer 39%

G. Kore 29%

Almanya 8%

Belçika 3%

Kanada 3%

Çin 3%

Singapur 3%

İspanya 3%

3% Fransa

3%

Hollanda 3%

Önemli İthalatçılar

Diğer 27%

Çin Japonya 23%

12%

Ukrayna 8%

Almanya 7%

Belçika 5%

G.Kore 5%

İtalya 4%

ABD 3%

Romanya 3%

Avusturya 3%

Önemli İhracatçılar

44%

25%

12%

5%

4%

3%3% 2%1% 1%

Türkiye Nereden İthal Ediyor?

UKRAYNA ROMANYA İTALYA

RUSYA FEDERASYONU BELÇİKA

ÇİN HALK CUMHUR.

DİĞER ALMANYA HOLLANDA MISIR

720851‐Sıcak Mamul Demir, Çelik (kalınlık<4,75 mm)

Ara Malı İthalat Yapısı ve Dış Dünya ile Karşılaştırılması

(33)

Rusya 26%

Ukrayna Diğer 26%

17%

Brezilya 7%

Kazakistan 5%

Fransa 4%

Meksika 4%

3% Çin

3%

Japonya 3%

İtalya 2%

Önemli İhracatçılar

Diğer 30%

Suriye 16%

10%

Vietnam 9%

G. Kore 9%

Belçika 6%

Fas 5%

Fransa 5%

Endonezya 4%

Ekvador 3%

İtalya 3%

Önemli İthalatçılar

49%

32%

6%

4%

2%2% 1% 1% 1% 1% 1%

Türkiye Nereden İthal Ediyor?

UKRAYNA

RUSYA FEDERASYONU VİETNAM SOSYALİST ALMANYA

İTALYA DİĞER FİLİPİNLER KANADA BEYAZ RUSYA KAZAKİSTAN TUNUS

720720‐Demir, Alaşımsız Çelikler (C=>%25)

Ara Malı İthalat Yapısı ve Dış Dünya ile Karşılaştırılması

(34)

ÇEŞİTLİ ÜLKELERİN GİRDİ

TEDARİK STRATEJİLERİ

(35)

Çin Hammadde Stratejisi 1

• Çin, hammadde stratejisi uygulayan en büyük ithalatçılardan birisidir.

• Çin’in hammadde stratejisi üç ana bölümden oluşur.

Bunlar:

a) Enerji stratejisi

b) İhracat kısıtlamaları

İhracat kotaları

İhracat vergileri

Diğer ihracat önlemleri

c) Dış ülkelerde hammadde kaynaklarına yatırımlar

(36)

Çin Hammadde Stratejisi 2

• Çin, enerji stratejisi çerçevesinde;

 tüm kullanılabilir enerji birikiminden faydalanmayı, enerji sözleşmelerini satın almayı ve tüm politik, askeri, ekonomik ve ticari güçlerini bu amaç için sarf etmeyi planlamakta,

 özellikle petrol, doğal gaz, kömür, uranyum gibi maddelerin uzun vadede erişilebilirliklerini güvence altına almaya çalışmakta ve

 uzun dönemde tedarikini garantileyebilmek amacıyla, hammadde satın alacağı ülkelerle pazara girmeden belirli yatırım anlaşmaları veya teknoloji transferini de içeren anlaşmalar imzalamaktadır.

• Çin, kritik hammaddelere uyguladığı ihracat kısıtlamalarıyla;

 üretiminde dünyada ilk sıralarda olduğu girdi olarak kullanılan hammadde ihracatını sınırlandırmayı hedeflemekte ve

 söz konusu girdileri üretimlerinde kullanan ve işlenmiş ürünlerini ihraç

eden Çinli sanayicilere, diğer ülkeler karşısında kayda değer rekabet

avantajları yaratmaktadır.

(37)

Çin Hammadde Stratejisi 3

• Çin, yabancı ülkelerde hammadde kaynaklarına yatırım uygulamalarıyla;

 Girdi tedarik kaynaklarının uzun dönemli güvenceye alınması için özellikle Avustralya ve Afrika’da önemli yatırımlar yapmaktadır.

• Bazı örnekler:

 Çin Petrol ve Kimya Kuruluşu SINOPEC, İran’ın Yadavaran bölgesindeki petrol yataklarının işletilmesi karşılığında, İran’dan 30 yıl boyunca 100 milyar dolarlık doğalgaz alınmasına yönelik anlaşma imzalamıştır.

 Avustralya ile yapım aşamasındaki nükleer enerji alanları için, uranyum maden yataklarının araştırılması ve geliştirilmesi ile ilgili anlaşmalar imzalanmıştır.

 Çin kok kömüründe ihracat kısıtlaması uygulamasına gitmiştir.

 Avustralya ve Afrika’da önemli demir cevheri yataklarına yatırım

yapmıştır.

(38)

ABD Hammadde Stratejisi

• ABD’nin hammadde stratejisini dayandırdığı belgeler;

– Stratejik ve Kritik Maddelerin Stoklanması Hakkındaki Kanun – Mineraller, Kritik Mineraller ve ABD Ekonomisi Raporu

– Küresel Maden Kaynakları Değerlendirme Projesi

(39)

• Japonya’nın hammadde stratejisini dayandırdığı belge:

– Doğal Kaynakları Güvence Altına Almaya Yönelik Yönerge

Japonya Hammadde Stratejisi

(40)

• AB’nin hammadde stratejisi geliştirme

çalışmalarında esas aldığı üç hedef vardır.

Bunlar;

• Uluslararası pazarlarda hammaddeye erişimin diğer rakiplerle aynı şartlar altında, tahrif edilmemiş koşullarda sağlanması,

• Avrupa kaynaklarından sürdürülebilir hammadde temininin teşvik edilmesi için AB içerisinde uygun çerçeve koşullarının tesis edilmesi,

• AB’nin birincil hammadde ithalat bağımlılığının azaltılması için kaynak verimliliğinin desteklenmesi ve geri dönüşümün teşvik edilmesidir.

AB Hammadde Stratejisi 1

(41)

• Birliğin üçüncü ülkelerden hammadde tedariğinde sürdürülebilirliğin ve devamlılığın sağlanmasında AB’nin ticaret stratejisi üç önemli yönteme yer vermektedir:

I. Ticari engeller ve ihracat kısıtlamalarına karşı ikili ve çok taraflı ticari anlaşmalar yoluyla müzakere yöntemi,

II. Ticari anlaşma kurallarına uyma yönünde zorlama (enforcement) ve ticari kısıtlamaların aşılması (tackling of restrictions) yöntemi,

III. Diğer hammadde bağımlısı ülkeler ile işbirliği ve ihracat kısıtlamaları uygulayan ülkeler ile ortak projeler geliştirerek dışa açılma (outreach) yöntemi.

AB Hammadde Stratejisi 2

(42)

AB’nin hammadde stratejisinde, enerji dışı hammaddelerin arz ve talep analizi konusunda yapılan önemli bir tespit:

Büyük mineral rezervlerinin %50’den fazlası, kişi başı gayri safi milli hâsılası günlük 10$ ve altında olan ülkelerde bulunmaktadır.

AB Hammadde Stratejisi

(43)

Birinci % İkinci % Üçüncü % Toplam %

Fuller’s earth ABD 72 AB 12 Senegal 4 88

Grafit Çin 60 Hindistan 16 Brezilya 10 86

Feldispat AB 60 Türkiye 10 Tayland 7 77

Barit Çin 55 Hindistan 12 ABD 7 74

Perlit AB 54 ABD 19 Japonya 10 83

Bor Türkiye 53 ABD 21 Arjantin 12 86

Fluorspat Çin 51 Meksika 17 AB 7 75

Zirkon Avusturalya 49 Güney Afrika 28 ABD 10 87

Fosfat Fas 49 Çin 18 İsrail 4 71

Bentonit ABD 44 AB 24 Rusya 6 74

Vermikulit Güney Afrika 43 ABD 22 Ukrayna 14 79

Talk Çin 37 AB 16 ABD 11 64

Magnesit Çin 32 Türkiye 22 AB 21 75

Kaolin AB 31 ABD 28 Brezilya 19 78

Elmas Rusya 30 Botsvana 24 Kanada 13 67

Potas Kanada 30 AB 17 Belarus 16 63

Jips AB 23 ABD 18 İran 11 52

Tuz AB 22 ABD 20 Çin 18 60

Sülfür ABD 19 Kanada 17 Çin 16 52

AB Hammadde Stratejisi – Tespitler 1

Kaynak: DG Enterprise and Industry, hesaplamalarda World Mining Data temel alınmıştır (2008).

BAZI ENDÜSTRİYEL MİNERALLER İÇİN İLK ÜÇ MADEN BÖLGESİ (2006)

(44)

Metal Birinci % İkinci % Üçüncü % Toplam

% Nadir Toprak

Konsantreleri Çin 95 ABD 2 Hindistan 2 99

Niyobyum‐Kolumbiyum Brezilya 90 Kanada 9 Avustralya 1 100

Antimon Çin 87 Bolivya 3 Güney Afrika 3 93

Tungsten Çin 84 Kanada 4 AB 4 92

Gallyum Çin 83 Japonya 17 ‐ 100

Germanyum Çin 79 ABD 14 Rusya 7 100

Rodyum Güney Afrika 79 Rusya 11 ABD 6 96

Platin Güney Afrika 77 Rusya 11 Kanada 4 92

Lityum Şili 60 Çin 15 Avustralya 10 85

Indiyum* Çin 60 Kore 9 Japonya 9 78

Tantal ** Avustralya 60 Brezilya 18 Mozambik 5 83

Civa Çin 57 Kırgızistan 29 Şili 4 90

Tellür Peru 52 Japonya 31 Kanada 17 100

Selenyum* Japonya 48 Kanada 20 AB 19 87

Palladyum Rusya 45 Güney Afrika 39 ABD 7 91 Vanadyum Güney Afrika 45 Çin 38 Rusya 12 95 Titanyum Avustralya 42 Güney Afrika 18 Kanada 12 72

BAZI METALİK MİNERALLER İÇİN İLK ÜÇ MADEN BÖLGESİ (2006)

Metal Birinci % İkinci % Üçüncü % Toplam

% Renyum** Şili 42 USA 17 Kazakistan 17 76 Krom Güney Afrika 41 Kazakistan 27 Hindistan 8 76

Bizmut Çin 41 Meksika 21 Peru 18 80

Kalay Çin 40 Indonesia 28 Peru 14 82

Kobalt Dem. Kongo

C. 36 Avustralya 11 Kanada 11 58

Bakır Şili 36 ABD 8 Peru 7 51

Kurşun Çin 35 Avustralya 19 ABD 13 67

Molibden ABD 34 Çin 23 Şili 22 79

Boksit Avustralya 34 Brezilya 12 Çin 11 57 Çinko Çin 28 Avustralya 13 Peru 11 52 Demir cevheri Brezilya 22 Avustralya 21 Çin 15 58 Kadmiyum Çin 22 Kore 16 Japonya 11 49 Manganez Çin 21 Gabon 20 Avustralya 16 57 Nicel Rusya 19 Kanada 16 Avustralya 13 48

Gümüş Peru 17 Meksika 14 Çin 13 44

Altın Güney Afrika 12 Çin 11 Avustralya 11 34

Kaynak: World Mining Data (2008) * = Dünya rafineri üretimi (USGS, 2008) ** = USGS (2008)

AB Hammadde Stratejisi – Tespitler 2

(45)

Problem Çözüm Hammadde (uygulama)

GELECEKTE ENERJİ TEDARİKİ

Hücre Yakıtlar

Platin, palladyum NTE*

Kobalt

Hibrit Arabalar

Samaryum (Kalıcı mıknatıslar)

NTE: Neodim (yüksek performans mıknatıslar) Gümüş (ileri elektromotor jeneratörleri)) Platin, palladyum (katalizörler)

Alternatif Enerjiler

Silisyum, galyum (güneş hücresi)

Gümüş (güneş hücresi, enerji toplayıcı/şanzıman) Altın, gümüş (yüksek performans aynalar)

Enerji depolama Lityum, çinko, tantal, kobalt (şarjlı piller)

YENİLİKÇİ “ÇEVRESEL TEKNOLOJİLER” İÇİN BAZI

“YÜKSEK‐TEKNOLOJİ MADEN” UYGULAMALARI

Yüksek Teknoloji Maden Uygulamaları

* = Nadir Toprak Elementleri (Skandiyum, İtriyum and lantanit)

Kaynak: DG Enterprise and Industry ( RWTH Aachen, 2008; BRGM, 2008 ve USGS (2008) tarafından sağlanan veriler temel alınmıştır).

(46)

YENİLİKÇİ “ÇEVRESEL TEKNOLOJİLER” İÇİN BAZI “YÜKSEK‐

TEKNOLOJİ MADEN” UYGULAMALARI

Problem Çözüm Hammadde (uygulama)

ENERJİ TASARRUFU

İleri soğutma teknolojileri NTE

Yeni aydınlatmalar NTE, İndiyum, Galyum: LED, LCD, OLED Enerji kurtarıcı lastikler Çeşitli endüstriyel mineraller

Süper alaşımlar (yüksek verimli jet tribünleri) Renyum

ÇEVRENİN KORUNMASI Emisyon önleme Platin, paladyum

Emisyon arıtma Gümüş, NTE

YÜKSEK KESKİNLİK

MAKİNELERİ Nanoteknoloji Gümüş, NTE

IT SINIRLARI

Minyatürleştirme Tantal, rutenyum (MicroLab çözümleri) Yeni IT çözümleri

İndiyum (işlemciler)

Volfram (yüksek performanslı çelik donanımı) RFID (elde taşınabilir alıcı elektroniği) İndiyum, REE, gümüş

AB Hammadde Stratejisi – Tespitler 2

* = Nadir Toprak Elementleri (Skandiyum, İtriyum and lantanit)

Kaynak: DG Enterprise and Industry ( RWTH Aachen, 2008; BRGM, 2008 ve USGS (2008) tarafından sağlanan veriler temel alınmıştır).

(47)

ENERJİ DIŞI HAMMADDE İHRACATI KISITLAMA ÖRNEKLERİ

Hammadde Ülke

Alüminyum (cevher, konsantre, işlenmemiş alaşımsız metal) Çin

Kok Ukrayna, Çin

Bakır (cevher, konsantre, ara ürün, işlenmemiş metal, ana alaşımlar) Çin

Ferro‐krom, nikel, molibden ve tungsten Çin

Hurda demir Rusya, Ukrayna

İleri teknoloji metaller (NTE, Tungsten, Indiyum) Çin

Demir cevheri Hindistan

Magnezyum (cevher, konsantre, ara ürün, işlenmemiş metal) Çin

Manganez Çin

Molibden (cevher, konsantre, ara ürün, işlenmemiş metal) Çin Nickel (cevher, konsantre, işlenmemiş metal, electrolizle kaplanmış

anotlar) Çin

Demirsiz hurda Çin, Hindistan Pakistan,

Rusya

Ham deri ve astarlar, ıslak çivit deri Arjantin, Hindistan, Brezilya

Sarı fosfor (kimyasal) Çin

Ahşap Rusya

İhracat Kısıtlamaları

Kaynak: Commission of The European Communities «Commission Staff Working Document» Sec(2008) 2741 accompanying the «The Raw Materıals Initiative — Meeting Our Critical Needs for Growth and Jobs in Europe» COM(2008) 699

(48)

NADİR ELEMENTLER

(49)

Nadir Elementler

• Çin, dünya nadir elementler arzının %95‐98’ini karşılamaktadır.

• Bu elementlerde, Avrupa ve tüm diğer bölgelerin kesin bir ithalat bağımlılığı söz konusudur.

• Nadir elementlere olan talebin yaklaşık %60’ını Çin,

%19’unu Japonya ve Güney Doğu Asya, %15’ini ABD oluşturmaktadır.

• Kullanım alanları: Renklendirme ve aydınlatma,

minyatürleştirme, enerji verimliliği ve temiz çevre

teknolojileridir.

(50)

Çin ve Nadir Elementler

Çin,

• Nadir element rezervlerindeki %58’lik payına karşılık, dünya üretiminin

%97’sini gerçekleştirmektedir. Bu alandaki monopol gücünü korumak istemektedir.

• Çevresel etkilerini iddia ederek, bu elementlere ihracat kısıtlamaları getirmektedir.

 Bu kısıtlamalara örnek olarak molibden elementi verilebilir.

• İhracat kısıtlamalarıyla yalnızca ekonomik değil, politik baskı da yaratmaktadır.

 Daha fazla yabancı yatırım çekmek için, bu elementlerin kullanıldığı sektörlere yönelik doğrudan yabancı yatırımları teşvik aracı olarak kullanmaktadır.

• Çin’in bu uygulamalarına karşı önlem olarak gündeme gelen bir girişim

bulunmamaktadır.

(51)

• Günümüzde mevcut teknoloji düzeyinde temel bir girdi olarak kullanılmamakla birlikte gelecekte ileri teknoloji düzeyini yakalamak ve rekabet gücü kazanabilmek için vazgeçilmez girdiler olacaklardır.

• Kullanım alanlarına örnekler;

– Ulaştırma alanında; elektrikli otomobillerin pilleri(kartuşları), – Yeşil enerji teknolojileri; dişlisiz rüzgar tribünleri,

– Elektronik‐haberleşme; cep telefonları, dizüstü bilgisayarlar, minyatür elektronik devreler, uzay teknolojileri vs.,

– Aydınlatma; fosfor vb., – Boyama; teknolojik boyalar,

– İzolasyon; her tür yalıtım malzemeleri, – Tarımsal girdi; gübrelere katkı maddesi.

• AB, Çin’in uygulamalarından tedirgin olmakla birlikte somut politika geliştirememiştir.

• Bu gelişmelerin yakından takip edilmesi ve bu elementler alanındaki mevcut potansiyelimizin ve gelecekteki ihtiyaçlarımızın iyi değerlendirilmesi gerekmektedir.

Nadir Elementlerin Türkiye için Önemi

(52)

SONUÇ ve DEĞERLENDİRME

(53)

Sonuç ve Değerlendirme

• İhracat, büyümeyi ve istihdamı artıran, üretimi yönlendiren en önemli itici güçlerden birisidir. Bu nedenle, üretim süreçlerinden ve girdi tedarik ihtiyacından bağımsız düşünülemez.

• DTM kendi görev ve yetki alanında sürdürülebilir ihracat artışını desteklemek amacıyla, mevcut politika araçlarını etkin bir şekilde kullanmaktadır.

• Sürdürülebilir ihracat artışını güvenceye alan tüm politika araçlarının birbiriyle etkileşimli olarak, bütünsel bir yaklaşımla kullanılması gerekmektedir.

• İhracata Dönük Üretim Stratejisi Değerlendirme Kurulu bu

anlamda önemli bir görev üstlenmiştir.

(54)

• Girdi Tedarik Stratejisi ile ihtiyaç duyduğumuz çalışma; dünya girdi kaynaklarındaki belirsizliklerin, girdi tedarik kaynaklarında ülke/bölge bazlı aşırı bağımlılık gibi dengesizliklerin, girdi niteliğindeki doğal kaynakların geleceğine dair kaygıların, emtia piyasalarındaki gelişmelerin girdi fiyatları üzerinde oluşturacağı yüksek ölçekli dalgalanmaların yaratacağı riskleri minimize etmeye dönük eylem planlarının geliştirilmesi ve bunların politika araçlarıyla uygulamaya aktarılmasıdır.

• Bu konuda önemli bir diğer husus, ülke ihracatının gelecek vizyonunda önemli yer tutacak yeni ürün ve teknolojilerin getireceği girdi tedarik ihtiyacının belirlenmesi çalışmalarıdır.

GİRDİ TEDARİK STRATEJİSİ