FEDERAL ALMANYA’NIN ÜÇ KATMANLI EMEKLİLİK SİSTEMİ
İÇİNDE İŞYERİ YAŞLILIK SİGORTASININ ÖNEMİ
VE TÜRKİYE İÇİN PERSPEKTİFLER
Doç. Dr. Alpay Hekimler Namık Kemal Üniversitesi
Ankara 8/9 Mart 2011
Üç Ayaklı Model
31.12.2004 tarihine kadar
Kanuni EmeklilikSigortası İşyeri Yaşlılık Sigortası Bireysel EmeklilikSigortası
Üç Katmanlı Model
01.01.2005 tarihinden itibaren
3.Katman
Sermaye Yatırım Araçları
Bireysel emeklilik, fon, emlak gibi
2.Katman Ek Bakım
İşyeri Yaşlılık Sigortası, Riester Emekliliği
1.Katman Temel Bakım
Kanuni Emeklilik Sigortası, Rürup Emekliliği
Sosyal Güvenlik Sisteminin Dönüşen Yapısı
İŞYERİ YAŞLILIK SİGORTASININ ORTAYA ÇIKIŞ SÜRECİ
İşyeri yaşlılık sigortası Alman sosyal güvenlik sistemi içinde oldukça eski bir geçmişe sahiptir. Saarland Eyaleti bölgesindeki madenciler tarafından, yaşlı ve hasta
meslektaşlarına yardım sağlamak üzere kurdukları
Kardeş Kumbarası (Bruderbüchse) adlı bir yardım kasası oluşturmaları, işyeri yaşlılık sigortası alanındaki ilk
uygulama olarak kabul edilmektedir.
İ şyeri Yaşlılık Sigortası Sistemi;
1974 tarihinde kabul edilen İşyeri Yaşlılık Sigortası
Kanunu (Betriebliche Altersversorgungsgesetz) ile
yasal zeminde düzenleme bulmuştur.
İŞYERİ YAŞLILIK SİGORTASININ KAPSAMI
İşyeri yaşlılık sigortası esas itibariyle tüm işgörenlere yönelik bir uygulama olarak karşımıza çıkmaktadır.
Zaman içersinde işveren tarafından sağlanılan bir ek
edinim biçiminde gelişme göstermiş ve şekillenmiş olan yapı içersinde genellikle büyük sanayi işletmelerinde istihdam edilenler ve kamu kurumlarında çalışanlar yararlanmışlardır.
İŞYERİ YAŞLILIK SİGORTASI ALANINDA 2001 REFORMU
1 Ocak 2002 tarihinde yürürlüğe giren bir yasa değişikliğiyle sistem önemli oranda yeniden yapılandırılmıştır.
İşyeri Yaşlılık Sigortası Kanununa eklenen 1a maddesine göre, kanuni emeklilik sigortasında zorunlu sigortalı
olanlar, 1 Ocak 2002 tarihinden itibaren ücret dönüşüm hakkı (Entgeltumwandlung) olarak
tanımlayabileceğimiz bir hakka sahip olmuşlardır.
İŞYERİ YAŞLILIK SİGORTASININ UYGULAMASI
İşyeri yaşlılık sigortası kapsamındaki edinimlere hak kazanabilmek için başvurulan beş yöntem,
bulunmaktadır:
İşveren Tarafından Doğrudan Destek (Direktzusage des Arbeitgebers)
Yardım Sandığı (Unterstützungskasse)
Emeklilik Fonu (Pensionsfonds)
Emeklilik Sandığı (Pensionskasse)
Doğrudan Sigorta (Direktversicherung)
İŞYERİ YAŞLILIK SİGORTASININ FİNANSMANI
İşyeri yaşlılık sigortasının finansmanında üç yöntem bulunmaktadır. Bunlar:
İşveren tarafından finansman
İşgören tarafından finansman
Karma finansman
KAZANILMIŞ HAKLARIN KORUNMASI
Yasada şekillenmiş olan işyeri yaşlılık sigortası kapsamındaki kazanılmış haklardan yararlanabilmek için, işgörenin
işletmeden ayrıldığı tarihte asgari olarak 35. yaşını tamamlamış olması gerektiği gibi;
En azından işletmede çalıştığı süre içinde on yıl boyunca işyeri yaşlılık sigortasına prim ödemiş olması,
Veya işletmede en azından on iki yıldan beri istihdam edilmiş ve asgari olarak üç yıldan beri işyeri yaşlılık sigortası sistemine prim aktarılmış olması, gerekmektedir.
İŞYERİ DEĞİŞİKLİĞİ HALİNDEKİ DURUMLAR
İşgörenin çalıştığı işyerini değiştirmesi halinde problemsiz bir biçimde birikimlerini yeni işyerine aktarabilmesi mümkündür.
İşveren, sözleşme ile gelen birikimlerin aktarılmasını
kabul etmezse bu durumda, işgören işyeri yaşlık sigortası sözleşmesini askıya alabileceği gibi, primleri kendisi de ödemeye devam edebilmektedir.
İŞYERİNİN İFLASINA KARŞI SAĞLANILAN GÜVENCE
İşgören edinim almaya hak kazanmadan önce veya edinim aldığı süre içersinde işverenin iflas etmesi halinde, bu risk kapsamında gerekli güvencenin sağlanılmasına yönelik olarak PSVaG (Pensions- Sicherungs-Verein Versicherungsverein auf
Gegenseitigkeit) adlı kurum kurulmuştur.
54,00%
8,20%
3,20%
23,60%
11%
İş yeri Yaşlılık Sigortası Uygulama Yönetmleri 2008
Doğrudan Destek Yardım Sandığı Emeklilik Fonu Emeklilik Sandığı Doğrudan Sigorta
