DUDAK – DAMAK DUDAK – DAMAK
YARIKLARI YARIKLARI
Prof. Dr. Yasemin KESKİN Prof. Dr. Yasemin KESKİN
Ankara Üniversitesi Diş Hekimliği Ankara Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Protetik Diş Tedavisi Ab.D.
Fakültesi Protetik Diş Tedavisi Ab.D.
Görülme sıklığı Görülme sıklığı
En sık görülen majör anomalilerden biri En sık görülen majör anomalilerden biri
Görülme sıklığı genel popülasyonda Görülme sıklığı genel popülasyonda
700-1000
700-1000 canlı doğumda bir canlı doğumda bir
•Irklar arasında görülme sıklığı değişkenIrklar arasında görülme sıklığı değişken
•En sık asya kökenli olanlarda En sık asya kökenli olanlarda (1:500)(1:500)
•Beyazlarda orta derecede sık Beyazlarda orta derecede sık (1:750-1000)(1:750-1000)
•En seyrek siyah ırkta En seyrek siyah ırkta (1:1000 veya daha seyrek)(1:1000 veya daha seyrek)
Tek taraflı yarıkların ( unilateral clefts) % 70’i sol Tek taraflı yarıkların ( unilateral clefts) % 70’i sol
tarafta görülür, tarafta görülür,
Bunu çift taraflı (bilateral) dudak damak yarıkları Bunu çift taraflı (bilateral) dudak damak yarıkları
takip eder, takip eder,
Sağ tarafta görülen tek taraflı yarıklar en az görülme Sağ tarafta görülen tek taraflı yarıklar en az görülme
sıklığına sahiptir.
sıklığına sahiptir.
Mohr sendromunun bir özelliği olarak median nasal Mohr sendromunun bir özelliği olarak median nasal
çıkıntının gelişim bozukluğu sonucunda
çıkıntının gelişim bozukluğu sonucunda orta hatta orta hatta dudak yarığı
dudak yarığı görülebilir.görülebilir.
Etiyolojisi Etiyolojisi
• Multifaktöriyel etkiMultifaktöriyel etki
• Dudak ve damağı oluşturan yüz çıkıntılarının gelişimsel Dudak ve damağı oluşturan yüz çıkıntılarının gelişimsel aşamaları kalıtımsal ve çevresel faktörlerin kontrolü aşamaları kalıtımsal ve çevresel faktörlerin kontrolü
altındadır. Pek çok genetik ve çevresel faktörlerin altındadır. Pek çok genetik ve çevresel faktörlerin oluşturduğu etkinin toplamının belirli bir hastalığı, oluşturduğu etkinin toplamının belirli bir hastalığı,
deformiteyi ortaya çıkarmasına
deformiteyi ortaya çıkarmasına multifaktöriyel etki multifaktöriyel etki mekanizması
mekanizması denir.denir.
- - Çevresel Faktörler (% 25-40)Çevresel Faktörler (% 25-40) -- Genetik Faktörler (% 60-75) Genetik Faktörler (% 60-75)
Sınıflandırma (
Sınıflandırma (Kernahan ve Stark)Kernahan ve Stark)
I.I. Primer Yarıklar Primer Yarıklar a. Dudak yarıkları
a. Dudak yarıkları Tek taraflıTek taraflı
Çift taraflıÇift taraflı b. Dudak-Alveol yarıkları
b. Dudak-Alveol yarıkları Tek taraflıTek taraflı
Çift taraflıÇift taraflı II.II.Sekonder YarıklarSekonder Yarıklar
a. Damak yarıkları
a. Damak yarıkları Tam damak yarığıTam damak yarığı
Yumuşak damak yarığıYumuşak damak yarığı
Uvula yarığıUvula yarığı
b. Kapalı damak yarığı (submüköz-kemikte yarık var mukoza b. Kapalı damak yarığı (submüköz-kemikte yarık var mukoza
normal) normal)
III.III.Primer+Sekonder Yarıklar Primer+Sekonder Yarıklar (Dudak+damak yarığı)(Dudak+damak yarığı)
Tek taraflıTek taraflı
Çift taraflı Çift taraflı (( Öndeki parçaya PREMAXILLA denir)Öndeki parçaya PREMAXILLA denir)
TEDAVİ TEDAVİ
• Dudak yarıkları: Dudak yarıkları: İlk 6 ay içinde İlk 6 ay içinde cerrahi tedavi
cerrahi tedavi
• Damak yarıkları: Damak yarıkları:
1.Cerrahi tedavi (18-24 aylarda)1.Cerrahi tedavi (18-24 aylarda) 2.Protetik tedavi 2.Protetik tedavi
-Cerrahi tedaviye yardımcı olarak-Cerrahi tedaviye yardımcı olarak -Direkt protetik tedavi-Direkt protetik tedavi
Damak Yarıklarının Protetik Damak Yarıklarının Protetik
Tedavisi Tedavisi
1.1.Erken yaşlarda yapılan protetik tedaviErken yaşlarda yapılan protetik tedavi 2.2.Çocuklarda uygulanan protetik tedaviÇocuklarda uygulanan protetik tedavi 3.3.Erişkinlerde yapılan protezlerErişkinlerde yapılan protezler
Ortodontik ve cerrahi uygulamaların yapıldığı Ortodontik ve cerrahi uygulamaların yapıldığı
tek taraflı bir dudak damak yarığı vakası tek taraflı bir dudak damak yarığı vakası
Submüköz damak yarıkları Submüköz damak yarıkları
a.Yumuşak damağın ortasında muskular bozukluk a.Yumuşak damağın ortasında muskular bozukluk b.Levator veli palatini kası boyunca kontraksiyon b.Levator veli palatini kası boyunca kontraksiyon
c.Yarık uvula c.Yarık uvula
III- Erişkinlerde uygulanan protetik tedaviler III- Erişkinlerde uygulanan protetik tedaviler
1.Overlay potezler ( Çeneyi genişleten ) 1.Overlay potezler ( Çeneyi genişleten )
2.Dikey boyutu yükselten protezler 2.Dikey boyutu yükselten protezler
3.Retansiyon protezleri 3.Retansiyon protezleri
4.Konuşma protezleri 4.Konuşma protezleri
Tam Overlay protezler Tam Overlay protezler
KAYNAKLAR KAYNAKLAR
• 1.1.Samuel BerkowitzSamuel Berkowitz. . Cleft Lip and Cleft Lip and Palate: Diagnosis and Management
Palate: Diagnosis and Management.. 3rd 3rd ed. Springer
ed. Springer; ; 20132013..
• 2. George K. B. Sándor ,David 2. George K. B. Sándor ,David
Genecov , Ricardo D. Bennun , Julia Genecov , Ricardo D. Bennun , Julia
F. Harfin.
F. Harfin. Cleft Lip and Palate Management: A Comprehensive
Atlas 1st Edition. Wiley-Blackwell; 2015.
