Bireycilik ve Din

Bireycilik ve Din

Herakleito

s «Değişmeyen

tek şey

değişimdir»

Modern

(Gesellschaft / Society / Cemiyet /

Toplum)

Gelenek

(Gemeinschaft /

Community / Cemaat / topluluk)

To p lu m s a l Ta ri h

• Aidiyet ve sıcak

• Samimi ilişkiler

• «Biz» ruhu yaşıyor kişiler (person)

Geleneks el Toplum

• «Ben’i» gerçekleştirmeye

• Kendi kaderini çizme

• Müstakilik vurgusu

• «özgür» ve «özerk» bireyler

Modern

Toplum

Bireycilik

(individualism);

Mordernlik kavramının içerisinde yer alan, ayrıca «özgürlük»,

«haklar», «sorumluluklar», «bağımsızlık» mefhumlarının merkeze alındığı, bireyin odakta yer aldığı toplumsal bir

düşüncedir.

Bireycilik (individualism)



her birey «biriciktir»



karar ve tercihlere saygı



kendileri oldukları için değerli



insan ne sadece kendi menfaatleri için var

ne de kendini topluma feda etmeli

Bireylik

ve bireyin toplumda gördüğü seçeneklerden

kendi bilinç durumuna uygun olanı tercih etmesini gerektirir»

B ir e y ci lik

Bireyin üstün değeri ve eşitlik

İnsanların özgürlüğü ve

özerkliği Kant’a göre özgürlük:

Mahremiyet Özel alan ve Kamusal alan ayrımı

Kendini gerçekleştirme – bireyin kendisini

geliştirmesi

Doğanın veya Tanrının verdikleri ile yetinmek zorunda olmama

farkındalığı

Soyutlanmış birey

anlayışı

Dinsel bireycilikten

bahsedebilirmiyiz?

Dinî bireyciliğin tanımı (Lukes)

Dinsel bireycilik, inançlı bireyin aracılara ihtiyacının olmadığı,

kaderin sorumluluğunu kendisinin taşıdığı, kutsal kabul ettiği

varlıkla kendi bildiği yolda ve kendi çabalarıyla kendisinin

ilişki kurma hak ve görevinin olduğunu görüşüdür.

Nihaî Hakikat karşısında herkes eşit

Dinsel murakabe

denetim) (öz-

Mutlak

Bireycilik Dinî

Bireycilik

Mutlak Bireycilik

Aydınlanma/Rönesa ns

Kendi kararlarında özgür ve özerk

Din bile engel olamaz

Dinî Bireycilik

Dinin orta çıktığı zamanlara

Akıl & Din

Benlik & Din

Dinî bireyciliğin eleştirisi:

aracı dinî

şahıslar

kurumla

r

Radikal dinî bireycilik

Cemaatsel dini

bireycilik

Dinî Bireyselcilik

Radikal Bireyselcilik

• Örneği: Teist Varoluşculuğun babası – Danimarkalı filozof Soren Kierkegaard

• Dinin yaşanması için Tanrı ve inanan bireyin mutlak

başbaşalığı şart

• Hz. İbrahim «İman Şövalyesi»

• The single individual için toplum da engel

Cemaatsel Bireyselcilik

• Örneği: Teist Varoluşcu Avusturyalı Yahudi Martin Buber

• Sen-Ben arasındaki dialog hem

toplumsal hemde dinsel hayatın özü

• Tanrı-Birey ilişkisi Sen-Ben ilişkisi ile muteber

• Toplum dinsel bireycilerden oluşmalı

• Bireyler kendi tercih ve iradeleri işe bir cemaate / kurumsal dine

mensup olabilirler

Gündelik Hayatta

Bireycilik ve Din

Sheilaism Örneği

Maneviya t

Örneği

Sheilaism

«Kendi çapında mütevazı bir

ses»

Kendince dindarlıkbir

Maneviyat spiritualit

y

Din x Maneviyat

Fenomenolojik

Din Sosyolojisi

ne diyor?

Din; İnsanın evrende

kendisini evinde/yurdunda hissetmesini sağlayan

bilişsel ve normatif yapı.

Peter L. Berger

Peter L. Berger:

•

Din; çoğulcu toplumsal durumdan dolayı tehdit altında

•

Modern insan = zihinsel göçebe

•

Modern coğulcu durum: İnanç = Tercih (Zorunlu)

 Berger: «Sapma zorunluluğu»

Tümdengelim

ci imkan İndirgemeci

imkan Tümevarımc

ı imkan

Thomas Luckmann:

kilise - yönelimli

dindarlık bireysel

dindarlık

Sekülerleşme

kuramına göre din düşüşe geçmiştir ve eninde sonunda

kaybolup gidecektir.

Luckmann:

Düşüşe geçen dışsal, yani kurumsal din;

Bireysel dinin ise tam

tersine yükseliştedir.