Türkiye de SİYASİ İSTİKRAR

(1)

S Bilişim Danışmanlık

Türkiye’de SİYASİ İSTİKRAR

2022 Mart Aylık Rapor

(2)

S Bilişim Danışmanlık Mart 2022 Aylık Rapor

2 / 6

Siyasi İstikrar İndeksi (Sİİ) Mart Raporu

Referans: 12183

Özet ve Değerlendirme

Sİİ Mart’ta yükselmiştir; 36.811’den 37.549’a. “Temel Meşruiyet ve Yönetim Normlarının Kararlılığı” alt sektör indeksi hariç tüm alt sektörler az ya da çok yükselmiştir.

“Hükümet Kurulum ve İşleyiş” ve “Dış Politik Aktörlerle İlişkiler” alt sektör indekslerindeki yükseliş dikkat çekicidir.

“Temel Meşruiyet ve Yönetim Normlarının Kararlılığı” alt sektör indeksi ciddi gerilemiştir. Gerileme başlıca nedeni Kaşıkçı davasının Suud’a havale edilmesidir. Alt sektörde önemli olumlu gelişmeler de vardır. Türkiye, Montrö Sözleşmesi’nde kendisine verilen hakları uygulama kararı almıştır. Savaş tehdidi gören Türk Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu: "Kıyıdaş olan, olmayan bütün ülkeleri boğazlardan savaş gemisi geçirmemesi konusunda uyardık" demiştir. Türkiye, Rusya'ya yönelik Batı yaptırımlarına katılmayı reddetmiştir. Seçim kanun değişimi ve düşen baraj tedbiren izlemededir.

“Parlamento Desteği ve Yapısı” alt sektör indeksi çok hafif yükselmiştir. Ülke meselelerine çözüm tekniği kanunlaşma, mekaniği parlamentodur. Çekişmeli çok sayıda konuda kanunlaşmalar olumlu izlemededir. Cumhur İttifakı ve Parlamento bütünü, Montreux ve Ukrayna meselesinde doğru mevziide, işlevseldi.

“Hükümet Kurulum ve İşleyiş” alt sektör indeksi sert ölçüde yükselmiştir. Yükseliş başlıca nedenleri; Ukrayna krizinde Boğazları kapatma, Montreux’yü kati olarak uygulama, Rusya’ya yaptırımlara iştiraki ret, Rusya-Ukrayna görüşmelerini tesis ve bu görüşmelerden somut-maddi ilerleme kaydettirmektir. Öte yandan 66. Hükümet, artan döviz ve tedarik meseleleri nedeniyle kredi, elektrik, hububat-bakliyat-yağ, havayolu ulaşımı, ilh., bir çok kamu ürün ve hizmetini yürütme ağır baskısı altındadır. Jeo-politik ve Ukrayna krizi bir yana, 66. Hükümet Hazine-Maliyesi, İçişleri, Gıda-Tarım-Orman Bakanlığı, Ticaret ve Sağlık Bakanlıkları, olumsuz sinyaller vermeye devam etmektedir.

(3)

3 / 6

“Siyasa Uygulama ve Yönetişim” alt sektör indeksi hafif yükselmiştir. Yükseliş başlıca nedeni ülkenin izlediği dış politika ve bazı risklere rağmen ürettiği işlevsellik ve kıymettir. İçeride mesaj düzeni yine ağır aksak, düzenleme kalitelerinde hafif artış olsa da devlet usul ve imkân kullanımında ağır hatalı işleyiş sistematikleşmiştir.

“Kurumlarla İlişkiler” alt sektör indeksi çok hafif yükselmiştir. Yükseliş başlıca nedenleri, Montreux-Boğazları kapatma, Rusya’ya yaptırımları ret, aynı zamanda Ukrayna’yı Rusya karşısında elden geldiğince desteklemekti. Ukrayna ya düşecek ya da kısmen parçalanacaktı. Mevcut jeo-politik bu, NATO ve ABD sahte dostluğu adına cengâverliğe gerek yok, Suriye’den Türkiye kırpmaya çalışanlara fatura kesilmemesi düşünülemezdi.

Fatura Ukrayna idi. Türkiye, Ukrayna-Rusya arasında eşit, Rusya Batı arasında Rusya lehine ama dengeli mesafedeydi. Kurumlar arası mimarinin, Devlet Aklı’nın gereği de buydu.

Yargının 66. Hükümet beklentisine aykırı kararlaştırma frekansında artış sürmektedir.

“Dış Politik Aktörlerle İlişkiler” alt sektör indeksi sert ölçüde yükselmiştir. Rusya- Ukrayna krizinde kürenin gözü ve hasbi duası Türkiye üstündedir. Aynı şey Anglosaksonlar için söylenemezdir. Montreux uygulamasıyla ve Rusya yaptırımlarını retle Türkiye, eskisi gibi Emin (Safe) Türkiye yolundadır. AB üyesi çok sayıda devlet başkanı, İsrail-Herzog Türkiye’deydi.

“Bürokratik Kapasite ve Tam Kullanımı” alt sektör indeksi yükselişi dikkat çekicidir. Yükseliş başlıca nedenleri, Türkiye uzun yıllardır ilk kez “salt diplomatik bürokratik” performans sergilemiştir. Türk Dışişleri, uzun müddettir ilk kez askerî diplomatik değil salt diplomatik işlev sergilemiş, “Emin Türkiye” kalıbını tekrar hatırlatmıştır. Mali ve finansal bürokraside düşüş sürmektedir.

“Siyasi Şiddet” alt sektör indeksi çok hafif yükselmiştir. Covid-19 yitimlerine rağmen PKK ile mücadelede işleyiş, alt sektörü destekleyicidir. Mart’ta Karadeniz mayınları,

“yeni” güvenlik ihlal parametresi olarak kaydedilmiştir.

“Ekonomik İstikrar Faktörleri” alt sektör indeksi yükselmiştir. Denebilir ki;

enflasyon, dış ticaret açığı ortada, ekonomik istikrar faktörleri nasıl yükselir? Doğrudur. Sİİ kapsamında bunlar zaten içkindir Yükseliş, şartlara nazarandır. Özel sektör enerji, havalimanı

(4)

4 / 6 işletme vd. yatırımları, dışarıdan sağladıkları krediler olumlu kaydedilmiştir. Havalimanı

işletme döviz kredisi kamunun ağır bozuk dengesini destekleyicidir. HES kodu kalkmış, KDV indirimleri ihtiyaten olumlu izlemededir.

Siyasi istikrar Mart’ta yükselmiştir. Ülke istikrarı, temel-merkezî değerlerde netleşme veya jeo-politik konumlanmada firardan çıkış temin etmeksizin, dış politik işlevsel konumlanmayla desteklenmektedir. Ülkemiz, iktidarca, savaşta cephe ya da güzergâha dönüştürtülmemiştir.

(5)

5 / 6 28.02.22 31.03.22 % Değişim /

Difference Siyasi İstikrar İndeksi (Sİİ) / Political Stability

Index (PS I) 36.811 37.549 2,00

Temel Meşruiyet ve Yönetim Normları / Basic

Legitimacy And Governance Norms 4.464 4.299 -3,70

Parlamento Desteği ve Yapısı / Parliament

S upport and S tructure 11.594 11.615 0,18

Hükümet Kurulum ve İşleyişi / Government

Forming and Operation 825 1.020 23,64

Siyasa Uygulama ve Yönetişim / Political

Efficiency and Governance 5.040 5.102 1,23

Kurumlarla İlişkiler / Relations with

Institutions 3.247 3.276 0,89

Dış Politik Aktörlerle İlişkiler / Relations with

Foreign Political Actors 2.018 2.431 20,47

Bürokratik Kapasite ve Tam Kullanımı /

Bureaucratic Capacity and Full Usage 1.764 1.827 3,57

Siyasi Şiddet / Political Violence 3.724 3.736 0,32

Ekonomik İstikrar Faktörleri / Economical

S tability Factors 4.135 4.244 2,64

34,000 40,000 46,000 52,000 58,000 64,000 70,000 76,000

1.1.07 1.5.07 1.9.07 1.1.08 1.5.08 1.9.08 1.1.09 1.5.09 1.9.09 1.1.10 1.5.10 1.9.10 1.1.11 1.5.11 1.9.11 1.1.12 1.5.12 1.9.12 1.1.13 1.5.13 1.9.13 1.1.14 1.5.14 1.9.14 1.1.15 1.5.15 1.9.15 1.1.16 1.5.16 1.9.16 1.1.17 1.5.17 1.9.17 1.1.18 1.5.18 1.9.18 1.1.19 1.5.19 1.9.19 1.1.20 1.5.20 1.9.20 1.1.21 1.5.21 1.9.21 1.1.22 1.5.22 1.9.22

SİYASİ İSTİKRAR İNDEKSİ - POLITICAL STABILITY INDICES 2007-2022 DAILY

Alt Sektör Gelişmeler

Veriler

Değerlendirmelerde izlek ve raporlamalarla birlikte 1.689 haber (2.705’den 4.393’e) ve yaklaşık 330 ekonomik veri kayıtlanmıştır. Haber ve verilerin kayıtlanma oranı yaklaşık %2,2’dir.

(6)

6 / 6

Sonuç

Mart’ta siyasi istikrar yükselmiştir. “Temel Meşruiyet ve Yönetim Normlarının Kararlılığı” alt sektörü hariç tüm alt sektörler yükselmiştir. Ülke istikrarı, temel-merkezî değerlerde netleşme veya jeo-politik konumlanmada firardan çıkış temin etmeksizin, dış politik işlevsel konumlanmayla desteklenmektedir. Ülkemiz, iktidarca, savaşta cephe ya da güzergâha dönüştürtülmemiştir. Rusya-Ukrayna arasında tam tarafsız, Rusya-Batı arasında hafif Rusya’ya meyleden ancak mesafe tayininde dengeli hareket eden dış politik etkileşim, ileri dönük kalkan teşkil ettiricidir. Bunun da maliyeti olacak ancak getirisi de görülecektir.

Saygılarımızla,

S Bilişim Danışmanlık

Not: Ana Rapor 71 sayfadan oluşmaktadır

“Bu raporun barındırdığı ya da dayandığı bilgiler yazarlarının doğru ve güvenilir olduğuna inandığı kaynaklardan alınmış ve akademik denetime tabi tutulmuştur. Bununla birlikte üçüncü şahıslardan alınan hiçbir bilginin doğruluğu ve tamlığı bağımsız olarak onaylanmamış buna dair bir garanti verilmemiştir. Rapordaki ifadeler geleceğe dair güncel beklentiler temin edebilir ve doğrudan güncel veya tarihi bir gerçeğe ilişkin olmayan herhangi bir beyan içerebilir. İşbu ifadeler bilinen / bilinmeyen riskler, tereddüt ve kapsamlı olarak belirtilmemiş başka faktörler içerebilir. Bu rapora katkıda bulunanlar sürekli değişen bir çevrede faaliyet gösterdiğinden devamlı yeni risklerin ortaya çıkması doğaldır. Okuyucu bu ifadelere aşırı bir güven sergileyerek yatırım ya da ticari bir işlem yapmamaları için uyarılmaktadır. Raporun hazırlanmasına katkıda bulunanlar yeni bir bilginin doğuracağı sonucu müteakiben hiçbir ifade üzerinde halka açık bir güncelleme yapma zorunluluğu taşımaz. Raporu yazanlar bu bilgilerin kullanımına bağlı doğacak hiçbir zarar yahut kayıptan hiçbir şekilde sorumlu tutulamazlar.” Tüm hakları saklıdır. Bu raporun hiçbir parçası fotokopi, kayıt, bilgi depolama ve yeniden kullanımı mümkün kılacak araç / sistem dâhil olmak üzere alıntı yapılamaz, yeniden yayınlanamaz.