DEHA EĞİTİM KURUMLARI SMMM STAJA GİRİŞ HOŞGELDİNİZ

DEHA EĞİTİM KURUMLARI SMMM STAJA GİRİŞ

19:00-22:00

CANLI DERS

HOŞGELDİNİZ…

ÖRNEK

A) Direkt ilk madde ve malzeme maliyetleri, malzeme istek fişlerinde yer alan bilgilerden yararlanılarak ait oldukları üretim partilerine ilişkin sipariş maliyet kartlarında izlenir.

B) Genel üretim maliyetleri, yükleme oranları yardımıyla siparişlere dağıtılır.

C) Direkt işçilik maliyetleri işçi zaman kartlarından yararlanılarak mamullere yüklenir.

D) Birbirinden farkı türde ve nitelikte mamul üreten işletmelerin kullanacağı üretim tekniğidir.

E) Sipariş maliyet kartlarında her bir maliyet unsuru, gider yerleri itibariyle tek bir sipariş maliyet kartında izlenir.

Aşağıdaki ifadelerden hangisi sipariş maliyet sistemi için doğru bir ifade değildir?

CEVAP : E

ÖRNEK Bir mal, fayda ve hizmet edinilmesi veya herhangi bir edinim karşılığı olmaksızın ortaya çıkan yükümlülükler nedeniyle yapılan ödeme ve borçlanmalara ne denir?

A) Maliyet B) Varlık C) Harcama D) Gider E) Zarar

CEVAP: C

I. Genel üretim giderlerinin esas üretim ve yardımcı üretim gider yerlerine yüklenmesi II. Esas üretim gider yerlerindeki giderlerin mamullere yüklenmesi

III. Yardımcı üretim gider yerlerindeki giderlerin esas üretim gider yerlerine yüklenmesi Yukarıdaki ifadeler dikkate alındığında, giderlerin dağıtımında izlenen işlem sırası aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) I, II, III B) II, I, III C) II, III, I D) III, I,II E) I, III, II

I. Dağıtım : I. MADDE olur II. Dağıtım : III. MADDE olur

III. Dağıtım : II. MADDE olur

CEVAP : E

ÖRNEK

ÖRNEK

^X Üretim İşletmesi’nin Boyama ve Dikiş esas üretim gider yerleri ile Yemekhane ve Tamir-Bakım yardımcı gider yerlerine ilişkin bilgiler şu şekildedir:

Gider Çeşitleri Dağıtım

Ölçüsü Oluşan

Gider Fabrika Binası

Amortismanı

m² 250.000 TL

Isıtma Giderleri Petek Sayısı 150.000 TL Yüzölçümü

(m²) Petek Sayısı

Boyama 900 80

Dikiş 700 60

Yemekhane 250 40

Tamir-Bakım 150 20

Bu bilgilere göre, yapılacak I. Dağıtım’ da Boyama esas üretim gider yerinin fabrika binası amortismanından alacağı pay ne kadardır?

A) 18.700 TL B) 31.500 TL C) 52.250 TL D) 87.500 TL E) 112.500 TL Yükleme Oranı = Toplam Gider

Dağıtım anahtarları

= __250.000 TL__

(900+700+250+150)

= 250.000 TL = 125 TL/br 2000

Boyama esas üretim gider yerinin fabrika binası amortismanından alacağı pay :

125 x 900 = 112.500 TL

ÖRNEK

Bir sanayi işletmesinde üretim X ve Y esas üretim gider yerlerinde gerçekleştirilmektedir. Sosyal Tesis, Bakım Onarım bölümleri de yardımcı hizmet gider yerleridir. İşletmede Mart ayı üretim dönemine ait genel üretim giderleri gider yerlerine dağıtılmış ve aşağıdaki I. Toplam tutarları elde edilmiştir:

X EsasÜretim Gider yeri 140.000 TL

Y Esas Üretim Gider yeri 110.000 TL

Sosyal TesisYardımcı Hizmet Gider Yeri 65.000 TL Bakım Onarım Yardımcı Hizmet Gider Yeri 70.000 TL Gider Yeri İş gören sayısı Bakım Onarım Saatleri

X 35 170

Y 15 110

Sosyal Tesis

12 95

Bakım

Onarım 8 40

Toplam 70 415

Yardımcı hizmet gider yerlerinde toplanan genel üretim giderleri, esas üretim gider yerlerine doğrudan dağıtım yöntemiyle dağıtılmaktadır.

Yukarıdaki dağıtım verileri ışığında X Esas Üretim Gider Yeri’ nin yardımcı gider yerlerinden pay aldıktan sonraki toplamı kaç TL’dir?

A) 45.500 B) 157.000 C) 185.000

D) 228.000

E) 385.000

= __65.000 TL__

(35+15)

= 65.000 TL = 1300 TL 50

Yükleme Oranı = Toplam Gider Dağıtım anahtarları

X Esas Üretim Gider Yerinin Sosyal Tesislerden alacağı pay: 1300 x 35 = 45.500 TL Sosyal Tesisle Gider Yeri:

= __70.000 TL__

(170+110)

= 70.000 TL = 250 TL 280

Yükleme Oranı = Toplam Gider Dağıtım anahtarları

X Esas Üretim Gider Yerinin Bakım Onarımdan alacağı pay: 250 x 170 = 42.500 TL Bakım Onarım Gider Yeri:

X EÜGY ‘ NİN TOPLAM MALİYETİ: 45.500 + 42.500 + 140.000 = 228.000 TL

CEVAP: D

X EsasÜretim Gider yeri 140.000 TL

Y Esas Üretim Gider yeri 110.000 TL

Sosyal TesisYardımcı Hizmet Gider Yeri 65.000 TL Bakım Onarım Yardımcı Hizmet Gider Yeri 70.000 TL Gider Yeri İş gören sayısı Bakım Onarım Saatleri

X 35 170

Y 15 110

Sosyal Tesis 12 95

Bakım

Onarım 8 40

Toplam 70 415

İşletmenin Eylül ayına ilişkin 1. Maliyet Dağıtımı sonunda maliyet yerlerinin genel üretim maliyeti tutarlarına ve yardımcı maliyet merkezlerinin dağıtım anahtarı yüzdelerine ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir:

Yardımcı Üretim Gider Yerleri Esas Üretim Gider Yerleri

Bakım Onarım Yemekhane Kesme Montaj

I.Dağıtım Toplamı 6.100TL 3.400 TL 7.200 TL 5.250 TL

Bakım onarım(%) B %20 %30 %50

Yemekhane (%) %10 Y %30 %60

Buna göre, genel üretim maliyetinin 2. Dağıtımı’nda Matematiksel Dağıtım Yöntemi’ne göre esas üretim maliyet merkezlerine yüklenen değerlerin hesaplanabilmesi için kurulan denklem formülleri aşağıdakilerden hangisidir?

A) B = 6.100 + 0,20Y Y = 3.400 – 0,10B B) B = 6.100 + 0,20Y Y = 3.400 + 0,10B

C) B = 6.100 + 0,30K + 0,50M Y = 3.400 + 0,30K + 0,60M D) B = 6.100 + 0,10Y

Y = 3.400 + 0,20B E) B = 6.100 – 0,50Y

Y = 3.400 – 0,60B

ÖRNEK

❖ Kendine pay vermez

❖ Yardımcı gider yeri diğer yardımcı gider yerlerine pay verir, yardımcı gider yeri diğer yardımcı gider yerlerinden pay alır.

❖ Denklemler yoluyla dağıtım yapılır.

Örnek: Y = Kendi Gideri + Diğer yardımcı üretim gider yerinden alınan %’lik pay

B = 6.100 + 0.10 Y Y = 3.400 + 0.20 B

CEVAP: D

ÖRNEK

Dağıtılacak Gider Tutarı

YHGY -1 YHGY-2 EÜGY-1 EÜGY-2

YHGY-1 50.000 15 15 30 40

YHGY-2 90.000 20 10 50 20

Bir üretim işletmesine ait aşağıdaki veriler mevcuttur:

Dağıtıma Yardımcı Hizmet Gider Yeri -2 ‘ den başlanacaktır.

Yukarıdaki verilere ve kademeli dağıtım yöntemine göre EÜGY-1 ‘ e dağıtılan toplam gider tutarı aşağıdakilerden hangisidir?

A) 50.000 B) 30.000 C) 60.000 D) 40.000 E) 80.000

Yükleme Oranı = Toplam Gider Dağıtım anahtarları

= __90.000 TL__

(20+50+20)

(Dağıtımı yapılan gider yeri kendisine pay vermez !!!)

= 90.000 TL = 1000 90

YHGY-2 Dağıtımı

EÜGY-1 ‘in Alacağı pay : 1000 x 50 = 50.000 YHGY-1 ‘in Alacağı pay : 1000 x 20 = 20.000

YHGY-1 ‘i Dağıtalım Yükleme Oranı = Toplam Gider

Dağıtım anahtarları

YHGY-2 ‘den diğer giderlere düşen paylar:

= _50.000+20.000 __

(30+40)

= 70.000 =1000 70

(!! YHGY-2 ‘ den gelen payı eklemeyi unutma

!! Dağıtımı yapılan gider !!

yeri kendisine ve kendisinden önce dağıtılana pay vermez!!

YHGY-1 ‘den EÜGY-1 ‘e düşen pay: 1000 x 30 = 30.000 50.000 30.000

80.000 TL EÜGY-1 ‘in toplam maliyeti

ÖRNEK

Üretilen mamul maliyetinin hesaplanmasında aşağıdakilerden hangisi dikkate alınmaz?

A) Dönem başı mamul stok maliyeti B) Direkt işçilik giderleri

C) Genel üretim giderleri

D) Direkt ilk madde ve malzeme giderleri E) Dönem başı yarı mamul stok maliyeti

Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri Direkt İşçilik Giderleri Genel Üretim Giderleri

DÖNEM ÜRETİM MALİYETİ DB Yarı Mamul Stok (+)

DS Yarı Mamul Stok (--)

ÜRETİLEN MAMUL MALİYETİ

CEVAP: A

ÖRNEK

Direkt İşçilik Giderleri 18.000 TL

Dönem Başı Yarı Mamul Stoku 2.000 TL

Fabrika ve makine Amortisman Giderleri (Üretim) 8.000 TL Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri 20.000 TL Amortisman Giderleri (Araştırma-Geliştirme) 5.000 TL

Endirekt İşçilik Giderleri 3.000 TL

Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri 8.000 TL

Fabrika Binası Sigorta Gideri 4.000 TL

Üretimde Tüketilen Enerji 4.000 TL

Genel Müdürlükte Tüketilen Enerji 500 TL

Endirekt Malzeme Giderleri 7.000 TL

İşletmede Üretilen Mamul Maliyeti 52.000 TL olduğuna göre, dönem sonunda stoklarda kalan yarı mamullerin maliyeti kaç TL’dir?

ARMA İşletmesi’nin üretim dönemine ilişkin verileri aşağıda verilmiştir:

A)12.000 B)13.000 C)14.000 D)17.000 E)19.000 Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri :20.000

Direkt İşçilik Giderleri :18.000

DÖNEM ÜRETİM MALİYETİ : DB Yarı Mamul Stok (+) : 2000

DS Yarı Mamul Stok (--) : ?

ÜRETİLEN MAMUL MALİYETİ : 52.000

Genel Üretim Giderleri :

Ü.M.M = Ü.M + DBYM – DSYM

52.000 = 64.000 + 2.000 - DSYM ---→ DSYM = 14.000 TL

G.Ü.G

Amortisman Giderleri (Üretim) : 8.000 TL Endirektİşçilik Giderleri : 3.000 TL FabrikaBinası Sigorta Gideri : 4.000 TL

Endirekt Malzeme Giderleri : 7.000TL

+_______________

26.000 TL

Üretimde Tüketilen Enerji : 4.000TL

26.000

ÖRNEK :

Bir üretim işletmesinde bir birim mamul üretmek için kalıplama işçiliğinden 3 direkt işçilik saati (dis) gerekmektedir. Kalıplama işçilerinin standart saat ücret 8 TL/dis tir.Dönem içinde 10.000 birim mamul üretilmiş ve 40.000 direkt işçilik saati kullanılmıştır.

Bu bilgilere göre, direkt işçilik maliyeti süre sapması kaç TL’dir ve sapması nasıldır?

A) 180.000 olumlu sapma B) 126.000 olumsuz sapma C) 126.000 olumlu sapma D) 80.000 olumsuz sapma E) 80.000 olumlu sapma Standart süre : 3 dis

Standart ücret : 8 TL / dis

Fiili süre : 40.000 dis !! ( 10.000 brmamul için )

!! ( 1 birim mamul için )

10.000 br mamul için Standart süre : 3 dis x 10.000 br = 30.000 dis

Süre Farkı = ( Fiili Süre – Standart Süre ) x Standart ücret

= ( 40.000 DİS – 30.000 DİS ) x 8 TL/DİS

= 10.000 DİS x 8 TL/DİS

= (+)80.000 TL Olumsuz sapma

+ Bütçelenen satış miktarı

+ dönem sonu istenen stok miktarı – mevcut dönem başı stok miktarı

Üretim bütçesi hazırlanırken gerekli olan formül şöyledir :

ÖRNEK

Aşağıda bir üretim işletmesinin üçer aylık dönemler itibariyle bir yıllık bütçelenmiş satış miktarları yer almaktadır:

Dönemler 1 2 3 4

Bütçelenmiş satış miktarı 400 600 700 1.000

İşletme her dönem sonunda dönem için bütçelediği satışların %5’İ kadar bir stok miktarını elinde bulundurmak istemektedir.

Bu bilgilere göre, ikinci üç aylık dönem itibariyle bütçelenen üretim miktarı kaç birimdir?

I II III IV S. Miktarı : 400 600 700 1.000 DS STOK : 20 30 ----

(400x%5) (600x%5)

DB STOK(-) : (20)

Üretilmesi gereken miktar = Satış miktarı + DS Stok Miktarı – DB Stok Miktarı

= 600 + 30 – 20 = 610

ÖRNEK : Aşağıda tek tip gömlek üreten bir tekstil işletmesinin üç aylık bir dönem için bütçelenmiş üretim miktarları yer almaktadır:

Bütçelenmiş Üretim Miktarları

Ocak 200 birim

Şubat 300 birim

Mart 400 birim

Her gömlek için 2 m kumaş kullanılmaktadır. İşletme her ay sonunda bir sonraki ay için bütçelenen üretimde kullanılacak kumaş miktarının %20’si kadar bir stok bulundurmak istemektedir.

Bu bilgilere göre, işletmenin Şubat ayı için satın alması gereken kumaş kaç metredir?

A) 640 m B) 600 m C) 530 m D) 420 m E) 580 m Üretilmesi gereken miktar = Satış miktarı + DS Stok Miktarı – DB Stok Miktarı

S.Miktarı : 400 600 800 ocak şubat mart

DS STOK : 120 160 (600x%20) (800x%20) DB STOK(-) : (120)

ŞUBAT AYI Üretim miktarı: 600 m + 160m – 120 : 640 m

X 2m=400 m X 2m=600 m X 2m= 800 m

ÖRNEK :

HLN Üretim İşletmesi (X),(Y), ve( Z) adlı üç birleşik ürün üretmektedir. X mamulünden 1.500 kg, Y mamulünden 2.500 kg, Z mamulünden ise, 1.000 kg. üretilmiştir. Oluşan ortak gider ise, 100.000 TL’ dir. Üretim miktarı yöntemi kullanılarak Y mamulünün ortak giderden alacağı gider payı kaç TL’ dir?

A) 20.000 B) 30.000 C) 80.000 D) 100.000 E) 50.000

MAMULLER ÜRETİM MİKTARLARI X 1.500 kg

Y 2.500 kg Z 1.000 kg

--- Toplam Üretim Miktarı 5.000 kg

Oluşan ortak gideri toplam üretim miktarına bölerek bir birim ortak giderden aldığı gider payı bulunur.

100.000 TL

--- = 20 TL/kg 5.000 kg

X 2.500 kg = 50.000 TL _{CEVAP: E}

ÖRNEK :

IŞIK A.Ş. (X),(Y), ve( Z) adlı üç birleşik ürün üretmektedir. X mamulünden 1.500 kg, Y mamulünden 2.500 kg, Z mamulünden ise, 1.000 kg. üretilmiştir. Oluşan ortak gider ise, 100.000 TL’ dir. Katsayı yöntemine göre Z mamulünün ortak giderden alacağı gider payı kaç TL’ dir ?

Dağıtım Katsayıları: X için 1, Y için 5, Z için 6 ‘dır.

A) 100.0000 B) 62.500 C) 30.000 D) 7.500 E) 5.000

MAMULLER ÜRETİM MİKTARLARI DAĞITIM KATSAYISI EŞDEĞER ÜRÜN X 1.500 kg X 1 = 1.500 Eşdeğer/Kg

Y 2.500 kg X 5 = 12.500 Eşdeğer/Kg

Z 1.000 kg X 6 = 6.000 Eşdeğer/Kg

--- ---

Top. Üretim Miktarı 5.000 kg Top. Eşdeğer Ürün Miktarı 20.000 Eşdeğer/Kg Bir eşdeğer birim başına ortak giderden aldığı gider payı bulunur.

100.000 TL

---= 5 TL/Eşdeğer kg

20.000 Eşdeğer kg

X 6.000 = 30.000 TL

CEVAP: C

ÖRNEK :

Bileşik maliyet toplamı 18.000 TL olan bir işletmeye ait bilgiler aşağıdaki gibidir:

Ürünler Miktar Satış Tutarları

A 1.500 kg 900 TL

B 4.500 kg 1.800 TL

Ürünler Ek giderler

A 1.500 TL

B 500 TL

Bu bilgilere ve üretim miktarı yöntemine göre, A ürününün BİRİM maliyeti kaç TL’dir?

A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7

Oluşan ortak gideri toplam miktara bölerek bir birim ortak giderden aldığı gider payı bulunur.

18.000 TL

--- = 3 TL 6.000

A ÜRÜNÜ ORTAK GİD. ALDIĞI PAYLAR X 1.500 kg = 4.500 TL

A ürününün Toplam Maliyeti= bileşik maliyetten aldığı pay + ek gider ---.> 4.500 TL + 1.500 TL = 6 .000 TL

A ürününün Birim Maliyeti = 6.000 TL /1.500kg

= 4TL/kg

CEVAP: B

PR İşletmesi, ortak üretim sürecinde elde ettiği üç mamulün her birini ayrılma noktasında ya da ek üretim sonrasında satabilmektedir. Ayrılma noktası itibarıyla toplam ortak

maliyetler 135.000 TL’dir. Ayrılma noktasında ortak maliyetler “satış değerleri” noktasına göre yüklenmekte olup, ilgili ayın verileri aşağıdaki gibidir:

Ayrılma Ayrılma

Noktasındaki Noktasından Sonra Mamul Satış Değeri Ek Maliyetler

L 375.000 TL 25.000 TL U 325.000 TL 24.000 TL LU 300.000 TL 26.000 TL

‘’L’’ Mamulünün, Ek Maliyetler dahil toplam maliyeti aşağıdakilerden hangisidir?

A) 51.675 TL B) 67.875 TL C) 75.625 TL D) 328.240 TL E) 348.000 TL

ÖRNEK

135.000

Ortak Gider Payı = = 135.000 = 0.135 375.000+325.000+300.000 1.000.000

L Mamulünün Ortak Gider Payı = 0.135 x 375.000 = 50.625 TL Toplam Maliyet = Ortak Gider Payı + Ek Maliyet

= 50.625 + 25.000 ➔75.625 TL

CEVAP: C

AKIN İşletmesi ‘nin X üretim noktasında ortaya çıkan gideri ( birleşik maliyet), o bölümde o dönemde zorunlu olarak birlikte ortaya çıkan ürünlerin maliyetine üretim miktarına göre mamullere yüklenmektedir. Geçen ay X üretim noktasında üretilen mamuller ve bu mamullere ait ek maliyetler şu şekilde şu şekildedir:

Mamuller Üretim Miktarı EK Maliyetler

L 1 5000 birim 3.000 TL

L 2 7000 birim 5.000 TL

L 3 3000 birim 500 TL

X Üretim noktasında geçen ay ortaya çıkan birleşik maliyet tutarı 45.000 TL ise, L1 mamulü açısından, bu bölümde birim maliyet kaç TL olarak gerçekleşmiştir?

ÖRNEK

45.000

Ortak Gider Payı = = 45.000 = 3 TL/ br 5.000+ 7.000+3.000 15.000

L 1 Mamulünün Ortak Gider Payı = 3 X 5.000 = 15.000 TL

L 1 Mamulunün birim maliyet = 18.000 TL = 3,6 TL/birim 5.000 birim

A) 3 B) 2.5 C) 3.6 D) 5 E) 8 CEVAP: C L 1 Mamulünün Toplam Gideri = Ortak Gider payı +Ek Gider

= 15.000 TL +3.000 TL= 18.000 TL

ÖRNEK :

X İşletmesi’nin bazı üretim bilgileri aşağıdaki gibidir.

Süre Standardı : 2 DİS/Birim Ücret Standardı : 4 TL/saat

İşletme yıl içinde 20.000 adet mamul üretmiş ve 38.000 Direkt İşçilik Saati çalışılmıştır.

İşçilere saat ücreti olarak 5 TL ödenmiştir.

Bu bilgilere göre Toplam Direkt İşçilik Sapması (farkı) aşağıdakilerden hangisidir?

A) 30.000 TL Olumsuz B) 38.000 TL Olumlu C) 38.000 TL Olumsuz D) 40.000 TL Olumlu E) 48.000 TL Olumsuz Standart süre : 40.000 dis

Standart ücret : 4 TL / saat Fiili süre : 38.000 dis Fiili ücret : 5 TL

(20.000 adet mamul için Standart süre: 2 dis x 20.000 = 40.000 dis)

----→ 40.000 x 4 = 160.000 TL

---→ 38.000 x 5 = 190.000 TL

Toplam Direkt İşçilik Farkı = ( Fiili – Standart )

= 190.000 TL – 160.000 TL

= (+)30.000 TL Olumsuz sapma

ÖRNEK

Standart maliyet yöntemini uygulayan bir işletmede, 1.000 adet mamulün üretildiği bir dönemin sonunda yapılan sapma analizlerine göre 2.000 TL olumsuz fiyat sapması tespit edilmiştir. Bu dönemde 1.000 kg hammadde kullanılmış ve hammadde için toplam 3.000 TL ödenmiştir.

Standart maliyet kartından edinilen bilgilere göre, bir adet mamulü üretmek için 1,5 kg hammaddeye ihtiyaç duyulmaktadır.

Bu bilgilere göre hammaddenin standart fiyatı kaç TL’dir?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

2.000 TL olumsuz fiyat sapması ---→ + 2.000 TL olmasıdır.

Fiyat farkı = ( Fiili Fiyat – Standart Fiyat) x Fiili miktar Fiili miktar: 1000

Fiili Fiyat: 3000 TL / 1000 = 3

2000 = ( 3 – Standart Fiyat) x 1000 2 = ( 3 – Standart Fiyat)

Standart Fiyat = 3 – 2

= 1

ÖRNEK: İşletme ‘A’ mamulünün üretimini Montaj Esas Üretim Gider Yerin (EÜGY)’de gerçekleştirmektedir.İşletme genel üretim giderlerini Montaj EÜGY de direkt işçilik saati (dis) göre tahmini olarak

yüklemektedir.İşletmede Montaj EÜGY i için beklenen çalışma hacmi ve beklenen genel üretim giderleri aşağıdaki gibidir:

Montaj Bütçelenen Genel Üretim Giderleri 400.000 TL

Beklenen çalışma hacmi 20.000 dis

İşletme söz konusu olan ‘A’ mamulünün üretimi için Montaj EÜGY de 2.000 direkt işçilik saati(dis)çalışmıştır.

Bu bilgilere göre ‘A’ mamulüne yüklenen tahmini genel üretim giderleri tutarı kaç TL dir?

A) 10.000 B) 20.000

C) 35.000 D) 40.000

E) 45.000 Tahmini Genel Üretim Giderleri Tutarı

Tahmini Yükleme Oranı =

Tahmini Faaliyet Ölçüsü

Maliyetlere Yüklenecek GÜG Tutarı = Fiili Çalışma Ölçüsü x Tahmini Yükleme Oranı

= 400.000 TL

20.000 dis

= 20 TL / dis

= 2000 dis X 20 TL / dis

= 40.000 TL _{CEVAP: D}

PT Üretim İşletmesi X1 mamulünün üretimini sırasıyla Z1 ve Z2 bölümlerinde gerçekleştirmektedir. İşletme bu dönem Z1üretim bölümünde toplam 20.000 direkt işçilik saati (dis) ve Z2 üretim bölümünde ise 50.000 makine saat (ms) çalışma yapılacağını; bu üretim noktalarının gerçekleşmesi beklenen genel üretim maliyetlerinin ise Z1 için 60.000 TL ve Z2 için ise 100.000 TL olacağını tahmin etmektedir. Bu üretim noktalarında X1 dışında başka mamuller de üretilmektedir

Dönemde 100 birim X1 mamulü Z1 bölümünde 5.000 dis, Z2 bölümünde ise 8.000 ms çalışılarak tamamlanmıştır. Buna göre, X1 mamulü için yüklenen tahmini genel üretim maliyetleri kaç TL’dir?

ÖRNEK

A) 28.000 B) 29.000 C) 30.000 D) 30.500 E) 31.000

= 60.000 TL

20.000 DİS = 3 TL / DİS Maliyetlere Yüklenecek GÜG Tutarı = Fiili Çalışma Ölçüsü x Tahmini Yükleme Oranı

= 5000 DİS x 3TL / DİS =

15.000 TL

Z 1 Bölümü

Tahmini Yükleme Oranı = Tahmini GÜG Tutarı Tahmini Faaliyet Ölçüsü

= 100.000 TL

50.000 ms = 2 TL / ms

Maliyetlere Yüklenecek GÜG Tutarı = Fiili Çalışma Ölçüsü x Tahmini Yükleme Oranı = 8000 ms x 2 TL/ ms = 16.000 TL Z 2 Bölümü

Tahmini Yükleme Oranı = Tahmini GÜG Tutarı Tahmini Faaliyet Ölçüsü

X 1 Mamulü için Toplam GÜG Maliyeti = 15.000 + 16.000 =

31.000 TL

_{CEVAP: E}

ÖRNEK

Safha (evre) maliyet sistemini kullanan “X” Üretim İşletmesinin Ekim ayındaki miktar hareketleri ve döneme ait maliyet bilgileri aşağıdaki gibidir:

Tamamlanma Derecesi Miktar Hareketleri

(Birim) DİMM DİG GÜG

Üretimine Başalanan 20.000 Üretimi Tamamalanan 15.000

D.Sonu Yarı Mam. Stoku 5.000 %100 %40 %80

Maliyetler 800.000 510.000 190.000

Bu bilgilere göre, direkt işçilik için birim eşdeğer ürün maliyeti kaç TL dir?

A) 10 B) 30 C) 40 D) 80 E) 100 E.Ü.M = Tamamlanan + ( DSYM x Tam % )

DİG açısından ;

= 15.000 + ( 5000 x % 40 ) = 17.000 Eşdeğer Birim Maliyetlerin Hesaplanması

Eşdeğer Birim Maliyet = DBYM Maliyeti + Dönemin Üretim Maliyeti Toplam Eşdeğer Ürün Miktarı

= 510.000

17.000 = 30 TL

ÖRNEK Üretimini tek safhada gerçekleştiren “PRS” Üretim İşletmesinin Nisan 2009 dönemine ait üretim ve stok verileri aşağıdaki gibidir:

Dönem başı yarı mamul stokları : 60.000 birim Dönem sonu yarı mamul stokları : 20.000 birim Dönem içinde üretimine başlanan : 90.000 birim

Dönem Sonu Y.M. Stokları Tamamlanma Dereceleri D.İlk Mad. Mlz. Açısından %90

Şekillendirme açısından %60

Bu bilgilere göre üretimi tamamlanıp bir sonraki safhaya devredilen mamul miktarı kaç birimdir?

60.000 + 90.000 = 20.000 + Tamamlanan + 0

A) 80.000 B) 1.000 C) 90.000 D) 120.000 E) 130.000 Miktar Dengesi:

ÜRETİME GİREN = ÜRETİMDEN ÇIKAN

D.B.Y.M. + D. İçinde Üretimine Başlanan = D.S.Y.M + Üretimi Tamamlanan + Fire

Tamamlanan = 130.000

ÖRNEK

Maliyet hesaplamalarında safha (evre) maliyet yöntemini uygulayan bir üretim

işletmesinde gerçekleşen miktar hareketlerini ve yarı mamul stoklarının tamamlanma derecelerine ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir:

Tamamlanma Derecesi Miktar

Hareketleri (birim)

Direkt ilk Madde ve

Malzeme

Şekillendirme

Dönem Başı Yarı

Mamul 8.000 % 60 % 100

Dönemde

Üretimine Başlanan 17.000 Dönemde

Tamamlanan 20.000

Dönem Sonu Yarı

Mamul 5.000 % 80 % 50

İlk Giren İlk Çıkar (FİFO) Yöntemi’ ne göre, safhanın direkt ilk madde ve malzeme açısından toplam eşdeğer mamul miktarı kaç birimdir?

A) 18.000 B) 18.600 C) 19.000 D) 19.200 E) 24.000 ÜRETİME GİREN = ÜRETİMDEN ÇIKAN

D.B.Y.M. + D. İçinde Üretimine Başlanan = D.S.Y.M + Üretimi Tamamlanan + Fire Miktar Hareketleri

8000 + 17.000 = 5000 + 20.000 Miktar dengesi sağlanmıştır.

Eşdeğer Ürün Miktarlarının Hesaplanması

Toplam Eşdeğer Ürün Miktarı= Tamamlanan Mamul + (DSYM Stok X Tamamlanma derecesi )– (DBYM Stok X Tamamlanma Derecesi) = 20.000 + ( 5000 x % 80 ) – ( 8.000 x % 60 ) = 19.200

ÖRNEK Dönem başında, direkt ilk madde ve malzeme giderleri açısından %75, direkt işçilik ve genel üretim giderleri açısından %50 oranında tamamlanmış 4.000 birim yarı mamul stoku

bulunan bir işletmede, dönemde 5.000 birimin üretimine başlanmıştır. İşletmenin

dönem sonu itibariyle direkt ilk madde ve malzeme giderleri açısından %80 ve direkt işçilik ve genel üretim giderleri açısından %90 oranında tamamlanmış 3.000 birim yarı mamul stoku bulunmaktadır.

İlk Giren İlk Çıkar ( FİFO) Yöntemi’ne göre, direkt ilk madde ve malzemenin eşdeğer mamul miktarı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) 5.400 B) 6.000 C) 7.400 D) 8.400 E) 9.000 ÜRETİME GİREN = ÜRETİMDEN ÇIKAN

D.B.Y.M. + D. İçinde Üretimine Başlanan = D.S.Y.M + Üretimi Tamamlanan + Fire DBYM : 4000

Ü.Başlanan : 5000 DSYM : 3000

4000 + 5000 = 3000 + TAMAMLANAN + 0 TAMAMLANAN : 6.000

Toplam E.Ü.M. = Tamamlanan Mamul + (DSYM Stok X Tamamlanma D. )– (DBYM Stok X Tamamlanma D.)

= 6000 + ( 3000 x % 80 ) – ( 4000 x % 75 )

= 5.400

DBYM Tam. % DİMM : %75 DİG : %50 GÜG : % 50

DSYM Tam. % DİMM: % 80 DİG : %90 GÜG : %90

ÖRNEK:

EÜGY YÜGY

Torna Tesviye Isıtma Enerji

I.Dağ.Top 50.000 30.000 40.000 20.000

Petek

Sayısı 150 190 ---- 60

Kurulu Güç

17.000 9.000 4.000 ---

Bir işletmedeki gider yerlerinin I. Dağıtımdan aldıkları paylar ile dağıtım anahtarları aşağıdaki tabloda verilmiştir:

Kademeli dağıtım yöntemi uygulayan işletmede dağıtıma ısıtmadan başlanmaktadır.

Torna esas üretim yerinin, enerji yardımcı üretim gider yerinden alacağı pay aşağıdakilerden hangisidir?

A) 19.000 B) 17.800 C) 17.000 D) 18.000 E) 17.900

EÜGY YÜGY

Torna Tesviye Isıtma Enerji

I.Dağ.Top 50.000 30.000 40.000 20.000

Petek Sayısı

150 190 ---- 60

KuruluGüç

17.000 9.000 4.000 ---

Enerji →kurulu güç.

ısıtma -→ petek sayısına göre dağıtılmaktadır Dağıtıma Isıtma’

dan başlanacaktır.

Isıtma Gider Dağıtımı

Yükleme Oranı = Toplam Isıtma Giderleri Dağıtım anahtarları

= __40.000 TL__

(150+190+60)

(Dağıtımı yapılan gider yeri kendisine pay vermez !!!)

= 40.000 TL = 100 TL / petek 400 petek

Isıtmadan diğer giderlere düşen paylar:

Tevsiye =190 x 100 = 19.000 TL Torna = 150x 100 = 15.000 TL Enerji = 60 x 100 = 6.000 TL

Yükleme Oranı = Toplam Enerji Gideri Dağıtım anahtarları Enerji Gider Dağıtımı

= __20.000TL + 6.000 TL__

(17.000 + 9.000)

(!! Isıtmadan gelen payı eklemeyi unutma !!

= 26.000 TL = 1 TL/k. güç 26.000 K.güç

Enerjiden Torna’ nın alacağı pay:

!! Dağıtımı yapılan gider yeri kendisine ve kendisinden önce dağıtılana pay vermez!!

Torna’ nın alacağı pay : 17.000 x 1 = 17.000TL CEVAP: C

Torna esas üretim yerinin, enerji yardımcı üretim gider yerinden alacağı pay aşağıdakilerden hangisidir?

ÖRNEK:

Hizmet ve Esas Üretim Gider Yerleri

Torna

Montaj Tamir Bakım Kalite Kontrol

200.000 TL 300.000 TL 10.000 TL 12.000 TL

40 bs 60 bs 5 bs 10 bs

45 ks 50 ks 5 ks 5 ks

KARTEPE Üretim İşletmesinin I. Dağıtım sonunda ortaya çıkan gider yerlerine ait genel üretim maliyet bilgileri aşağıda verilmiştir.Dağıtım anahtarı olarak hizmet bölümlerinden tamir-bakımda bakım saati (bs) ve kalite kontrolde kontrol saati (ks) kullanılmaktadır.

Bu işletmede gider dağıtımı için kademelidağıtım yöntemibenimsenmiştir.Ayrıca en yüksek maliyete sahip hizmet gider yeri öncelikle dağıtılacaktır.

Buna göre, II. DağıtımdaMontajbölümünün Tamir bakım bölümünden alacağı genel üretim maliyeti kaç TL dir?

A) 2.200 B) 4.100 C) 6.000 D) 6.360 E) 6.500

Hizmet ve Esas Üretim Gider Yerleri

Torna Montaj Tamir Bakım Kalite Kontrol 200.000 TL 300.000 TL 10.000 TL 12.000 TL

40 bs 60 bs 5 bs 10 bs

45 ks 50 ks 5 ks 5 ks

En yüksek maliyete sahip hizmet gider yeri öncelikle dağıtılacağına göre dağıtıma Kalite Kontrolden başlanacaktır.

Kalite kontrol--→ kontrol saati (ks), Tamir-Bakım -→ bakım saatı (bs) göre dağıtılacaktır.

Kalite Kontrol Gider Dağıtımı

Yükleme Oranı = Toplam Kalite Kontrol Giderleri Dağıtım anahtarları

= __12.000 TL__

(45+50+5)

= 12.000 TL = 120 TL/ ks 100 ks

Kalite Kontrolden diğer giderlere düşen paylar:

Tamir-Bakım =120 x 5 ks = 600 TL Montaj = 120 x 50 ks = 6.000 TL Torna = 120 x 45 ks = 5.400 TL

(Dağıtımı yapılan gider yeri kendisine pay vermez.)

Yükleme Oranı = Toplam Tamir-Bakım Giderleri Dağıtım anahtarları

Tamir-Bakım Gider Dağıtımı

= __10.000TL + 600 TL__

(40+60)

(!! K.Kontrolden gelen payı eklemeyi unutma !!

= 10.600 TL = 106 TL / bs 100 bs

Tamir-Bakım’ dan Montaja düşen pay:

!! Dağıtımı yapılan gider yeri kendisine ve kendisinden önce dağıtılana pay vermez!!

Montaj’ ın alacağı pay : 106 TL/bs x 60 bs = 6.360 TL

CEVAP: D

Buna göre, II. Dağıtımda Montaj bölümünün Tamir bakım bölümünden alacağı genelüretim maliyeti kaç TL dir?