• Sonuç bulunamadı

TURİZM PSİKOLOJİSİ

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "TURİZM PSİKOLOJİSİ"

Copied!
11
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

TURİZM PSİKOLOJİSİ

DR.ÜYESİ DR. ÖZGÜR GÜLDÜ

KAYNAK: Duran, E. ve Aslan, C. (2016). Turizmin Sosyal Psikolojik

(2)

➢ Turist için bir yerli ile tanışmak rastlantılara bağlıyken, turistler konusunda uzmanlaşmış bir yerli için yaşamının önemli bir parçasıdır.

➢ Dolayısıyla karşılıklı yarar sağlama durumu, turist için farklı yerli için farklı olabilmekte ve samimiyet, keşfetme, çıkar sağlama gibi farklı motivasyonların iç içe geçtiği karmaşık bir ilişki durumu ortaya çıkabilmektedir.

➢ Söz konusu ilişki durumları şunlardır:

1. Özel ilişki kanalları; kişilik, ilgi ya da çıkar benzerliğine dayalı ilişki kanalıdır. Örneğin insanlarla ilişkiler kurmayı ve onları tanımayı seven, dışa dönük kişilik tipine sahip bir yerli ile bir turist kuracakları ilişkiden karşılıklı olarak tatmin olacaklardır. Spor turizmine katılan bir turist ilgili olduğu alanda bir yerli ile tanıştığında yine mutlu olacak ve karşılıklı doyum sağlanacaktır.

Turist – Yerli Arasındaki İlişki Ortamı ve

Durumu

(3)

2. Birincil ve ikincil kümelerde ortaya çıkan ilişkiler ise; pragmatist (faydacı) veya bütünsel ilişkiler temelinde gerçekleşmektedir.

✓ Birincil gruplar/kümeler, yüz yüze ilişkilerin, dostluk, arkadaşlık bağlarının yüksek olduğu, güven verici ilişkilerin olduğu grup ya da kümelerdir.

✓ İkincil kümeler ise, birincil kümelere oranla daha büyük ve daha iyi organize olmuş kümelerdir. Ancak ilişkiler daha çok faydacı bakış açısıyla gelişmektedir.

• Turist-yerli etkileşimi açısından değerlendirildiğinde, birincil kümelerde turist, yerliler tarafından bir yabancı ve tehdit olarak algılanmaktadır. Bu nedenle hoşgörü düzeyi de aynı oranda düşüktür. Ancak her topumda turistlere karşı bu tür bir anlayışın benimsendiği de söylenemez.

Turist – Yerli Arasındaki İlişki Ortamı ve

Durumu

(4)

• Turistin gittiği destinasyondaki sosyal yapı yoğun

iletişim ve etkileşime açıksa, birincil kümelerdeki

ilişkiler de pozitif yönde gerçekleşmektedir.

• İkincil kümelerde ortaya çıkan turist-yerli ilişkileri

ise daha rahat ve güven ortamı içerisinde

oluşabilmektedir. Ancak kümelerdeki ilişkiler faydacı

bir

anlayış

temelinde

gerçekleştiğinden

samimiyetten uzak, daha resmi ve her iki taraf

açısından ilişki tatmin düzeyi düşüktür.

Turist – Yerli Arasındaki İlişki Ortamı ve

Durumu

(5)

3. Ön ve arka bölgeler olarak adlandırılan yerlerde ortaya

çıkan turist-yerli ilişkileri ise; doğallık (otantiklik) ve

yapaylık (sahtelik) üzerinden şekillenmektedir.

• Ön bölgelerde yerliler turistlere, turistlerin onları

görmek istediği gibi ya da diğer bir ifadeyle yapay

davranırken, arka bölgelerde ise yerli tamamen

oldukları gibi yani doğal davranmaktadırlar.

• Doğal (otantik) olan ile kastedilen daha çok etnik olarak

«saf», kültürel olarak «geleneksel» ve batılılaşmanın ya

da diğer global süreçlerin etkilenmediği «kapalı»

yerlerdir.

Turist – Yerli Arasındaki İlişki Ortamı ve

Durumu

(6)

4. Farklı turist ve yerel halk tipolojilerine göre de ilişki

ortamları ve ilişkinin durumu belirlenebilmektedir.

Burada önemli olan nokta, turist ile yerlinin birbirine

yakın sosyo-kültürel özelliklere sahip olması veya ortak

çıkarlar neticesinde ortaya çıkan

pozitif yönlü

ilişkilerdir.

Turist – Yerli Arasındaki İlişki Ortamı ve

Durumu

(7)

Turisti ile yerli arsındaki ilişkiler farklı durumlarda ve farklı yerlerde

ortaya çıkabilmektedir. Bulundukları ortamda ve bulundukları

durumlarda her iki tarafın da benzer beklentiler içerisinde olması ya

da benzer kültürel ve sosyo-ekonomik yapıdan hareketle içinde

bulundukları durumu benzer şekilde adlandırmaları arasındaki

ilişkinin uyumunu artırmaktadır.

Diğer yandan söz konusu benzerlikler ne kadar az ise o düzeyde

rahatsızlık, kaygı, çatışma, saldırı gibi farklı sıkıntılar ortaya

çıkmaktadır. Bu olumlu veya olumsuz ilişki durumları da

«destekleyici»

ve

«engelleyici»

ilişki biçimleri/tipleri

olarak

adlandırılmaktadır.

Turist – Yerli Arasındaki İlişki Tipleri ve İlişkiyi

Etkileyen Unsurlar

(8)

✓ Engelleyici İlişki Biçimi: Turistler ve yerliler arasında ortaya

çıkan ilişkiler her iki taraf açısından da olumsuz sonuçlanabilir.

Bu tür durumlarda da doğal olarak olumsuz davranışlar ortaya

çıkmaktadır.

• Engelleyici ilişki biçiminin ortaya çıkması bir anlamda yerel

halkın turizmden elde ettiği sosyal, ekonomik ve çevresel

faydaların,

maliyetlerin

altında

kalmasıyla

oluştuğu

söylenebilir.

Turist – Yerli Arasındaki İlişki Tipleri ve İlişkiyi

Etkileyen Unsurlar

(9)

✓ Destekleyici İlişki Biçimi: Engelleyici ilişki biçiminin tam zıttı olarak

ifade edilmekte ve turist-yerli arasındaki ilişkide karşılıklı yarar ve

doyumun elde edilmesi şeklinde tanımlanmaktadır.

İlgilenme, yardım etme, arkadaşlık gibi yine üç ilişki biçimi

içerisinde

barındıran

destekleyici

ilişki

biçimi,

turist-yerli

etkileşiminin önyargılarından uzak, karşılıklı saygı, sevgi ve

hoşgörü temelinde gerçekleşmesidir.

Turist – Yerli Arasındaki İlişki Tipleri ve İlişkiyi

Etkileyen Unsurlar

(10)

✓ Destekleyici ve engelleyici ilişki biçimlerinin ortaya çıkmasında ise çeşitli

unsurlar rol oynamaktadır. Başlıca unsurlar arasında şunlar sayılmaktadır:

• Yerlilerin toplumsal yapısı,

• Turist-yerli arasındaki karşılıklı tutumlar,

• Turist-yerli arasındaki karşılıklı aykırı davranışlar,

• Çıkar çatışmaları,

• Dil bilmeme ve iletişim güçlüğü,

• Kitle turizminin etkileri,

• Yaşam biçimlerindeki farklılıklar,

• Ticarileşme ve sahtelik (yerel özelliklerin kaydedilmesi).

Turist – Yerli Arasındaki İlişki Tipleri ve İlişkiyi

Etkileyen Unsurlar

(11)

✓ Bu önerilerin sürdürülebilir turizm planlaması temelinde sağlıklı bir

şekilde

hayata

geçirilmesi

ise

ulusal

ve

bölgesel

turizm

planlamacılarının, karar alıcıların insiyatifindedir.

✓ Burada önemli olan turist-yerli etkileşiminin, bir destinasyonun

turizm gelişiminde ne ölçüde dikkate alındığı ve sürece dahil

edildiğidir.

✓ Bir destinasyondaki turist-dostu destinasyon olabilmesi ve bu şekilde

turizm gelişiminin sağlanabilmesinin faktörlerinden birisi de

turist-yerli etkileşiminin olumlu gerçekleşebilmesidir.

✓ Bu sayede, o destinasyonun hem turist-dostu destinasyon imajı

oluşturabilme hem de ekonomik, sosyal ve çevresel etkileri dikkate

alan sürdürülebilir bir turizm modeli yaratabilme şansı artabilecektir.

Referanslar

Benzer Belgeler

Grafik 7’de görüldüğü üzere söz konusu gayrimenkullerin (ortalama) fiyatları hem reel olarak hem de nominal olarak; fiyat devrimi ile paralel olmak üzere;

Turist rehberli i hizmet sektöründe yer alan bir meslek grubu olarak insan ili kilerinin yo un olarak ya andı ı, memnuniyetin i in devamlılı ı açısından oldukça

Bir sene önce yine bu sütunlarda yazdığımız gibi bugün O’nun ismini söyliyerek 0 ’ - mm resimlerini en gizli yerlerin de saklıyarak «Biz Kemal Paşa’-

大黃硝石湯方:大黃 黃柏 硝石 各四兩 梔子

133 kişilik kursiyer grubu, günde 2 saat olmak üzere 3 hafta gibi bir sürede yoğun olarak okutulan Rehberlik ve Psikolojik Danışma dersinde, bu dersi bir

The preconcentration and separation methods including ion- exchange, solvent extraction, electroanalytical techniques have been widely used prior to the atomic absorption

Çalışmamızda yaşlı bireylerin algıladıkları genel sosyal destek puan ortalaması ile sağlık yaşam biçimi davranışları ölçeği puan ortalaması arasında

Çünkü ça- tışma yönetimi yöntemi olarak tüm yöntemlerin (bütünleştirme, uzlaşma, kaçınma, uyum sağlama, ve baskın olma) zaman zaman kullanıldığı ve duygusal zeka