SINIF YÖNETİMİ

SINIF YÖNETİMİ

Doç. Dr. Çiğdem APAYDIN Eğitim Bilimleri Bölümü,

Eğitim Yönetimi Anabilim Dalı

SINIF YÖNETİMİNİN TEMELLERİ

Bu bölümün amacı, insan doğası ve sınıf

yönetimi konularında geliştirilen bazı

bakış açılarının, sınıf yönetimi

uygulamalarını nasıl etkileyebildiğini ana

çizgileriyle açıklayarak öğretmen

adaylarının sınıf yönetimine ilişkin ilkeler

geliştirebilmelerine yardımcı olmaktır.

Ö ĞRETMENİN ROLÜ NEDİR ?

 Sınıftaki öğretim BEYİN AMELİYATI değildir☺))

ÖĞRETİM DAHA KARMAŞIKTIR

B

;

YARDIM ALINARAK

 Bir hastanın belirtilerini inceleme ve ameliyata olan ihtiyaca karar verme

 Ameliyatın neyi başarmayı hedeflediğini belirleme

 Ameliyatın tüm süreçlerini planlama

 Ameliyata hazırlık yapma (araçları sterilize etme ve ameliyat ortamının takvimi ayarlama vb.)

 Ameliyatı yapma ve hastanın iyileşme sürecini izleme

 Ameliyatın sonucunu değerlendirme

SINIF ÖĞRETMENİ OLARAK SİZ İŞİNİZİ

BEYİN AMELİYATI AŞAMALARINA

PARALEL DÖNGÜLER İÇİNDE

YAPARSINIZ

FAKAT;

 Beyin ameliyatından farklı olarak, öğretim yaparken aynı anda sadece bir müşteri (öğrenci veya hasta) ile çalışma lüksüne sahip değilsinizdir. Genel olarak bir öğretmen aynı anda 30 öğrenci ile ilgilenir.

OYSA

BEYİN CERRAHI;

Yardımcı elemanlar (anestezi uzmanı vb.), diğer değişkenleri (hastanın nefes alış veriş hızı gibi) gözlemlerken, hastanın sadece bir özelliğine (oksipital lobdan intraaksial neoplazmik tümörün çıkarılması gibi) yoğunlaşırken, öğretmenin genelde yardım almadan, sayısız değişkeni (özbenlik, zeka, motivasyon, başarı, ilgi seviyesi, ders içeriğine olan ilgi, ilgili/ilgisiz davranış gibi) gözlemlerken 30 öğrenciyle eş zamanlı farklı öğretim döngüsü içine girmesi beklenmektedir.

SINIF NEDİR?

Hiç

düşündünüz

mü?

SINIF ?

SINIF, öğrencilerin birlikte oldukları, bireysel ya da grupla öğrenme yaşantılarının gerçekleştiği bir yaşama ve öğrenme yeridir.

Sınıftaki her öğrenci kendine özgüdür, biriciktir. Bu nedenle sınıf yönetimi karmaşık ve bilgiye dayalı olmalıdır.

SINIF YÖNETİMİNİN AMACI

Sınıf içi öğrenmelerin iyileştirilmesi ve öğrenci yaşantılarının keyifli hale getirilmesidir.

Sınıf yönetimi, öğretmenin sınıf üzerinde egemenlik kurması değildir.

E

 Temel sınıf yönetimi ve disiplini teknikleri uygulandığında, öğretmenler öğrencilerin ayrılan zamanın

%90’nında

SINIF YÖNETİMİ

Sınıf yönetimi, öğretmenlerin, öğrencilerin sınıftaki davranışlarını yönetmek amacıyla kullandıkları bir dizi davranış ve stratejileri içeren geniş bir kavramdır.

Sınıf yönetimi, sınıfta pozitif bir öğrenme iklimi oluşturma, öğrencilerin kendilerini özgürce ifade edebilmelerine ve potansiyellerini ortaya koyabilmelerine fırsat sağlama sürecidir.

Sınıf Yönetimi,

öğretmenin

Sınıftaki zamanı etkili

kullanmak,

İlgi ve merak

uyandıran bir atmosfer

yaratmak,

Ve öğrencilerde olumlu

davranışlar geliştirmek

için sınıfta yaptığı

düzenlemelerdir.

için sınıfta yaptığı

düzenlemelerdir.

Gerçek Yaşamdan Bir Kesit

Nöbetçiyim. Koridorda dolaşıyorum. Öğrencilerden biri sınıf kapısını öyle bir kapattı ki bina sallandı. Hemen sınıfa girdim.

Kapıyı kimin öyle kapattığını sordum.

Bir öğrenci;

-Ben kapattım, dedi çekinerek.

-Çocuğum sizin evde kapınızı böyle mi kapatıyorsunuz?

-Öğrenci çok doğal bir sesle cevap verdi.

-Bazen öğretmenim.

-Nasıl bazen çocuğum?

-Annemle babam kavga edince öğretmenim

Okul ve Sınıf

Yönetiminin Teorik

Temelleri

Okul Yönetimine İlişkin Bakış

Açıları

MODERNİST

İnsan ilişkileri akımı Sistem teorileri

İşlevselci bakış

Yorumsamacı paradigma Eleştirel teori

POSTMODERNİZM

İnsan İlişkileri Yaklaşımı

Okul, insan ihtiyaçlarını karşılamak için vardır. Bu bakımdan okul yönetiminin temel görevi de katılımcı bir yönetim anlayışıyla insan ihtiyaçlarına cevap verecek bir yapıyı kurmaktır.

Sistem Teorisi

Okulu, çevreden aldığı enerji ve girdileri, hizmet ya da ürüne çeviren bir yapıdır.

İşlevselci Bakış Açısı

Okul verimlilik ve etkililik ilkelerine göre kurulup işletilen bir kurumdur. Bu görüş giderek zayıflamaktadır.

Yorumsamacı Paradigma

Sınıf öğretmen ve öğrenciler tarafından anlamlandırılmış bir yerdir. Bu yaşama alanına, öğrenci ve öğretmenler, çevreden birçok değer ve sembolleri taşıdığı gibi sınıfta üretilen kavram, anlam ve sembolleri de çevreye taşırlar. Bu bakış açısına göre okul, bir anlam inşa etme sürecidir. Diyalog ve iletişim okulun, hatta sınıfın temelini oluşturur.

İnsan davranışları doğa olayları gibi yasalarca yönetilen ya da neden-sonuç ilişkisi ile açıklanamaz.

Eleştirel teori

▪ Eleştirel bir bakış açısı kazandırmak

▪ Çift yönlü diyalog kurulmasını sağlamak

▪ Toplumu dönüştürmek amaçlarıdır.

Okulun temel görevi;

Eleştirel bir bakış açısı kazanamayan birey araç haline gelmekte ve kendini keşfedememektedir. Bu haliyle okul, diploma dağıtılan bir fabrikaya dönüştürülmektedir.

POSTMODERNİZM, okul ve sınıfı rasyonel açıdan ele

alıp irdeleyen her türlü bakış açısını

reddetmektedir. NEDEN?

Postmodernizm

(Modernizm Sonrası)

Bu yaklaşıma göre, okullar ve sınıflar, çoklu anlam ve kimliklerin sürekli yeniden inşa edildiği, sosyal sorumlulukların kazandırıldığı BELİRSİZLİK arenalarıdır.

Görüldüğü üzere postmodernizm, okul ve sınıfı rasyonel açıdan ele alan her türlü bakış açısını reddeder. Modern okul ve insanın bir çıkmazda olduğunu ileri sürer.

Postmodernizm

▪

Öğretmen, kavramları, fikirleri ve amaçları, birer konu ya da metin olarak görür ve metnin yoruma açık olduğunu bilir.

▪

Üzerinde çalıştığı metinlerdeki zıtlıkları (iyi-kötü;

ilerleme-gelenek; bilim-efsane; sevgi-nefret; gerçek-kurgu gibi) arar.

▪

Zıtlıkların gerçek olmadığını göstererek metinlerin yapısını bozar.

▪

Var olmayan metinleri, temsil edilmeyen grupları irdeler.

Postmodern bakış açısına sahip bir sınıf öğretmeninin sınıf

içi uygulamalarda aşağıdaki ilkeleri göz önünde

bulundurması önerilir:

İnsana İlişkin Bakış Açıları ve Sınıf Yönetimi

▪

Hümanist Açıdan İnsan

▪

Davranışçı Açıdan İnsan

▪

Psikanalitik Açıdan İnsan

▪

Etkileşimci Açıdan İnsan

▪

Bilişsel Açıdan İnsan

37

Hümanist Açıdan İnsan

Birey

▪

Biricik ve eşsizdir.

▪

İrade ve tercih yapma özgürlüğüne sahiptir.

▪

Her insan doğuştan iyidir.

Öğretmen

▪

Öğrencinin kendini tanımasına ve çevreyi keşfetmesine yardımcı olmalıdır.

▪

Okul ve sınıf yönetiminin amacı, öğrencilerin sosyal ve akademik gelişmelerini sağlayacak olumlu bir

sınıf atmosferi

oluşturmaktır.

EĞİTİM BİLİMLERİ ÇALIŞMALARINDA

HÜMANİST EĞİTİM OLARAK İFADE EDİLMEKTEDİR.

38

Birey

▪ İnsan, ne iyi ne de kötü olarak dünyaya gelmektedir.

▪ Çevre insanı şekillendirir.

▪ İnsan davranışları uyarıcı tepki modeliyle açıklanır.

Öğretmen

▪ Öğrenci davranışlarını kontrol eder ve yönlendirir.

▪ Katı bir tutum sergiler.

▪ Ödül-ceza kullanılır.

Davranışçı Açıdan İnsan

Bu bakış açısına göre her okul ve sınıf bir gözlem yeridir.

İyi bir okul müdürü ve öğretmende iyi bir gözlemcidir.

39

Psikanalitik Açıdan İnsan

Birey

▪ İnsan davranışları iç etmenler ve çatışmalar tarafından şekillendirilir.

▪ Çocukluk yaşantı ve deneyimleri ileriki yaşamdaki davranışları etkiler.

Öğretmen

▪ Okulun temel görevi, çocuklara akademik konuları öğretmek olup, çocuğun başarısıyla geçmiş aile yaşantısı arasında doğrudan bir ilişki olduğu unutulmamalıdır.

▪ Bu bakış açısına göre, iyi bir okul müdürü ve öğretmen iyi bir psikiyatrdır.

40

Etkileşimci Açıdan İnsan

Birey

▪ Birey diye bir şey yoktur.

İnsan sürekli diğerleriyle iletişim halindedir.

▪ İnsanlar dünyayı zaman içinde anlamlandırırlar ve bu bağlamdan etkilenirler.

Öğretmen

▪ Öğretmen anlamlandırma sürecinde öğrencilere yardımcı olmalıdır.

41

Bilişsel Açıdan İnsan

Birey

▪ İnsan kişiliğinin oluşmasında düşüncelerin, duyguların, beklenti ve değerlerin etkili olduğunu ve insan davranışlarının söz konusu etmenler tarafından şekillendirildiğini ileri sürer.

▪ Bu teori “Nasıl biliriz? Nasıl anlarız? Nasıl düşünürüz?”

sorularına yanıt arar.

Öğretmen

▪ Bu bakış açısı önleyici ve destekleyici sınıf yönetimini yaklaşımlarını ileri sürmüştür.

▪ Bu bakış açısı, bireyin problem çözmeyi öğrenme süreci üzerinde odaklanmıştır.

42

Genel Olarak Sınıf Yönetimi Yaklaşımları

Önleyici Sınıf Yönetimi Yaklaşımı

Sınıf içi olumlu iklimi bozacak davranışların önceden kestirilmesi ve buna göre önlem ve

stratejilerin

geliştirilmesini kapsar.

Destekleyici sınıf yönetimi yaklaşımı

Olumlu sınıf iklimi ve sınıf yaşamının bir orkestraya dönüştürülmesinde önemli rol oynar. Öğretmen sınıf etkinlikleri esnasında destekleyici bir tutum içinde bulunur.

43

Olumlu bir sınıf atmosferi oluşturmak için öğretmen;

▪ Destekleyici bir sınıf yönetimi anlayışına sahip olmalıdır.

▪ Sınıf içi disiplini bozan davranışlara ayrılan zamana dikkat edilmelidir.

▪ Öğrencilere saygılı ve adaletli davranmalıdır.

▪ Yıkıcı eleştirilerden uzak durmalıdır

▪ Sınıf kurallarını öğrencilere hatırlatmalıdır.

ETKİNLİK 1

 Üniversiteye gelmeden önce sınıf yönetiminde çok başarılı olduğunu düşündüğünüz bir öğretmeninizi anlatınız. Öğretmeninizin başarısında etkili olan stratejiler ve beceriler nelerdi?