Sarkopeni nedenleri

1

_Sarkopeni

• Yunanca bir terim olan sarkopeni,

“sarx (kas)” ve “penia (kayıp)”

kelimelerinin birleşiminden

oluşur. 1988’de Irwin Rosenberg tarafından tanımlandı.

• Sarkopeni kas kitlesi, kas gücü ve fonksiyonunda ilerleyici

jeneralize kayıptır.

• Sarkopeni prevalansı;

Erkeklerde %14-53 Kadınlarda %23-43

Yaş artıkça prevalans artar.

( özl. 80 yaş üzeri)

[The European Working Group on

Sarcopenia in Older People (EWGSOP-2)] 2018

Sarkopeni, düşme, kırık, fiziksel yetersizlik ve ölüm gibi olumsuz durumlarla ilişkili progresif, jeneralize iskelet kası hastalığıdır.

Age and Ageing 2018; 0: 1–16 doi:

10.1093/ageing/afy169

Sarkopeni neden önemli?

• Fiziksel özürlülük,

• Bağımlılık (Bakıcı yükü)

• Yaşam kalitesinde azalma

• Uzun hastanede kalış ve sağlık maliyetlerinin artması

• Huzurevi ve bakımevlerine daha fazla başvuru

• Mortalite artışı

GUIDELINES

Sarcopenia: revised European consensus on definition and diagnosis (EWGSOP2)

4

Age and Ageing 2018; 0: 1–16 doi: 10.1093/ageing/afy169

Sarkopeni risk faktörleri

Sarkopeni nedenleri

Age and Ageing 2018; 0: 1–16 doi: 6

10.1093/ageing/afy169

Sarkopeni tanısında kullanılan testler

Kas kuvveti (El dinamometri)

Kas kitlesi (Bioimpedans )

EWGSOP yaşlılar için sarkopeni algoritması(2018)

Sarkopeni: Skor≥4

Age and Ageing 2018; 0: 1–16doi:10.1093/ageing/afy169

Tedavi

« En önemli tedavi yaklaşımı egzersiz uygulamaları ve nütrisyonel durumun düzeltilmesidir.»

• Hormonal tedavi (testosteron, östrojen, büyüme hormonu, D vitamini)

• Anjiyotensin dönüştürücü enzim (ACE) inhibitörleri kullanılabilir.

• Beslenme desteğinde protein alımının artırılması önemlidir.

• Yaşlıda protein alımının 1.2-1.3 g/kg/güne artırılması gereklidir.

• Özellikle zorunlu inaktivite dönemlerinde 1.5 g/kg/gün protein alımı önerilmektedir

• 1991-2012 arası 200’e yakın çalışma taranıyor 65-85 yaş arası 1287 yaşlıyı kapsayan 17 çalışma

değerlendiriliyor.

• Sonuç: Nütrisyonel destek ile birlikte fiziksel aktivite artışı sarkopeni tedavisinde olumlu etki gösteriyor.

KIRILG

ANLIK

Prof.Dr. Sevgi ARAS

Kırılganlık nedir?

Yaşlanmadaki fizyolojik rezerv azlığı ile ortaya çıkan güçsüzlükle karakterize yetmezlik sürecinde

korunmasız ve hassas olma hali….

Stres faktörlerine adaptasyonda ve yanıtta zafiyet

durumu…

Her yaşlı aynı değildir: Hasta odaklı, bireysel yaklaşım

Streslere, hastalıklara daha dayanıklı ve önünde daha uzun yıllar olduğu tahmin edilen yaşlı(!!!)

Birçok hastalığı olan, çok ilaç kullanan, sık sık hastaneye

yatan, ilaç yan etkilerine daha açık ‘kırılgan yaşlı’

Fried’ın tanısal kriterleri (2001)

1) İştahsızlığın eşlik ettiği kilo kaybı: 1 yıl içindeki istemsiz

≥4.5 kg kaybı veya önceki yıla göre vücut ağırlığının

≥5%’inin kaybı

2) Kuvvetsizlik: El sıkma kuvvetinin cinsiyete ve beden kitle indeksine göre belirlenen değerlerin bazalinin%20 ve

altında olması

3) Yavaşlık: Cinsiyete ve boya göre belirlenmiş 4 metre yürüme hızının azalması

4) Dayanıksızlık ve enerjisizlik hali: Yaşlının ifade ettiği

sübjektif sıkıntı (pik VO2 tüketme kapasitesinin azalması) 5) Haftalık yaptığı fiziksel aktivitelerde azalma(Erkeklerde

haftada <383 kkcal, kadınlarda <270 kkcal) ≥3 frail, 1-2 prefrail, 0 robust

Epidemiyoloji

• >65 popülasyonda:::: %4-59,( Collard ve ark)

• 90-95y:::: %24,

• >95:::: %39 ,

• Kadınlarda fazla

• Ortalama 71.6 yaş , toplumda yaşayan 906 kişi Modifiye fried index ile %27.8, FRAİL ile %10

(Akın S.Aging Clin Exp Res. 2015 Oct)

• Kanser hastalarında:::: % 43,

• Kalp yetmezliği ve KOAH’da::::>%50,

Kırılganlık çok boyutludur

• Fiziksel (%17.3) (MCI, Vasküler demans, AD daha fazla; mikroinfarkt sayısı fazla)

• Kognitif

• Psikolojik(%20.2)

• Sosyal (%8.9) ……….(Tilburg Fraility Indicator!!)

• Çevresel ?

«Bu boyutlar birbiri ile etkileşim içerisindedir»

: Garre –Olmo ve ark.,İspanya, 875 toplumdaki yaşlı , Age and Ageing 2013(Genel kırılganlık %38.8)

Kırılganlık neden önemlidir?

• Yaşlıların ilerleyen yaşla birlikte klinik olarak kötüleşme, düşme ve mortalite gibi durumlara yatkınlıklarını belirtmek için kullanılan bir alarm göstergedir.

• Kırılganlık erken tanı ile engellenebilir veya ertelenebilir .

• Kırılganlık varsa, minör bir travma bile fiziksel ve zihinsel ciddi kayba sebep olacak kadar riskli

olabilir: bakıma muhtaçlık, hospitalizasyon, mortalite, maliyet

KIRILGANLIKTA ANA HEDEF

• Fit yaşlının kırılganlık sürecine girişini engellemek veya giriş sürecini ötelemek

• Kırılganlık öncesi ve kırılganlık

dönemindeki yaşlının kırılganlık

şiddetinin artışını engellemek veya

yavaşlatmak.

1-Riskli grupları erkenden belirlemek

• Kırılganlık yaşlanma süreci içerisinde yavaş yavaş ta gelişebilir, araya giren kötü durumlar fit yaşlıyı kısa sürede kırılgan hale de getirebilir.

• Her yaşlının genetik, alışkanlıkları, yaşam tarzı farklı olduğundan farkedilebilirlik yaşı ve hızı farklıdır.

• Tanımlanan stigmalar oturduğunda geri dönüş

daha zordur.

2- Tedavi hedeflerini belirlemek

«Yaşlıların hepsi aynı özellikte değildir»

• Çözüm olabilecek tedaviyi alamayan yaşlı(Malpraktis korkusu!!!)

• Kaldıramıyacağı tedavi alan yaşlı(Kaş yapayım derken göz çıkartma!!)

• Hakettiği kanser, aşı, kronik hastalıklar

açısından koruyucu hekimlik uygulamalarını alamayan yaşlı.

• Gereksiz yere koruyucu hekimlik uygulaması

yapılan yaşlı( Maliyet, zaman kaybı)

Frailty in Older Adults Undergoing Aortic Valve Replacement

(Afilalo J ark. J Am Coll Cardiol. 2017)

Kırılganlığın yönetimi

• Beslenme (Food intake maintained)

• Egzersiz (Resistance exercises)

• Aterosklerozu önleme (Atherosclerosis prevention)

• İzolasyondan kaçınma (Isolation avoidance

• Ağrı tedavisi (Limit pain)

• Egzersizler (Tai-Chi or other balance exercises)

• Testosteron eksikliğinin tedavisi (Yearly check for testosterone deficiency)