2014-2023 İzmir Bölge Planı İlçe Toplantıları
Gaziemir İlçe Raporu
Mayıs, 2013
Nüfus Yapısı –Genel Bilgiler
Yüzölçümü, 2002: 62,84 km2
Nüfus, ADNKS, 2012: 127.730 kişi
Nüfus Yoğunluğu, 2012: 2027 kişi
Şehirleşme Oranı, 2012: % 100
İl merkezine uzaklığı : 14 km
İlçenin rakımı: 114 m
Coğrafi konumu: Gaziemir, İzmir’in 14 km güneyindedir. Doğusunda Buca, batısında Balçova, kuzeyinde Konak, güneyinde Menderes ilçeleri bulunmaktadır. İlçede Akdeniz iklimi hüküm sürer.
Merkez bir ilçe olan Gaziemir, İzmir’de nüfus büyüklüğü bakımından önde gelen ilçeler arasındadır.
Nüfusu en büyük beş ilçe sıralamasında Karabağlar, Buca, Bornova, Konak, Karşıyaka ve Bayraklı yer alırken Gaziemir büyüklük sıralamasında 11. Olarak görülmektedir. 2011-2012 yılları arasında Gaziemir’deki nüfus artış hızı binde 8 olarak hesaplanmıştır.
Gaziemir’de ikamet edenlerin nüfusa kayıtlı olunan il açısından dağılımında İzmir’den sonra, Mardin, Afyonkarahisar, Konya, Manisa ve Aydın illeri öne çıkmakta.
Kaynak: TÜİK İzmir Bölge Müdürlüğü İlçe Veriseti (2012)
Nüfus yoğunluğu açısından Gaziemir (2.027 kişi) İzmir’in (322) oldukça üzerinde yer almaktadır.
İzmir 34,1 medyan yaşı ile Türkiye’den (30,1) daha yaşlı bir nüfusa sahiptir. Gaziemir ilçesi İzmir’de 31,95 medyan yaş ile en genç nüfusa sahip 6. ilçe konumundadır. Medyan yaş Gaziemir’de kadınlarda 32,6 erkeklerde ise 31,2’dir.
Kaynak: TÜİK İzmir Bölge Müdürlüğü İlçe Veriseti (2012)
Gaziemir’in 2011-2023 yılları arasında yaş grubuna göre nüfus dinamiklerinin değişimini gösteren projeksiyon tablosu aşağıdaki gibidir.
Yaş Grubu 2011 2016 2021 2023 2011-2013
Değişim Oranı (%)
0 - 4 9100 8952 8151 7912 -13,1
5 - 9 8460 8908 8763 8449 -0,1
10 - 14 9631 8447 8894 8836 -8,3
15 - 19 12010 9609 8727 8906 -25,8
20 - 24 9696 11979 12435 12073 24,5
25 - 29 11217 9659 8916 9105 -18,8
30 - 34 12469 11170 9469 9173 -26,4
35 - 39 11581 12404 11111 10434 -9,9
40 - 44 9985 11493 12310 11797 18,1
45 - 49 9185 9865 11356 11679 27,2
50 - 54 7386 9006 9673 10258 38,9
55 - 59 5907 7152 8722 8981 52,0
60 - 64 3813 5606 6786 7383 93,6
65 - 69 2469 3497 5146 5578 125,9
70 - 74 1658 2140 3029 3602 117,2
75 - 79 1173 1307 1681 1960 67,1
80 - 84 625 784 873 971 55,4
85-90 273 319 401 419 53,5
90+ 78 113 137 150 92,3
Toplam 126716 132411 136580 137667 8,6
Kaynak: Fonksiyonel Bölge ve Alt Bölgelerin ve Bölgelerarası İlişkilerin Tespiti Çalışması, 2013
Gaziemir’e ilişkin nüfus projeksiyonları incelendiğinde, Türkiye genelinde olan ve İzmir özelinde daha belirgin olarak görülen nüfusun yaşlanma eğiliminin Gaziemir ilçesinde de belirgin olduğu görülmektedir.
Gaziemir’de doğurganlık ve ölüm oranları dikkate alınarak yapılan hesaplamalara göre toplam nüfus 2023 yılında 137 bin düzeyine ulaşacak ve 2011 yılına göre % 8,6 artış gösterecektir. İlçenin alacağı göç ölçüsünde bu sayının daha da yüksek olacağı öngörülebilir. Nüfusun toplam büyüklüğü yanısıra, yaş grupları içerisinde önemli değişiklikler olacağı görülmektedir. Örneğin 2023 yılında 0-4 yaş arasındaki bireylerin sayısı 2011 yılına göre ortalama %13, 25-34 yaş arasındaki bireylerin sayısı
% 22 azalırken, 65-74 yaş arasındaki bireylerin ortalama % 121 ve 90 yaş üstü bireylerin de % 92 artacağı görülmektedir. Nüfus piramitlerinde dikkati çeken 20-24 yaş arası erkek nüfusun fazla olması askeri nüfusun ilçede var olmasından kaynaklanmaktadır.
Gaziemir’in 2011 yılı ve 2023 yılı projeksiyonuna ilişkin Nüfus Piramitleri aşağıdaki gibidir.
Kaynak: Fonksiyonel Bölge ve Alt Bölgelerin ve Bölgelerarası İlişkilerin Tespiti Çalışması, 2013
Eğitim
Gaziemir’e ilişkin ilçe bazında erişilebilen önemli eğitim göstergeleri aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Derslik Başına Öğrenci Sayıları, Gaziemir-İzmir (2011-2012) İlçe adı İlkokulda derslik
başına düşen öğrenci sayısı
Ortaokulda derslik başına düşen öğrenci
sayısı
Genel lise derslik başına düşen öğrenci
sayısı
Meslek lisesi derslik başına düşen öğrenci
sayısı
Gaziemir 32 10 35 44
İzmir 27 41 31 39
Kaynak: İzmir Milli Eğitim Müdürlüğü, 2013
Gaziemir’de derslik başına öğrenci sayısı ilkokul, genel lise ve meslek lisesi düzeylerinde İzmir ortalamasından yüksek olmakla beraber ortaokulda derslik başına düşen öğrenci sayısında Gaziemir, İzmir geneline göre oldukça iyi durumdadır.
-10000 -8000 -6000 -4000 -2000 0 2000 4000 6000 8000
0-4 5-9 10-14 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 70-74 75-79 80-84 85-90
90+ Kadın Erkek
Gaziemir - 2023
Gaziemir İzmir’de ilkokullarda derslik başına düşen öğrenci sayısının en yüksek olduğu 5. ilçedir.
Buca, Karabağlar, Torbalı ve Bayraklı’dan sonra gelmektedir. Ortaokullarda ise derslik başına düşen öğrenci sayısının en düşük olduğu 2. (Beydağ’dan sonra) ilçedir. Genel liselerde derslik başına düşen öğrenci sayısının en yüksek olduğu 7. ilçedir. Bu açıdan Torbalı ve Bornova ilk 2 sıradaki ilçedir. Meslek liselerinde derslik başına düşen öğrenci sayısında Gaziemir en yüksek olan 6. İlçe konumundadır.
2011-2012 Eğitim Dönemi Okullaşma Oranları (%) İlçe adı Okul öncesi
(3-5 yaş) (net)
İlköğretim (6-13 yaş) (net)
Ortaöğretim (genel-meslek lisesi,
brüt)
Gaziemir 46,79 99,75 97,92
İzmir 48,85 102,88 104,68
Kaynak: İzmir Milli Eğitim Müdürlüğü, 2013
Gaziemir, okul öncesi, ilköğretim ve ortaöğretim okullaşma oranları açısından İzmir genelinden daha kötü durumdadır. Okulöncesi (3-5) yaş okullaşma oranında İzmir ilçeleri arasında 14., ilköğretimde okullaşma oranında 11. ve ortaöğretimde okullaşma oranında ise 5. Sıradadır.
Okullaşma oranları ve derslik başına düşen öğrenci sayılarına ilişkin bilgiler, İzmir’de yoğun göç alan ilçelerden birisi olan Gaziemir’de eğitime ilişkin ihtiyaçların öncelikli konulardan bir tanesi olduğunu göstermektedir.
İlçelere Göre 15+ Yaş okuma Yazma Bilmeyen Oranı, 2012 (%)
Kaynak: TÜİK,2013
15 ve üzeri yaşta okuma yazma bilmeyen oranı açısından İzmir %2,4 oranı ile %5,08 oranına sahip olan Türkiye’den daha iyi durumda bulunmaktadır. Gaziemir, okuma yazma bilmeyen oranında düşük ilçeler sıralamasında % 1,60 değeri ile 9. sırada bulunmaktadır.
İzmir İlçeleri Yükseköğretim ve Üstü Okul Mezunu Oranı, 2012 (%)
Kaynak: TÜİK, 2013
Yükseköğrenim ve üstü okul mezunu oranı açısından İzmir %14,81 oranı ile yine Türkiye genelinden daha iyi durumdadır. Gaziemir, 30 ilçe arasında % 18,87 değeri ile 6. sırada yer almakta ve İzmir geneline göre daha iyi bir durum göstermektedir.
Kültür
Gaziemir’de İzmir genelinde olduğu gibi çeşitli arkeolojik kalıntılara rastlamak mümkündür.
Gaziemir’de 1 tane doğal sit alanı, 13 tane taşınmaz kültür varlığı bulunmaktadır. Gaziemir’de 1 tane halk kütüphanesi bulunmaktadır. Ayrıca 2 kültür merkezi, 1 tane sergi salonu, 1 tane çocuk, 1 tane belediye tiyatro topluluğu, 2 tane sinema, 2 tane de kültür etkinlik mekanı bulunmakta iken ilçede müze bulunmamaktadır. Gaziemir’de 77 tane kültür sanat ile ilgili dernek toplam 2 tane de vakıf bulunmaktadır.
Gaziemir İlçe Halk Kütüphanesi’ne ilişkin bilgiler aşağıda özetlenmiştir.
Gaziemir İlçe Halk Kütüphanesi Verileri, 2012 Kütüphane Adı Kitap Sayısı Okuyucu
Sayısı Üye Sayısı
Ödünç Verilen Materyal Sayısı
Personel Sayısı Gaziemir İlçe Halk
Kütüphanesi 6.356 6.835 410 2.525 5
İzmir Toplam 339.207 303.094 23.406 217.648 128
Kaynak: İzmir Kültür Ekonomisi Envanteri ve Gelişme Stratejisi, 2013
Gaziemir’de düzenli olarak gerçekleştirilen etkinlikler
Etkinlik Düzenleyen Kuruluş Tarih Kaç yıldır
Düzenlendiği Uluslararası Gaziemir Çocuk Şenliği
Gaziemir Belediyesi 23 Nisan 15
Geleneksel Bahar Şenliği Mayıs 2
Gençlik Şenliği Sarnıç Belediyesi 19 Mayıs -
Türk Halk Dansları Yarışması
Gaziemir Belediyesi
Mart -
Tramp Atışları Yarışması Mayıs -
Bilgi Yarışması - -
Kaynak: İzmir Kültür Ekonomisi Envanteri ve Gelişme Stratejisi, 2013
Turizm
İzmir’de turizm sektörü öne çıkan sektör olmakla birlikte yalnızca deniz turizmi değil alternatif turizm çeşitleri ile de ortaya çıktığı görülmektedir. Örneğin Çeşme, Gaziemir, Gümüldür ve Seferihisar’da çadırlı kamp ve karavan kamping hizmeti verilmektedir.
Gaziemir’de 2 tane turizm işletme belgeli tesis olup tesise ilişkin istatistikler aşağıdaki tabloda görülmektedir.
İlçeler İtibariyle Turizm İşletme Belgeli Tesislerdeki Konaklama ve Geceleme İstatistikleri (2011)
Tesise Geliş
Sayısı Geceleme Sayısı
Ortalama
Kalış (Gün) Doluluk (%)
Gaziemir 11,054 19,500 1.8 43.71
İzmir 1,668,356 4,221,591 2.5 49.02
Kaynak: İzmir Kültür Turizm İl Müdürlüğü, 2012
Gaziemir’de turizm işletme belgeli tesislerdeki konaklama ve geceleme istatistiklerine bakıldığında konaklama tesislerinde de ortalama kalış süresinin ve doluluk oranlarının İzmir ortalamasına göre düşük seviyede olduğu görülmektedir, belediye belgeli tesislerdeki konaklama ve geceleme istatistiklerinde ise ortalama kalış süresinin (2,1) hemen hemen İzmir ortalaması ile aynı, doluluk oranının ise İzmir ortalamasından oldukça yüksek (%64,1) olduğu görülmektedir.
İlçeler İtibariyle Belediye Belgeli Tesislerdeki Konaklama ve Geceleme İstatistikleri (2011) Tesise Geliş
Sayısı Geceleme Sayısı
Ortalama
Kalış (Gün) Doluluk (%)
Gaziemir 35,683 73,362 2.1 64.01
İzmir 1,350,928 2,678,885 2.0 31.4
Kaynak: İzmir Kültür Turizm İl Müdürlüğü, 2012
Gaziemir’de kongre ve fuar turizmine hizmet etmesi düşünülen yatırımlar arasında Gaziemir Fuar Alanı yer almaktadır. İBB tarafından inşa edilecek yeni fuar alanında 6 hol, 93 bin m² kapalı, 31 bin m² açık sergi alanı, 2.000 kişilik kongre ve konser salonu, toplantı salonları ve idari ofislerin yer alması planlanmaktadır.
Sağlık
Gaziemir’de devlet hastanesi bulunmamakla birlikte 1 tane 48 yataklı özel kalp damar hastanesi bulunmaktadır. Ayrıca Gaziemir’de 11 tane ASM, 33 tane AHB, 3 tane Özel Poliklinik, 2 tane Özel Tıp Merkezi, 2 tane özel dal merkezi, 13 tane diş hekimi muayenehanesi bulunmaktadır.
Tarım
İzmir’de tarım alanlarının kullanışlarına göre ilçelere dağılımına bakıldığında Gaziemir için veriler aşağıdaki tabloda gösterilmektedir.
Kullanım Şekline Göre Tarım Arazisi Dağılımı (dekar) İLÇELER Tarla Alanı Sebze
Alanı
Zeytin Alanı
Tarıma Elverişli Boş Arazi
TOPLAM TARIM
ALANI
Çiğli 25 63 1.080 262 1.930
Merkez Toplam
13.998,0 3.698,0 24.150 34.211,0 96.742,7 İzmir 1.356.551,00 425.633,00 969.485,00 126.372,00 3.420.292,20
Kaynak: İGTHM, 2012
Gaziemir’de tarım sektörüne ilişkin veriler incelendiğinde ilçede toplam tarım alanının 1.930 dekar olduğu ilçenin pek fazla tarıma elverişli olmadığı ve bu tarım alanlarının büyük çoğunluğunu zeytin alanlarının oluşturduğu görülmektedir.
Çevre
İzmir’de 2010 yılında içme ve kullanma suyu ulaştırılan nüfusun belediye nüfusu içindeki payı % 99 olmuştur ve Türkiye değerini (% 99) yakalamıştır.
İzmir eski metropol alanındaki 11 ilçe (Konak, Karşıyaka, Çiğli, Bayraklı, Bornova, Buca, Gaziemir, Karabağlar, Balçova, Narlıdere, Güzelbahçe) ile kısmen Menemen ve Urla ilçelerine arıtılarak verilen su miktarını kapsayan 190,5 milyon m3’lük su üretiminin % 75’i Tahtalı Barajı ile Göksu ve Halkapınar Kuyuları’ndan yapılmaktadır.
İzmir’de Alsancak, Buca, Bornova, Karşıyaka, Güzelyalı, Çiğli ve Bayraklı’da olmak üzere toplam 7 adet hava ölçüm istasyonu bulunmaktadır. Ayrıca Çevre ve Orman Bakanlığı 2007 yılı Ekim ayından itibaren Gaziemir Ölçüm İstasyonu’ndan ölçüm değerleri toplamaktadır. Ancak Aliağa, Torbalı, Kemalpaşa gibi sanayinin yoğun olduğu ilçelerde hava ölçüm istasyonu bulunmamaktadır.
Bankacılık
İlçedeki finans hareketliliğinin bir göstergesi olan banka şube sayısında 2010-2011 yılları arasında önemli bir artış görülmemektedir. İlçede 23 olan şube sayısı 2011 itibari ile 24’e yükselmiştir.
Gaziemir’de Banka Şube Sayıları, (2008-2011)
İlçe 2008 2009 2010 2011
Gaziemir 23 22 23 24
İzmir Toplam 659 676 696 720
Kaynak: TBB, 2012
Ulaşım
İzmir, Türkiye’nin üçüncü, Ege Bölgesi’nin de en büyük ili olarak yoğun bir yolcu ve yük trafiğine sahiptir. Ege Bölgesi'nin merkezi İzmir, kuzeyden güneye uzanan trafiği ile tarım, sanayi ve turizm alanlarını birbirine bağlamaktadır. Bunun yanı sıra limanın gerek kruvaziyer limanı gerekse de en büyük ihracat limanı olarak kullanımına ve Gaziemir ilçesinde blunan Adnan Menderes Havalimanı sayesinde uluslararası bağlantılara da sahiptir.
İzmir kent merkezini kuzey-güney yönünde geçen Aliağa ile Adnan Menderes Havaalanı arasındaki 80 km’lik mevcut demiryolu hattının metro standartlarına çıkarılmasına yönelik çalışmalar tamamlanmış olup İzmir’in önemli sanayi tesislerinin bulunduğu kuzey aksı ile şehir merkezi arasında ve havaalanı arasında hızlı, güvenilir ve konforlu ulaşım olanağı yaratılmıştır.
1987 yılında hizmete açılan Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) Adnan Menderes Hava Limanı, İzmir’in ve bölgenin hava trafiğindeki en önemli noktasıdır. Yıllık olarak iç hat ve dış hat yolcu ve kargo sayısının artması neticesinde 2006 yılında dış hatlar kısmı yenilenmiş, yeni iç hatlar terminalinin yapımına da 2012 yılında başlanmıştır. 2014 yılında tamamlanması planlanan iç hatlar terminalinin yapımı süresince tüm yolcu trafiği için dış hatlar binası kullanılmaktadır. Dış hatlar terminalinin iki katı büyüklüğünde olacak yeni iç hatlar terminalinin toplam 25 milyon yolcuya hitap etmesi ve Adnan Menderes Havaalanı'nın yolcu kapasitesini 2,5 kat artırması hedeflenmektedir. Hâlihazırda 28,500 metrekare hizmet veren terminalin kapasitesi 204,500 metrekareye çıkarılacak olup, toplam yatırım tutarının 300 milyon Avro olması öngörülmektedir.
Adnan Menderes Havalimanı Gelen-Giden Yolcu Sayısı, 2008-2012
Kaynak: DHMİ, 2012 Serbest Bölgeler
Türkiye’de, hâlihazırda 19 adet serbest bölgede faaliyet gösterilmekte olup, Ege Serbest Bölgesi ve İzmir Serbest Bölgesi (Menemen Deri Serbest Bölgesi’nin değiştirilmesiyle) olmak üzere, TR31 İzmir Bölgesi’nde iki serbest bölge bulunmaktadır.
3.757.891
4.534.339
5.357.610
6.125.076
6.945.027
1.697.407 1.667.455 2.127.488 2.398.457 2.411.257 5.455.298
6.201.794
7.485.098
8.523.533
9.356.284
0 1.000.000 2.000.000 3.000.000 4.000.000 5.000.000 6.000.000 7.000.000 8.000.000 9.000.000 10.000.000
2008 2009 2010 2011 2012
İç Hat Dış Hat Toplam Yolcu
Ege Serbest Bölgesi 1990 yılından itibaren "Yap-İşlet-Devret" modeliyle bir özel sektör kuruluşu olan ESBAŞ tarafından kurulup, işletilmeye başlanmıştır. Tüm altyapı ve gerekli üstyapı yatırımları, enerji, su, telekomünikasyon, doğalgaz, yükleme, boşaltma, nakliye, hamaliye ve 24 saat destek hizmetleri ile itfaiye, yemek ve tüm belediyesel hizmetler ESBAŞ tarafından verilmektedir.
Ege Serbest Bölgesi, İzmir'in Gaziemir ilçesinde 2.2 milyon m2'lik bir alan üzerinde kurulmuştur.
Bölge, Uluslararası Adnan Menderes Havalimanına 4, İzmir Limanına 12, otoyol ağlarına ise 1 km.
mesafededir. Bölgede bugün itibarıyla 76'sı (%32’si) yabancı olmak üzere toplam 240 firma faaliyet göstermektedir.
İzmir’deki Serbest Bölgelerin Türkiye Genelindeki Serbest Bölgeler İçindeki Yeri (Bin USD)
Yıllar Türkiye Geneli Serbest Bölgeler
Ticaret Hacmi
Ege Serbest Bölgesi İzmir Serbest Bölgesi Ticaret
Hacmi
Türkiye İçindeki Payı (%)
Ticaret Hacmi
Türkiye İçindeki Payı (%)
2008 24,578,055 3,763,964 15.3 412,922 1.7
2009 17,756,882 2,658,772 15.0 280,040 1.6
2010 18,572,206 2,502,919 13.5 307,913 1.7
2011 22,646,175 5,747,500 25.4 356,553 1.6
Kaynak: TC. Ekonomi Bakanlığı
